Inhoud
Klinische psychologische vaardigheden en diagnostiek..........................................................................4
Hulpverleningscontact........................................................................................................................4
Hulpverleningscontact: context..........................................................................................................4
Hulpverleningscontact: kader.............................................................................................................6
Hulpverleningscontact: fases..............................................................................................................6
1. Het eerste gesprek......................................................................................................................6
Het eerste gesprek: informatie inwinnen........................................................................................7
Het eerste gesprek: informatie geven.............................................................................................8
2. Belang van opbouw van therapeutische relatie..............................................................................8
3. Assessment en doelen: verder afstemmen op de contractdimensie..........................................9
4. Implementatie interventies: verder afstemmen op contractdimensie........................................9
5. Evaluatie en beëindiging: belang van monitoring en feedback.................................................10
Grondhoudingen (basisvaardigheden)..........................................................................................10
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding........................................................................................11
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding: concreet....................................................................13
Echtheid........................................................................................................................................14
Les 2..................................................................................................................................................17
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding........................................................................................17
Echtheid............................................................................................................................................18
Empathie..........................................................................................................................................18
Persoon van de hulpverlener............................................................................................................22
Les 3..................................................................................................................................................29
Gespreksvaardigheden.....................................................................................................................29
Luisterresponsen..................................................................................................................................30
Luisterresponsen: parafraseren....................................................................................................30
Luisterresponsen: reflecteren.......................................................................................................31
Luisterresponsen: samenvatten....................................................................................................32
Gespreksvaardigheden : Actieresponsen..........................................................................................33
Actieresponsen.....................................................................................................................................33
Actieresponsen: vragen stellen.........................................................................................................33
Actieresponsen: confronteren..........................................................................................................34
Actieresponsen: interpreteren..........................................................................................................36
Actieresponsen: informatie geven....................................................................................................36
Gespreksvaardigheden Non-verbaal gedrag.....................................................................................37
, 5 dimensies van non-verbaal gedrag............................................................................................38
Les 4......................................................................................................................................................39
OPVOEDINGSONDERSTEUNING EN OUDERBEGELEIDING.....................................................................39
1. Opvoedingsondersteuning............................................................................................................39
2. Ouderbegeleiding.........................................................................................................................39
3. Uitdagingen en valkuilen...............................................................................................................40
4. Ouderbegeleiding: algemene principes van hulpverlening...........................................................41
5.OUDERBEGELEIDING: EXTRA INDIVIDUELE EN CONTEXTUELE KWETSBAARHEIDSFACTOREN.......42
6 Ouderbegeleiding: overkoepelende basisvaardigheden................................................................43
6.1 opvoedingstijlen......................................................................................................................43
Opvoedingsstijlen gekoppeld aan hechtingsstijlen.......................................................................45
6.2 Kennis mbt concrete oudergedraging ( basisvaardigheden)...................................................46
Basisvaardigheden ouders............................................................................................................46
Aanwezigheid en waakzame zorg: Wat?.......................................................................................47
Aanwezigheid en waakzame zorg: hoe doe je dat?.......................................................................47
Aanwezige en waakzame zorg:.....................................................................................................47
De valkuilen van waakzame zorg:.................................................................................................48
Zelfcontrole en escalatie hanteren:..............................................................................................48
Ondersteuning:.............................................................................................................................49
6.3 bagage ouderbegeleider.............................................................................................................50
Conclusie..........................................................................................................................................50
Les 5 RACISME, GEZONDHEID EN ZORG................................................................................................50
Waarom is aandacht voor racisme binnen de zorg essentieel?........................................................50
Racisme............................................................................................................................................51
Hoe werkt racisme als systeem?.......................................................................................................51
Hoe kan inter- en intrapersoonlijk racisme zich uiten?.....................................................................52
TOPOGRAFIE EN DRIJFVEREN VS IMPACT.........................................................................................52
RACIALE EN ETNISCHE GEZONDHEIDS- ONGELIJKHEDEN.................................................................53
Mentale gezondheid.....................................................................................................................53
Mentale gezondheid – Vlaanderen en België................................................................................53
Fysieke gezondheid.......................................................................................................................53
Intergenerationele effecten..........................................................................................................54
Racisme X gezondheid..................................................................................................................55
Conclusies.....................................................................................................................................55
INTERSECTIONALITEIT/ KRUISPUNTDENKEN.....................................................................................55
Kruispuntendenken.......................................................................................................................55
, Racisme- sensitiviteit binnen de zorg...............................................................................................56
Belang van cultuursensitiviteit......................................................................................................56
Kennis...........................................................................................................................................56
BEREIDHEID..................................................................................................................................57
Openheid......................................................................................................................................57
Gedrag..........................................................................................................................................57
Actie..............................................................................................................................................60
Les 6 Motiverende gespreksvoering.....................................................................................................61
TRANSTHEORETISCH MODEL VAN GEDRAGSVERANDERING............................................................67
Precontemplatie...........................................................................................................................67
Contemplatie................................................................................................................................67
Voorbereiding...............................................................................................................................67
Actie..............................................................................................................................................67
Behoud.........................................................................................................................................67
TRANSTHEORETISCH MODEL VAN GEDRAGSVERANDERING VERANDERTAAL UITLOKKEN EN
VERGROTEN PER STADIUM...............................................................................................................68
Precontemplatie...........................................................................................................................68
Contemplatie................................................................................................................................68
Voorbereiding...............................................................................................................................68
Actie..............................................................................................................................................68
Behoud:........................................................................................................................................69
Zoeken naar andere talen.................................................................................................................69
Creatieve technieken....................................................................................................................69
Lichaamsgericht werken...............................................................................................................70
Les 7: systeemdenken...........................................................................................................................72
Systeemdenken -Basisbegrippen......................................................................................................72
Systeemsetting..................................................................................................................................72
Setting VS theorie/therapie..............................................................................................................73
Hulpverleningscontact..................................................................................................................73
Eerste gesprek en opbouw van therapeutische relatie.................................................................73
Assesment en doelen....................................................................................................................73
Interventies...................................................................................................................................74
Evaluatie.......................................................................................................................................74
Gesprekstechnieken.........................................................................................................................74
Voor praten met meerdere mensen tegelijk.................................................................................74
Structureren.................................................................................................................................74
, Invoegen.......................................................................................................................................75
Meervoudige partijdigheid...........................................................................................................75
Specifieke systeemtheorieën............................................................................................................76
1. Structurele therapie..................................................................................................................76
2. Contextuele therapie................................................................................................................78
3. Communicatietheorie...................................................................................................................79
4. Interpersoonlijk circumplex..........................................................................................................85
Klinische psychologische vaardigheden en
diagnostiek
Hulpverleningscontact
Klinische-psychologische gespreksvaardigheden in de context van hulpverleningscontact.
4 componenten in HV contact
Iemand die hulp zoekt
Iemand die hulp wil bieden
Iemand die exploratie, aanpak en oplossen probleem bij cliënt faciliteert
(inspanningsverbintenis; geen resultaatsverbintenis).
Die ‘iemand’ is bekwaam of getraind (deskundig)
In een setting die toelaat dat hulp wordt geboden en gekregen
Specificiteit setting (context) bepaalt deels interventies
Hulpverleningscontact: context
Context:
- Medisch
- Psychiatrisch
- School
- Juridisch
- Forensisch
- Revalidatie
- Sport
- Tewerkstelling
- Bijzondere jeugdzorg
- Zorg voor mensen met handicap
- Opvoeding
- Palliatieve zorg
Type interventie:
Klinische psychologische vaardigheden en diagnostiek..........................................................................4
Hulpverleningscontact........................................................................................................................4
Hulpverleningscontact: context..........................................................................................................4
Hulpverleningscontact: kader.............................................................................................................6
Hulpverleningscontact: fases..............................................................................................................6
1. Het eerste gesprek......................................................................................................................6
Het eerste gesprek: informatie inwinnen........................................................................................7
Het eerste gesprek: informatie geven.............................................................................................8
2. Belang van opbouw van therapeutische relatie..............................................................................8
3. Assessment en doelen: verder afstemmen op de contractdimensie..........................................9
4. Implementatie interventies: verder afstemmen op contractdimensie........................................9
5. Evaluatie en beëindiging: belang van monitoring en feedback.................................................10
Grondhoudingen (basisvaardigheden)..........................................................................................10
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding........................................................................................11
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding: concreet....................................................................13
Echtheid........................................................................................................................................14
Les 2..................................................................................................................................................17
Onvoorwaardelijke positieve aanvaarding........................................................................................17
Echtheid............................................................................................................................................18
Empathie..........................................................................................................................................18
Persoon van de hulpverlener............................................................................................................22
Les 3..................................................................................................................................................29
Gespreksvaardigheden.....................................................................................................................29
Luisterresponsen..................................................................................................................................30
Luisterresponsen: parafraseren....................................................................................................30
Luisterresponsen: reflecteren.......................................................................................................31
Luisterresponsen: samenvatten....................................................................................................32
Gespreksvaardigheden : Actieresponsen..........................................................................................33
Actieresponsen.....................................................................................................................................33
Actieresponsen: vragen stellen.........................................................................................................33
Actieresponsen: confronteren..........................................................................................................34
Actieresponsen: interpreteren..........................................................................................................36
Actieresponsen: informatie geven....................................................................................................36
Gespreksvaardigheden Non-verbaal gedrag.....................................................................................37
, 5 dimensies van non-verbaal gedrag............................................................................................38
Les 4......................................................................................................................................................39
OPVOEDINGSONDERSTEUNING EN OUDERBEGELEIDING.....................................................................39
1. Opvoedingsondersteuning............................................................................................................39
2. Ouderbegeleiding.........................................................................................................................39
3. Uitdagingen en valkuilen...............................................................................................................40
4. Ouderbegeleiding: algemene principes van hulpverlening...........................................................41
5.OUDERBEGELEIDING: EXTRA INDIVIDUELE EN CONTEXTUELE KWETSBAARHEIDSFACTOREN.......42
6 Ouderbegeleiding: overkoepelende basisvaardigheden................................................................43
6.1 opvoedingstijlen......................................................................................................................43
Opvoedingsstijlen gekoppeld aan hechtingsstijlen.......................................................................45
6.2 Kennis mbt concrete oudergedraging ( basisvaardigheden)...................................................46
Basisvaardigheden ouders............................................................................................................46
Aanwezigheid en waakzame zorg: Wat?.......................................................................................47
Aanwezigheid en waakzame zorg: hoe doe je dat?.......................................................................47
Aanwezige en waakzame zorg:.....................................................................................................47
De valkuilen van waakzame zorg:.................................................................................................48
Zelfcontrole en escalatie hanteren:..............................................................................................48
Ondersteuning:.............................................................................................................................49
6.3 bagage ouderbegeleider.............................................................................................................50
Conclusie..........................................................................................................................................50
Les 5 RACISME, GEZONDHEID EN ZORG................................................................................................50
Waarom is aandacht voor racisme binnen de zorg essentieel?........................................................50
Racisme............................................................................................................................................51
Hoe werkt racisme als systeem?.......................................................................................................51
Hoe kan inter- en intrapersoonlijk racisme zich uiten?.....................................................................52
TOPOGRAFIE EN DRIJFVEREN VS IMPACT.........................................................................................52
RACIALE EN ETNISCHE GEZONDHEIDS- ONGELIJKHEDEN.................................................................53
Mentale gezondheid.....................................................................................................................53
Mentale gezondheid – Vlaanderen en België................................................................................53
Fysieke gezondheid.......................................................................................................................53
Intergenerationele effecten..........................................................................................................54
Racisme X gezondheid..................................................................................................................55
Conclusies.....................................................................................................................................55
INTERSECTIONALITEIT/ KRUISPUNTDENKEN.....................................................................................55
Kruispuntendenken.......................................................................................................................55
, Racisme- sensitiviteit binnen de zorg...............................................................................................56
Belang van cultuursensitiviteit......................................................................................................56
Kennis...........................................................................................................................................56
BEREIDHEID..................................................................................................................................57
Openheid......................................................................................................................................57
Gedrag..........................................................................................................................................57
Actie..............................................................................................................................................60
Les 6 Motiverende gespreksvoering.....................................................................................................61
TRANSTHEORETISCH MODEL VAN GEDRAGSVERANDERING............................................................67
Precontemplatie...........................................................................................................................67
Contemplatie................................................................................................................................67
Voorbereiding...............................................................................................................................67
Actie..............................................................................................................................................67
Behoud.........................................................................................................................................67
TRANSTHEORETISCH MODEL VAN GEDRAGSVERANDERING VERANDERTAAL UITLOKKEN EN
VERGROTEN PER STADIUM...............................................................................................................68
Precontemplatie...........................................................................................................................68
Contemplatie................................................................................................................................68
Voorbereiding...............................................................................................................................68
Actie..............................................................................................................................................68
Behoud:........................................................................................................................................69
Zoeken naar andere talen.................................................................................................................69
Creatieve technieken....................................................................................................................69
Lichaamsgericht werken...............................................................................................................70
Les 7: systeemdenken...........................................................................................................................72
Systeemdenken -Basisbegrippen......................................................................................................72
Systeemsetting..................................................................................................................................72
Setting VS theorie/therapie..............................................................................................................73
Hulpverleningscontact..................................................................................................................73
Eerste gesprek en opbouw van therapeutische relatie.................................................................73
Assesment en doelen....................................................................................................................73
Interventies...................................................................................................................................74
Evaluatie.......................................................................................................................................74
Gesprekstechnieken.........................................................................................................................74
Voor praten met meerdere mensen tegelijk.................................................................................74
Structureren.................................................................................................................................74
, Invoegen.......................................................................................................................................75
Meervoudige partijdigheid...........................................................................................................75
Specifieke systeemtheorieën............................................................................................................76
1. Structurele therapie..................................................................................................................76
2. Contextuele therapie................................................................................................................78
3. Communicatietheorie...................................................................................................................79
4. Interpersoonlijk circumplex..........................................................................................................85
Klinische psychologische vaardigheden en
diagnostiek
Hulpverleningscontact
Klinische-psychologische gespreksvaardigheden in de context van hulpverleningscontact.
4 componenten in HV contact
Iemand die hulp zoekt
Iemand die hulp wil bieden
Iemand die exploratie, aanpak en oplossen probleem bij cliënt faciliteert
(inspanningsverbintenis; geen resultaatsverbintenis).
Die ‘iemand’ is bekwaam of getraind (deskundig)
In een setting die toelaat dat hulp wordt geboden en gekregen
Specificiteit setting (context) bepaalt deels interventies
Hulpverleningscontact: context
Context:
- Medisch
- Psychiatrisch
- School
- Juridisch
- Forensisch
- Revalidatie
- Sport
- Tewerkstelling
- Bijzondere jeugdzorg
- Zorg voor mensen met handicap
- Opvoeding
- Palliatieve zorg
Type interventie: