Samenvatting Antibioticagebruik bij de behandeling van parodontitis: wanneer, waarom en hoe?

Samenvatting Hoofdstuk 33 – Werking van antibiotica en
combikuren

1. Werking van antibiotica bij parodontale infecties
Antibiotica worden gebruikt om bacteriën te bestrijden die betrokken zijn
bij parodontale ontstekingen.
Er zijn verschillende werkingsmechanismen:
 Bètalactam-antibiotica (zoals penicillines, cefalosporines):
➔ Remmen de opbouw van de bacteriecelwand, waardoor
bacteriën doodgaan (bactericide).
 Eiwitsynthese-remmers (zoals tetracyclinen, clindamycine):
➔ Blokkeren de eiwitproductie van bacteriën, waardoor ze niet
meer kunnen groeien (bacteriostatisch).
 DNA-remmers (zoals ciprofloxacine, metronidazol):
➔ Verstoren de DNA-replicatie van bacteriën, wat leidt tot
bacteriële celdood (bactericide).
 Middelen die de celwand beschadigen (vooral bij schimmels,
zoals nystatine):
➔ Maken de celwand lek, waardoor het micro-organisme sterft.
Belangrijk:
Bij parodontale infecties is er een voorkeur voor bactericide
middelen (die de bacterie echt doden), omdat je de infectie zo snel en
krachtig mogelijk wilt bestrijden.

2. Wanneer antibiotica bij parodontitis?
 Bij refractaire parodontitis (ontsteking die niet goed reageert op
normale behandeling)
 Bij acute infecties (zoals parodontale abcessen of acute
parodontitis)
 Niet standaard bij chronische of recidiverende parodontitis, tenzij
ernstige symptomen aanwezig zijn.

3. Combinatiekuren (Combikuren)
Een combinatiekuur betekent dat twee verschillende antibiotica
tegelijk worden gebruikt.
Bij parodontologie gaat het vaak om een combinatie zoals:
 Amoxicilline + Metronidazol

Voordelen van een combikuur:
 Breder spectrum: meer soorten bacteriën worden tegelijk
aangepakt (zowel aeroben als anaeroben).
 Synergie-effect: sommige antibiotica versterken elkaars werking.
 Vermindert resistentie-ontwikkeling: bacteriën hebben minder
kans om resistent te worden als ze van meerdere kanten worden
aangevallen.

Nadelen van een combikuur:
 Meer bijwerkingen: zoals maag-darmklachten, allergische reacties.
 Belasting voor lichaam: lever en nieren moeten meer medicijnen
verwerken.

, Risico op interacties met andere medicijnen die de patiënt
gebruikt.
 Resistentie: als combikuren verkeerd of te vaak gebruikt worden,
kunnen bacteriën alsnog resistent worden
Onderwerp Belangrijkste punten
Werking Celwand kapot, eiwitsynthese blokkeren, DNA
antibiotica beschadigen
Voorkeur Bactericide middelen bij parodontale infecties
Wanneer Refractaire en acute parodontitis, niet standaard bij
antibiotica chronisch/recidief
Voordelen Breder spectrum, synergie, minder snelle
combikuur resistentie
Nadelen Meer bijwerkingen, belasting voor lichaam, risico op
combikuur resistentie

Veelgebruikte combikuur bij parodontitis:
Amoxicilline + Metronidazol

Waarom deze combinatie?
 Amoxicilline
➔ Is een bètalactamantibioticum.
➔ Werkt vooral tegen aerobe bacteriën (bacteriën die zuurstof
nodig hebben).
➔ Vernielt de celwand → bacterie sterft.
 Metronidazol
➔ Is een DNA-remmer.
➔ Werkt vooral tegen anaerobe bacteriën (bacteriën die géén
zuurstof nodig hebben).
➔ Verstoort de DNA-opbouw → bacterie sterft.

Wat maakt deze combinatie zo sterk?
 Samen dekken ze bijna alle belangrijke paropathogenen
af (zowel zuurstofgebruikers als niet-zuurstofgebruikers).
 Twee verschillende werkingsmechanismen:
➔ Eén maakt de celwand kapot, de ander vernietigt het DNA
→ dubbele aanval.
 Hoger succespercentage bij ernstige vormen van parodontitis,
vooral als alleen schoonmaken niet genoeg is.

Kort ezelsbruggetje:
"Amoxi pakt zuurstofliefhebbers, Metro pakt zuurstofhaters."


Antibiotic Werking Tegen welke Type
um bacteriën? werking
Amoxicillin Celwand Aerobe bacteriën Bactericide
e kapot
Metronidaz DNA kapot Anaerobe bacteriën Bactericide
ol