Ruben Fukkink & Ron Oostdam
Onderwijs en opvoeding in de stad
In Nederland woont 70% van de bevolking in stedelijk gebied, leven in een stedelijk gebied is
een norm. Milner definieert het begrip ‘stedelijk’ op 2 niveaus:
- Extensive urban: metropolen die meer dan een miljoen inwoners tellen.
- Emergent urban: grote steden met minder dan een miljoen inwoners.
- Characteristic: verstedelijking op kleine schaal.
Steden kunnen naast het aantal inwoners ook worden getypeerd a.d.h.v. diversiteit van
bewoners en de rijke omgeving met veel instellingen o.g.v. kunst, cultuur, onderwijs en
economie zoals Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Den Haag.
In zo’n stad groei je op met veel verschillen. Juist in de grootstedelijke context wordt de
diversification of diversity zichtbaar: er bestaan niet alleen significante verschillen tussen de
verschillende minderheden, ook de leden binnen deze groepen laten onderling grote
verschillen zien. Daarom spreken we niet van diversiteit maar superdiversiteit.
Diversiteit Jeugd Diversiteit Ouders Diversiteit Omgeving
Vereist een professioneel Vereist een nieuwe Vereist intensieve
perspectief op identiteit perspectief op ouders interprofessionele
samenwerking
Vraagt om meer Vraagt om extra Vraagt om een bredere
differentiatie in inspanning bij het blik op de rijke omgeving
pedagogisch en vormgeven van binnen de gemeenschap
onderwijskundig opzicht educatieve samenwerking
Superdiversiteit van jeugd
Verschillen bij kinderen in etnische, culturele, religieuze en talige identiteit blijken
voorspellers van leerprestaties, probleemgedrag en schooluitval. Leerlingen in een grote stad
doen het minder goed dan leerlingen in de rest van het land. Grote verschillen tussen kinderen
verklaren waarom ze vanuit hun thuissituatie meer afstand ervaren tot school (met andere
talen, culturen en regels). Dit leidt tot peergroep (bijv. je best doen op school is niet cool).
Verschillen in klassen leiden ook vaal tot eigen groepsdynamiek die zichtbaar wordt bij
‘gevoelige’ onderwerpen.
Superdiversiteit van ouders
In grote steden loopt samenwerking tussen ouders, school en pedagogisch werkveld soms
moeilijk door dat professionals te maken krijgen met verschillende sociale en culturele
achtergronden. Zowel laag- als hoogopgeleide ouders om eigen aanpak als het gaat om
ouderbetrokkenheid en samenwerking tussen thuis en school. Het betrekken van ouders draagt
in grote steden bij aan schoolsucces van kinderen.