AFP5
Les 1: psychiatrisch onderzoek en visie
Leerdoelen
1. Heeft kennis van de algemene psychiatrie zoals staat beschreven in Clijsen e.a
hoofdstuk 1 & 2 van leerboek psychiatrie (Koenen & Van Piere, 2015) en kan
ervaringen, voorkennis benoemen over psychiatrie binnen de les.
2. Verzamelt informatie over het algemeen psychisch functioneren van een zorgvrager
en kan hierbij de verschillende domeinen benoemen voor observatie.
3. Heeft kennis van het psychiatrisch onderzoek volgens Hengelveld en weet deze toe te
passen binnen casuïstiek (KBS) in de les.
4. Is in staat het ontstaan van afwijkend gedrag te verklaren vanuit het bio psychosociaal
model en kan dit vertalen naar het stress – kwetsbaarheidsmodel. Hierdoor kan de
student het ontstaan en voortduren van afhankelijk gedrag verklaren.
5. Kent het verschil tussen classificeren (DSM) en diagnosticeren. De student kan
aangeven wat DSM classificatie is en wat het doel is van de DSM en wat de voor-en
nadelen van de DSM zijn (classificatiesysteem voor psychische aandoeningen).
Biopsychosociaal model (1977) = mentale klachten zijn vaak complex en hebben zelden één
duidelijke oorzaak. Het biopsychosociaal model is een benadering die psychologische
klachten bekijkt vanuit drie perspectieven die elkaar beïnvloeden en met elkaar
samenwerken. De drie perspectieven zijn: biologisch, psychologisch en sociaal. Het biedt een
meer holistische kijk op mentale klachten door meerdere oorzaken te betrekken bij het
onderzoek naar hoe een mentale klacht ontstaat en in stand wordt gehouden.
Biologisch
- DNA
- IQ
- Beperkingen
- Fysieke gezondheid
- Geslacht
Psychologisch
- Persoonlijkheid
- Coping
- Zelfvertrouwen
- Levensgebeurtenissen
Sociaal
- Familie/ vrienden
- Werk/ school
- Woonomgeving
- Cultuur
,Stress kwetsbaarheidsmodel = een theorie uit de psychologie die stoornissen verklaart als
een gevolg van een interactie tussen kwetsbaarheid, diathese en stress als gevolg van
levenservaringen. De term diathese is afkomstig uit het Grieks en betekent zoveel als aanleg
of gevoeligheid.
Verschil classificeren en diagnosticeren
Classificeren kun je met de DSM5
Diagnosticeren moet met psychiatrisch onderzoek en evt aanvullend onderzoek
,Het Leids kaartje
Soort zakkaartje die gebaseerd is op het stress-kwetsbaarheidsmodel en psychiatrisch
onderzoek volgens Hengelveld
Cognitief: geheugen, intelligentie, taal, concentratie
Affectief: stemming, gevoel, emotie, presentatie hiervan
Conatief: iemands drift, motivatie
Therapievormen Uitleg
Psychotherapie Verzamelnaam voor een aantal reguliere vormen van therapie
CGT (cognitieve Is voortgekomen uit gedragstherapie en cognitieve therapie. Bij
gedragstherapie) gedragstherapie ligt de nadruk op het wijzigen van gedragspatronen
die emotionele problemen in stand houden. Bij cognitieve therapie
ligt de nadruk op het wijzigen van de manier van denken die
patiënten hanteren. Binnen de cognitieve gedragstherapie, ligt de
nadruk soms meer op de manier van denken en interpreteren van de
patiënt, soms meer op de manier van doen en laten. De
behandelingen zijn klacht- of probleemgericht en kortdurend van
opzet. De therapeut werkt veel met oefeningen en huiswerk.
EMDR (eye Een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen
movement van traumatische ervaringen. Een essentieel element is het telkens
desensitization and wisselen van de aandacht van links naar rechts met oogbewegingen
reprocessing) (de therapeut gaat met zijn of haar vingers zo’n 25 cm voor het
gezicht van de cliënt heen en weer). Soms worden ook links-rechts
geluiden via een koptelefoon toegepast of links-rechts aanrakingen
op de knieën (’tappen’). Hoe dit precies werkt is nog niet helemaal
duidelijk. De Canadese psychologen Raymond Gunter en Glen
Boder die ontdekten dat afleidende taken, zoals het natekenen van
een ingewikkelde figuur, de sterkte van onplezierige persoonlijke
herinneringen doen afnemen. Zij menen dat vooral activering van
het werkgeheugen verantwoordelijk is voor het verminderen van de
beladenheid van nare herinneringen.
Schematherapie Helpt je de oorsprong van gedragspatronen te doorgronden en te
veranderen. De invloed van ervaringen uit je jeugd op je patronen en
dagelijkse leven wordt onderzocht. Je leert jezelf zodanig veranderen
dat je je beter gaat voelen, beter voor jezelf kunt zorgen en beter
voor jezelf op kunt komen. Je leert voelen wat je behoeften zijn en je
leert hier op een gezondere manier voor op te komen. Hierdoor
verandert niet alleen je gedrag, maar veranderen ook je gedachten
en gevoelens.
Systeemtherapie Kenmerkend voor deze vormen van therapie is dat partners of
(relatie- en gezinsleden meestal samen in therapie zijn. In de therapie staan de
gezinstherapie) problemen van een of meerdere betrokkenen centraal.
Relatietherapie en gezinstherapie worden ook wel systeemtherapie
genoemd. In de therapie kunnen de deelnemers zich bewust worden
van onderlinge reacties op elkaar en begrijpen welke invloed zij op
anderen hebben.
, Vaktherapie Onder vaktherapie vallen verschillende soorten therapieën zoals;
beeldende therapie, dramatherapie, muziektherapie,
psychomotorische therapie (afgekort PMT), danstherapie,
kindertherapie en speltherapie. Vaktherapie is een andere manier
van behandelen van psychosociale en psychiatrische problematiek.
Niet praten, maar juist doen en ervaren staan bij vaktherapie
centraal, dit kan leiden tot nieuwe vaardigheden en inzichten.
Vaktherapie kan ingezet worden als (aanvulling op een) behandeling
bij mensen die een psychische kwetsbaarheid hebben
ITP Een kortdurende gesprekstherapie ontworpen voor de behandeling
(interpersoonlijke van depressieve klachten. Het doel van de behandeling is een snelle
therapie) oplossing vinden voor de problemen waar je tegenaan loopt.
IPT richt zich tijdens de behandeling niet op de erfelijke aanleg of op
traumatische ervaringen in de jeugd. Tijdens IPT richt je je samen
met de behandelaar op een recente aanleiding die mede tot de
depressie heeft geleid. Het is uit onderzoek gebleken dat als je die
recente aanleiding weet op te lossen of een manier vindt om ermee
om te gaan, dat de depressie opklaart.
Lichttherapie Een behandeling waarbij je wordt blootgesteld aan intensief licht.
Het licht is veel feller dan normaal kunstlicht, maar niet zo fel als op
een zomerse dag buiten. Het licht komt binnen via je ogen. De
hersenen gebruiken dit signaal waarschijnlijk om het dag- en
nachtritme beter te regelen. In de lichte seizoenen heeft het
buitenlicht dit effect. In de donkere seizoenen kan een gebrek aan
daglicht leiden tot depressieve klachten bij mensen die hier gevoelig
voor zijn.
Lichttherapie is bij de meeste mensen met winterdepressie en
winterblues effectief en is gemakkelijk te ondergaan. Het werkt niet
verslavend en is zeer veilig. Lichttherapie kan daarnaast helpen bij
slaapklachten en het bestrijden van een jetlag.
Mindfulness Komt van het boeddhisme. Het is een eeuwenoude meditatievorm
waarin je de kunst beoefent om in het hier-en-nu met volle aandacht
aanwezig te zijn. Bij mindfulness therapie en bij Mindfulness-based
Cognitieve Therapy (MBCT) leer je om met je aandacht in het heden
te zijn zonder dat je jezelf laat afleiden en zonder oordeel naar wat je
voelt of denkt.
Les 2: ontwikkelingspsychologie
Leerdoelen
1. Heeft kennis van ontwikkelingspsychologie volgens literatuur;
2. Kennis van geschiedenis, doelgroepen, diagnostiek, behandeling en begeleiding bij
kind en jeugdpsychiatrie;
Les 1: psychiatrisch onderzoek en visie
Leerdoelen
1. Heeft kennis van de algemene psychiatrie zoals staat beschreven in Clijsen e.a
hoofdstuk 1 & 2 van leerboek psychiatrie (Koenen & Van Piere, 2015) en kan
ervaringen, voorkennis benoemen over psychiatrie binnen de les.
2. Verzamelt informatie over het algemeen psychisch functioneren van een zorgvrager
en kan hierbij de verschillende domeinen benoemen voor observatie.
3. Heeft kennis van het psychiatrisch onderzoek volgens Hengelveld en weet deze toe te
passen binnen casuïstiek (KBS) in de les.
4. Is in staat het ontstaan van afwijkend gedrag te verklaren vanuit het bio psychosociaal
model en kan dit vertalen naar het stress – kwetsbaarheidsmodel. Hierdoor kan de
student het ontstaan en voortduren van afhankelijk gedrag verklaren.
5. Kent het verschil tussen classificeren (DSM) en diagnosticeren. De student kan
aangeven wat DSM classificatie is en wat het doel is van de DSM en wat de voor-en
nadelen van de DSM zijn (classificatiesysteem voor psychische aandoeningen).
Biopsychosociaal model (1977) = mentale klachten zijn vaak complex en hebben zelden één
duidelijke oorzaak. Het biopsychosociaal model is een benadering die psychologische
klachten bekijkt vanuit drie perspectieven die elkaar beïnvloeden en met elkaar
samenwerken. De drie perspectieven zijn: biologisch, psychologisch en sociaal. Het biedt een
meer holistische kijk op mentale klachten door meerdere oorzaken te betrekken bij het
onderzoek naar hoe een mentale klacht ontstaat en in stand wordt gehouden.
Biologisch
- DNA
- IQ
- Beperkingen
- Fysieke gezondheid
- Geslacht
Psychologisch
- Persoonlijkheid
- Coping
- Zelfvertrouwen
- Levensgebeurtenissen
Sociaal
- Familie/ vrienden
- Werk/ school
- Woonomgeving
- Cultuur
,Stress kwetsbaarheidsmodel = een theorie uit de psychologie die stoornissen verklaart als
een gevolg van een interactie tussen kwetsbaarheid, diathese en stress als gevolg van
levenservaringen. De term diathese is afkomstig uit het Grieks en betekent zoveel als aanleg
of gevoeligheid.
Verschil classificeren en diagnosticeren
Classificeren kun je met de DSM5
Diagnosticeren moet met psychiatrisch onderzoek en evt aanvullend onderzoek
,Het Leids kaartje
Soort zakkaartje die gebaseerd is op het stress-kwetsbaarheidsmodel en psychiatrisch
onderzoek volgens Hengelveld
Cognitief: geheugen, intelligentie, taal, concentratie
Affectief: stemming, gevoel, emotie, presentatie hiervan
Conatief: iemands drift, motivatie
Therapievormen Uitleg
Psychotherapie Verzamelnaam voor een aantal reguliere vormen van therapie
CGT (cognitieve Is voortgekomen uit gedragstherapie en cognitieve therapie. Bij
gedragstherapie) gedragstherapie ligt de nadruk op het wijzigen van gedragspatronen
die emotionele problemen in stand houden. Bij cognitieve therapie
ligt de nadruk op het wijzigen van de manier van denken die
patiënten hanteren. Binnen de cognitieve gedragstherapie, ligt de
nadruk soms meer op de manier van denken en interpreteren van de
patiënt, soms meer op de manier van doen en laten. De
behandelingen zijn klacht- of probleemgericht en kortdurend van
opzet. De therapeut werkt veel met oefeningen en huiswerk.
EMDR (eye Een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen
movement van traumatische ervaringen. Een essentieel element is het telkens
desensitization and wisselen van de aandacht van links naar rechts met oogbewegingen
reprocessing) (de therapeut gaat met zijn of haar vingers zo’n 25 cm voor het
gezicht van de cliënt heen en weer). Soms worden ook links-rechts
geluiden via een koptelefoon toegepast of links-rechts aanrakingen
op de knieën (’tappen’). Hoe dit precies werkt is nog niet helemaal
duidelijk. De Canadese psychologen Raymond Gunter en Glen
Boder die ontdekten dat afleidende taken, zoals het natekenen van
een ingewikkelde figuur, de sterkte van onplezierige persoonlijke
herinneringen doen afnemen. Zij menen dat vooral activering van
het werkgeheugen verantwoordelijk is voor het verminderen van de
beladenheid van nare herinneringen.
Schematherapie Helpt je de oorsprong van gedragspatronen te doorgronden en te
veranderen. De invloed van ervaringen uit je jeugd op je patronen en
dagelijkse leven wordt onderzocht. Je leert jezelf zodanig veranderen
dat je je beter gaat voelen, beter voor jezelf kunt zorgen en beter
voor jezelf op kunt komen. Je leert voelen wat je behoeften zijn en je
leert hier op een gezondere manier voor op te komen. Hierdoor
verandert niet alleen je gedrag, maar veranderen ook je gedachten
en gevoelens.
Systeemtherapie Kenmerkend voor deze vormen van therapie is dat partners of
(relatie- en gezinsleden meestal samen in therapie zijn. In de therapie staan de
gezinstherapie) problemen van een of meerdere betrokkenen centraal.
Relatietherapie en gezinstherapie worden ook wel systeemtherapie
genoemd. In de therapie kunnen de deelnemers zich bewust worden
van onderlinge reacties op elkaar en begrijpen welke invloed zij op
anderen hebben.
, Vaktherapie Onder vaktherapie vallen verschillende soorten therapieën zoals;
beeldende therapie, dramatherapie, muziektherapie,
psychomotorische therapie (afgekort PMT), danstherapie,
kindertherapie en speltherapie. Vaktherapie is een andere manier
van behandelen van psychosociale en psychiatrische problematiek.
Niet praten, maar juist doen en ervaren staan bij vaktherapie
centraal, dit kan leiden tot nieuwe vaardigheden en inzichten.
Vaktherapie kan ingezet worden als (aanvulling op een) behandeling
bij mensen die een psychische kwetsbaarheid hebben
ITP Een kortdurende gesprekstherapie ontworpen voor de behandeling
(interpersoonlijke van depressieve klachten. Het doel van de behandeling is een snelle
therapie) oplossing vinden voor de problemen waar je tegenaan loopt.
IPT richt zich tijdens de behandeling niet op de erfelijke aanleg of op
traumatische ervaringen in de jeugd. Tijdens IPT richt je je samen
met de behandelaar op een recente aanleiding die mede tot de
depressie heeft geleid. Het is uit onderzoek gebleken dat als je die
recente aanleiding weet op te lossen of een manier vindt om ermee
om te gaan, dat de depressie opklaart.
Lichttherapie Een behandeling waarbij je wordt blootgesteld aan intensief licht.
Het licht is veel feller dan normaal kunstlicht, maar niet zo fel als op
een zomerse dag buiten. Het licht komt binnen via je ogen. De
hersenen gebruiken dit signaal waarschijnlijk om het dag- en
nachtritme beter te regelen. In de lichte seizoenen heeft het
buitenlicht dit effect. In de donkere seizoenen kan een gebrek aan
daglicht leiden tot depressieve klachten bij mensen die hier gevoelig
voor zijn.
Lichttherapie is bij de meeste mensen met winterdepressie en
winterblues effectief en is gemakkelijk te ondergaan. Het werkt niet
verslavend en is zeer veilig. Lichttherapie kan daarnaast helpen bij
slaapklachten en het bestrijden van een jetlag.
Mindfulness Komt van het boeddhisme. Het is een eeuwenoude meditatievorm
waarin je de kunst beoefent om in het hier-en-nu met volle aandacht
aanwezig te zijn. Bij mindfulness therapie en bij Mindfulness-based
Cognitieve Therapy (MBCT) leer je om met je aandacht in het heden
te zijn zonder dat je jezelf laat afleiden en zonder oordeel naar wat je
voelt of denkt.
Les 2: ontwikkelingspsychologie
Leerdoelen
1. Heeft kennis van ontwikkelingspsychologie volgens literatuur;
2. Kennis van geschiedenis, doelgroepen, diagnostiek, behandeling en begeleiding bij
kind en jeugdpsychiatrie;
