Organisatiekunde
Deze uitgebreide samenvatting behandelt alle hoofdstukken, theorieën en modellen uit het
boek 'Inleiding Organisatiekunde' van Loek ten Berge en Marco Oteman. Het boek wordt
gebruikt in het vak Organisatiekunde in het eerste jaar van de bacheloropleiding
Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Hoofdstuk 1: Wat is een organisatie?
Een organisatie is een doelgericht samenwerkingsverband van mensen en middelen met
een bepaalde structuur. Kenmerken zijn: doelen, samenwerking, structuur, omgeving, en
continuïteit. Er zijn profitorganisaties, non-profitorganisaties, en publieke instellingen.
Organisaties functioneren als open systemen binnen een omgeving. Systemen bestaan uit
input, throughput, output en feedback.
Hoofdstuk 2: Geschiedenis van organisatiekunde
1. Scientific Management (Frederick Taylor): Efficiëntie door standaardisatie van
werkprocessen. 2. Human Relations (Elton Mayo): Aandacht voor menselijke aspecten en
motivatie. 3. Bureaucratische benadering (Max Weber): Hiërarchie, regels en
impersonalisme. 4. Systeemtheorie: Organisatie als open systeem in interactie met de
omgeving. 5. Contingentiebenadering: Geen ‘one best way’, de beste structuur hangt af van
interne en externe factoren. 6. 7S-model van McKinsey: Strategie, Structuur, Systemen, Stijl,
Staf, Sleutelvaardigheden, Shared Values.
Hoofdstuk 3: Organisatiestructuren
Organisatiestructuur bepaalt de taakverdeling, bevoegdheden en coördinatie. Structuren:
- Functionele structuur: Indeling naar functie (inkoop, productie, verkoop)
- Divisionele structuur: Indeling naar product/markt/gebied
- Matrixstructuur: Combinatie van functioneel en divisioneel (dubbele rapportagelijnen)
Begrippen:
- Centralisatie vs. decentralisatie
- Span of control
- Lijn- en staforganisatie
Mintzberg’s configuraties:
1. Eenvoudige structuur
2. Machinebureaucratie