Samenvatting Economie Integraal VWO
Hoofdstuk 11 Risico en verzekeren
§1 Risicoaversgedrag en verzekeren
Risico
Een onzeker voorval kan tot financiële schade leiden. Risico’s hebben te maken met de kans
dat een bepaald voorval daadwerkelijk plaatsvindt.
Risicoaversie
Hoewel de ene keuzesituatie risicovoller is dan de andere, is het vooral je eigen karakter dat
bepaalt hoe er met een risico wordt omgegaan.
Risicoaversgedrag: wanneer mensen voor zekerheid kiezen.
Voor deze zekerheid wil men betalen risicopremie.
Risicozoekendgedrag: wanneer mensen houden van een gokje.
Met het plezier dat mensen beleven wordt het verlies ‘vergoedt’.
Risiconeutraalgedrag: wanneer mensen volledig onverschillig tegenover risico’s staan.
Een verzekering
Verzekering: een overeenkomst tussen een verzekeringsmaatschappij en een verzekerde,
waarbij de verzekerde financiële gevolgen van een risico probeert af te dekken.
Verzekeringsnemer: de verzekeringsmaatschappij. Deze neemt het financiële risico
dat de verzekerde loopt over en ontvangt daarvoor een verzekeringspremie.
Verzekeraar: loopt een bepaald risico.
Solidariteit: de schade die verzekerden lijden wordt door de verzekeringsmaatschappij
vergoed uit de opbrengst van de premies.
Polis
Polis: het bewijs van de verzekeringsovereenkomst.
De naam verzekerde en verzekeringsmaatschappij, het te verzekeren risico, de
verzekeringsduur, de hoogte van de premie en het eventuele eigen risico.
Premie
De hoogte van de verzekeringspremie is afhankelijk van het risico dat wordt gelopen.
Hangt af van: soort verzekering, waarde van het verzekerde object, kans op schade
en het eventuele eigen risico.
Eigen risico: het schadebedrag dat voor rekening van de verzekerde komt. Je kunt vaak
kiezen voor een hoog eigen risico, waardoor je premie lager wordt.
Wel of niet verzekeren
Het wel of niet verzekeren hangt vaak af van de ernst van de schade.
In Nederland is iedere volwassene op grond van de Zorgverzekeringswet verplicht een
zorgverzekering af te sluiten. Verder zijn er nog verplichte verzekeringen die het wegvallen
van inkomen verzekeren.
§2 Moral hazard en averechtse selectie
Asymmetrische informatie
Asymmetrische informatie: de situatie waarin de kennis over het verhandelde product
ongelijk verdeeld is over de verschillende partijen.
1
, In het geval van asymmetrische informatie kan een markt voor een bepaald product niet tot
stand komen.
Averechtse selectie
Averechtse selectie: het verschijnsel dat slechte risico’s de goede risico’s van de markt
verdrijven.
Averechtse selectie ontstaat wanneer een partij beschikt over informatie die het resultaat van
de andere partij beïnvloedt. Dit is het gevolg van asymmetrische informatie. De partij die niet
over de nodige informatie bevat, zal de transactie niet aangaan.
Door de ‘slechte’ risico’s wordt er vaak een hoge premie gevraagd. Hierdoor willen ‘goede’
risico’s zich vaak niet verzekeren omdat ze de premie te hoog vinden.
‘Slechte’ risico’s: mensen die vaak gebruik zullen maken van een verzekering.
‘Goede’ risico’s: mensen die niet vaak gebruik zullen maken van een verzekering.
Premiedifferentiatie: ‘goede’ risico’s minder premie te laten betalen voor dezelfde dekking als
‘slechte’ risico’s, terwijl zij een hogere premie betalen.
Moral hazard
Moral hazard (moreel risico): de toename van het risico voor de verzekeringsmaatschappij,
omdat verzekerden zich bloot stellen aan extra risico’s.
Een mogelijk gevolg van verzekerd zijn is een verandering in het gedrag van de verzekerde.
Voorbeelden:
Slordiger rijden met een leaseauto dan met een eigen auto.
Minder aan brandpreventie doen wanneer iemand een brandverzekering heeft.
Een huisarts kan te gemakkelijk doorverwijzen naar een specialist omdat iedereen
verplicht is om een zorgverzekering te hebben en zo vermindert een huisarts zijn
werkdruk.
De werknemer die ‘de tijd van de baas’ besteedt voor zichzelf.
§3 Particuliere verzekeringen
Verplichte verzekeringen
Positieve externe effecten van een verplichte verzekering zijn de rechtvaardiging van de
wettelijke ingreep.
Bv: deelname aan AOW: de premie en de hoogte van de uitkering is voor iedereen
gelijk.
Door een verzekering te verplichte zorgt de overheid voor een zo breed mogelijk
risicodraagvlak.
Mensen die aan criteria voldoen moeten zich verzekeren en de
verzekeringsmaatschappij is verplicht deze mensen te accepteren.
Premies zijn voor ‘goede’ en ‘slechte’ risico’s even groot.
Averechtse selectie wordt zo vermeden.
AVP
Aansprakelijkheidsverzekering particulieren (AVP): dekt de schade aan personen of zaken,
waarvoor je aansprakelijk kunt worden gesteld.
Vrijwillige verzekering.
Motorrijtuigenverzekering
2
Hoofdstuk 11 Risico en verzekeren
§1 Risicoaversgedrag en verzekeren
Risico
Een onzeker voorval kan tot financiële schade leiden. Risico’s hebben te maken met de kans
dat een bepaald voorval daadwerkelijk plaatsvindt.
Risicoaversie
Hoewel de ene keuzesituatie risicovoller is dan de andere, is het vooral je eigen karakter dat
bepaalt hoe er met een risico wordt omgegaan.
Risicoaversgedrag: wanneer mensen voor zekerheid kiezen.
Voor deze zekerheid wil men betalen risicopremie.
Risicozoekendgedrag: wanneer mensen houden van een gokje.
Met het plezier dat mensen beleven wordt het verlies ‘vergoedt’.
Risiconeutraalgedrag: wanneer mensen volledig onverschillig tegenover risico’s staan.
Een verzekering
Verzekering: een overeenkomst tussen een verzekeringsmaatschappij en een verzekerde,
waarbij de verzekerde financiële gevolgen van een risico probeert af te dekken.
Verzekeringsnemer: de verzekeringsmaatschappij. Deze neemt het financiële risico
dat de verzekerde loopt over en ontvangt daarvoor een verzekeringspremie.
Verzekeraar: loopt een bepaald risico.
Solidariteit: de schade die verzekerden lijden wordt door de verzekeringsmaatschappij
vergoed uit de opbrengst van de premies.
Polis
Polis: het bewijs van de verzekeringsovereenkomst.
De naam verzekerde en verzekeringsmaatschappij, het te verzekeren risico, de
verzekeringsduur, de hoogte van de premie en het eventuele eigen risico.
Premie
De hoogte van de verzekeringspremie is afhankelijk van het risico dat wordt gelopen.
Hangt af van: soort verzekering, waarde van het verzekerde object, kans op schade
en het eventuele eigen risico.
Eigen risico: het schadebedrag dat voor rekening van de verzekerde komt. Je kunt vaak
kiezen voor een hoog eigen risico, waardoor je premie lager wordt.
Wel of niet verzekeren
Het wel of niet verzekeren hangt vaak af van de ernst van de schade.
In Nederland is iedere volwassene op grond van de Zorgverzekeringswet verplicht een
zorgverzekering af te sluiten. Verder zijn er nog verplichte verzekeringen die het wegvallen
van inkomen verzekeren.
§2 Moral hazard en averechtse selectie
Asymmetrische informatie
Asymmetrische informatie: de situatie waarin de kennis over het verhandelde product
ongelijk verdeeld is over de verschillende partijen.
1
, In het geval van asymmetrische informatie kan een markt voor een bepaald product niet tot
stand komen.
Averechtse selectie
Averechtse selectie: het verschijnsel dat slechte risico’s de goede risico’s van de markt
verdrijven.
Averechtse selectie ontstaat wanneer een partij beschikt over informatie die het resultaat van
de andere partij beïnvloedt. Dit is het gevolg van asymmetrische informatie. De partij die niet
over de nodige informatie bevat, zal de transactie niet aangaan.
Door de ‘slechte’ risico’s wordt er vaak een hoge premie gevraagd. Hierdoor willen ‘goede’
risico’s zich vaak niet verzekeren omdat ze de premie te hoog vinden.
‘Slechte’ risico’s: mensen die vaak gebruik zullen maken van een verzekering.
‘Goede’ risico’s: mensen die niet vaak gebruik zullen maken van een verzekering.
Premiedifferentiatie: ‘goede’ risico’s minder premie te laten betalen voor dezelfde dekking als
‘slechte’ risico’s, terwijl zij een hogere premie betalen.
Moral hazard
Moral hazard (moreel risico): de toename van het risico voor de verzekeringsmaatschappij,
omdat verzekerden zich bloot stellen aan extra risico’s.
Een mogelijk gevolg van verzekerd zijn is een verandering in het gedrag van de verzekerde.
Voorbeelden:
Slordiger rijden met een leaseauto dan met een eigen auto.
Minder aan brandpreventie doen wanneer iemand een brandverzekering heeft.
Een huisarts kan te gemakkelijk doorverwijzen naar een specialist omdat iedereen
verplicht is om een zorgverzekering te hebben en zo vermindert een huisarts zijn
werkdruk.
De werknemer die ‘de tijd van de baas’ besteedt voor zichzelf.
§3 Particuliere verzekeringen
Verplichte verzekeringen
Positieve externe effecten van een verplichte verzekering zijn de rechtvaardiging van de
wettelijke ingreep.
Bv: deelname aan AOW: de premie en de hoogte van de uitkering is voor iedereen
gelijk.
Door een verzekering te verplichte zorgt de overheid voor een zo breed mogelijk
risicodraagvlak.
Mensen die aan criteria voldoen moeten zich verzekeren en de
verzekeringsmaatschappij is verplicht deze mensen te accepteren.
Premies zijn voor ‘goede’ en ‘slechte’ risico’s even groot.
Averechtse selectie wordt zo vermeden.
AVP
Aansprakelijkheidsverzekering particulieren (AVP): dekt de schade aan personen of zaken,
waarvoor je aansprakelijk kunt worden gesteld.
Vrijwillige verzekering.
Motorrijtuigenverzekering
2
