HUMANE WETENSCHAPPEN LES 2
EVEN OPFRISSEN (DESIGN FOR WELLBEING)
• DfWis relevant in allerlei typologieën waar mensen een relatief lange tijd (moeten) verblijven
o Woning, wooncontext (en ouderen) => focus vandaag
o Zorg(ziekenhuis, zorg voor ouderen, palliatieve zorg, …)
o School/onderwijs(omgeving)
o Kantoor/ werkplek
o Winkelruimtes
• Aantal 67 plussers neemt toe => minder jongere die langer moeten gaan werken om voor hun
pensioen te zorgen
o De vraag naar betaalbaarheid van pensioenen gaat inpakt hebben op onze architectuur
• StatBel => verzameld gegevens en geven die weer in tabellen
o Zegt dat vergrijzing komende 10 jaar gaat versnellen
o Internationaal migratiesaldo blijft de drijvende kracht achter de bevolkingsgroei
• World bank
o “The simultaneity of the demographic transition, deepening urbanisation, a technological
revolution, frequent shocks brought on by health and climate emergencies mean that we need
to plan for an older and more urban future”
o Moeten op alle vlakken hiermee rekening gaan houden (zorg, educatie, architectuur,…)
1.WAAR WONEN OUDEREN?
• Hoeveel % van de ouderen (65+) in Vlaanderen woont in een woonzorgcentrum?
o Slechts 5% van de ouderen
o Valt op dat er bij de kust een hogere concentratie is van mensen in woonzorgcentrum
• Mannen vrouwen
o Mensen in woonzorgcentrum zijn vaak echt oudste ouderen, en blijven hier ook langer
1
, HUMANE WETENSCHAPPEN LES 2
• Is een beleid ideaal en krijgt zowel binnen de Europese agenda als wereldwijd de nodige aandacht
o “Mensen willen zo lang mogelijk thuis wonen. We zetten daarom verder in op het zo lang
mogelijk thuis of in de buurt kunnen blijven wonen met aangepaste zorg, infrastructuur en
technologische innovaties.”
• Vermaatschappelijking van de zorg => zorg moet in de maatschappij blijven zodat je langer thuis kan
blijven wonen => goedkoper
o men zet pas de stap naar een residentiële zorgvoorziening wanneer de zorg binnen de
thuissituatie echt niet meer lukt
• persoonlijke voorkeur
o ‘zo lang mogelijk thuis’ in de vertrouwde omgeving is een wens van vele ouderen
(wereldwijd)
o Mensen zijn moeilijk te verhuizen in ons land
• Geboren met de ‘baksteen in de maag’: we wonen graag in ons eigen huis en dit zo lang mogelijk.
Enerzijds emotionele gehechtheid, anderzijds
o Individueel eigenaarschap= beleidsprioriteit (De Decker, 2013)
o Bepalende stap op de sociale ladder, ‘ingebakken’ in ons denken
o Eigen woning = gevoel van financiële zekerheid en veiligheid = ‘appeltje voor de dorst
Maar wordt steeds moeilijker omdat alles zo duur wordt
o Aandachtspunten:
oudere huurders => ook ouderen mensen gaan meer huren
“house rich but income poor” => groeiende groep mensen omdat alles zo duur
wordt
• Verhuizen?
o België heeft een ‘static housing system’ = lage verhuisgraad: Hoe ouder men wordt, hoe
minder mensen verhuizen (oude boom verplaats je niet)
o Liever niet, maar niet altijd een verhaal van ‘niet willen’;
Praktische regelingen
Ouderen vaak niet op de hoogte van andere opties
Andere opties zijn niet aanwezig in de buurt
Beslissen om te verhuizen gaat niet in 1 dag
• Under-occupied homes
o Ouderen die in een te groot huis wonen en veel kamers over hebben
2.AGEING IN PLACE (=AIP)
• Environmental gerontology: de plaats waar iemand verblijft is van belang voor het actief ouder
worden
• Golant (2015) stelt dat AiP best kan als voldaan wordt aan 4 voorwaarden
o 1. Ouderen leven in woning die aangepast is of kan worden
o 2. Ze hebben op zijn minst best één toegewijd familielid om hen, indien nodig, de klok rond
bij te staan; deze persoon woont of leeft in de buurt
o 3. Ouderen wonen op plaatsen waar (betaalbare) thuis- en gemeenschapszorg voorhanden is
o 4. Ouderen gebruiken leeftijds- of gezondheidsvriendelijke gebouwen, buurten, … die de
oudste bewoners een variëteit van dienst en infrastructuren aanbieden
2
EVEN OPFRISSEN (DESIGN FOR WELLBEING)
• DfWis relevant in allerlei typologieën waar mensen een relatief lange tijd (moeten) verblijven
o Woning, wooncontext (en ouderen) => focus vandaag
o Zorg(ziekenhuis, zorg voor ouderen, palliatieve zorg, …)
o School/onderwijs(omgeving)
o Kantoor/ werkplek
o Winkelruimtes
• Aantal 67 plussers neemt toe => minder jongere die langer moeten gaan werken om voor hun
pensioen te zorgen
o De vraag naar betaalbaarheid van pensioenen gaat inpakt hebben op onze architectuur
• StatBel => verzameld gegevens en geven die weer in tabellen
o Zegt dat vergrijzing komende 10 jaar gaat versnellen
o Internationaal migratiesaldo blijft de drijvende kracht achter de bevolkingsgroei
• World bank
o “The simultaneity of the demographic transition, deepening urbanisation, a technological
revolution, frequent shocks brought on by health and climate emergencies mean that we need
to plan for an older and more urban future”
o Moeten op alle vlakken hiermee rekening gaan houden (zorg, educatie, architectuur,…)
1.WAAR WONEN OUDEREN?
• Hoeveel % van de ouderen (65+) in Vlaanderen woont in een woonzorgcentrum?
o Slechts 5% van de ouderen
o Valt op dat er bij de kust een hogere concentratie is van mensen in woonzorgcentrum
• Mannen vrouwen
o Mensen in woonzorgcentrum zijn vaak echt oudste ouderen, en blijven hier ook langer
1
, HUMANE WETENSCHAPPEN LES 2
• Is een beleid ideaal en krijgt zowel binnen de Europese agenda als wereldwijd de nodige aandacht
o “Mensen willen zo lang mogelijk thuis wonen. We zetten daarom verder in op het zo lang
mogelijk thuis of in de buurt kunnen blijven wonen met aangepaste zorg, infrastructuur en
technologische innovaties.”
• Vermaatschappelijking van de zorg => zorg moet in de maatschappij blijven zodat je langer thuis kan
blijven wonen => goedkoper
o men zet pas de stap naar een residentiële zorgvoorziening wanneer de zorg binnen de
thuissituatie echt niet meer lukt
• persoonlijke voorkeur
o ‘zo lang mogelijk thuis’ in de vertrouwde omgeving is een wens van vele ouderen
(wereldwijd)
o Mensen zijn moeilijk te verhuizen in ons land
• Geboren met de ‘baksteen in de maag’: we wonen graag in ons eigen huis en dit zo lang mogelijk.
Enerzijds emotionele gehechtheid, anderzijds
o Individueel eigenaarschap= beleidsprioriteit (De Decker, 2013)
o Bepalende stap op de sociale ladder, ‘ingebakken’ in ons denken
o Eigen woning = gevoel van financiële zekerheid en veiligheid = ‘appeltje voor de dorst
Maar wordt steeds moeilijker omdat alles zo duur wordt
o Aandachtspunten:
oudere huurders => ook ouderen mensen gaan meer huren
“house rich but income poor” => groeiende groep mensen omdat alles zo duur
wordt
• Verhuizen?
o België heeft een ‘static housing system’ = lage verhuisgraad: Hoe ouder men wordt, hoe
minder mensen verhuizen (oude boom verplaats je niet)
o Liever niet, maar niet altijd een verhaal van ‘niet willen’;
Praktische regelingen
Ouderen vaak niet op de hoogte van andere opties
Andere opties zijn niet aanwezig in de buurt
Beslissen om te verhuizen gaat niet in 1 dag
• Under-occupied homes
o Ouderen die in een te groot huis wonen en veel kamers over hebben
2.AGEING IN PLACE (=AIP)
• Environmental gerontology: de plaats waar iemand verblijft is van belang voor het actief ouder
worden
• Golant (2015) stelt dat AiP best kan als voldaan wordt aan 4 voorwaarden
o 1. Ouderen leven in woning die aangepast is of kan worden
o 2. Ze hebben op zijn minst best één toegewijd familielid om hen, indien nodig, de klok rond
bij te staan; deze persoon woont of leeft in de buurt
o 3. Ouderen wonen op plaatsen waar (betaalbare) thuis- en gemeenschapszorg voorhanden is
o 4. Ouderen gebruiken leeftijds- of gezondheidsvriendelijke gebouwen, buurten, … die de
oudste bewoners een variëteit van dienst en infrastructuren aanbieden
2
