Hoorcolleges MB blok 1.4
Centraal zenuwstelsel
Wat is het czs?
Het grote controle en communicatie centrum van ons lichaam
3 hoofdtaken:
- monitoren van veranderingen binnen of buiten het lichaam
- interpreteren en verwerken van de informatie
- aansturen van aanpassingen, bv spieren en organen
opbouw van het czs
Centraal zenuwstelsel bestaat uit hersenen en ruggenmerg.
Ruggenmerg
Locatie: vertebraal cantaal
Functies:
- geleiding van signalen vanuit en naar het brein: informatie
- belangrijke reflex centrum, bv knie reflex
Verdikkingen cervicaal en lumbaal: intumescenties. Waarom zitten deze verdikkingen daar?
→ Hier komt informatie binnen van onze ledematen en andersom.
Dwarsdoorsnede ruggenmerg
onderscheiden witte en grijze stof
Witte stof: (aan de buitenkant) hier lopen verbindingen met myeline, hierdoor gaat de
geleiding sneller.
Grijze stof: (in het midden) weinig myeline, maar veel verbindingen (neuronen) die met
elkaar in verbinding staan. Hier vindt er veel informatie overdragen plaats.
- sensorisch inoput: dorsale hoorn
- motorische output: ventrale hoorn
Onderaan het ruggenmerg loopt het niet meer als 1
grote kabel, maar is opgedeeld in een soort
paardenstaart.
Loopt door tot wervel L1/L2 → vanaf deze wervels
cauda equina.
Hier kan je bijvoorbeeld de ruggenprik zetten.
,Hersenen
- cerebrum/ cerebrale hemisferen (helft)
- diencephalon (thalamus, hypothalamus, limbisch systeem) (tussenhersenen)
- hersenstam
- cerebellum
cerebrum → grote hersenen
cerebellum → kleine hersenen
Cortex = buitenste schors
Hersenstam
3 delen
- medulla oblongata (=verlengde merg) = belangrijk voor het reguleren van
ademhaling en de bloeddruk.
- pons (brug)
- middenhersenen
→ betrokken bij ademhaling, hartritme, bloeddruk etc.
Formatio reticularis (netwerk van onderling nauw verbonden zenuwcellen in de
hersenstam en hersenen)
- complexe structuur over gehele lengte van de hersenstam
- grijze stof met dus veel informatie
- belangrijk voor arousal (alert) en slaap-waakritme (schade → coma)
- RAS = reticular activating system
→ ontspanning om in slaap te komen of juist heel gestresst doordat je bv ergens van schrikt.
, Diencephalon: tussenhersenen
- thalamus
- schakelcentrum: komt veel informatie binnen, wordt gesorteerd, prioriteit gegeven.
bv midden in een voetbalwedstrijd en je krijgt een trap tegen je scheen en knie dan
heb je dat wss bijna niet meer door, maar in de avond zal je wel een blauwe plek
zien. Dit omdat je zo gericht bent op het scoren, bv.
Hypothalamus (limbisch systeem)
-Hoe reageer je op een pijnprikkel, wordt je boos, ga je huilen, wordt je verdrietig
Cerebrum/ cerebrale hemisferen (linker en rechter hersenhelft)
- linker en rechter hersenhelft
- worden nog wel eens opgedeeld in verschillende ‘ lobben’ met eigen functie
- cortex (schors)
- Cerebri (van het cerebrum)
- Buiten 6 cellagen, dit is grijze stof, veel schakelingen, denken en aansturen vindt
hier plaats.
- daaronder heb je witte stof, dit zijn verbindingen voor informatie, sensorisch,
motorisch ect
- bewuste processen
- motorische cortex: zit ongeveer in het midden van je hersenschors, zit een groef,
centrale sulcus. Hier beginnen al je bewegingen
- somatosensorische cortex: zit er net achter, hier wordt je bewust van wat je doet.
*Motorisch gezien heb je erg veel aansturing in je gezicht. (oog, zicht, lippen, kaak)
Cerebrum: basale ganglia
→ lager in de stof
- groep hersenkernen (nuclei)
- grijze stof, diep tussen de witte stof van de hemisferen
- belangrijke voor starten en stoppen van bewegingen
- aangedaan bij ziekte van parkinson
Cerebellum (kleine hersenen)
- ook 2 hemisferen en een cortex
Functie:
- controle & timing van motoriek
- bijsturen van motorische programma’s
- maakt fijne motoriek mogelijk
Centraal zenuwstelsel
Wat is het czs?
Het grote controle en communicatie centrum van ons lichaam
3 hoofdtaken:
- monitoren van veranderingen binnen of buiten het lichaam
- interpreteren en verwerken van de informatie
- aansturen van aanpassingen, bv spieren en organen
opbouw van het czs
Centraal zenuwstelsel bestaat uit hersenen en ruggenmerg.
Ruggenmerg
Locatie: vertebraal cantaal
Functies:
- geleiding van signalen vanuit en naar het brein: informatie
- belangrijke reflex centrum, bv knie reflex
Verdikkingen cervicaal en lumbaal: intumescenties. Waarom zitten deze verdikkingen daar?
→ Hier komt informatie binnen van onze ledematen en andersom.
Dwarsdoorsnede ruggenmerg
onderscheiden witte en grijze stof
Witte stof: (aan de buitenkant) hier lopen verbindingen met myeline, hierdoor gaat de
geleiding sneller.
Grijze stof: (in het midden) weinig myeline, maar veel verbindingen (neuronen) die met
elkaar in verbinding staan. Hier vindt er veel informatie overdragen plaats.
- sensorisch inoput: dorsale hoorn
- motorische output: ventrale hoorn
Onderaan het ruggenmerg loopt het niet meer als 1
grote kabel, maar is opgedeeld in een soort
paardenstaart.
Loopt door tot wervel L1/L2 → vanaf deze wervels
cauda equina.
Hier kan je bijvoorbeeld de ruggenprik zetten.
,Hersenen
- cerebrum/ cerebrale hemisferen (helft)
- diencephalon (thalamus, hypothalamus, limbisch systeem) (tussenhersenen)
- hersenstam
- cerebellum
cerebrum → grote hersenen
cerebellum → kleine hersenen
Cortex = buitenste schors
Hersenstam
3 delen
- medulla oblongata (=verlengde merg) = belangrijk voor het reguleren van
ademhaling en de bloeddruk.
- pons (brug)
- middenhersenen
→ betrokken bij ademhaling, hartritme, bloeddruk etc.
Formatio reticularis (netwerk van onderling nauw verbonden zenuwcellen in de
hersenstam en hersenen)
- complexe structuur over gehele lengte van de hersenstam
- grijze stof met dus veel informatie
- belangrijk voor arousal (alert) en slaap-waakritme (schade → coma)
- RAS = reticular activating system
→ ontspanning om in slaap te komen of juist heel gestresst doordat je bv ergens van schrikt.
, Diencephalon: tussenhersenen
- thalamus
- schakelcentrum: komt veel informatie binnen, wordt gesorteerd, prioriteit gegeven.
bv midden in een voetbalwedstrijd en je krijgt een trap tegen je scheen en knie dan
heb je dat wss bijna niet meer door, maar in de avond zal je wel een blauwe plek
zien. Dit omdat je zo gericht bent op het scoren, bv.
Hypothalamus (limbisch systeem)
-Hoe reageer je op een pijnprikkel, wordt je boos, ga je huilen, wordt je verdrietig
Cerebrum/ cerebrale hemisferen (linker en rechter hersenhelft)
- linker en rechter hersenhelft
- worden nog wel eens opgedeeld in verschillende ‘ lobben’ met eigen functie
- cortex (schors)
- Cerebri (van het cerebrum)
- Buiten 6 cellagen, dit is grijze stof, veel schakelingen, denken en aansturen vindt
hier plaats.
- daaronder heb je witte stof, dit zijn verbindingen voor informatie, sensorisch,
motorisch ect
- bewuste processen
- motorische cortex: zit ongeveer in het midden van je hersenschors, zit een groef,
centrale sulcus. Hier beginnen al je bewegingen
- somatosensorische cortex: zit er net achter, hier wordt je bewust van wat je doet.
*Motorisch gezien heb je erg veel aansturing in je gezicht. (oog, zicht, lippen, kaak)
Cerebrum: basale ganglia
→ lager in de stof
- groep hersenkernen (nuclei)
- grijze stof, diep tussen de witte stof van de hemisferen
- belangrijke voor starten en stoppen van bewegingen
- aangedaan bij ziekte van parkinson
Cerebellum (kleine hersenen)
- ook 2 hemisferen en een cortex
Functie:
- controle & timing van motoriek
- bijsturen van motorische programma’s
- maakt fijne motoriek mogelijk
