PATHOLOGIE VAN HET MOTORISCHE STELSEL: HET BEENDERSTELSEL
1. Houdingsafwijkingen
1.1 Wervelkolom
✓ Het frontale vlak: 1 rechte lijn
✓ Het sagittale vlak: krommingen
➢ Primaire kromming: van bij geboorte (C-vorm): thoracale kyfose en
sacrale kyfose
➢ Secundaire kromming: ontstaat na geboorte: cervicale lordose en
lumbale lordose
Scoliose
= 3D zijdelingse verdraaiing en verkromming van de wervelkolom
Niet structurele scoliose
= 2D zijdelingse kromming naar 1 zijde, geen verdraaiing
✓ Andere namen: functionele scoliose of houdingscoliose
✓ scoliotische houding zonder afwijking in de structuur van de wervels
✓ Oorzaken:
➢ Compensatoire scoliose (ongelijke beenlengte)
➢ antalgische scoliose (pijn)
➢ Spierspasme
1
,Structurele scoliose
= 3D zijdelingse verdraaiing en verkromming van de wervelkolom
✓ scoliotische houding met afwijkingen in de structuur van de wervels
Oorzaken
✓ Idiopathisch: meest voorkomende vorm die ontstaat tijdens de groei
✓ Congenitaal: door aangeboren afwijkingen
✓ Neuromusculair: zenuw- en spierziekten zorgen voor onbalans in spierkracht tussen
links en rechts bv. ziekte van Duchenne, Spina bifida, spasticiteit, Spinale Musculaire
Atrofie
✓ Degeneratief: bestaande scoliose die tijdens het volwassen leven ontstaat door
veroudering en slijtage (artrose), soms osteoporose → invloed op wervels
Symptomen
✓ Schouderscheefstand
✓ Bekkenscheefstand
✓ Gibbusvorming van de ribben
✓ Verhoogde spierspanning
✓ Nek- en hoofdpijn
✓ Pijn
✓ Pijn rond bekken en bovenbenen
✓ Uitstralende pijn in de benen
✓ Standsafwijking van de borstkas
Diagnose
✓ Buktest: bij het
vooroverbuigen ontstaat een
bolling op de rug (=gibbus)
doordat de ribben met de
wervelkolom mee draaien
✓ Beeldvorming: RX + MRI
2
,Behandeling
✓ Licht: observatie, op regelmatige tijdstippen RX
✓ Matig: korset of brace
✓ Ernstig: heelkundige ingreep om de wervelkolom zo goed mogelijk te corrigeren en te
stabiliseren, met behulp van het plaatsen van schroeven en staven
✓ Ondersteunende therapie: fysiotherapie voor houdingscorrectie
Hyperkyfose
✓ Afwijking in het sagittale vlak
✓ Overdreven kromming thv. thoracale wervels
✓ ‘Bochel’
Oorzaken
✓ Osteoporose
✓ Wervelfracturen (compressiefracturen)
✓ Erfelijke factor
✓ Ziekte van Scheuermann (groeistoornis waarbij er vergroeiing is van de wervels
waarbij de bovenrug krom wordt)
✓ Osteogenesis imperfecta
3
, Symptomen
✓ Pijn
✓ Bewegingsbeperking
✓ Ademhalingsproblemen
Diagnose
✓ Klinisch onderzoek
✓ Eventueel RX bij vermoeden
inzakkingsfractuur
Behandeling
✓ Fysiotherapie
✓ Pijnmedicatie
✓ vitamine D en calcium i.g.v. osteoporose
✓ Korset of brace
✓ Ernstige gevallen: chirurgie
Hyperlordose
✓ Afwijking in het sagittale vlak
✓ Overdreven kromming ter hoogte van lumbale
wervels
Oorzaken
✓ Obesitas: hypotonie van de buikspieren
✓ Spinale aandoeningen bv. spondylolisthesis (aandoening waarbij wervel ten opzichte
van andere wervel verplaatst is)
✓ Gebrek aan lichaamsbeweging en slechte lichaamshouding
✓ myopathieën: veroorzaakt aantasting van de heupgordelspieren
4
1. Houdingsafwijkingen
1.1 Wervelkolom
✓ Het frontale vlak: 1 rechte lijn
✓ Het sagittale vlak: krommingen
➢ Primaire kromming: van bij geboorte (C-vorm): thoracale kyfose en
sacrale kyfose
➢ Secundaire kromming: ontstaat na geboorte: cervicale lordose en
lumbale lordose
Scoliose
= 3D zijdelingse verdraaiing en verkromming van de wervelkolom
Niet structurele scoliose
= 2D zijdelingse kromming naar 1 zijde, geen verdraaiing
✓ Andere namen: functionele scoliose of houdingscoliose
✓ scoliotische houding zonder afwijking in de structuur van de wervels
✓ Oorzaken:
➢ Compensatoire scoliose (ongelijke beenlengte)
➢ antalgische scoliose (pijn)
➢ Spierspasme
1
,Structurele scoliose
= 3D zijdelingse verdraaiing en verkromming van de wervelkolom
✓ scoliotische houding met afwijkingen in de structuur van de wervels
Oorzaken
✓ Idiopathisch: meest voorkomende vorm die ontstaat tijdens de groei
✓ Congenitaal: door aangeboren afwijkingen
✓ Neuromusculair: zenuw- en spierziekten zorgen voor onbalans in spierkracht tussen
links en rechts bv. ziekte van Duchenne, Spina bifida, spasticiteit, Spinale Musculaire
Atrofie
✓ Degeneratief: bestaande scoliose die tijdens het volwassen leven ontstaat door
veroudering en slijtage (artrose), soms osteoporose → invloed op wervels
Symptomen
✓ Schouderscheefstand
✓ Bekkenscheefstand
✓ Gibbusvorming van de ribben
✓ Verhoogde spierspanning
✓ Nek- en hoofdpijn
✓ Pijn
✓ Pijn rond bekken en bovenbenen
✓ Uitstralende pijn in de benen
✓ Standsafwijking van de borstkas
Diagnose
✓ Buktest: bij het
vooroverbuigen ontstaat een
bolling op de rug (=gibbus)
doordat de ribben met de
wervelkolom mee draaien
✓ Beeldvorming: RX + MRI
2
,Behandeling
✓ Licht: observatie, op regelmatige tijdstippen RX
✓ Matig: korset of brace
✓ Ernstig: heelkundige ingreep om de wervelkolom zo goed mogelijk te corrigeren en te
stabiliseren, met behulp van het plaatsen van schroeven en staven
✓ Ondersteunende therapie: fysiotherapie voor houdingscorrectie
Hyperkyfose
✓ Afwijking in het sagittale vlak
✓ Overdreven kromming thv. thoracale wervels
✓ ‘Bochel’
Oorzaken
✓ Osteoporose
✓ Wervelfracturen (compressiefracturen)
✓ Erfelijke factor
✓ Ziekte van Scheuermann (groeistoornis waarbij er vergroeiing is van de wervels
waarbij de bovenrug krom wordt)
✓ Osteogenesis imperfecta
3
, Symptomen
✓ Pijn
✓ Bewegingsbeperking
✓ Ademhalingsproblemen
Diagnose
✓ Klinisch onderzoek
✓ Eventueel RX bij vermoeden
inzakkingsfractuur
Behandeling
✓ Fysiotherapie
✓ Pijnmedicatie
✓ vitamine D en calcium i.g.v. osteoporose
✓ Korset of brace
✓ Ernstige gevallen: chirurgie
Hyperlordose
✓ Afwijking in het sagittale vlak
✓ Overdreven kromming ter hoogte van lumbale
wervels
Oorzaken
✓ Obesitas: hypotonie van de buikspieren
✓ Spinale aandoeningen bv. spondylolisthesis (aandoening waarbij wervel ten opzichte
van andere wervel verplaatst is)
✓ Gebrek aan lichaamsbeweging en slechte lichaamshouding
✓ myopathieën: veroorzaakt aantasting van de heupgordelspieren
4
