Ethiek in sociaal werk
H1
Sociaal werkers hebben technisch-instrumentele professionaliteit, ze beschikken
over de juiste kennis, kunde en professionele vaardigheden. Ook beschikken ze over
normatieve professionaliteit, ze denken na over de waarden in hun werk en die
waarden zijn een leidraad in het werk.
Morele vragen gaan over goed en kwaad, over de manier waarop mensen zouden
moeten leven.
Morele opvattingen zijn een antwoord op de vraag hoe men zich als mens goed en
verantwoordelijk kan gedragen.
Vier intuïtieve moralen:
- Hechtingsmoraal; regelt hoe we omgaan met de mensen met wie we
verbonden zijn.
- Geweldsmoraal; is een moreel systeem dat regelt hoe we met bedreigende
situaties omgaan.
- Reinigingsmoraal; regelt dat mensen reinheid koppelen aan het goede en
besmette aan het kwaad
- Samenwerkingsmoraal; speelt een rol in de manier waarop mensen met
elkaar samenwerken en omgaan met mensen die samenwerking bedreigen.
Microniveau is van mens tot mens, mesoniveau zijn organisaties en macroniveau
hoe de samenleving zou moeten worden ingericht.
Tegenwoordig kiezen we meer voor een participatiesamenleving, de rol van de
overheid wordt ingeperkt. Zelfredzaamheid en zorg voor naasten worden belangrijke
waarden.
Waarden: zijn begrippen die omschrijven wat mensen waardevol vinden en
waarnaar zij streven
Normen: zijn handelingsvoorschriften die laten zien hoe je moet handelen.
Er zijn ook fatsoensnormen. Dit zijn conventies, goede manieren die vastleggen wat
wel en wat niet hoort. -> etiquette.
Onderscheid tussen soorten regels en normovertredingen:
- Ernst (morele normovertreding is ernstiger)
- Straf (straf normovertreding zwaarder)
- Regelcontingentie (bij toeval regeling is er toch niemand mee eens)
- Autoriteit ( niet afhankelijk van autoriteit)
Juridische normen= sluiten meestal aan op opvattingen over wat een goede
maatschappij is en op morele regels die veel mensen delen.
Een min of meer vaste, goede eigenschap van een persoon, die ertoe leidt dat hij
moreel juist handelt, noemen we een deugd.
Ethiek= een systematische reflectie op morele vragen, op basis van rationele
argumenten.
, Ethiek in sociaal werk
Descriptieve ethiek = beschrijft de moraal in een gemeenschap. Het gaat over
feiten, hoe gedragen mensen zich in morele kwesties en welke argumenten
gebruiken ze hierbij.
Normatieve ethiek = gaat er niet om hoe mensen feitelijk gedragen of denken maar
om hoe mensen zich zouden moeten gedragen.
Prescriptieve ethiek = een voorschrift.
Meta ethiek = gaat over morele vraagstukken van een hoger abstractie niveau. Het
reflecteert op betekenis, herkomst en geldigheid van visies op goed en kwaad.
Cultuurrelativisme:
- Er moet een absolute standaard zijn van universele waarden die voor
iedereen gelden
- Wat moreel juist of onjuist is wordt bepaald door de culturele context
Universalisme:
- Fundamentele morele principes zijn universeel en zijn toepasbaar op alle
situaties ongeacht tijd en plaats.
- Beschrijvend universalisme ( overal gelden dezelfde waarden)
- Normatief universalisme ( ideaal is universele verklaring van de mens)
Moral luck = het gegeven dat ons moreel oordeel uitsluitend wordt bepaald door
invloeden zoals erfelijkheid, opvoeding en omgeving.
Maatschappelijke vrijheid gaat om de vrijheid van een individu binnen een
samenleving.
Natuurlijke gelijkheid: mensen zijn van nature gelijk. De overeenkomsten zijn
belangrijker dan de verschillen
Economisch-culturele gelijkheid is als mensen gelijk zijn wat betreft inkomen
en maatschappelijke mogelijkheden.
Rechtsgelijkheid is dat iedereen het recht heeft op een proces dat volgens
rechtsregels wordt gevoerd. Iedere burger is voor de wet gelijk.
White privilege zijn de voordelen die blanke Nederlanders ontlenen aan hun
huidskleur. (McIntosh)
Vanuit de capabilities approach wordt gewerkt aan een rechtvaardige verdeling
van voorwaarden, waaronder mensen kunnen doen wat ze willen en zijn wie ze
willen zijn.
H4
Maatschappelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor de beroepsuitoefening:
Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving
In een verzorgingsstaat neemt de overheid verantwoordelijkheid voor het welzijn
van haar burgers, door uitkeringen en voorzieningen.
H1
Sociaal werkers hebben technisch-instrumentele professionaliteit, ze beschikken
over de juiste kennis, kunde en professionele vaardigheden. Ook beschikken ze over
normatieve professionaliteit, ze denken na over de waarden in hun werk en die
waarden zijn een leidraad in het werk.
Morele vragen gaan over goed en kwaad, over de manier waarop mensen zouden
moeten leven.
Morele opvattingen zijn een antwoord op de vraag hoe men zich als mens goed en
verantwoordelijk kan gedragen.
Vier intuïtieve moralen:
- Hechtingsmoraal; regelt hoe we omgaan met de mensen met wie we
verbonden zijn.
- Geweldsmoraal; is een moreel systeem dat regelt hoe we met bedreigende
situaties omgaan.
- Reinigingsmoraal; regelt dat mensen reinheid koppelen aan het goede en
besmette aan het kwaad
- Samenwerkingsmoraal; speelt een rol in de manier waarop mensen met
elkaar samenwerken en omgaan met mensen die samenwerking bedreigen.
Microniveau is van mens tot mens, mesoniveau zijn organisaties en macroniveau
hoe de samenleving zou moeten worden ingericht.
Tegenwoordig kiezen we meer voor een participatiesamenleving, de rol van de
overheid wordt ingeperkt. Zelfredzaamheid en zorg voor naasten worden belangrijke
waarden.
Waarden: zijn begrippen die omschrijven wat mensen waardevol vinden en
waarnaar zij streven
Normen: zijn handelingsvoorschriften die laten zien hoe je moet handelen.
Er zijn ook fatsoensnormen. Dit zijn conventies, goede manieren die vastleggen wat
wel en wat niet hoort. -> etiquette.
Onderscheid tussen soorten regels en normovertredingen:
- Ernst (morele normovertreding is ernstiger)
- Straf (straf normovertreding zwaarder)
- Regelcontingentie (bij toeval regeling is er toch niemand mee eens)
- Autoriteit ( niet afhankelijk van autoriteit)
Juridische normen= sluiten meestal aan op opvattingen over wat een goede
maatschappij is en op morele regels die veel mensen delen.
Een min of meer vaste, goede eigenschap van een persoon, die ertoe leidt dat hij
moreel juist handelt, noemen we een deugd.
Ethiek= een systematische reflectie op morele vragen, op basis van rationele
argumenten.
, Ethiek in sociaal werk
Descriptieve ethiek = beschrijft de moraal in een gemeenschap. Het gaat over
feiten, hoe gedragen mensen zich in morele kwesties en welke argumenten
gebruiken ze hierbij.
Normatieve ethiek = gaat er niet om hoe mensen feitelijk gedragen of denken maar
om hoe mensen zich zouden moeten gedragen.
Prescriptieve ethiek = een voorschrift.
Meta ethiek = gaat over morele vraagstukken van een hoger abstractie niveau. Het
reflecteert op betekenis, herkomst en geldigheid van visies op goed en kwaad.
Cultuurrelativisme:
- Er moet een absolute standaard zijn van universele waarden die voor
iedereen gelden
- Wat moreel juist of onjuist is wordt bepaald door de culturele context
Universalisme:
- Fundamentele morele principes zijn universeel en zijn toepasbaar op alle
situaties ongeacht tijd en plaats.
- Beschrijvend universalisme ( overal gelden dezelfde waarden)
- Normatief universalisme ( ideaal is universele verklaring van de mens)
Moral luck = het gegeven dat ons moreel oordeel uitsluitend wordt bepaald door
invloeden zoals erfelijkheid, opvoeding en omgeving.
Maatschappelijke vrijheid gaat om de vrijheid van een individu binnen een
samenleving.
Natuurlijke gelijkheid: mensen zijn van nature gelijk. De overeenkomsten zijn
belangrijker dan de verschillen
Economisch-culturele gelijkheid is als mensen gelijk zijn wat betreft inkomen
en maatschappelijke mogelijkheden.
Rechtsgelijkheid is dat iedereen het recht heeft op een proces dat volgens
rechtsregels wordt gevoerd. Iedere burger is voor de wet gelijk.
White privilege zijn de voordelen die blanke Nederlanders ontlenen aan hun
huidskleur. (McIntosh)
Vanuit de capabilities approach wordt gewerkt aan een rechtvaardige verdeling
van voorwaarden, waaronder mensen kunnen doen wat ze willen en zijn wie ze
willen zijn.
H4
Maatschappelijke ontwikkelingen die van belang zijn voor de beroepsuitoefening:
Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving
In een verzorgingsstaat neemt de overheid verantwoordelijkheid voor het welzijn
van haar burgers, door uitkeringen en voorzieningen.
