Samenvatting HFST 5: spijsverteringsstelsel en de nieren

Hoofdstuk 5: Het spijsverteringsstelsel
en de nieren
1. Onderdelen van het spijsverteringsstelsel
1.1 De mond en de maag
 Mond:
o de start van het verteringsproces:
 Malen van voedsel
 Enzym in speeksel: amylase: breekt zetmeel af

 De huig:
o Afsluitingsmechanismen
 Zorgt er voor dat voedsel en drank niet in je
neus terechtkomt
 Strotklepje:
o Afsluitingsmechanismen:
 Zorgt ervoor dat voeding niet in de luchtpijp
terechtkomt
 Als dit toch gebeurt:
˚ Gaatje maken in luchtpijp of heimlich manoeuvre
 Slokdarm:
o Peristaltische bewegingen
 Samentrekken van de slokdarm van boven naar beneden
o anti- peristaltische bewegingen (=braken)
 Bv. Bij alcohol of voedselvergiftiging

 De maag:
o 2 Sluitspieren
 Achter de slokdarm
 Onderaan, achter de maag
o Maagsap = zuur
 pH2: Hoe lager de PH, hoe zuurder
 een anorexiapat. Die heel veel overgeven, hebben vaak slechte tanden door
het zuur dat telkens via de slokdarm naar boven komt
 De maag overleeft dit doordat die bedekt is met een slijmlaag
o Ritmisch samentrekken
o Enzym: Pepsine
 Breekt eiwitten af naar peptide




1

,  Reflux:
o Sluitspier werkt niet of onvolledig, voorbal bij baby’s tot 6 weken oud
o Terugvloeien van het maagsap wat branden maagzuur geeft en een
slokdarmontsteking
 Geur hiervan is enorm zuur
o Bij baby’s:
 Veel voorkomend in 1e weken,
 Aanhoudend: teruggeven voeding, wenen, uitstrekken, weigeren te eten
˚  Medicatie tegen zuur


1.2 De dunne darm en de lever
 Dunne darm = 6 meter lange kronkelende buis met peristaltische bewegingen en lumen
(= holle gang in de darm)
o Darmvlokken of villi, microvilli  opp. Vergroting
o 12- vingerige darm: Verteringssappen van andere organen (alvleesklier of lever)
 Is het 1e deel, belangrijk deel!
o Alvleesklier (pancreas) neutraliseert de voedselbrij en scheidt enzymen af:
 Amylase: Polysachariden  monosachariden
 Trypsine: afbraak aminozuren
 Lipase: afbraak van vetten
o In onze dunne darm komt de voeding die vervolgens
in de bloedvaten zal terechtkomen
o Hoe komt het dat de dunne dar zoveel voedingsstoffen
kan opnemen?
 Omdat de darm gekronkeld is met darmvlokken (villi)
Die villie bevatten microvilli

MOGELIJKE EXAMENVRAAG: Wat is het belangrijkste onderdeel van de spijsvertering die zorgt voor
het voedsel? DUNNE DARM

 Lever:
o Gal in galblaas: galsap en bilirubine in 12- vingeringe darm
o Galzouten: vertering vetten; binden aan vet  toegankelijke voor lipase
o Bilirubine: afbraakproduct van hemoglobine (in RBC), geeft kleur aan ontlasting
o Geelzucht of icterus: bij leverziekte of pasgeborene
 Bilirubine wordt niet of onvolledig in de darm afgescheiden en komt in de
bloedbaan terecht; gelige huidskleur, en gelige verkleuring van de ogen
 Pasgeborene:
˚ Na de geboorte worden RBC afgebroken. De onrijpheid van de lever
 bilirubine stofwisseling werkt nog niet volledig  bilirubine in
bloedbaan  kan hersenschade veroorzaken
 Behandeling: Onder UV- lamp  bilirubine wordt omgezet en wordt
uitgescheiden
 Bij kleine kinderen is het niet door het slecht functioneren van de lever, maar
door de onrijpheid van de lever

 KH, vetten en eiwitten afgebroken  darmepitheelcellen 
haarvaatjes  poortader: bloedvat van de darm naar de lever




2