Samenvatting Samenvattinf inleiding tot fiscaliteit

Table of Contents
Fiscaliteit 1: algemene principes.........................................................................................3
1.1. Het begrip belasting...............................................................................................................3
1.1.1. Heffing die geen belasting zijn..............................................................................................................4
1.2. Waarom belasting?................................................................................................................4
1.3. Wie mag belastingen heffen?.................................................................................................5
1.4. Hoe heffen we belasting?......................................................................................................5
1.4.1. Grondwettelijke beginselen van belastingheffing................................................................................6
1.4.2. Andere beginselen en kenmerken van het fiscaal recht......................................................................7
1.5. Indeling van de belastingen...................................................................................................9
1.6. Administratieve inrichting.....................................................................................................9
Fiscaliteit 2: indirecte belastingen....................................................................................10
1. BTW (belasting over toegevoegde waarde)............................................................................10
1.1. Begrip en werking..................................................................................................................................10
1.2. Belastingplichtigen.................................................................................................................................11
1.3. Belastbare handeling.............................................................................................................................16
1.4. Maatstaf van heffing..............................................................................................................................29
1.5. De btw-tarieven.....................................................................................................................................30
1.6. De Btw-vrijstellingen..............................................................................................................................31
1.7. Aftrek van voorbelasting........................................................................................................................33
1.8. Teruggaaf, voldoening en verplichtingen..............................................................................................34

Fiscaliteit 3: Inkomstenbelastingen (deel 1)......................................................................37
1. Personenbelasting..................................................................................................................37
1.1. Rijksinwoners en overheidsvertegenwoordigers..................................................................................37
1.2. Belastbare grondslag voor Rijksinwoners..............................................................................................38

Fiscaliteit 4: Inkomstenbelasting (deel 2)..........................................................................40
1. Personenbelasting op Onroerend Inkomen............................................................................40
1.1. Inkomsten uit onroerende goederen (OG)............................................................................................40
1.2. Belastbare onroerende inkomsten (O.I.)...............................................................................................41
1.3. Onroerende voorheffing........................................................................................................................46

Fiscaliteit 5: Inkomstenbelasting (deel 3)..........................................................................47
1. Roerende inkomsten (RI)........................................................................................................47
1.1. Roerende inkomsten waarvan de aangifte NIET verplicht is.................................................................48
1.2. Roerende inkomsten waarvan de aangifte WEL verplicht is.................................................................48
1.3. Roerende inkomsten – Dividenden.......................................................................................................49
1.4. Auteursrechten......................................................................................................................................51

Fiscaliteit 6: Inkomstenbelasting (deel 4)..........................................................................52
1. Beroepsinkomsten..................................................................................................................52
1.1. Winsten..................................................................................................................................................53
1.2. Baten......................................................................................................................................................54
1.3. Meerwaarde..........................................................................................................................................54
1.4. Bezoldigingen.........................................................................................................................................57
1.5. Inning van de belasting: BV....................................................................................................................63

Fiscaliteit 7: inkomstenbelasting (deel 5)..........................................................................63

,1. Diverse inkomsten..................................................................................................................63
1.1. Toevallige winsten of baten...................................................................................................................63
1.2. Inkomsten uit de deeleconomie en verenigingswerk...........................................................................64
1.3. Onderhoudsuitkeringen.........................................................................................................................65

,Fiscaliteit 1: algemene principes

1.1. Het begrip belasting

Het begrip belasting bestaat uit 5 bestandsdelen:
 een door de overheid
 eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage die
 volgens bepaalde rechtsregels
 opgelegd wordt aan personen/feiten die een band hebben met het territorium
 en bestemd is om diensten van algemeen nut te financieren

Ontleding van de begrippen:
1. Verplichte bijdragen:
 Geen keuzemogelijkheid indien men zich in geviseerde situatie bevindt
 Sancties en dwangmaatregelen mogelijk
 Waarom? Essentiële functies van de staat: gezondheidszorg, infrastructuur en nationale
veiligheid

2. Opgelegd volgens rechtsregels:
 Geheven volgens wettelijke bepalingen = legaliteitsbeginsel (zie infra)
 Goedgekeurd door bevoegde “parlement” = democratische controle (art. 170 GW)
 Jaarlijkse toestemming tot heffen van belastingen (Financiewet) en doen van uitgaven
(Rijksmiddelenbegroting) (art. 171 GW)
 Fiscale wetgeving
 Diverse nationale rechtsbronnen: wet, uitvoeringsbesluiten
 Meer en meer impact internationale en supranationale normen:
dubbelbelastingverdragen, EU-Verdragen, Europese Richtlijnen

3. Een bijdrage opgelegd door en betaald aan de overheid
 Grondwet en bijzondere Financieringswetten en Gemeente en Provincie-wetten bepalen
welke overheid kan heffen
 Federale staat, gewest, gemeenschap, provincies, gemeenten

4. Opgelegd aan personen/ feiten die een band hebben met het territorium
 Opleggen van belastingen vereist een link met de staat (bv. Rijksinwonerschap)

5. Bestemd om diensten van algemeen nut te financieren
 Overheid neemt beslissing over gebruik fiscale opbrengsten
 Afhankelijk noden maatschappij en de politieke en economische context
 Overheid moet wel bepaalde regels respecteren
 Gebruik voor algemeen nut ➔ verplichting om belasting te betalen ongeacht gebruik
openbare goederen/diensten, dus afwezigheid aanwijsbare of individuele tegenprestatie

, 1.1.1. Heffing die geen belasting zijn

Heffingen die geen belastingen zijn, zijn onder andere:
 Sociale zekerheidsbijdragen (SZ)
 Sociale bescherming door semioverheidsinstellingen
 Economisch gelijkaardig aan belasting
 Verplicht maar ook specifiek
- Gesteund op het verzekeringsbeginsel (bijdrageplicht schept recht op ontvangst
voordelen) ➔ viseren specifieke aanwending (bepaalde uitgaven)
 SZ is dus geen belasting
- Algemeen beginselen van belastingrecht zijn niet van toepassing Geen jaarlijkse
wettelijke controle

 Retributies
 Vergoeding voor tegenprestatie door overheid in rechtstreeks en onmiddellijk belang
begunstigde (zoals uitreiken paspoort, geven van bouwvergunning)
 Beroep op dienst uit eigen belang (bv. Tolgelden, parkeerretributies, etc.)

 Strafrechtelijke boetes
 Inkomgelden van bijvoorbeeld musea en zwembaden
 Aankopen van vervoerbewijzen van openbare vervoersmaatschappijen

1.2. Waarom belasting?

Er zijn 3 redenen waar we belastingen moeten betalen:

 Financiële functie
 Belastingen bestaan bijna uitsluitend uit bijdragen in geld om de overheidsuitgaven te
helpen financieren
 België kent hoge belastingdruk
 Voor België ligt dat al twintig jaar tussen 40 en de 45 %, maar is het gestaag afgenomen
 Gemiddelde belastingdruk van alle OESO-landen: 34,1% van het BBP
(OESO = Organisatie voor Economische Samenwerken en Ontwikkeling, 38 landen)

 Economische functie (regulering)
 Invloed op de prijsvorming
 Invloed op het spaarwezen
 Invloed op de consumptie
 Invloed op de investeringen
 Invloed op de tewerkstelling

 Sociale functie (herverdeling)
 Herverdeling van inkomens en vermogens
- Draagkrachtbeginsel: “the broadest should bear the greatest burden”
 Familiale aanpassing van belastingen
 Verlichting van BTW op levensnoodzakelijke goederen