Samenvatting psychopathologie

PSYCHOPATHOLOGIE

INLEIDING

er wordt ingezoomd op de client, vooral in psychopathologie
= de leer van de ziektes van de menselijke geest
(grondplan : huidig functioneren)


er wordt gesproken van ontregeling (DSM)  kijken naar de voorgeschiedenis
(“wat is er gebeurd?”)


HOOFDSTUK 1 : INTRODUCTIE


1.1 INLEIDING

psychiatrische stoornis =
het geheel van “vreemde”, “merkwaardige”, “afwijkende”, “abnormale” emoties, gedachten of
gedragspatronen dat samengaat met een verstoring in het functioneren en persoonlijk lijden
(omgeving kan hieronder ook lijden)

 vaak als verklaring gebruikt, maar is een beschrijving

prevalentie
we hebben allemaal wel eens in ons leven extreme/onprettige gedachten of gevoelens
(wanneer voldoe je aan de criteria voor een diagnose?)


afwijkend gedrag :
erg relatief, voortdurend in evolutie, kan goed bestudeerd worden door wetenschappelijk onderzoek

symptoom = kenmerk dat past bij psychische stoornis (niet genoeg voor te diagnosticeren)
diagnostisch criterium = symptoom op bepaalde manier, gedurende bepaalde tijd


stigmatisering van psychische stoornis
 heerst een taboe rond
 risico op reïficatie/veringlijking van diagnose (“die doet zo want die heeft adhd”)
 risico op othering (jij bent anders dan dat ik ben, indeling in hokjes)




1

,1.2 BENOEMEN & DEFINIËREN VAN AFWIJKEND GEDRAG

krankzinnigheid  psychiatrische stoornis  psychisch probleem  mentale ziekte (medische kijk)

 gebruikte term handboek : psychische stoornis
 psychische kwetsbaarheid (minder stigmatiserend)

 we zijn allemaal psychisch kwetsbaar
(hangt samen met kindertijd, genetische aanleg, coping mechanismen, … )

MAAR term is niet krachtgericht (taal = macht dus hou rekening met bepaalde terminologie)

bij gebruik van terminologie openstaan voor bio – psycho – sociale kijk
(geen hulpverlener maar hoopverlener door nabijheid, preventief te handelen)

demonische kijk (iets slechts  diagnosticeren  genezen)
vs. tragische kijk (we gaan toch dood, geen drijfveer om “normaal” te zijn, zorgen & nabij zijn)


criteria afwijkend gedrag
 uitzonderlijk
 sociaal afwijkend
 foute perceptie (hallucinatie) of interpretatie van werkelijkheid (waan)
 aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
 ongepast/ contraproductief gedrag
 gevaar


hallucinatie = zintuigelijke waarneming
waan = hoe je werkelijkheid interpreteert

moet op een of andere manier over abnormaal gedrag gaan (afwijkend van de norm)
- uitzonderlijk (“iets dat raar is”)
- sociaal afwijkend (wijkt af van heersende waarden & normen van heersende cultuur)
- foutieve perceptie

+ storend voor jezelf & omgeving

 psychische stoornis
( je moet niet aan alle 6 criteria voldoen )




2

,kritisch kijken naar psychiatrie & psychopathologie
enkel “klinische” diagnostiek :

 oordeel op basis van gedrag
 geen uitkomst van objectieve fysieke test
 geen feiten

 geen objectieve meting (waarde geladen)

vb.1 : Kellogg’s :
aversieve therapie voor LGBTQI+ voor seksuele prikkels die niet cisgender zijn
(proberen “genezen” hiervan) heeft granenmengeling “ontwikkeld” waardoor kind cisgender blijft

vb. 2 : homoseksualiteit rond ’70 uit DSM gehaald


er is een verschil tussen gedragen labelen als afwijkend of verklaren & begrijpen
(rekening houden met geloof, wereldbeeld, mensbeeld, …)


culturele aspecten van afwijkend gedrag
ziekte – gezondheid verschillen in culturen
vb. onderscheid bezetenheid – medische ziekte  hulp zoeken bij geestelijke of arts

symptomen kunnen zich verschillend uiten
vb. angst voor jobverlies – onvruchtbaarheid

termen kunnen verschillend zijn
vb. uitgebreide termen depressie – onbestaand

 nood aan cultuurssensitieve psychiatrie


interculturele psychiatrie
van transcultureel naar intercultureel
trans gaat ervan uit dat we bepaalde dingen aanpassen bij andere culturen
(we doen hierdoor aan “othering” en dat wij de waarheid weten)

belangrijk om mensen niet te culturaliseren/ stereotyperen




3

, psychiatrische stoornis DSM 5
= betreft gezondheidstoestand die gekenmerkt wordt door overduidelijk disfunctioneren van
cognities, emoties of het gedrag van het individu

 gevolg van verstoring in psychische, biologische of ontwikkelingsprocessen die grondslag vormen
van psychisch functioneren

- het is niet een gebruikelijke of cultureel aanvaarde reactie op een specifieke gebeurtenis
- het is geen cultureel afwijkend gedrag en ook geen weergave van een conflict

 afwijkend gedrag
 storend voor zichzelf & de omgeving
 afspraken in American Psychiatric Association




1.3 HISTORISCHE VISIES OP AFWIJKEND GEDRAG

voor 0 : geloof in bovennatuurlijke krachten, demonen of boze geesten
(vb. boren in schedels om geesten te laten “ontsnappen”)

 ziekte werd gezien als een straf van God

klassieke oudheid
Hippocrates keek als 1ste naar biologische oorzaken :
lichaamssappen zijn in de verkeerde verhouding (humores)

0-1500 :
humane Arabische psychiatrie (700-1500)
705 : 1ste ziekenhuis voor geesteszieken (mensgerichte benadering)
(in België 1857)

Middeleeuwen : exorcisme & heksenvervolgingen (zogezegd zelf opgeroepen)
 ze gooiden mensen in het water en wie bleef drijven was een heks

vaak werden geestesziekten ook gezien als een straf van God door zondes

1600 : ontstaan van “gekkenhuizen” & “krankzinnigengestichten”

1800 : ontstaan van moderne tijdperk van psychiatrie (Pussin, Pinel, Guislan)
 menselijke & morele behandeling van geestesziekten




4