SOCIAAL RECHT
INHOUDSTAFEL
Deel 1: ONTSTAAN / GESCHIEDENIS/ BEGRIP
Deel 2: BRONNEN EN RECHTSVERHOUDING
Deel 3: DE ARBEIDSOVEREENKOMST
3.1. ALGEMEEN
3.2. ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET
3.3. SCHORSING VAN OA
3.4. BEEINDIGING VAN DE OA
3.5. DIVERSE OVEREENKOMSTEN
3.6. EENHEIDSSTATUUT
Deel 4: LOON
Deel 5: RSZ
Deel 6 :ARBEIDSONGEVALLEN EN ZIEKTE
Deel 7: OEFENINGEN
Deel 8 : HERHALINGSLES OVERZICHT
Deel 9 :VOORBEELDEXAMENVRAGEN
,DEEL 1: ONTSTAAN EN DEFINITIE SOCIAAL RECHT
1.1 ONTSTAAN ARBEIDSRECHT EN SOCIALE ZEKERHEID IN BELGIË
Er bestaat geen Sociaal Wetboek
Liberalisme, cijnskiesstelsel, sociale onlusten in Luik en Henegouwen
Troonrede Koning Leopold II: 1886: kondigt wetgeving over werk aan
EEN OVERZICHT VAN WAT….
-1887: wet op bescherming van het loon
-1889: de wet op de reglementering van de vrouwen-en kinderarbeid
-1900: de wet op de arbeidsduurovereenkomsten voor werklieden
-1905: de wet op de zondagsrust
-1919: de wet op de verzekering tegen onvrijwillige werkloosheid
-1927: de wet op de beroepsziekte
-1930: wet op de verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood
-1936: de wet op de betaalde jaarlijkse vakantie
-1937: nieuwe wet op ouderdomspensioenen
-1939: samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders
-1944: besluitwet tot oprichting van de Rijkdienst voor Maatschappelijke Zekerheid
-1948: oprichting van instellingen zoals ondernemingsraden, comité voor preventie en
bescherming op het werk
-1952: oprichting van de Nationale Arbeidsraad
-1968: vaststelling statuut van de paritaire comités
-1974: het recht op bestaansminimum
-1978: de arbeidsovereenkomstenwet
=> zeer belangrijk voor ons
=> verschil tussen individuele arbeidsovereenkomst en collectieve
arbeidsovereenkomst
- individuele = tussen werkgever en werknemer
- collectieve = overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden
staan
-2014: maatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid voor jongeren
-2014: invoering van een eenheidsstatuut voor alle arbeiders en bedienden
-2017: maatregelen ter bevordering van de kwaliteit van het leven en het welzijn op het
werk
MOGELIJKE VRAGEN EXAMEN:
1. Waarom bestaat er geen sociaal wetboek?
Maatschappij evolueert te snel en de maatschappij w aangepast aan nieuwe situaties
2. Wat is de concrete aanleiding geweest tot overgaan tot regels van arbeids-
en sociaal zekerheidsrecht?
Sociale onlusten (LUIK/HENEGOUWEN => mensen op straat) of de troonreden van
LEOPOLD 2 waar hij heeft beloofd het een of andere te regelen
1.2 EEN POGING TOT DEFINITIE SOCIAAL RECHT
Sociaal recht = arbeidsrecht + sociale zekerheid + sociale bijstand
1 arbeidsrecht = tak van het recht die verhouding tussen een werkgever en een
werknemer regelt.
2 sociale zekerheid = publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen of verzorging te
garanderen voor zij die niet (langer) in staat zijn om zelf voldoende inkomen of
verzorging te voorzien.
3 sociale bijstand = bijstand van overheidswege indien iemand onvoldoende middelen
van bestaan heeft.
Bedoeling SZ = altijd een inkomen hebben
Inkomen kan komen uit
o Arbeid
, o Sociale zekerheid: ziekte/ ongeval/ zwangerschap
o Sociale bijstand: bv. O.C.M.W.
DEEL 2: BRONNEN EN RECHTSVERHOUDINGEN
2.1 INTERNATIONALE BRONNEN
= Internationale Verdragen, Verordeningen, Richtlijnen en Aanbevelingen.
Meest gekend: Europese Rechtsregels : van belang bijvoorbeeld wanneer Belg in
een ander EU land gaat werken inzake de bevoegdheid
2.2 NATIONALE BRONNEN
Wetten = door parlement op federaal
niveau
Decreten = door gemeenschappen
Ordonnanties = door gewesten
akkoord tussen werkgevers en
werknemersorganisaties over individuele en
collectieve betrekkingen en rechten en plichten.
Arbeidsreglement: ethiek bedrijf, wat te doen als er
brand is, gedragscode…
2.3 SOCIALE OVERLEGORGANEN IN EEN POGING TOT SCHEMA
2.4 HOE KOMEN DE SOCIALE WETTEN TOT STAND ?
ENERZIJDS hebben we wetten en decreten die tot stand komen via het parlement
en regering.
ANDERZIJDS hebben we het typisch sociaal overleg. (=> regering wil bepaalde zaken
veranderen, zullen onderhandelen met vakbonden)
Op Niveau van de Onderneming:
+ 50 WN: Comité voor Preventie en Bescherming op het werk
+ 100 WN : Ondernemingsraden: beslissingen die niet per bedrijfstak maar per
onderneming gaan. Zo stelt de Ondernemingsraad het arbeidsreglement op.
Op Niveau van de Bedrijfstak: Paritaire Comités: Maken C.A.O’s die bindend
zijn voor de bedrijfstakken die onder hen ressorteren.
N.A.R.: Nationale Arbeidsraad: geeft adviezen aan de Regering en Parlement
en maakt CAO’s die door een K.B. Nationaal verbindend kunnen worden verklaard.
I.P.A.: Interprofessioneel Akkoord: Loonstijging 1,1, procent: Gemaakt door de
genoemde groep van 10 . MEEST GEKEND DE CORONAMAATREGELEN!!!!!!!!!!
MOGELIJKE VRAGEN EXAMEN:
, 1. nationale arbeidsraad (NAR) maakt CAO algemeen bindend, heeft de kracht en
macht vd wet
2. Leg uit hoe sociaal overleg in elkaar steekt
3. IPA – gemaakt dr genoemde groep van 10
Moet dr iedereen nageleefd w
DEEL 3: DE ARBEIDSOVEREENKOMST
3.1 ALGEMENE INLEIDING
BEGRIP ARBEIDSOVEREENKOMST
Arbeidsovereenkomst bestaat
uit 5 onderdelen. Belangrijkste
onderdeel is onder gezag.
Daarmee onderscheid zich van
aanneming.
VERSCHIL MET AANNEMING?
Gezag
PROBLEMATIEK VAN DE SCHIJNZELFSTANDIGHEID
Het meest essentiële bestanddeel van de arbeidsovereenkomst is werken onder
gezag en leiding. Problematiek van de schijnzelfstandigheid. Typevoorbeeld:
advocaten-stagiairs.
Schijnzelfstandige = iemand die zogezegd zelfstandig is maar eigenlijk gebonden is
aan een overeenkomst zoals een werker (arbeidsovereenkomst)
Het grote verschil tussen een aanneming en een loontrekkende is het werken
onder leiding en toezicht of het genieten van een vrijheid zijn werk uit te
oefenen wanneer hij maar wil.
Voorbeeld: Arrest deliveroo => iemand die op zelfstandige basis werkte bij deliveroo
REDENEN GEEN ZELFSTANDIGEN
Moesten week op voorhand beschikbare tijd doorgeven en de ritten werden gevolgd via
GPS-tracking.
3.2. DE ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET DD. 3 JULI 1978
TOEPASSINGSGEBIED ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET
Werklieden = leveren van handwerk
bedienden = leveren van denkwerk
handelsvertegenwoordigers = werkt onder gezag en leiding werkgever, gaat
op zoek naar cliënteel, hij haalt orders binnen voor WG, op die orders krijgt hij
commissie, wnr deze uit dienst treedt krijgt hij uitwinningsvergoeding
dienstboden = iemand die inwoont bij een familie en die arbeidsrechtelijke
prestaties voor die familie verricht (vb. nanny, chauffeur)
Studenten vallen hier ook onder
NIET: UITZENDARBEID (arbeid valt onder andere wetgeving)! AFZONDERLIJKE WET
DE TOTSTANDKOMING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST
GELDIGHEIDSVEREISTEN
INHOUDSTAFEL
Deel 1: ONTSTAAN / GESCHIEDENIS/ BEGRIP
Deel 2: BRONNEN EN RECHTSVERHOUDING
Deel 3: DE ARBEIDSOVEREENKOMST
3.1. ALGEMEEN
3.2. ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET
3.3. SCHORSING VAN OA
3.4. BEEINDIGING VAN DE OA
3.5. DIVERSE OVEREENKOMSTEN
3.6. EENHEIDSSTATUUT
Deel 4: LOON
Deel 5: RSZ
Deel 6 :ARBEIDSONGEVALLEN EN ZIEKTE
Deel 7: OEFENINGEN
Deel 8 : HERHALINGSLES OVERZICHT
Deel 9 :VOORBEELDEXAMENVRAGEN
,DEEL 1: ONTSTAAN EN DEFINITIE SOCIAAL RECHT
1.1 ONTSTAAN ARBEIDSRECHT EN SOCIALE ZEKERHEID IN BELGIË
Er bestaat geen Sociaal Wetboek
Liberalisme, cijnskiesstelsel, sociale onlusten in Luik en Henegouwen
Troonrede Koning Leopold II: 1886: kondigt wetgeving over werk aan
EEN OVERZICHT VAN WAT….
-1887: wet op bescherming van het loon
-1889: de wet op de reglementering van de vrouwen-en kinderarbeid
-1900: de wet op de arbeidsduurovereenkomsten voor werklieden
-1905: de wet op de zondagsrust
-1919: de wet op de verzekering tegen onvrijwillige werkloosheid
-1927: de wet op de beroepsziekte
-1930: wet op de verzekering tegen ouderdom en vroegtijdige dood
-1936: de wet op de betaalde jaarlijkse vakantie
-1937: nieuwe wet op ouderdomspensioenen
-1939: samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders
-1944: besluitwet tot oprichting van de Rijkdienst voor Maatschappelijke Zekerheid
-1948: oprichting van instellingen zoals ondernemingsraden, comité voor preventie en
bescherming op het werk
-1952: oprichting van de Nationale Arbeidsraad
-1968: vaststelling statuut van de paritaire comités
-1974: het recht op bestaansminimum
-1978: de arbeidsovereenkomstenwet
=> zeer belangrijk voor ons
=> verschil tussen individuele arbeidsovereenkomst en collectieve
arbeidsovereenkomst
- individuele = tussen werkgever en werknemer
- collectieve = overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden
staan
-2014: maatregelen ter bevordering van de werkgelegenheid voor jongeren
-2014: invoering van een eenheidsstatuut voor alle arbeiders en bedienden
-2017: maatregelen ter bevordering van de kwaliteit van het leven en het welzijn op het
werk
MOGELIJKE VRAGEN EXAMEN:
1. Waarom bestaat er geen sociaal wetboek?
Maatschappij evolueert te snel en de maatschappij w aangepast aan nieuwe situaties
2. Wat is de concrete aanleiding geweest tot overgaan tot regels van arbeids-
en sociaal zekerheidsrecht?
Sociale onlusten (LUIK/HENEGOUWEN => mensen op straat) of de troonreden van
LEOPOLD 2 waar hij heeft beloofd het een of andere te regelen
1.2 EEN POGING TOT DEFINITIE SOCIAAL RECHT
Sociaal recht = arbeidsrecht + sociale zekerheid + sociale bijstand
1 arbeidsrecht = tak van het recht die verhouding tussen een werkgever en een
werknemer regelt.
2 sociale zekerheid = publiek stelsel dat bedoeld is om inkomen of verzorging te
garanderen voor zij die niet (langer) in staat zijn om zelf voldoende inkomen of
verzorging te voorzien.
3 sociale bijstand = bijstand van overheidswege indien iemand onvoldoende middelen
van bestaan heeft.
Bedoeling SZ = altijd een inkomen hebben
Inkomen kan komen uit
o Arbeid
, o Sociale zekerheid: ziekte/ ongeval/ zwangerschap
o Sociale bijstand: bv. O.C.M.W.
DEEL 2: BRONNEN EN RECHTSVERHOUDINGEN
2.1 INTERNATIONALE BRONNEN
= Internationale Verdragen, Verordeningen, Richtlijnen en Aanbevelingen.
Meest gekend: Europese Rechtsregels : van belang bijvoorbeeld wanneer Belg in
een ander EU land gaat werken inzake de bevoegdheid
2.2 NATIONALE BRONNEN
Wetten = door parlement op federaal
niveau
Decreten = door gemeenschappen
Ordonnanties = door gewesten
akkoord tussen werkgevers en
werknemersorganisaties over individuele en
collectieve betrekkingen en rechten en plichten.
Arbeidsreglement: ethiek bedrijf, wat te doen als er
brand is, gedragscode…
2.3 SOCIALE OVERLEGORGANEN IN EEN POGING TOT SCHEMA
2.4 HOE KOMEN DE SOCIALE WETTEN TOT STAND ?
ENERZIJDS hebben we wetten en decreten die tot stand komen via het parlement
en regering.
ANDERZIJDS hebben we het typisch sociaal overleg. (=> regering wil bepaalde zaken
veranderen, zullen onderhandelen met vakbonden)
Op Niveau van de Onderneming:
+ 50 WN: Comité voor Preventie en Bescherming op het werk
+ 100 WN : Ondernemingsraden: beslissingen die niet per bedrijfstak maar per
onderneming gaan. Zo stelt de Ondernemingsraad het arbeidsreglement op.
Op Niveau van de Bedrijfstak: Paritaire Comités: Maken C.A.O’s die bindend
zijn voor de bedrijfstakken die onder hen ressorteren.
N.A.R.: Nationale Arbeidsraad: geeft adviezen aan de Regering en Parlement
en maakt CAO’s die door een K.B. Nationaal verbindend kunnen worden verklaard.
I.P.A.: Interprofessioneel Akkoord: Loonstijging 1,1, procent: Gemaakt door de
genoemde groep van 10 . MEEST GEKEND DE CORONAMAATREGELEN!!!!!!!!!!
MOGELIJKE VRAGEN EXAMEN:
, 1. nationale arbeidsraad (NAR) maakt CAO algemeen bindend, heeft de kracht en
macht vd wet
2. Leg uit hoe sociaal overleg in elkaar steekt
3. IPA – gemaakt dr genoemde groep van 10
Moet dr iedereen nageleefd w
DEEL 3: DE ARBEIDSOVEREENKOMST
3.1 ALGEMENE INLEIDING
BEGRIP ARBEIDSOVEREENKOMST
Arbeidsovereenkomst bestaat
uit 5 onderdelen. Belangrijkste
onderdeel is onder gezag.
Daarmee onderscheid zich van
aanneming.
VERSCHIL MET AANNEMING?
Gezag
PROBLEMATIEK VAN DE SCHIJNZELFSTANDIGHEID
Het meest essentiële bestanddeel van de arbeidsovereenkomst is werken onder
gezag en leiding. Problematiek van de schijnzelfstandigheid. Typevoorbeeld:
advocaten-stagiairs.
Schijnzelfstandige = iemand die zogezegd zelfstandig is maar eigenlijk gebonden is
aan een overeenkomst zoals een werker (arbeidsovereenkomst)
Het grote verschil tussen een aanneming en een loontrekkende is het werken
onder leiding en toezicht of het genieten van een vrijheid zijn werk uit te
oefenen wanneer hij maar wil.
Voorbeeld: Arrest deliveroo => iemand die op zelfstandige basis werkte bij deliveroo
REDENEN GEEN ZELFSTANDIGEN
Moesten week op voorhand beschikbare tijd doorgeven en de ritten werden gevolgd via
GPS-tracking.
3.2. DE ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET DD. 3 JULI 1978
TOEPASSINGSGEBIED ARBEIDSOVEREENKOMSTENWET
Werklieden = leveren van handwerk
bedienden = leveren van denkwerk
handelsvertegenwoordigers = werkt onder gezag en leiding werkgever, gaat
op zoek naar cliënteel, hij haalt orders binnen voor WG, op die orders krijgt hij
commissie, wnr deze uit dienst treedt krijgt hij uitwinningsvergoeding
dienstboden = iemand die inwoont bij een familie en die arbeidsrechtelijke
prestaties voor die familie verricht (vb. nanny, chauffeur)
Studenten vallen hier ook onder
NIET: UITZENDARBEID (arbeid valt onder andere wetgeving)! AFZONDERLIJKE WET
DE TOTSTANDKOMING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST
GELDIGHEIDSVEREISTEN
