Hoorcollege 1
Gezondheidsvoorlichting = combinatie van leerervaringen ontwikkeld
en ontworpen om mensen te helpen hun gezondheid te bevorderen.
-> Dit is onderdeel van gezondheidsbevordering = combinatie van
voorlichting en omgevingsveranderingen die gezond gedrag en gezonde
omstandigheden stimuleert (fysieke, sociaal-culturele, politieke en
economische condities).
Stappen gezondheidsbevordering
1. Probleem identificeren
2. Verklaren en voorspellen
3. Gedrag beïnvloeden
4. Evalueren
Soorten preventie
1. Primair: ziekte voorkomen
2. Secundair: voorstadium identificeren
3. Tertiaire: schade beperken bij bestaande aandoening
Soorten benaderingen
1. Hoogrisicobenadering: risico identificeren en specifieke interventie
inzetten. Als beperkt aantal mensen een hoog risico heeft.
2. Populatiebenadering: hele bevolking benaderen. Als veel mensen beperkt
verhoogd risico hebben.
Preventie en doelgroepen
1. Universele preventie: totale bevolking
2. Selectieve preventie: bevolkingsgroep met verhoogd risico
3. Geïndiceerde preventie: individuen die geen diagnose hebben maar
beginnende klachten/symptomen
4. Zorg gerelateerde preventie: individuen met een ziekte
Middelen
1. Voorlichting: motiveren door middel van kennis
2. Voorzieningen: gezond gedrag makkelijk maken
3. Regelgeving, controle en sancties: gezond gedrag afdwingen
Doelgroepniveaus
1. Individu: gaat om hun gezondheid
2. Groepsniveau: ouders, vrienden, leerkrachten etc
3. Organisatieniveau: directeuren, managers
4. Lokaal niveau: opinieleiders, beleidsmakers
5. Samenlevingsniveau: politici, ambtenaren, vakbonden
Model voor Planmatige Gezondheidsvoorlichting en Gedragsverandering
,Valkuilen
1. Inzetten op verkeerde gedrag
2. Verkeerde interventie inzetten
3. Onvoldoende aandacht hebben voor implementatie
4. Verkeerde determinanten identificeren
5. Onjuiste evaluatieniveau kiezen
Ethiek en autonomie
Voorlichter moet ethische keuzes verantwoorden
Eenzijdige informatie geven mag niet. Niet doelbewust autonomie
aantasten.
Beperking autonomie acceptabel als: gebrek inzicht eigen risico, mensen
niet autonoom functioneren (verslaving), gedrag beïnvloedt andermans
gezondheid
Erkenningsniveaus NJI
Geldigheid
Effectief – 5 jaar geldig
Goed onderbouwd – 5 jaar geldig
Goed beschreven – 3 jaar geldig
RGOI = Resultaat Gerichte Ontwikkeling van
Interventies
Evidence based practice = literatuur naar praktijk
Practice based evidence = bouwt voort op bestaande
praktijken
-> Deze twee kunnen elkaar versterken
Meenemen bij evidence based werken:
-> individueel niveau: wat is de houding van de professional
t.o.v. evidence based werken
, -> organisatieniveau: wordt de professional gesteund en zijn er de
tijd/middelen/autonomie?
-> communicatie: hoe worden professionals meegenomen in het proces?
Gezondheidsvoorlichting = combinatie van leerervaringen ontwikkeld
en ontworpen om mensen te helpen hun gezondheid te bevorderen.
-> Dit is onderdeel van gezondheidsbevordering = combinatie van
voorlichting en omgevingsveranderingen die gezond gedrag en gezonde
omstandigheden stimuleert (fysieke, sociaal-culturele, politieke en
economische condities).
Stappen gezondheidsbevordering
1. Probleem identificeren
2. Verklaren en voorspellen
3. Gedrag beïnvloeden
4. Evalueren
Soorten preventie
1. Primair: ziekte voorkomen
2. Secundair: voorstadium identificeren
3. Tertiaire: schade beperken bij bestaande aandoening
Soorten benaderingen
1. Hoogrisicobenadering: risico identificeren en specifieke interventie
inzetten. Als beperkt aantal mensen een hoog risico heeft.
2. Populatiebenadering: hele bevolking benaderen. Als veel mensen beperkt
verhoogd risico hebben.
Preventie en doelgroepen
1. Universele preventie: totale bevolking
2. Selectieve preventie: bevolkingsgroep met verhoogd risico
3. Geïndiceerde preventie: individuen die geen diagnose hebben maar
beginnende klachten/symptomen
4. Zorg gerelateerde preventie: individuen met een ziekte
Middelen
1. Voorlichting: motiveren door middel van kennis
2. Voorzieningen: gezond gedrag makkelijk maken
3. Regelgeving, controle en sancties: gezond gedrag afdwingen
Doelgroepniveaus
1. Individu: gaat om hun gezondheid
2. Groepsniveau: ouders, vrienden, leerkrachten etc
3. Organisatieniveau: directeuren, managers
4. Lokaal niveau: opinieleiders, beleidsmakers
5. Samenlevingsniveau: politici, ambtenaren, vakbonden
Model voor Planmatige Gezondheidsvoorlichting en Gedragsverandering
,Valkuilen
1. Inzetten op verkeerde gedrag
2. Verkeerde interventie inzetten
3. Onvoldoende aandacht hebben voor implementatie
4. Verkeerde determinanten identificeren
5. Onjuiste evaluatieniveau kiezen
Ethiek en autonomie
Voorlichter moet ethische keuzes verantwoorden
Eenzijdige informatie geven mag niet. Niet doelbewust autonomie
aantasten.
Beperking autonomie acceptabel als: gebrek inzicht eigen risico, mensen
niet autonoom functioneren (verslaving), gedrag beïnvloedt andermans
gezondheid
Erkenningsniveaus NJI
Geldigheid
Effectief – 5 jaar geldig
Goed onderbouwd – 5 jaar geldig
Goed beschreven – 3 jaar geldig
RGOI = Resultaat Gerichte Ontwikkeling van
Interventies
Evidence based practice = literatuur naar praktijk
Practice based evidence = bouwt voort op bestaande
praktijken
-> Deze twee kunnen elkaar versterken
Meenemen bij evidence based werken:
-> individueel niveau: wat is de houding van de professional
t.o.v. evidence based werken
, -> organisatieniveau: wordt de professional gesteund en zijn er de
tijd/middelen/autonomie?
-> communicatie: hoe worden professionals meegenomen in het proces?
