1.1 hefbomen gebruiken
kracht om op te tillen
Een kracht kun je niet zien, je ziet hoort of voelt het gevolg ervan. Het symbool van kracht is
F, de eenheid is Newton, met symbool N. Krachten teken je met een pijl, daarmee kun je
grootte, de richting en het aangrijpingspunt van de kracht tekenen. De zwaartekracht is de
aantrekkingskracht van de aarde op een voorwerp, met de formule Fz = m x g, g is 9,81N/kg.
Het aangrijpingspunt van de zwaartekracht wordt het zwaartepunt genoemd.
Kracht vergroten met een hefboom
Een hefboom is een voorwerp met twee uiteinden die vaak verschillend van lengte zijn. Je
veroorzaakt met een kleine spierkracht aan de lange kant een grotere werkkracht aan de
kortere kant. Het draaipunt is het punt van bv de opener dat op zijn plek blijft. Daar
vervormt de dop. Er zijn veel gereedschappen met een draaipunt die allemaal werken met
een hefboom en die hebben:
een draaipunt
een kort uiteinde waar de kracht aangrijpt
een lang uiteinde waar de spierkracht aangrijpt
De lengte van de hefboom, de arm
De arm van de kracht is de kortste afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht.
De werklijn van de kracht is de lijn waarlangs de kracht werkt. Dat is een denkbeeldige lijn
die door de krachtpijl loopt. Hoe groter de arm van de spierkracht, hoe groter de
werkkracht.
, Stabiliteit
Het steunvlak is het vlak tussen den uiterste punten waarmee je in contact bent met de
grond. Zolang het zwaartepunt waar de zwaartekracht aangrijpt boven het steunvlak ligt,
staat de hijskraan stabiel.
1.2 rekenen aan hefbomen
Verhouding werkkracht en spierkracht
Als je wipt en de persoon is 2x zo zwaar als jij bent, dan moet je 2x zo ver weg gaan zitten. Bij
werktuigen is dat ook zo. Om de werkkracht zo groot mogelijk te maken moet je ervoor zorgen dat
de arm van je spierkracht zo groot mogelijk is. De spierkracht en de werkkracht hebben dezelfde
verhouding als de grootte van de armen, dus bij de kleine arm hoort de grootte kracht en andersom.
Evenwicht
Als je op een wip in evenwicht moet blijven, is de vermenigvuldiging van de kracht en de arm aan de
linkerkant gelijk aan de vermenigvuldiging van de kracht en de arm aan de rechterkant. Dat is de
hefboomwet:
(Fxr) linksom= (Fxr)rechtsom. Met:
F de kracht die op de hefboom werkt in newton (N)
R de loodrechte arm van de kracht in meter. (m)
Ophaalbruggen
Een ophaalbrug maakt gebruik van een hefboom. Aan de ene kant zit het wegdek en aan de andere
kant van het draaipunt het contragewicht. Het contragewicht is een verzwaring dat zorgt dat de brug
gemakkelijk is te openen. De zwaartekracht op het wegdek wil de hefboom rechtsom laten draaien,
de zwaartekracht op het contragewicht wil de hefboom linksom laten draaien. De arm van bij deze
krachten is de kortste afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht. Ophaalbruggen
waarbij het contragewicht onder het wegdek zit noem je basculebruggen.
kracht om op te tillen
Een kracht kun je niet zien, je ziet hoort of voelt het gevolg ervan. Het symbool van kracht is
F, de eenheid is Newton, met symbool N. Krachten teken je met een pijl, daarmee kun je
grootte, de richting en het aangrijpingspunt van de kracht tekenen. De zwaartekracht is de
aantrekkingskracht van de aarde op een voorwerp, met de formule Fz = m x g, g is 9,81N/kg.
Het aangrijpingspunt van de zwaartekracht wordt het zwaartepunt genoemd.
Kracht vergroten met een hefboom
Een hefboom is een voorwerp met twee uiteinden die vaak verschillend van lengte zijn. Je
veroorzaakt met een kleine spierkracht aan de lange kant een grotere werkkracht aan de
kortere kant. Het draaipunt is het punt van bv de opener dat op zijn plek blijft. Daar
vervormt de dop. Er zijn veel gereedschappen met een draaipunt die allemaal werken met
een hefboom en die hebben:
een draaipunt
een kort uiteinde waar de kracht aangrijpt
een lang uiteinde waar de spierkracht aangrijpt
De lengte van de hefboom, de arm
De arm van de kracht is de kortste afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht.
De werklijn van de kracht is de lijn waarlangs de kracht werkt. Dat is een denkbeeldige lijn
die door de krachtpijl loopt. Hoe groter de arm van de spierkracht, hoe groter de
werkkracht.
, Stabiliteit
Het steunvlak is het vlak tussen den uiterste punten waarmee je in contact bent met de
grond. Zolang het zwaartepunt waar de zwaartekracht aangrijpt boven het steunvlak ligt,
staat de hijskraan stabiel.
1.2 rekenen aan hefbomen
Verhouding werkkracht en spierkracht
Als je wipt en de persoon is 2x zo zwaar als jij bent, dan moet je 2x zo ver weg gaan zitten. Bij
werktuigen is dat ook zo. Om de werkkracht zo groot mogelijk te maken moet je ervoor zorgen dat
de arm van je spierkracht zo groot mogelijk is. De spierkracht en de werkkracht hebben dezelfde
verhouding als de grootte van de armen, dus bij de kleine arm hoort de grootte kracht en andersom.
Evenwicht
Als je op een wip in evenwicht moet blijven, is de vermenigvuldiging van de kracht en de arm aan de
linkerkant gelijk aan de vermenigvuldiging van de kracht en de arm aan de rechterkant. Dat is de
hefboomwet:
(Fxr) linksom= (Fxr)rechtsom. Met:
F de kracht die op de hefboom werkt in newton (N)
R de loodrechte arm van de kracht in meter. (m)
Ophaalbruggen
Een ophaalbrug maakt gebruik van een hefboom. Aan de ene kant zit het wegdek en aan de andere
kant van het draaipunt het contragewicht. Het contragewicht is een verzwaring dat zorgt dat de brug
gemakkelijk is te openen. De zwaartekracht op het wegdek wil de hefboom rechtsom laten draaien,
de zwaartekracht op het contragewicht wil de hefboom linksom laten draaien. De arm van bij deze
krachten is de kortste afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht. Ophaalbruggen
waarbij het contragewicht onder het wegdek zit noem je basculebruggen.
