MBZ Nierinsufficiëntie -
Verminderde nierfunctie
Begripsbepaling
Bij nierinsufficiëntie is er sprake van een verminderde nierfunctie. Men spreekt ook wel
over nierschade. Hierdoor lukt het de nieren niet meer om de afvalstoffen uit het lichaam
te verwijderen. Nierinsufficiëntie kan plotseling ontstaan (acuut) of langzaam en sluipend
(chronisch).
Verspreiding (epidemiologie)
Ruim 10% (1.7 miljoen mensen) van de Nederlandse bevolking heeft chronische
nierschade. 40% (680.000 mensen) daarvan weet dat niet. Klachten ontstaan vaak pas
als de nierfunctie nog maar 30% is.
Mensen met chronische nierschade hebben een verhoogd risico op nierfalen, en op
overlijden door hart- en vaatziekten. Van alle inwoners in Nederland, hebben mensen met
chronische nierschade zelfs het hoogste risico op hart- en vaatziekten.
Hoeveel hoger het risico is dat iemand loopt, hangt af van de nierfunctie en het
eiwitverlies via de urine. Van de 1,7 miljoen mensen met chronische nierschade hebben:
50.000 mensen (3%) 4 tot 14 keer meer kans op nierfalen en sterfte door hart- en
vaatziekten
170.000 mensen (10%) 2 tot 4 keer meer kans en
1,5 miljoen mensen (87%) ruim 2 keer meer kans
Het is dus belangrijk om eventuele nierschade vroeg op te sporen. Want tijdig
behandelen en gezond leven helpen de
verergering van nierschade tegen te gaan en verlagen het risico
Anatomie / fysiologie
De nieren filtreren afvalstoffen uit het bloed en zijn betrokken bij de bloeddruk. De nieren
regelen ook het zuur-base evenwicht en de samenstelling van het bloed. Kortom, een
belangrijk orgaan! Bij nierinsufficiëntie is er sprake van een verminderde nierfunctie.
De nieren zijn twee boonvormige organen van circa 12 centimeter en liggen aan de
zijkanten van het lichaam (aan de binnenkant van de rug). De nieren zorgen er niet alleen
voor dat afvalstoffen worden verwijderd uit het lichaam, maar zorgen ook voor een goede
hormoon- en vochtbalans. Het spreekt voor zich dat wanneer de nieren niet meer goed
functioneren er een levensbedreigende situatie kan ontstaan. Indien de nieren (of renes)
niet meer naar behoren functioneren zal er gekozen worden voor nierdialyse (indien dieet
i.c.m. medicatie niet meer afdoende zijn).
Ook komen nierpatiënten – mits ze hiervoor in aanmerking komen – op een
transplantatielijst.
, De werking van de nieren berust op een drietal principes; ultratiefiltratie, reabsorptie en
excretie. Hieronder in het kort weergegeven:
Ultratiefiltratie:
Binnen de nieren is er een verhoogde bloeddruk, waardoor het bloed via de
endotheelwand van de capillairen in de kapselholte geperst wordt waarbij het
endotheel werkt als een filter. Het ultrafiltraat in de kapselholte wordt voorurine
genoemd.
Reabsorptie
De ultratiefiltratie is niet-selectief en houdt enkel rekening met de grootte.
Daardoor zit in het voorurine veel stoffen die het lichaam nodig heeft. Reabsorptie
is het proces waarbij door actief transport deze stoffen terug het bloed in worden
genomen.
Excretie
Ook in het tweede capillairnetwerk worden bepaalde afvalstoffen aan het
nierkanaal afgegeven. Dit is een actief transport proces. In totaal wordt maar liefst
99% van het voorurine teruggebracht in het bloed. Wat overblijft gaat via de
ureter naar de blaas. (Gregoire, 2003)
Een ander woord voor slecht functionerende nieren (renes) is nierinsufficiëntie. Vaak zijn
de eerste tekenen van nierinsufficiëntie een verhoogd ureumgehalte in de urine en de
daarmee gepaard gaande klachten als moeheid, sufheid, misselijkheid, hoofdpijn en
braken.
Oorzaken / etiologie
De meeste mensen hebben twee nieren. De nieren hebben de vorm van een boon en
iedere nier is ongeveer 12 centimeter lang en weegt 160 gram. De nieren liggen aan de
achterkant van uw lichaam, tussen de bovenkant van uw bekken en de ribben.
De nieren hebben drie belangrijke functies:
Filteren van afvalstoffen uit het bloed.
Regelen van de vochtbalans in het lichaam.
Aanmaken van belangrijke hormonen.
De nieren hebben dus invloed op veel processen in uw lichaam. Als uw nieren langere tijd
niet goed werken, dan noemen we dat ‘chronische nierinsufficiëntie’ of ‘chronische
nierschade’. U krijgt dan klachten doordat bovengenoemde functies niet goed verlopen.
De ernst van die klachten is afhankelijk van de mate van de nierschade.
Acute nierinsufficiëntie
Bij acute nierinsufficiëntie zijn de nieren plotseling niet meer in staat afvalstoffen te
verwijderen uit het lichaam. Dit kan ontstaan door:
Te weinig aanvoer van bloed naar de nier, bijvoorbeeld door een heel lage
bloeddruk vanwege een grote bloeding ergens anders in het lichaam.
Beschadiging van het nierweefsel, bijvoorbeeld door een infectie, door medicatie
of door een auto-immuunziekte.
Een probleem met de afvoer van urine waardoor stuwing in de nier ontstaat,
bijvoorbeeld door nierstenen.
Als op tijd de juiste behandeling wordt ingesteld kan de nierfunctie zich vaak weer (deels)
herstellen. Zo niet dan is er sprake van een chronische nierinsufficiëntie.
Verminderde nierfunctie
Begripsbepaling
Bij nierinsufficiëntie is er sprake van een verminderde nierfunctie. Men spreekt ook wel
over nierschade. Hierdoor lukt het de nieren niet meer om de afvalstoffen uit het lichaam
te verwijderen. Nierinsufficiëntie kan plotseling ontstaan (acuut) of langzaam en sluipend
(chronisch).
Verspreiding (epidemiologie)
Ruim 10% (1.7 miljoen mensen) van de Nederlandse bevolking heeft chronische
nierschade. 40% (680.000 mensen) daarvan weet dat niet. Klachten ontstaan vaak pas
als de nierfunctie nog maar 30% is.
Mensen met chronische nierschade hebben een verhoogd risico op nierfalen, en op
overlijden door hart- en vaatziekten. Van alle inwoners in Nederland, hebben mensen met
chronische nierschade zelfs het hoogste risico op hart- en vaatziekten.
Hoeveel hoger het risico is dat iemand loopt, hangt af van de nierfunctie en het
eiwitverlies via de urine. Van de 1,7 miljoen mensen met chronische nierschade hebben:
50.000 mensen (3%) 4 tot 14 keer meer kans op nierfalen en sterfte door hart- en
vaatziekten
170.000 mensen (10%) 2 tot 4 keer meer kans en
1,5 miljoen mensen (87%) ruim 2 keer meer kans
Het is dus belangrijk om eventuele nierschade vroeg op te sporen. Want tijdig
behandelen en gezond leven helpen de
verergering van nierschade tegen te gaan en verlagen het risico
Anatomie / fysiologie
De nieren filtreren afvalstoffen uit het bloed en zijn betrokken bij de bloeddruk. De nieren
regelen ook het zuur-base evenwicht en de samenstelling van het bloed. Kortom, een
belangrijk orgaan! Bij nierinsufficiëntie is er sprake van een verminderde nierfunctie.
De nieren zijn twee boonvormige organen van circa 12 centimeter en liggen aan de
zijkanten van het lichaam (aan de binnenkant van de rug). De nieren zorgen er niet alleen
voor dat afvalstoffen worden verwijderd uit het lichaam, maar zorgen ook voor een goede
hormoon- en vochtbalans. Het spreekt voor zich dat wanneer de nieren niet meer goed
functioneren er een levensbedreigende situatie kan ontstaan. Indien de nieren (of renes)
niet meer naar behoren functioneren zal er gekozen worden voor nierdialyse (indien dieet
i.c.m. medicatie niet meer afdoende zijn).
Ook komen nierpatiënten – mits ze hiervoor in aanmerking komen – op een
transplantatielijst.
, De werking van de nieren berust op een drietal principes; ultratiefiltratie, reabsorptie en
excretie. Hieronder in het kort weergegeven:
Ultratiefiltratie:
Binnen de nieren is er een verhoogde bloeddruk, waardoor het bloed via de
endotheelwand van de capillairen in de kapselholte geperst wordt waarbij het
endotheel werkt als een filter. Het ultrafiltraat in de kapselholte wordt voorurine
genoemd.
Reabsorptie
De ultratiefiltratie is niet-selectief en houdt enkel rekening met de grootte.
Daardoor zit in het voorurine veel stoffen die het lichaam nodig heeft. Reabsorptie
is het proces waarbij door actief transport deze stoffen terug het bloed in worden
genomen.
Excretie
Ook in het tweede capillairnetwerk worden bepaalde afvalstoffen aan het
nierkanaal afgegeven. Dit is een actief transport proces. In totaal wordt maar liefst
99% van het voorurine teruggebracht in het bloed. Wat overblijft gaat via de
ureter naar de blaas. (Gregoire, 2003)
Een ander woord voor slecht functionerende nieren (renes) is nierinsufficiëntie. Vaak zijn
de eerste tekenen van nierinsufficiëntie een verhoogd ureumgehalte in de urine en de
daarmee gepaard gaande klachten als moeheid, sufheid, misselijkheid, hoofdpijn en
braken.
Oorzaken / etiologie
De meeste mensen hebben twee nieren. De nieren hebben de vorm van een boon en
iedere nier is ongeveer 12 centimeter lang en weegt 160 gram. De nieren liggen aan de
achterkant van uw lichaam, tussen de bovenkant van uw bekken en de ribben.
De nieren hebben drie belangrijke functies:
Filteren van afvalstoffen uit het bloed.
Regelen van de vochtbalans in het lichaam.
Aanmaken van belangrijke hormonen.
De nieren hebben dus invloed op veel processen in uw lichaam. Als uw nieren langere tijd
niet goed werken, dan noemen we dat ‘chronische nierinsufficiëntie’ of ‘chronische
nierschade’. U krijgt dan klachten doordat bovengenoemde functies niet goed verlopen.
De ernst van die klachten is afhankelijk van de mate van de nierschade.
Acute nierinsufficiëntie
Bij acute nierinsufficiëntie zijn de nieren plotseling niet meer in staat afvalstoffen te
verwijderen uit het lichaam. Dit kan ontstaan door:
Te weinig aanvoer van bloed naar de nier, bijvoorbeeld door een heel lage
bloeddruk vanwege een grote bloeding ergens anders in het lichaam.
Beschadiging van het nierweefsel, bijvoorbeeld door een infectie, door medicatie
of door een auto-immuunziekte.
Een probleem met de afvoer van urine waardoor stuwing in de nier ontstaat,
bijvoorbeeld door nierstenen.
Als op tijd de juiste behandeling wordt ingesteld kan de nierfunctie zich vaak weer (deels)
herstellen. Zo niet dan is er sprake van een chronische nierinsufficiëntie.
