Vragen Examen Cultuur:
Deel 1: Meerkeuzevragen
De Prehistorie
Hoe oud is het heelal?
- 13,75 miljard jaar
Hoe oud is ons zonnestelsel en de aarde?
- 4,5 miljard jaar
Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen?
- 2,5 miljard jaar geleden
Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens?
- 300.000 jaar geleden
Vanaf wanneer migreerde de mens uit Afrika en vanaf
- 70.000 jaar geleden
Wanneer waren er overal ter wereld mensen?
- 10.000 jaar geleden
Sinds wanneer maken mensen gereedschap?
- Sinds dat mensachtigen bestaan/700.000 jaar geleden
Wat is het belangrijkste verschil tussen mensen en dieren?
- Alleen mensen maken cultuur
Wanneer kunnen de cultuurgeschiedenis laten beginnen?
- Eerste cultuur = interieurvormgeving de rotstekeningen van Chauvet (1994)
- 30.000 v.C.
De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst
dat we kennen. Hoe oud?
- Ca. 23.000 v.C.
Wat beeldt de ‘Venus van Willendorf’ af?
- Idealisering van de vrouwelijkheid moedergodin = wijst op matriarchale
samenleving (vrouwen zijn baas).
Waar, wanneer en door wie werd het beeldje ‘de minnaars van Ain Sakhri’
gemaakt?
- Gevonden nabij Betlehem (Israël)
- 9.000 v.C. gemaakt door Natufiërs (eerste landbouwers, veetelers).
Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen? En waarom?
- Vanaf ca. 7.500 v.C.
- De laatste ijstijd trekt zich terug naar het noorden waardoor er een vruchtbare sikkel
achterblijft op het land mensen doen aan landbouw en moeten op 1 plaats blijven
= revolutie van Nieuwe Steentijd.
Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük?
- Het is een prehistorische nederzetting
- Grootste en meest ontwikkelde nederzetting uit de Late Steentijd
- Geen straten, maar huizen schragen elkaar = betere verdediging
- Overgang naar stad = niet enkel door de grootte, maar ook door arbeidsindeling =
niet iedereen is landbouwer er ontstaan nieuwe beroepen.
- Inwoners waren niet bedreven in landbouw en veeteelt: bleven in de buurt jagen en
verzamelen
- Ze bleven toch nog op 1 plek wonen = waarom? = voor bij de doden te kunnen blijven
, Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
- Na 3.300 v.C.
- Het schrift ontstaat en markeert de overgang va prehistorie naar historie = vanaf dan
hebben we bronnen die we kunnen nalezen.
Wanneer ontstaat het schrift?
- Vanaf 3.300 v.C.
Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
- Stad wordt gekenmerkt door arbeidsverdeling, er ontstaan nieuwe beroepen
Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen?
- Landbouw kan meer mensen voeden
- 1 jager-verzamelaar heeft 16km2 terrein nodig voor voldoende voedsel, 1,6km2
bewerkt land 50 mensen kan voeden.
Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren?
- Rond 2.000 v.C. daalt het inwonerstal drastisch = landbouwgrond onvruchtbaar werd
door verzilting
Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht?
- Hypothese: een astronomische kalender
- Recente hypothese: een gezondheidscentrum en bedevaartsoord
Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze?
- Oudste partituur gevonden in Ugarit (Syrië)
- 1.400 v.C.
De Egyptische Oudheid
Waarom kunnen we de Egyptische beschaving laten eindigen in 30 v.C.?
- Omdat Caesarion (kind van Caesar en Cleopatra) de laatste farao werd, maar hij werd
vermoord in 30 v.C.
- Egypte werd een provincie onder Romeins bestuur
Wanneer werden de piramiden gebouwd?
- Ca. 2600 – 2.150 v.C.
- Djoser: 2.650 v.C.
- Cheops: 2.560 v.C.
Wie ontwierp de trappiramide van Djoser?
- Imhotep
Hoe hoog is de piramide van Cheops?
- 146m hoog
Waarom werd het graf van Toetanchamon pas zo laat ontdekt?
- Door een andere opvatting over de dood werd Toetanchamon niet begraven in een
piramide, maar in een moeilijker te vinden rotsgraf.
- Graf lag onder een ander faraograf
- niet bekend bij archeologen = naam geschrapt uit de oud-Egyptische koningslijsten
, Waarom werden farao’s op een gegeven moment niet langer begraven in piramides
maar in rotsgraven?
- Arme bevolking verleid door schatten die mee in de piramides begraven werden,
piramiden bouwen was duur en duurde lang.
- Dit komt door een wijzing van de opvatting over het leven na de dood.
- Oude en Midden rijk: farao’s stijgen naar de hemel (men begraaft in piramides)
- Nieuwe rijk: het dodenrijk bevind zich onder de aarde, lichaam en ziel scheiden van
elkaar waarbij de ziel naar de zonneboot van zonnegod Re gaat en elke dag weer
opnieuw wordt geboren (men begraaft in rotsgraven)
Wat is het belang van het graf van Toetanchamon voor de geschiedenis van de
meubelkunst?
- We zijn meer te weten gekomen over de meubelkunst van het Oude Egypte dan over
die van de Oude Grieken, Romeinen en Duistere Middeleeuwen.
Welk bouwwerk is geen klassiek wereldwonder?
- (De namen die in de volgende vraag niet voorkomen)
- Akropolis
- Alhambra
- Angkor Wat
- Eiffeltoren
- Hagia Sophia
- Kiyomizu-dera
- Moai
- Slot Neuschwanstein
- Rode plein
- Vrijheidsbeeld
- Stonehege
- Sydney Opera House
- Timboektoe
Rangschik de klassieke wereldwonderen van oud naar jong.
1. De piramide van Cheops
2. De hangende tuinen van Babylon
3. De tempel van Artemis in Efeze
4. Beeld van Zeus te Olympia
5. Mausoleum van Halicarnassus
6. Kolossus van Rodos
7. De Pharos van Alexandrië
Wanneer werd de Eiffeltoren gebouwd?
- 1887 – 1889
Hoe heten de belangrijkste internationale prijzen voor architectuur?
- De Pritzkerprijzen
De Griekse Oudheid
Waarom is het jaartal 393 een belangrijke symbolische datum?
- Culturele einde van de Griekse oudheid
Wanneer vond de Trojaanse oorlog plaats?
- Ca. 1200 v.C.
- In de Myceense periode
, Wanneer werd de Ilias geschreven?
- Ca. 800 v.C.
In welke oud-Griekse perioden kende men schrift? (Meerdere antwoorden)
- Archaïsche periode
- Klassieke periode
- Hellenistische periode
In welke oud-Griekse periode werd ijzer uitgevonden?
- De Duistere periode
Wanneer begint de geschiedenis van de filosofie?
- In de Klassieke periode 500 – 332 v.C.
Wanneer begint de hellenistische periode?
- Vanaf 332 v.C. = Alexander De Grote komt aan de macht
Welke kenmerken horen bij een mythische wereldverklaring? (Meerdere antwoorden)
- Verklaren door verhalen
- Heden verklaren door te verwijzen naar vroeger
- Natuur = sacraal
- Normatieve verklaring
- Transcendente, bovennatuurlijke machten
Filosofie
Rangschik de volgende filosofen van oud naar jong.
1. De Natuurfilosofen of Presocratici 585 – 500 v.C.
2. De Sofisten 500 – 400 v.C.
3. Socrates 470 – 399 v.C.
4. Aristoteles 427 – 347v.C.
5. Hellenistische levensfilosofen 332 v.C. - 393
Verbind de elementen met de humeuren en temperamenten. (aarde, water, vuur,
lucht – bloed, gele gal, zwarte gal, slijm – cholerisch, sanguinisch, melancholisch,
flegmatisch)
- Vuur – gele gal = Cholerisch
- Lucht – bloed = Sanguinisch
- Water – slijm = Flematisch
- Aarde – zwarte gal = Melancholisch
Vul de definitie aan: de gulden snede is een verhouding waarbij...
- Gebaseerd op de verdeling van een lijnstuk in 2 ongelijke delen waarbij het kleinste
deel zich verhoudt tot het grootste deel zoals het grootste deel zich verhoudt tot het
geheel.
Vul de rij van Fibonacci aan.
- 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 … (altijd + vorig getal)
Wat is ‘geestelijke verloskunst’?
- Ironie als methode
- Maieutiek: kunst van vragen stellen via het stellen van vragen de ander bewust
maken van de kennis die hij al in zich heeft. Socrates gaat ervan uit dat iedereen al
kennis in zich heeft.
Waarover gaat de ‘Allegorie van de grot’?
Deel 1: Meerkeuzevragen
De Prehistorie
Hoe oud is het heelal?
- 13,75 miljard jaar
Hoe oud is ons zonnestelsel en de aarde?
- 4,5 miljard jaar
Wanneer ontstonden de eerste mensachtigen?
- 2,5 miljard jaar geleden
Wanneer ontstond Homo sapiens of de moderne mens?
- 300.000 jaar geleden
Vanaf wanneer migreerde de mens uit Afrika en vanaf
- 70.000 jaar geleden
Wanneer waren er overal ter wereld mensen?
- 10.000 jaar geleden
Sinds wanneer maken mensen gereedschap?
- Sinds dat mensachtigen bestaan/700.000 jaar geleden
Wat is het belangrijkste verschil tussen mensen en dieren?
- Alleen mensen maken cultuur
Wanneer kunnen de cultuurgeschiedenis laten beginnen?
- Eerste cultuur = interieurvormgeving de rotstekeningen van Chauvet (1994)
- 30.000 v.C.
De ‘Venus van Willendorf’ is één van de oudste voorbeelden van beeldhouwkunst
dat we kennen. Hoe oud?
- Ca. 23.000 v.C.
Wat beeldt de ‘Venus van Willendorf’ af?
- Idealisering van de vrouwelijkheid moedergodin = wijst op matriarchale
samenleving (vrouwen zijn baas).
Waar, wanneer en door wie werd het beeldje ‘de minnaars van Ain Sakhri’
gemaakt?
- Gevonden nabij Betlehem (Israël)
- 9.000 v.C. gemaakt door Natufiërs (eerste landbouwers, veetelers).
Vanaf wanneer gingen mensen op een vaste plaats wonen? En waarom?
- Vanaf ca. 7.500 v.C.
- De laatste ijstijd trekt zich terug naar het noorden waardoor er een vruchtbare sikkel
achterblijft op het land mensen doen aan landbouw en moeten op 1 plaats blijven
= revolutie van Nieuwe Steentijd.
Wat is er bijzonder aan Çatalhöyük?
- Het is een prehistorische nederzetting
- Grootste en meest ontwikkelde nederzetting uit de Late Steentijd
- Geen straten, maar huizen schragen elkaar = betere verdediging
- Overgang naar stad = niet enkel door de grootte, maar ook door arbeidsindeling =
niet iedereen is landbouwer er ontstaan nieuwe beroepen.
- Inwoners waren niet bedreven in landbouw en veeteelt: bleven in de buurt jagen en
verzamelen
- Ze bleven toch nog op 1 plek wonen = waarom? = voor bij de doden te kunnen blijven
, Wat markeert de overgang van prehistorie naar historie?
- Na 3.300 v.C.
- Het schrift ontstaat en markeert de overgang va prehistorie naar historie = vanaf dan
hebben we bronnen die we kunnen nalezen.
Wanneer ontstaat het schrift?
- Vanaf 3.300 v.C.
Vanaf wanneer spreken we niet langer van een nederzetting, maar van een stad?
- Stad wordt gekenmerkt door arbeidsverdeling, er ontstaan nieuwe beroepen
Waarom is landbouw efficiënter dan jagen en verzamelen?
- Landbouw kan meer mensen voeden
- 1 jager-verzamelaar heeft 16km2 terrein nodig voor voldoende voedsel, 1,6km2
bewerkt land 50 mensen kan voeden.
Hoe ging de beschaving van de eerste stad verloren?
- Rond 2.000 v.C. daalt het inwonerstal drastisch = landbouwgrond onvruchtbaar werd
door verzilting
Welke functies worden aan Stonehenge toegedicht?
- Hypothese: een astronomische kalender
- Recente hypothese: een gezondheidscentrum en bedevaartsoord
Waar werd de oudste partituur gevonden? Hoe oud is deze?
- Oudste partituur gevonden in Ugarit (Syrië)
- 1.400 v.C.
De Egyptische Oudheid
Waarom kunnen we de Egyptische beschaving laten eindigen in 30 v.C.?
- Omdat Caesarion (kind van Caesar en Cleopatra) de laatste farao werd, maar hij werd
vermoord in 30 v.C.
- Egypte werd een provincie onder Romeins bestuur
Wanneer werden de piramiden gebouwd?
- Ca. 2600 – 2.150 v.C.
- Djoser: 2.650 v.C.
- Cheops: 2.560 v.C.
Wie ontwierp de trappiramide van Djoser?
- Imhotep
Hoe hoog is de piramide van Cheops?
- 146m hoog
Waarom werd het graf van Toetanchamon pas zo laat ontdekt?
- Door een andere opvatting over de dood werd Toetanchamon niet begraven in een
piramide, maar in een moeilijker te vinden rotsgraf.
- Graf lag onder een ander faraograf
- niet bekend bij archeologen = naam geschrapt uit de oud-Egyptische koningslijsten
, Waarom werden farao’s op een gegeven moment niet langer begraven in piramides
maar in rotsgraven?
- Arme bevolking verleid door schatten die mee in de piramides begraven werden,
piramiden bouwen was duur en duurde lang.
- Dit komt door een wijzing van de opvatting over het leven na de dood.
- Oude en Midden rijk: farao’s stijgen naar de hemel (men begraaft in piramides)
- Nieuwe rijk: het dodenrijk bevind zich onder de aarde, lichaam en ziel scheiden van
elkaar waarbij de ziel naar de zonneboot van zonnegod Re gaat en elke dag weer
opnieuw wordt geboren (men begraaft in rotsgraven)
Wat is het belang van het graf van Toetanchamon voor de geschiedenis van de
meubelkunst?
- We zijn meer te weten gekomen over de meubelkunst van het Oude Egypte dan over
die van de Oude Grieken, Romeinen en Duistere Middeleeuwen.
Welk bouwwerk is geen klassiek wereldwonder?
- (De namen die in de volgende vraag niet voorkomen)
- Akropolis
- Alhambra
- Angkor Wat
- Eiffeltoren
- Hagia Sophia
- Kiyomizu-dera
- Moai
- Slot Neuschwanstein
- Rode plein
- Vrijheidsbeeld
- Stonehege
- Sydney Opera House
- Timboektoe
Rangschik de klassieke wereldwonderen van oud naar jong.
1. De piramide van Cheops
2. De hangende tuinen van Babylon
3. De tempel van Artemis in Efeze
4. Beeld van Zeus te Olympia
5. Mausoleum van Halicarnassus
6. Kolossus van Rodos
7. De Pharos van Alexandrië
Wanneer werd de Eiffeltoren gebouwd?
- 1887 – 1889
Hoe heten de belangrijkste internationale prijzen voor architectuur?
- De Pritzkerprijzen
De Griekse Oudheid
Waarom is het jaartal 393 een belangrijke symbolische datum?
- Culturele einde van de Griekse oudheid
Wanneer vond de Trojaanse oorlog plaats?
- Ca. 1200 v.C.
- In de Myceense periode
, Wanneer werd de Ilias geschreven?
- Ca. 800 v.C.
In welke oud-Griekse perioden kende men schrift? (Meerdere antwoorden)
- Archaïsche periode
- Klassieke periode
- Hellenistische periode
In welke oud-Griekse periode werd ijzer uitgevonden?
- De Duistere periode
Wanneer begint de geschiedenis van de filosofie?
- In de Klassieke periode 500 – 332 v.C.
Wanneer begint de hellenistische periode?
- Vanaf 332 v.C. = Alexander De Grote komt aan de macht
Welke kenmerken horen bij een mythische wereldverklaring? (Meerdere antwoorden)
- Verklaren door verhalen
- Heden verklaren door te verwijzen naar vroeger
- Natuur = sacraal
- Normatieve verklaring
- Transcendente, bovennatuurlijke machten
Filosofie
Rangschik de volgende filosofen van oud naar jong.
1. De Natuurfilosofen of Presocratici 585 – 500 v.C.
2. De Sofisten 500 – 400 v.C.
3. Socrates 470 – 399 v.C.
4. Aristoteles 427 – 347v.C.
5. Hellenistische levensfilosofen 332 v.C. - 393
Verbind de elementen met de humeuren en temperamenten. (aarde, water, vuur,
lucht – bloed, gele gal, zwarte gal, slijm – cholerisch, sanguinisch, melancholisch,
flegmatisch)
- Vuur – gele gal = Cholerisch
- Lucht – bloed = Sanguinisch
- Water – slijm = Flematisch
- Aarde – zwarte gal = Melancholisch
Vul de definitie aan: de gulden snede is een verhouding waarbij...
- Gebaseerd op de verdeling van een lijnstuk in 2 ongelijke delen waarbij het kleinste
deel zich verhoudt tot het grootste deel zoals het grootste deel zich verhoudt tot het
geheel.
Vul de rij van Fibonacci aan.
- 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 … (altijd + vorig getal)
Wat is ‘geestelijke verloskunst’?
- Ironie als methode
- Maieutiek: kunst van vragen stellen via het stellen van vragen de ander bewust
maken van de kennis die hij al in zich heeft. Socrates gaat ervan uit dat iedereen al
kennis in zich heeft.
Waarover gaat de ‘Allegorie van de grot’?
