De behoefte van de mens in onbegrensd, wanneer je iets hebt wil je het liefst meer.
Helaas hebben we niet genoeg middelen om in al onze behoeften te voorzien. Dit
betekent dat we keuzes moeten maken waar we onze beperkt aantal middelen voor
gaan inzetten.
We spreken van schaarse middelen wanneer:
– Middelen beperkt aanwezig zijn
– Middelen alternatief aanwendbaar zijn.
Wanneer middelen niet voldoen aan de twee eisen om van een schaars middel te
spreken, zijn dit vrije goederen. Video
Schaarste
Alternatief aanwendbaar betekent dat een bepaald middel gebruikt kan worden
om verschillende behoeften te bevredigen. De verschillende manieren waarop je dit
middel kan gebruiken noem je de aanwendingsrichting.
Wanneer middelen niet voldoen aan de twee eisen om van een schaars middel te
spreken, zijn dit vrije goederen. Voorbeelden van vrije goederen zijn: zonlicht en
wind. Zonlicht en wind zijn onbeperkt aanwezig. Dit betekent dat wanneer iemand
zonnepanelen heeft die zonlicht nodig hebben, de zon niet opraakt en dat iedereen
die dat wil nog steeds evenveel zonlicht kan gebruiken.
Wanneer je een keuze moet maken tussen twee of meerdere aanwendingsrichtin-
gen kan je de kosten en baten van deze keuzes met elkaar vergelijken.
De baten zijn de opbrengsten die je ontvangt wanneer je iets gaat doen, dit kan loon
of winst zijn wat je ontvangt maar kan ook het bedrag zijn wat je ervoor over hebt
om het te mogen doen. Stel je voor dat je wel €10 over hebt om een ochtend uit te
slapen dan zijn dit de baten van een ochtend uitslapen.
De kosten is dat wat je uitgeeft om iets te doen. Denk aan de kosten die je maakt als
je iets moet kopen. Ook de kosten van ongerief en opofferingskosten tellen hierbij
mee.
Opofferingskosten zijn de kosten van de beste alternatieve aanwendingsrichting
die je niet hebt gekozen. Wanneer we tussen meer dan twee alternatieven moeten
kiezen zijn de opofferingskosten van elk alternatief de nettobaten van het de best
denkbare alternatieve aanwendingsrichting.
Wanneer je de kosten en baten van alle activiteiten weet kan je kijken welk activiteit
de hoogste nettobaten heeft. De nettobaten bereken je door de baten te verminde-
ren met de kosten. De activiteit met de hoogste nettobaten levert je het meest op
om te kiezen.
ACTIVITEIT BATEN KOSTEN NETTOBATEN OPOFFERINGS- NETTOBATEN
KOSTEN
Werken €35 €16 €14 €18 − €4
Netflixen €10 €0 €10 €18 − €8
Feest €35 €10 €18 €14 €4
In dit voorbeeld zijn de nettobaten van het feest het hoogst, naar het feest gaan le-
vert je dus het meeste voordeel op.
1