Cultuur: mogelijke examenvragen 1
1. Meerkeuzenvragen
PREHISTORIE
o Hoe oud is het heelal? x
13,75 miljard jaar geleden ontstaan à door Big Bang
o Hoe oud is ons zonnestelsel en de aarde? x
Ons zonnestelsel ontstond 4,5 miljard jaar geleden.
Leven op aarde 3,5 miljard jaar geleden à 3.500.000.000.000
o Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen? (hominiden) x
ca. 2,5 miljoen jaar geleden in Afrika
o Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens? x
300.000 jaar geleden uit deze familie van hominiden.
o Wanneer migreerde de mens uit Afrika? x
Ca. 70.000 jaar geleden
o Sinds wanneer maken mensen gereedschap? x
700.000 V.C, 2,5 miljoen jaar geleden
- eerste gereedschap is een vuistbijl die gemaakt is door Homobihilis
o Wat is het belangrijkste verschil tussen mensen en dieren? x
- Vele dieren kunnen ontwerpen, maar alleen mensen maken cultuur
o o Dieren o Mens
o Ontwerpen o Instinctief o Bewust
o Ontwerpen evolueren o Traag o Snel
o Ontwerpen zijn o Louter nuttig o Overstijgen nut
o Hoelang bestaan o Al miljoenen jaren o Vanaf 30.000 V.C
o Wanneer kunnen de cultuurgeschiedenis laten beginnen? x
Chauvet 30.000 V.C
o De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst dat we kennen. Hoe
oud? x
230.000 jaar oud à 23.000 V.C
o Wat beeldt de ‘Venus van Willendorf’ af? x
Het beeldje beeld een zwangere vrouw uit: volle borsten, uitpuilende buik, dijen en billen.
Archeologen denken dat dit beeldje een vruchtbaarheidssymbool is.
11, 1 cm hoog, kalksteen met oker gekleurd een idealisering van de vrouwelijkheid geen gezicht of
voeten, amper armen. Een van de oudste voorwerpen die we kunst noemen.
Gemaakt vanuit het oogpunt van de zwangere maakster.
o Waar, wanneer en door wie werd het beeldje ‘de minnaars van Ain Sakhri’ gemaakt? x
Het is gemaakt door Natufiërs, eerste landbouwers en veetelers
11000 jaar geleden à9000 V.C, in een grot waar ze woonden (Israël)
1
, o Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen? En waarom? x
Om aan landbouw te kunnen doen, moet je in de buurt blijven van je moestuin en je vee. Daarom
hielden mensen vanaf ca. 7.500 v.C. op met zwerven en gingen ze wonen op een vaste plaats. Ze
werden sedentair. Er ontstonden nederzettingen en later steden.
o Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük? x
Archeologen ontdekten dat de bewoners van Çatalhöyük nog niet helemaal bekwaam waren in het
onderhouden van een moestuin of het domesticeren van dieren. Ze bleven jagen en rondtrekken om
voedsel te verzamelen. Toch keerden ze telkens terug naar hun nederzetting. Waarom toch? Recent
denken archeologen dat het niet alleen om praktische redenen ging, maar ook om culturele, religieuze
redenen...
Het is de grootste en meest ontwikkelde nederlaag uit de late steentijd. Er zijn geen straten en de
ingang van het huis is via het dak. Het markeert de overgang van een nederlaag naar een stad.
o Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
Het schrift markeert de overgang van pre-historie naar historie, van voorgeschiedenis naar
geschiedenis.
o Wanneer ontstaat het schrift? x
3.300 V.C
o Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
3.500 V.C
Afhankelijk van de grote van de stad en de arbeidsindeling.
: er ontstaan ‘beroepen’: pottenbakker, krijger, politicus, priester, kunstenaar,…
Niet iedereen is landbouwer en er ontstaat handel.
Steden zijn afhankelijk van landbouw en landbouw is afhankelijk van water.
o Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen? x
1 jager-verzamelaar heeft 16 km2 terrein nodig om voor zichzelf voedsel te vergaren, terwijl 1,6 km2
bewerkt land 50 mensen kan voeden...
o Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren? (Uruk) x
Door verzilting van hun landbouwgronden: de Eufraat is veel korter dan de Nijl en bevat daarom wat
zout (zeker in de delta). →bodem onvruchtbaar
o Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht? x
De hypothese dat de steencirkel van Stonehenge een kalender is die de zomerzonnewende aangeeft,
blijft voer voor discussie.
Desalniettemin komen elk jaar in de nacht van 20 op 21 juni mensen naar dit steencirkelmonument
om de eerste zonsopgang van de zomer te vieren.
Een recente hypothese stelt dat de steencirkel deel uitmaakte van een gezondheidscentrum en
bedevaartsoord.
In 2019 werd ontdekt dat Stonehenge gebouwd zou zijn door migranten die in Engeland terecht
kwamen vanuit het huidige Turkije.
o Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze? x
gevonden in Ugarit (Syrië) 29 partituren in spijkerschrift gevonden. 1400 V.C
EINDE PREHISTORIE
2
1. Meerkeuzenvragen
PREHISTORIE
o Hoe oud is het heelal? x
13,75 miljard jaar geleden ontstaan à door Big Bang
o Hoe oud is ons zonnestelsel en de aarde? x
Ons zonnestelsel ontstond 4,5 miljard jaar geleden.
Leven op aarde 3,5 miljard jaar geleden à 3.500.000.000.000
o Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen? (hominiden) x
ca. 2,5 miljoen jaar geleden in Afrika
o Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens? x
300.000 jaar geleden uit deze familie van hominiden.
o Wanneer migreerde de mens uit Afrika? x
Ca. 70.000 jaar geleden
o Sinds wanneer maken mensen gereedschap? x
700.000 V.C, 2,5 miljoen jaar geleden
- eerste gereedschap is een vuistbijl die gemaakt is door Homobihilis
o Wat is het belangrijkste verschil tussen mensen en dieren? x
- Vele dieren kunnen ontwerpen, maar alleen mensen maken cultuur
o o Dieren o Mens
o Ontwerpen o Instinctief o Bewust
o Ontwerpen evolueren o Traag o Snel
o Ontwerpen zijn o Louter nuttig o Overstijgen nut
o Hoelang bestaan o Al miljoenen jaren o Vanaf 30.000 V.C
o Wanneer kunnen de cultuurgeschiedenis laten beginnen? x
Chauvet 30.000 V.C
o De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst dat we kennen. Hoe
oud? x
230.000 jaar oud à 23.000 V.C
o Wat beeldt de ‘Venus van Willendorf’ af? x
Het beeldje beeld een zwangere vrouw uit: volle borsten, uitpuilende buik, dijen en billen.
Archeologen denken dat dit beeldje een vruchtbaarheidssymbool is.
11, 1 cm hoog, kalksteen met oker gekleurd een idealisering van de vrouwelijkheid geen gezicht of
voeten, amper armen. Een van de oudste voorwerpen die we kunst noemen.
Gemaakt vanuit het oogpunt van de zwangere maakster.
o Waar, wanneer en door wie werd het beeldje ‘de minnaars van Ain Sakhri’ gemaakt? x
Het is gemaakt door Natufiërs, eerste landbouwers en veetelers
11000 jaar geleden à9000 V.C, in een grot waar ze woonden (Israël)
1
, o Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen? En waarom? x
Om aan landbouw te kunnen doen, moet je in de buurt blijven van je moestuin en je vee. Daarom
hielden mensen vanaf ca. 7.500 v.C. op met zwerven en gingen ze wonen op een vaste plaats. Ze
werden sedentair. Er ontstonden nederzettingen en later steden.
o Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük? x
Archeologen ontdekten dat de bewoners van Çatalhöyük nog niet helemaal bekwaam waren in het
onderhouden van een moestuin of het domesticeren van dieren. Ze bleven jagen en rondtrekken om
voedsel te verzamelen. Toch keerden ze telkens terug naar hun nederzetting. Waarom toch? Recent
denken archeologen dat het niet alleen om praktische redenen ging, maar ook om culturele, religieuze
redenen...
Het is de grootste en meest ontwikkelde nederlaag uit de late steentijd. Er zijn geen straten en de
ingang van het huis is via het dak. Het markeert de overgang van een nederlaag naar een stad.
o Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
Het schrift markeert de overgang van pre-historie naar historie, van voorgeschiedenis naar
geschiedenis.
o Wanneer ontstaat het schrift? x
3.300 V.C
o Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
3.500 V.C
Afhankelijk van de grote van de stad en de arbeidsindeling.
: er ontstaan ‘beroepen’: pottenbakker, krijger, politicus, priester, kunstenaar,…
Niet iedereen is landbouwer en er ontstaat handel.
Steden zijn afhankelijk van landbouw en landbouw is afhankelijk van water.
o Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen? x
1 jager-verzamelaar heeft 16 km2 terrein nodig om voor zichzelf voedsel te vergaren, terwijl 1,6 km2
bewerkt land 50 mensen kan voeden...
o Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren? (Uruk) x
Door verzilting van hun landbouwgronden: de Eufraat is veel korter dan de Nijl en bevat daarom wat
zout (zeker in de delta). →bodem onvruchtbaar
o Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht? x
De hypothese dat de steencirkel van Stonehenge een kalender is die de zomerzonnewende aangeeft,
blijft voer voor discussie.
Desalniettemin komen elk jaar in de nacht van 20 op 21 juni mensen naar dit steencirkelmonument
om de eerste zonsopgang van de zomer te vieren.
Een recente hypothese stelt dat de steencirkel deel uitmaakte van een gezondheidscentrum en
bedevaartsoord.
In 2019 werd ontdekt dat Stonehenge gebouwd zou zijn door migranten die in Engeland terecht
kwamen vanuit het huidige Turkije.
o Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze? x
gevonden in Ugarit (Syrië) 29 partituren in spijkerschrift gevonden. 1400 V.C
EINDE PREHISTORIE
2
