art. 1 Sr → Het legaliteitsbeginsel
→ Geen feit is strafbaar dan op de grond van een daaraan voorafgaande
wettelijke strafbepaling.
De deelbeginselen van het legaliteitsbeginsel:
- Bepaling moet duidelijk zijn. (ex certa) Welk specifiek gedrag onder welke
voorwaarden strafbaar.
- Verbod van terugwerkende kracht (nulla poena) Kan niet worden gestraft voor
gedragingen die ten tijde van het begaan niet strafbaar was.
- Verbod op gewoonterecht (lex scripta) De bepaling moet opgeschreven zijn.
- Verbod van analogie.
De vier interpretatiemethoden.
1. Wetshistorische methode: waar is de wet voor gemaakt → memorie van
toelichting
2. Grammaticale interpretatie: Wat staat letterlijk in de wet
3. Systematische interpretatie
4. Teleologische interpretatie: Wat is het doel van de wetgever
Het ‘vierlagenmodel’ → wanneer is iets strafbaar?
- Menselijke gedragingen
- Handelen of nalaten van de mens
- Zekere mate van van wils gestuurd handelen
- Delictsomschrijving
- Gedragingen zijn pas strafbaar als zij in strafwetten te vinden zijn
- De feitelijke gedragingen moeten een juridische duiding hebben
- Wederrechtelijk
- In strijd met het recht
- De gedraging moet in strijd zijn met het recht
- Beperkingen → rechtvaardigingsgronden
- Verwijtbaarheid
- Niemand mag gestraft worden zonder (een bepaalde mate) van schuld.
- Schuld = verwijtbaarheid
- Wegnemen van schuld → schulduitsluitingsgronden.
art. 77i Sr → Jeugddetentie
● alleen bij misdrijven
● max. 12 maanden indien ten tijde van daad > 16 jr 77i lid 1 sub a Sr
● max. 24 maanden bij 16 en 16+ 77i lid 1 sub b Sr
art. 77s Sr → PIJ-maatregel
● Vrijheidsbenemende maatregel (Geen straf)
● Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens
● Doel: jeugdige uit huis halen en hem in een instelling de gedwongen en gesloten
behandeling geven die hij dringend nodig heeft
● Duur: 3 jaar, te rekenen vanaf dag vonnis onherroepelijk 77s lid 7 Sr
● Onderzoek en advies twee gedragsdeskundigen van verschillende disciplines vereist
77s lid 2 Sr
, art. 45 Sr → Poging
- een voornemen van de dader; wil van de dader moet duidelijk zijn
- een begin van uitvoering; (zie arrest HR Grenswisselkantoor)
- sprake van een misdrijf.
Absoluut ondeugdelijke poging: Bijvoorbeeld de vrouw die haar man wil
vergiftigen en paddenstoelen in zijn thee doet, maar de paddenstoelen zijn
helemaal niet giftig. → niet strafbaar
Relatief ondeugdelijke poging: Bijvoorbeeld wel het goede gif toegediend, maar
niet genoeg dus hij wordt alleen ziek. → wel strafbaar.
Artikel 46 lid 1 Sr → Voorbereiding
● voorbereiding van een misdrijf
● strafbedreiging van gevangenisstraf van acht jaren of meer
● opzet van de dader
● Doorslaggevend bij voorbereiding is de intentie van de dader
Art 46b Sr → Vrijwillige terugtred
voorbereiding noch poging bestaat indien het misdrijf niet is voltooid tengevolge van
omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk.
Indien de dader zijn poging tot het misdrijf of de voorbereiding van het misdrijf niet
doorzet is hij niet strafbaar. Het moet gaan om de vrije wil van de dader
en niet om externe factoren die de dader “dwingen” om te stoppen met zijn handelingen.
Medeplegen art. 47 lid 1 Sr
criteria voor medeplegen:
● Bewuste en nauwe samenwerking (balletjespistool arrest en Wormerveerse
brandstichting arrest)
○ het tonen van initiatief bij bedenken of uitvoeren;
○ het voeren van regie van voor of achter de schermen;
○ overduidelijk deel uitmaken van een hechte en planmatig; samenwerkende
dadergroep;
○ het leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage;
○ een zekere inwisselbaarheid van de rollen van de daders;
○ min of meer toevallig tot stand gekomen rolverdeling.
● Dubbel opzet
○ Opzet op de deelneming aan het strafbaar feit
○ Opzet op de vervulling van het strafbaar feit
De drie vormen van medeplegen
Plegen-plegen
● Beide daders vervullen voor zich de gehele delictsomschrijving
● Kunnen ieder voor zich ook als klassieke pleger veroordeeld worden.
● Toch medeplegen omdat in vereniging plegen van strafbare feiten strafverhogend
werkt.
Plegen-medeplegen
● Dader 1 vervult de rol van de klassieke pleger
→ Geen feit is strafbaar dan op de grond van een daaraan voorafgaande
wettelijke strafbepaling.
De deelbeginselen van het legaliteitsbeginsel:
- Bepaling moet duidelijk zijn. (ex certa) Welk specifiek gedrag onder welke
voorwaarden strafbaar.
- Verbod van terugwerkende kracht (nulla poena) Kan niet worden gestraft voor
gedragingen die ten tijde van het begaan niet strafbaar was.
- Verbod op gewoonterecht (lex scripta) De bepaling moet opgeschreven zijn.
- Verbod van analogie.
De vier interpretatiemethoden.
1. Wetshistorische methode: waar is de wet voor gemaakt → memorie van
toelichting
2. Grammaticale interpretatie: Wat staat letterlijk in de wet
3. Systematische interpretatie
4. Teleologische interpretatie: Wat is het doel van de wetgever
Het ‘vierlagenmodel’ → wanneer is iets strafbaar?
- Menselijke gedragingen
- Handelen of nalaten van de mens
- Zekere mate van van wils gestuurd handelen
- Delictsomschrijving
- Gedragingen zijn pas strafbaar als zij in strafwetten te vinden zijn
- De feitelijke gedragingen moeten een juridische duiding hebben
- Wederrechtelijk
- In strijd met het recht
- De gedraging moet in strijd zijn met het recht
- Beperkingen → rechtvaardigingsgronden
- Verwijtbaarheid
- Niemand mag gestraft worden zonder (een bepaalde mate) van schuld.
- Schuld = verwijtbaarheid
- Wegnemen van schuld → schulduitsluitingsgronden.
art. 77i Sr → Jeugddetentie
● alleen bij misdrijven
● max. 12 maanden indien ten tijde van daad > 16 jr 77i lid 1 sub a Sr
● max. 24 maanden bij 16 en 16+ 77i lid 1 sub b Sr
art. 77s Sr → PIJ-maatregel
● Vrijheidsbenemende maatregel (Geen straf)
● Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens
● Doel: jeugdige uit huis halen en hem in een instelling de gedwongen en gesloten
behandeling geven die hij dringend nodig heeft
● Duur: 3 jaar, te rekenen vanaf dag vonnis onherroepelijk 77s lid 7 Sr
● Onderzoek en advies twee gedragsdeskundigen van verschillende disciplines vereist
77s lid 2 Sr
, art. 45 Sr → Poging
- een voornemen van de dader; wil van de dader moet duidelijk zijn
- een begin van uitvoering; (zie arrest HR Grenswisselkantoor)
- sprake van een misdrijf.
Absoluut ondeugdelijke poging: Bijvoorbeeld de vrouw die haar man wil
vergiftigen en paddenstoelen in zijn thee doet, maar de paddenstoelen zijn
helemaal niet giftig. → niet strafbaar
Relatief ondeugdelijke poging: Bijvoorbeeld wel het goede gif toegediend, maar
niet genoeg dus hij wordt alleen ziek. → wel strafbaar.
Artikel 46 lid 1 Sr → Voorbereiding
● voorbereiding van een misdrijf
● strafbedreiging van gevangenisstraf van acht jaren of meer
● opzet van de dader
● Doorslaggevend bij voorbereiding is de intentie van de dader
Art 46b Sr → Vrijwillige terugtred
voorbereiding noch poging bestaat indien het misdrijf niet is voltooid tengevolge van
omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk.
Indien de dader zijn poging tot het misdrijf of de voorbereiding van het misdrijf niet
doorzet is hij niet strafbaar. Het moet gaan om de vrije wil van de dader
en niet om externe factoren die de dader “dwingen” om te stoppen met zijn handelingen.
Medeplegen art. 47 lid 1 Sr
criteria voor medeplegen:
● Bewuste en nauwe samenwerking (balletjespistool arrest en Wormerveerse
brandstichting arrest)
○ het tonen van initiatief bij bedenken of uitvoeren;
○ het voeren van regie van voor of achter de schermen;
○ overduidelijk deel uitmaken van een hechte en planmatig; samenwerkende
dadergroep;
○ het leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage;
○ een zekere inwisselbaarheid van de rollen van de daders;
○ min of meer toevallig tot stand gekomen rolverdeling.
● Dubbel opzet
○ Opzet op de deelneming aan het strafbaar feit
○ Opzet op de vervulling van het strafbaar feit
De drie vormen van medeplegen
Plegen-plegen
● Beide daders vervullen voor zich de gehele delictsomschrijving
● Kunnen ieder voor zich ook als klassieke pleger veroordeeld worden.
● Toch medeplegen omdat in vereniging plegen van strafbare feiten strafverhogend
werkt.
Plegen-medeplegen
● Dader 1 vervult de rol van de klassieke pleger
