SAMENVATTING OP 2.1
CT, EC, IPV, MV, MRI, NG & RT
JAAR 2019
MBRT
Fontys Hogeschool Eindhoven
,Inhoud
CT
1. Bouw CT ........................................................................................................................................... 6
1.1. Detectoren............................................................................................................................... 6
2. Reconstructie................................................................................................................................... 6
2.1. Contrast ................................................................................................................................... 6
3. Contrastmiddelen ............................................................................................................................ 7
3.1. Neutraal ................................................................................................................................... 7
3.2. Negatief ................................................................................................................................... 7
3.3. Positief ..................................................................................................................................... 7
3.3.1. Reacties ........................................................................................................................... 8
3.3.2. Fasen................................................................................................................................ 8
4. Het onderzoek ................................................................................................................................. 8
4.1. Begrippen ................................................................................................................................ 8
5. Anatomie ......................................................................................................................................... 9
Echografie
1. MSU ............................................................................................................................................... 15
2. Anisotropie .................................................................................................................................... 15
3. Anatomie ....................................................................................................................................... 15
3.1. Spieren en pezen ................................................................................................................... 15
3.2. Schouder................................................................................................................................ 15
3.3. Knie ........................................................................................................................................ 16
3.4. Hiel......................................................................................................................................... 16
4. Pathologie...................................................................................................................................... 17
4.1. Volle dikte peesruptuur ......................................................................................................... 17
4.2. Knoopsgatruptuur ................................................................................................................. 17
4.3. Ruptuur ligamentum transversum ........................................................................................ 17
4.4. Tendinitis ............................................................................................................................... 17
4.5. Jumpers knee......................................................................................................................... 17
4.6. Slijmbeursontsteking ............................................................................................................. 17
4.7. Peesverkalking ....................................................................................................................... 17
4.8. Fractuur ................................................................................................................................. 17
Interpersoonlijke vaardigheden
1. Algemene ontwikkeling ................................................................................................................. 18
1.1. Taal ........................................................................................................................................ 18
2. Skinner ........................................................................................................................................... 18
,3. Piaget ............................................................................................................................................. 18
3.1. Sensomotorische fase ........................................................................................................... 18
3.2. Pre-operationele fase ............................................................................................................ 18
3.2.1. Egocentrisme ................................................................................................................. 18
3.2.2. Conservatie .................................................................................................................... 19
3.3. Concreet operationele fase ................................................................................................... 19
3.4. Formeel operationele fase .................................................................................................... 19
3.5. Mentale structuren ............................................................................................................... 19
4. Bowbly ........................................................................................................................................... 19
Medische vakken
1. Bloed.............................................................................................................................................. 20
1.1. Samenstelling ........................................................................................................................ 20
1.1.1. Begrippen ...................................................................................................................... 20
1.2. Hemostase ............................................................................................................................. 20
1.2.1. Vasculaire fase ............................................................................................................... 20
1.2.2. Trombocytenfase........................................................................................................... 20
1.2.3. Coagulatiefase ............................................................................................................... 20
2. Vaten ............................................................................................................................................. 20
2.1. Anatomie ............................................................................................................................... 20
2.2. Pathologie.............................................................................................................................. 21
2.2.1. Trombose....................................................................................................................... 21
2.2.2. Arterieel obstructief vaatlijden ..................................................................................... 21
2.2.3. Veneuze insufficiëntie ................................................................................................... 22
3. Het hart ......................................................................................................................................... 22
3.1. Anatomie ............................................................................................................................... 22
3.1.1. Cirkel van Willis ............................................................................................................. 23
3.1.2. Foetale bloedstroom ..................................................................................................... 23
3.1.3. Hartcyclus ...................................................................................................................... 23
3.2. Pathologie.............................................................................................................................. 23
3.2.1. Hartfalen ........................................................................................................................ 23
3.2.2. Coronaire hartziekten.................................................................................................... 24
4. Luchtwegen ................................................................................................................................... 25
4.1. Anatomie ............................................................................................................................... 25
4.1.1. Thorax ............................................................................................................................ 25
4.1.2. Luchtwegen ................................................................................................................... 25
4.1.3. Longen ........................................................................................................................... 25
, 4.1.4. Ademvolumes ................................................................................................................ 26
4.1.5. Pharynx en larynx .......................................................................................................... 27
4.2. Pathologie.............................................................................................................................. 27
4.2.1. Symptomen ................................................................................................................... 27
4.2.2. Diagnostiek .................................................................................................................... 28
4.2.3. Pathologieën.................................................................................................................. 28
5. Vitale functies ................................................................................................................................ 31
5.1. Pols ........................................................................................................................................ 32
5.2. Bloeddruk .............................................................................................................................. 32
5.2.1. Regeling ......................................................................................................................... 32
5.3. Ademhaling............................................................................................................................ 32
5.4. Bewustzijn ............................................................................................................................. 32
6. Shock ............................................................................................................................................. 32
6.1. Vormen van shock ................................................................................................................. 32
6.2. Symptomen ........................................................................................................................... 33
6.3. Fasen...................................................................................................................................... 33
6.4. Diagnostiek ............................................................................................................................ 33
6.5. Therapie................................................................................................................................. 33
MRI
1. Het apparaat.................................................................................................................................. 35
1.1. Kooi van Faraday ................................................................................................................... 35
1.2. Spoelen .................................................................................................................................. 35
2. De magneet ................................................................................................................................... 35
3. Gradiënten..................................................................................................................................... 36
3.1. Slicecodering ......................................................................................................................... 36
3.2. Frequentiecodering ............................................................................................................... 36
3.3. Fasecodering ......................................................................................................................... 36
4. Spin-echo sequentie ...................................................................................................................... 36
5. K-vlak ............................................................................................................................................. 37
6. Multi-slice ...................................................................................................................................... 38
7. Weging SE ...................................................................................................................................... 38
7.1. T1 gewogen beeld ................................................................................................................. 39
7.2. T2 gewogen beeld ................................................................................................................. 39
7.3. Proton density ....................................................................................................................... 39
8. TSE ................................................................................................................................................. 39
9. GRE ................................................................................................................................................ 40
, 9.1. Weighting .............................................................................................................................. 41
10. Risico’s ....................................................................................................................................... 41
11. Anatomie LWK ........................................................................................................................... 41
12. Anatomie hersenen ................................................................................................................... 42
Nucleaire geneeskunde
1. Gated onderzoek ........................................................................................................................... 43
1.1. Gated bloodpool.................................................................................................................... 43
1.1.1. Labelen .......................................................................................................................... 43
1.1.2. De acquisitie .................................................................................................................. 44
1.1.3. Processing ...................................................................................................................... 44
1.2. Myocardperfusie ................................................................................................................... 45
1.2.1. Rust en stress................................................................................................................. 45
1.2.2. Stress opwekkende medicijnen ..................................................................................... 45
1.2.3. De acquisitie .................................................................................................................. 46
1.2.4. Reconstructie................................................................................................................. 46
1.2.5. Normaalbeelden ............................................................................................................ 47
2. Neurologische onderzoeken.......................................................................................................... 47
2.1. Impulsoverdracht .................................................................................................................. 47
2.2. Dopamine .............................................................................................................................. 47
2.3. Onderzoeken ......................................................................................................................... 48
2.3.1. DAT-scan ........................................................................................................................ 48
2.3.2. IBZM-scan ...................................................................................................................... 48
2.3.3. Acquisitie ....................................................................................................................... 48
2.3.4. Processing ...................................................................................................................... 48
3. SPECT-CT ........................................................................................................................................ 48
4. Attenuatiecorrectie ....................................................................................................................... 49
Radiotherapie
1. Planning IMRT................................................................................................................................ 50
1.1. Bundels .................................................................................................................................. 50
1.2. Optimalisatie ......................................................................................................................... 50
1.3. Objective................................................................................................................................ 51
1.3.1. Dosis-objective .............................................................................................................. 51
1.3.2. DVH-objective ................................................................................................................ 51
1.3.3. EUD-objective ................................................................................................................ 51
1.4. Contouren.............................................................................................................................. 51
1.4.1. Build up .......................................................................................................................... 51
, 1.4.2. Overlap .......................................................................................................................... 51
1.4.3. Boost .............................................................................................................................. 51
1.4.4. Penumbra ...................................................................................................................... 52
1.4.5. PTV-ring ......................................................................................................................... 52
1.4.6. OAR ................................................................................................................................ 52
1.5. Fysische aspecten .................................................................................................................. 52
2. Vormen IMRT ................................................................................................................................ 52
3. Voor- en nadelen IMRT ................................................................................................................. 52
4. Fouten in de planning .................................................................................................................... 53
5. Bijwerkingen .................................................................................................................................. 53
6. Radiobiologie ................................................................................................................................. 53
6.1. Reparatie ............................................................................................................................... 53
6.2. Redistributie .......................................................................................................................... 53
6.3. Repopulatie ........................................................................................................................... 54
6.4. Re-oxygenatie ........................................................................................................................ 54
6.5. Radiosensitiviteit ................................................................................................................... 54
6.5.1. Therapeutische breedte ................................................................................................ 54
,CT – Periode 2.1
1. Bouw CT
Computertomografie (CT) is een vorm van medische beeldvorming waarbij je met röntgenstralen een
3D beeld maakt van een bepaald deel van het lichaam.
Bij CT heb je 1 röntgenbuis en 1 detector die blijft ronddraaien om de patiënt heen, dit noemt men
een spiraal-CT. In de geschiedenis had men problemen met de draden die de CT van stroom
voorzagen, daarom wordt er nu gebruik gemaakt van een slipring, hierbij wordt de energie en data
overgedragen wanneer de spiraal deze ring raakt. Dit zorgt voor snellere rotatietijden, wat fijn is voor
de MBB’er en de patiënt.
1.1. Detectoren
De detector een opgebouwd in 3 richtingen, x, y en z. In de x- en y-richting heb je honderden
detector-elementen. Je hebt een matrix-array of een adaptive array detector. Bij een matrix-array
zijn alle elementen gelijke grootte. Dit noemt men ook wel fixed of linear array. De elementen kun je
ook samenvoegen als je dat wilt. Bij adaptive array worden de elementen groter naarmate je dichter
bij de randen van het veld komt.
De z-richting is in de lengte van de patiënt. Dit is ook de richting waarin de meerdere detectorrijen
zijn opgesteld bij een MDCT. Hoe meer rijen in de z-richting, hoe sneller de CT kan scannen. Vroeger
had je een fanbeam bundel, hierbij kon je maar een paar detectorringen per ronde scannen. Nu
gebruikt men een conebeam bundel, hiermee kun je meer ringen en dus een groter volume scannen
per ronde. Deze vorm van CT heet een Multi Detector CT (MDCT). De scantijd wordt hierdoor kleiner.
De hoeveelheid ringen die je per ronde kunt scannen, is afhankelijk van de het apparaat.
Je kunt de hoeveelheid gescande rijen in de z-richting beperken door collimatie van het diafragma.
2. Reconstructie
Een CT-beeld wordt op dezelfde manier in elkaar gezet als een
SPECT. Vanuit elk punt dat de CT scant ziet die het beeld op
een andere manier, een profiel. Deze profielen worden in
synogrammen opgeslagen als ruwe data. Deze ruwe data
wordt vervolgens met iteratie omgezet naar een beeld. Met
behulp van de Hounsfield Unit (HU) worden in verschillende
richtingen de absorptiewaarden van de voxels berekend. Dit
vormt uiteindelijk het beeld. Ook kun je gebruik maken van
(filtered) backprojection, maar dit gaat ten koste van de
resolutie.
2.1. Contrast
Het goed kunnen bekijken van een CT-afbeelding is afhankelijk
van het contrast. Elk soort weefsel heeft een andere
absorptiewaarde, Hounsfield Unit (HU), deze HU correspondeert met een grijswaarde ten opzichte
van andere HU-waarden. De HU-waardes lopen van -1000 tot 1000. Hoe hoger de absorptie, hoe
hoger de HU en hoe witter het beeld.
Je kunt per beeld een windowlevel kiezen, dit is de gemiddelde HU-waarde van de structuur die je
het best wilt zien. Verder heb je altijd nog andere weefsels die je wilt zien, zodat het niet te zwart-wit
,wordt. Aan de hand van welke andere structuren je wilt zien, kun je een windowwidth instellen, deze
is aan beide kanten van het windowlevel hetzelfde. Stel dat je een goed verschil wilt zien tussen twee
weefsels waar niet veel HU verschil zit, moet je de windowwidth klein houden, zoals bij weke delen.
De HU-waarden van de weefsels moet je per patiënt meten, omdat dit per patiënt kan afwijken.
Je hebt ook bepaalde presets die je kunt instellen, zoals voor bot, abdomen of longen, hierbij staan
de windowsetting meteen goed.
3. Contrastmiddelen
Contrastmiddelen worden gebruikt als de contrastresolutie zo laag is dat je structuren niet van de
omgeving kunt onderscheiden.
Structuren hebben van zichzelf een bepaalde HU-waarde en dus een absorptiewaarde. Bij een hoog
natuurlijk contrast is het verschil in HU-waarde groot. Bij een laag natuurlijk contrast is dat verschil
laag, dan gebruik je dus contrastmiddelen. Laag natuurlijk contrast vind je vaak in de hersenen,
abdomen, mediastinum en de bloedvaten.
3.1. Neutraal
Onder een neutraal contrastmiddel verstaan we alleen water, omdat die de HU-waarde niet
veranderd, maar het wel makkelijker maakt om de structuur van de omgeving te onderscheiden. Met
water kun je bijvoorbeeld de maag of darmen vullen om groter te maken en ze dus beter te zien.
3.2. Negatief
Een negatief contrastmiddel zorgt voor verlaging van de HU-waarde, dus het zwarter maken van de
structuur. Als negatieve contrastmiddelen worden stoffen gebruikt met een laag atoomnummer en
met een lage dichtheid, lucht, CO2 en zuurstof.
De lucht kan in de maag, colon of vagina worden gebracht. Bij de maag wordt gebruikgemaakt van
CO2 granulen, dit zijn bruiskorrels die de patiënt dan moet inslikken. In het colon wordt lucht of CO2
ingespoten via een speciale pomp. Bij vaginaal wordt het negatief contrast vaak als een tampon
ingebracht, omdat daarin van zichzelf al veel lucht in zit.
3.3. Positief
Positieve contrastmiddelen verhogen de HU-waarde en laten het dus witter op het beeld uitkomen.
Hiervoor worden stoffen gebruikt met een redelijk hoog atoomnummer, meestal jodium. Vroeger
werd ook barium gebruikt, maar omdat deze door zijn hoge atoomnummer te veel straling
tegenhield, wordt die nu niet meer gebruikt, want het zorgde voor artefacten. Ook was barium
risicovoller en minder prettig voor de patiënt.
Positief contrast kan oraal, rectaal, vaginaal en intraveneus toegediend worden. Bij het gebruik van
jodiumhoudende contrastmiddelen bestaan er, in tegenstelling tot de andere vormen, wel risico’s
voor de patiënt. Om deze risico’s zo laag mogelijk te houden gebruikt men vooral niet-ionische
contrastmiddelen, die hebben een lagere kans op allergische reacties. Allergische reacties treden
eigenlijk alleen op bij toe bij intraveneuze toediening, omdat het middel zich dan in het bloed
bevindt.
Om te zien of er intraveneus contrast is gebruikt, kan men kijken naar de HU-waarde van het bloed,
die normaal 40 tot 60 HU moet zijn. Intraveneus contrast wordt op zo’n hoge snelheid toegediend,
dat men er een pomp voor nodig heeft, want dit kan een normale spuit niet.
, 3.3.1. Reacties
Normale reacties op het contrastmiddel zijn het gevoel te moeten plassen en warmte. Het wordt
gevaarlijk als men last krijgt van urticaria, oedeem en anafylaxie.
Wat altijd een reactie is, is dat de nierfunctie verlaagd. Daarom moet men altijd opletten dat de
patiënt vóór de toediening niet al last heeft van nierfunctiestoornis, om dialyse afhankelijkheid te
voorkomen. Men onderzoekt dit met de Glomulaire Filtratie Ratio (GFR).
3.3.2. Fasen
Bij intraveneuze toediening gaat het contrastmiddel eerst via de venen naar de rechterharthelft,
vervolgens naar de longen, dan naar de linkerharthelft en vervolgens naar het gehele lichaam,
waarna het terugkomt naar de rechterharthelft via de venen.
Bij intraveneuze toediening maak je een verschil in 4 fasen:
- In de arteriële longfase bevindt het contrast zich in de longarteriën. Hierop is een eventueel
embolie te zien. Deze opname wordt vaak de longembolie-scan genoemd.
- In de arteriële fase bevindt het contrast zich in de aorta om eventuele verstoppingen of een
aneurysma op te sporen. In de arteriële fase is de aorta witter en is de cortex van de nieren
te zien.
- In de porto-veneuze fase zijn de portale venen witter. Deze scan wordt 60 tot 80 seconden
p.i. gemaakt.
- In de veneuze fase zijn de venen in de lever en de gehele nieren witter. Deze scan wordt 80
tot 100 seconden p.i. gemaakt.
4. Het onderzoek
De patiënt hoeft niet nuchter te zijn voor het onderzoek. Voor het onderzoek van CT krijgt men een
infuus aangelegd, via dit infuus zal het contrastvloeistof later worden ingespoten. Vervolgens worden
de patiëntengegevens opgehaald via de computer en word
t het onderzoek ingesteld, onder andere de opname en de positie van de patiënt (prone = buikligging
en supine = rugligging). Er wordt natuurlijk geen gebruik gemaakt van de loodletter. De patiënt wordt
gepositioneerd in de hoogte en in de lengte, de lengte kun je op de overzichtsscan nog veranderen,
maar de hoogte niet. Vervolgens wordt een scanogram gemaakt, dit is een overzichtscan en hierop
kan men de scanboxen maken die gescand moeten worden. Nu wordt het contrastmiddeltoegediend
en wordt de echte scan gestart.
4.1. Begrippen
- Scanogram Overzichtsopname, vanuit deze opname wordt de scanbox bepaald
- Scanned FOV Grootte van scanogram in de x- en y-richting, volledige detectorveld
- Recontructive FOV Grootte van CT-opname in de x- en y-richting, vierkant
- Scanlenght De lengte van de CT-opname, in de z-richting
- Scanbox Recontructive FOV met de scanlengte
, 5. Anatomie
CT, EC, IPV, MV, MRI, NG & RT
JAAR 2019
MBRT
Fontys Hogeschool Eindhoven
,Inhoud
CT
1. Bouw CT ........................................................................................................................................... 6
1.1. Detectoren............................................................................................................................... 6
2. Reconstructie................................................................................................................................... 6
2.1. Contrast ................................................................................................................................... 6
3. Contrastmiddelen ............................................................................................................................ 7
3.1. Neutraal ................................................................................................................................... 7
3.2. Negatief ................................................................................................................................... 7
3.3. Positief ..................................................................................................................................... 7
3.3.1. Reacties ........................................................................................................................... 8
3.3.2. Fasen................................................................................................................................ 8
4. Het onderzoek ................................................................................................................................. 8
4.1. Begrippen ................................................................................................................................ 8
5. Anatomie ......................................................................................................................................... 9
Echografie
1. MSU ............................................................................................................................................... 15
2. Anisotropie .................................................................................................................................... 15
3. Anatomie ....................................................................................................................................... 15
3.1. Spieren en pezen ................................................................................................................... 15
3.2. Schouder................................................................................................................................ 15
3.3. Knie ........................................................................................................................................ 16
3.4. Hiel......................................................................................................................................... 16
4. Pathologie...................................................................................................................................... 17
4.1. Volle dikte peesruptuur ......................................................................................................... 17
4.2. Knoopsgatruptuur ................................................................................................................. 17
4.3. Ruptuur ligamentum transversum ........................................................................................ 17
4.4. Tendinitis ............................................................................................................................... 17
4.5. Jumpers knee......................................................................................................................... 17
4.6. Slijmbeursontsteking ............................................................................................................. 17
4.7. Peesverkalking ....................................................................................................................... 17
4.8. Fractuur ................................................................................................................................. 17
Interpersoonlijke vaardigheden
1. Algemene ontwikkeling ................................................................................................................. 18
1.1. Taal ........................................................................................................................................ 18
2. Skinner ........................................................................................................................................... 18
,3. Piaget ............................................................................................................................................. 18
3.1. Sensomotorische fase ........................................................................................................... 18
3.2. Pre-operationele fase ............................................................................................................ 18
3.2.1. Egocentrisme ................................................................................................................. 18
3.2.2. Conservatie .................................................................................................................... 19
3.3. Concreet operationele fase ................................................................................................... 19
3.4. Formeel operationele fase .................................................................................................... 19
3.5. Mentale structuren ............................................................................................................... 19
4. Bowbly ........................................................................................................................................... 19
Medische vakken
1. Bloed.............................................................................................................................................. 20
1.1. Samenstelling ........................................................................................................................ 20
1.1.1. Begrippen ...................................................................................................................... 20
1.2. Hemostase ............................................................................................................................. 20
1.2.1. Vasculaire fase ............................................................................................................... 20
1.2.2. Trombocytenfase........................................................................................................... 20
1.2.3. Coagulatiefase ............................................................................................................... 20
2. Vaten ............................................................................................................................................. 20
2.1. Anatomie ............................................................................................................................... 20
2.2. Pathologie.............................................................................................................................. 21
2.2.1. Trombose....................................................................................................................... 21
2.2.2. Arterieel obstructief vaatlijden ..................................................................................... 21
2.2.3. Veneuze insufficiëntie ................................................................................................... 22
3. Het hart ......................................................................................................................................... 22
3.1. Anatomie ............................................................................................................................... 22
3.1.1. Cirkel van Willis ............................................................................................................. 23
3.1.2. Foetale bloedstroom ..................................................................................................... 23
3.1.3. Hartcyclus ...................................................................................................................... 23
3.2. Pathologie.............................................................................................................................. 23
3.2.1. Hartfalen ........................................................................................................................ 23
3.2.2. Coronaire hartziekten.................................................................................................... 24
4. Luchtwegen ................................................................................................................................... 25
4.1. Anatomie ............................................................................................................................... 25
4.1.1. Thorax ............................................................................................................................ 25
4.1.2. Luchtwegen ................................................................................................................... 25
4.1.3. Longen ........................................................................................................................... 25
, 4.1.4. Ademvolumes ................................................................................................................ 26
4.1.5. Pharynx en larynx .......................................................................................................... 27
4.2. Pathologie.............................................................................................................................. 27
4.2.1. Symptomen ................................................................................................................... 27
4.2.2. Diagnostiek .................................................................................................................... 28
4.2.3. Pathologieën.................................................................................................................. 28
5. Vitale functies ................................................................................................................................ 31
5.1. Pols ........................................................................................................................................ 32
5.2. Bloeddruk .............................................................................................................................. 32
5.2.1. Regeling ......................................................................................................................... 32
5.3. Ademhaling............................................................................................................................ 32
5.4. Bewustzijn ............................................................................................................................. 32
6. Shock ............................................................................................................................................. 32
6.1. Vormen van shock ................................................................................................................. 32
6.2. Symptomen ........................................................................................................................... 33
6.3. Fasen...................................................................................................................................... 33
6.4. Diagnostiek ............................................................................................................................ 33
6.5. Therapie................................................................................................................................. 33
MRI
1. Het apparaat.................................................................................................................................. 35
1.1. Kooi van Faraday ................................................................................................................... 35
1.2. Spoelen .................................................................................................................................. 35
2. De magneet ................................................................................................................................... 35
3. Gradiënten..................................................................................................................................... 36
3.1. Slicecodering ......................................................................................................................... 36
3.2. Frequentiecodering ............................................................................................................... 36
3.3. Fasecodering ......................................................................................................................... 36
4. Spin-echo sequentie ...................................................................................................................... 36
5. K-vlak ............................................................................................................................................. 37
6. Multi-slice ...................................................................................................................................... 38
7. Weging SE ...................................................................................................................................... 38
7.1. T1 gewogen beeld ................................................................................................................. 39
7.2. T2 gewogen beeld ................................................................................................................. 39
7.3. Proton density ....................................................................................................................... 39
8. TSE ................................................................................................................................................. 39
9. GRE ................................................................................................................................................ 40
, 9.1. Weighting .............................................................................................................................. 41
10. Risico’s ....................................................................................................................................... 41
11. Anatomie LWK ........................................................................................................................... 41
12. Anatomie hersenen ................................................................................................................... 42
Nucleaire geneeskunde
1. Gated onderzoek ........................................................................................................................... 43
1.1. Gated bloodpool.................................................................................................................... 43
1.1.1. Labelen .......................................................................................................................... 43
1.1.2. De acquisitie .................................................................................................................. 44
1.1.3. Processing ...................................................................................................................... 44
1.2. Myocardperfusie ................................................................................................................... 45
1.2.1. Rust en stress................................................................................................................. 45
1.2.2. Stress opwekkende medicijnen ..................................................................................... 45
1.2.3. De acquisitie .................................................................................................................. 46
1.2.4. Reconstructie................................................................................................................. 46
1.2.5. Normaalbeelden ............................................................................................................ 47
2. Neurologische onderzoeken.......................................................................................................... 47
2.1. Impulsoverdracht .................................................................................................................. 47
2.2. Dopamine .............................................................................................................................. 47
2.3. Onderzoeken ......................................................................................................................... 48
2.3.1. DAT-scan ........................................................................................................................ 48
2.3.2. IBZM-scan ...................................................................................................................... 48
2.3.3. Acquisitie ....................................................................................................................... 48
2.3.4. Processing ...................................................................................................................... 48
3. SPECT-CT ........................................................................................................................................ 48
4. Attenuatiecorrectie ....................................................................................................................... 49
Radiotherapie
1. Planning IMRT................................................................................................................................ 50
1.1. Bundels .................................................................................................................................. 50
1.2. Optimalisatie ......................................................................................................................... 50
1.3. Objective................................................................................................................................ 51
1.3.1. Dosis-objective .............................................................................................................. 51
1.3.2. DVH-objective ................................................................................................................ 51
1.3.3. EUD-objective ................................................................................................................ 51
1.4. Contouren.............................................................................................................................. 51
1.4.1. Build up .......................................................................................................................... 51
, 1.4.2. Overlap .......................................................................................................................... 51
1.4.3. Boost .............................................................................................................................. 51
1.4.4. Penumbra ...................................................................................................................... 52
1.4.5. PTV-ring ......................................................................................................................... 52
1.4.6. OAR ................................................................................................................................ 52
1.5. Fysische aspecten .................................................................................................................. 52
2. Vormen IMRT ................................................................................................................................ 52
3. Voor- en nadelen IMRT ................................................................................................................. 52
4. Fouten in de planning .................................................................................................................... 53
5. Bijwerkingen .................................................................................................................................. 53
6. Radiobiologie ................................................................................................................................. 53
6.1. Reparatie ............................................................................................................................... 53
6.2. Redistributie .......................................................................................................................... 53
6.3. Repopulatie ........................................................................................................................... 54
6.4. Re-oxygenatie ........................................................................................................................ 54
6.5. Radiosensitiviteit ................................................................................................................... 54
6.5.1. Therapeutische breedte ................................................................................................ 54
,CT – Periode 2.1
1. Bouw CT
Computertomografie (CT) is een vorm van medische beeldvorming waarbij je met röntgenstralen een
3D beeld maakt van een bepaald deel van het lichaam.
Bij CT heb je 1 röntgenbuis en 1 detector die blijft ronddraaien om de patiënt heen, dit noemt men
een spiraal-CT. In de geschiedenis had men problemen met de draden die de CT van stroom
voorzagen, daarom wordt er nu gebruik gemaakt van een slipring, hierbij wordt de energie en data
overgedragen wanneer de spiraal deze ring raakt. Dit zorgt voor snellere rotatietijden, wat fijn is voor
de MBB’er en de patiënt.
1.1. Detectoren
De detector een opgebouwd in 3 richtingen, x, y en z. In de x- en y-richting heb je honderden
detector-elementen. Je hebt een matrix-array of een adaptive array detector. Bij een matrix-array
zijn alle elementen gelijke grootte. Dit noemt men ook wel fixed of linear array. De elementen kun je
ook samenvoegen als je dat wilt. Bij adaptive array worden de elementen groter naarmate je dichter
bij de randen van het veld komt.
De z-richting is in de lengte van de patiënt. Dit is ook de richting waarin de meerdere detectorrijen
zijn opgesteld bij een MDCT. Hoe meer rijen in de z-richting, hoe sneller de CT kan scannen. Vroeger
had je een fanbeam bundel, hierbij kon je maar een paar detectorringen per ronde scannen. Nu
gebruikt men een conebeam bundel, hiermee kun je meer ringen en dus een groter volume scannen
per ronde. Deze vorm van CT heet een Multi Detector CT (MDCT). De scantijd wordt hierdoor kleiner.
De hoeveelheid ringen die je per ronde kunt scannen, is afhankelijk van de het apparaat.
Je kunt de hoeveelheid gescande rijen in de z-richting beperken door collimatie van het diafragma.
2. Reconstructie
Een CT-beeld wordt op dezelfde manier in elkaar gezet als een
SPECT. Vanuit elk punt dat de CT scant ziet die het beeld op
een andere manier, een profiel. Deze profielen worden in
synogrammen opgeslagen als ruwe data. Deze ruwe data
wordt vervolgens met iteratie omgezet naar een beeld. Met
behulp van de Hounsfield Unit (HU) worden in verschillende
richtingen de absorptiewaarden van de voxels berekend. Dit
vormt uiteindelijk het beeld. Ook kun je gebruik maken van
(filtered) backprojection, maar dit gaat ten koste van de
resolutie.
2.1. Contrast
Het goed kunnen bekijken van een CT-afbeelding is afhankelijk
van het contrast. Elk soort weefsel heeft een andere
absorptiewaarde, Hounsfield Unit (HU), deze HU correspondeert met een grijswaarde ten opzichte
van andere HU-waarden. De HU-waardes lopen van -1000 tot 1000. Hoe hoger de absorptie, hoe
hoger de HU en hoe witter het beeld.
Je kunt per beeld een windowlevel kiezen, dit is de gemiddelde HU-waarde van de structuur die je
het best wilt zien. Verder heb je altijd nog andere weefsels die je wilt zien, zodat het niet te zwart-wit
,wordt. Aan de hand van welke andere structuren je wilt zien, kun je een windowwidth instellen, deze
is aan beide kanten van het windowlevel hetzelfde. Stel dat je een goed verschil wilt zien tussen twee
weefsels waar niet veel HU verschil zit, moet je de windowwidth klein houden, zoals bij weke delen.
De HU-waarden van de weefsels moet je per patiënt meten, omdat dit per patiënt kan afwijken.
Je hebt ook bepaalde presets die je kunt instellen, zoals voor bot, abdomen of longen, hierbij staan
de windowsetting meteen goed.
3. Contrastmiddelen
Contrastmiddelen worden gebruikt als de contrastresolutie zo laag is dat je structuren niet van de
omgeving kunt onderscheiden.
Structuren hebben van zichzelf een bepaalde HU-waarde en dus een absorptiewaarde. Bij een hoog
natuurlijk contrast is het verschil in HU-waarde groot. Bij een laag natuurlijk contrast is dat verschil
laag, dan gebruik je dus contrastmiddelen. Laag natuurlijk contrast vind je vaak in de hersenen,
abdomen, mediastinum en de bloedvaten.
3.1. Neutraal
Onder een neutraal contrastmiddel verstaan we alleen water, omdat die de HU-waarde niet
veranderd, maar het wel makkelijker maakt om de structuur van de omgeving te onderscheiden. Met
water kun je bijvoorbeeld de maag of darmen vullen om groter te maken en ze dus beter te zien.
3.2. Negatief
Een negatief contrastmiddel zorgt voor verlaging van de HU-waarde, dus het zwarter maken van de
structuur. Als negatieve contrastmiddelen worden stoffen gebruikt met een laag atoomnummer en
met een lage dichtheid, lucht, CO2 en zuurstof.
De lucht kan in de maag, colon of vagina worden gebracht. Bij de maag wordt gebruikgemaakt van
CO2 granulen, dit zijn bruiskorrels die de patiënt dan moet inslikken. In het colon wordt lucht of CO2
ingespoten via een speciale pomp. Bij vaginaal wordt het negatief contrast vaak als een tampon
ingebracht, omdat daarin van zichzelf al veel lucht in zit.
3.3. Positief
Positieve contrastmiddelen verhogen de HU-waarde en laten het dus witter op het beeld uitkomen.
Hiervoor worden stoffen gebruikt met een redelijk hoog atoomnummer, meestal jodium. Vroeger
werd ook barium gebruikt, maar omdat deze door zijn hoge atoomnummer te veel straling
tegenhield, wordt die nu niet meer gebruikt, want het zorgde voor artefacten. Ook was barium
risicovoller en minder prettig voor de patiënt.
Positief contrast kan oraal, rectaal, vaginaal en intraveneus toegediend worden. Bij het gebruik van
jodiumhoudende contrastmiddelen bestaan er, in tegenstelling tot de andere vormen, wel risico’s
voor de patiënt. Om deze risico’s zo laag mogelijk te houden gebruikt men vooral niet-ionische
contrastmiddelen, die hebben een lagere kans op allergische reacties. Allergische reacties treden
eigenlijk alleen op bij toe bij intraveneuze toediening, omdat het middel zich dan in het bloed
bevindt.
Om te zien of er intraveneus contrast is gebruikt, kan men kijken naar de HU-waarde van het bloed,
die normaal 40 tot 60 HU moet zijn. Intraveneus contrast wordt op zo’n hoge snelheid toegediend,
dat men er een pomp voor nodig heeft, want dit kan een normale spuit niet.
, 3.3.1. Reacties
Normale reacties op het contrastmiddel zijn het gevoel te moeten plassen en warmte. Het wordt
gevaarlijk als men last krijgt van urticaria, oedeem en anafylaxie.
Wat altijd een reactie is, is dat de nierfunctie verlaagd. Daarom moet men altijd opletten dat de
patiënt vóór de toediening niet al last heeft van nierfunctiestoornis, om dialyse afhankelijkheid te
voorkomen. Men onderzoekt dit met de Glomulaire Filtratie Ratio (GFR).
3.3.2. Fasen
Bij intraveneuze toediening gaat het contrastmiddel eerst via de venen naar de rechterharthelft,
vervolgens naar de longen, dan naar de linkerharthelft en vervolgens naar het gehele lichaam,
waarna het terugkomt naar de rechterharthelft via de venen.
Bij intraveneuze toediening maak je een verschil in 4 fasen:
- In de arteriële longfase bevindt het contrast zich in de longarteriën. Hierop is een eventueel
embolie te zien. Deze opname wordt vaak de longembolie-scan genoemd.
- In de arteriële fase bevindt het contrast zich in de aorta om eventuele verstoppingen of een
aneurysma op te sporen. In de arteriële fase is de aorta witter en is de cortex van de nieren
te zien.
- In de porto-veneuze fase zijn de portale venen witter. Deze scan wordt 60 tot 80 seconden
p.i. gemaakt.
- In de veneuze fase zijn de venen in de lever en de gehele nieren witter. Deze scan wordt 80
tot 100 seconden p.i. gemaakt.
4. Het onderzoek
De patiënt hoeft niet nuchter te zijn voor het onderzoek. Voor het onderzoek van CT krijgt men een
infuus aangelegd, via dit infuus zal het contrastvloeistof later worden ingespoten. Vervolgens worden
de patiëntengegevens opgehaald via de computer en word
t het onderzoek ingesteld, onder andere de opname en de positie van de patiënt (prone = buikligging
en supine = rugligging). Er wordt natuurlijk geen gebruik gemaakt van de loodletter. De patiënt wordt
gepositioneerd in de hoogte en in de lengte, de lengte kun je op de overzichtsscan nog veranderen,
maar de hoogte niet. Vervolgens wordt een scanogram gemaakt, dit is een overzichtscan en hierop
kan men de scanboxen maken die gescand moeten worden. Nu wordt het contrastmiddeltoegediend
en wordt de echte scan gestart.
4.1. Begrippen
- Scanogram Overzichtsopname, vanuit deze opname wordt de scanbox bepaald
- Scanned FOV Grootte van scanogram in de x- en y-richting, volledige detectorveld
- Recontructive FOV Grootte van CT-opname in de x- en y-richting, vierkant
- Scanlenght De lengte van de CT-opname, in de z-richting
- Scanbox Recontructive FOV met de scanlengte
, 5. Anatomie
