Les notities: Filmgeschiedenis
Les notities: Filmgeschiedenis......................................................................1
Documentaire...........................................................................................4
Documentaire: vaak terugkerende elementen in traditionele
documentaire.........................................................................................5
Documentaire als evoluerende vorm.....................................................8
Vanaf jaren ‘30:..................................................................................9
Jaren ‘60 en ’70:...............................................................................11
Sinds jaren ‘80:.................................................................................11
Documentaire als fluïde filmvorm........................................................13
Documentaire: vorm............................................................................15
Experimentele film..................................................................................17
Experimentele film: definities (1).........................................................17
Experimentele film: relatie met ‘mainstream’.....................................20
Deze filmvormen lenen elementen uit zowel experimentele als
conventionele cinema..........................................................................21
Experimentele film: terugkerende elementen.....................................21
Animatiefilm............................................................................................24
Animatiefilm: traditionele animatie.....................................................25
Animatiefilm: traditionele animatie (3)................................................27
Animatiefilm: stop-motion...................................................................28
Raoul Servais.......................................................................................33
Film als Techniek.....................................................................................34
Het Fotografisch Pistool van Etienne-Jules Marey.............................37
Chronofotografie van Edward Muybridge (1870s)............................38
De Toverlantaarn (Magische Lantaarn).............................................38
Projectie...............................................................................................38
Georges Méliès....................................................................................43
Alice Guy..............................................................................................44
Edwin Porter.........................................................................................46
D. W. Griffith........................................................................................46
1
, Lois Weber...........................................................................................49
Lev Kuleshov........................................................................................50
Sergei Eisenstein.................................................................................51
Dziga Vertov........................................................................................53
Geluid......................................................................................................55
Vroege experimenten met geluid........................................................55
Standaardisering en geluid..................................................................56
Gevolgen van de komst van geluid......................................................58
Vroege kleurenfilm..................................................................................63
Standaardisering van kleur..................................................................63
Kleur: meer dan techniek.....................................................................67
Speciale effecten....................................................................................68
Mechanische Speciale Effecten.......................................................69
Optische Speciale Effecten...............................................................69
Belangrijkste soorten speciale effecten...............................................70
Optische Illusies................................................................................70
Modellen...........................................................................................71
Matte-Painting Techniek....................................................................72
Make-up...........................................................................................73
Geluidseffecten in Film.....................................................................74
Productie.................................................................................................75
Distributie...............................................................................................79
Vertoning van de Film..........................................................................81
De “nickelodeon boom”..........................................................................83
Europa als bakermat...............................................................................85
Hollywood...............................................................................................87
Waarom Hollywood?............................................................................87
Het Sterrensysteem in Hollywood........................................................88
Gouden periode...................................................................................89
De Klassieke Hollywood Filmtaal..........................................................90
Hollywood in de jaren ‘20....................................................................91
Production code...................................................................................92
Relaties tussen Europa en Hollywood..................................................94
2
, Enkele invloedrijke regisseurs studiotijdperk.......................................95
Vrouwen in Hollywood.........................................................................97
Einde van het studiosysteem...............................................................98
Film als Taal ...........................................................................................99
1. Het Verhaal....................................................................................101
2. Mise-en-scène................................................................................104
3. Camerabehandeling (cinematografie en montage).......................109
4. Buitenbeelds geluid (Extra-diëgetisch geluid)...............................112
de Paratekst.......................................................................................115
Intertekstualiteit................................................................................116
Les 7 filmbewegingen...........................................................................123
Avant Garde in Frankrijk.....................................................................125
Eerste avant-garde: Impressionisme.............................................126
Tweede avant-garde: Surrealisme..................................................127
Duits expressionisme.........................................................................128
Nieuwe Zakelijkheid (Neue Sachlichkeit)...........................................131
Italiaans neorealisme 1943-1952.......................................................132
Internationale impact van het Italiaans neorealisme.........................136
Nouvelle Vague Nouvelle Vague (Franse New Wave).........................139
Filmbewegingen deel 2.........................................................................142
Nouvelle Vague..................................................................................142
New Hollywood..................................................................................144
Third Cinema.....................................................................................150
Feministische film..............................................................................154
Queer Cinema....................................................................................157
Dogma 95..........................................................................................160
Ecocinema.........................................................................................162
Les 9.....................................................................................................165
Film en ideologie................................................................................165
Censuur in Film..................................................................................170
Film als politiek wapen: 3 benaderingen............................................174
Film en Kolonialisme..........................................................................176
3
, Documentaire
1. Indeling van films: Fictie en Documentaire
• Films kunnen grofweg worden ingedeeld
in fictiefilms en documentairefilms.
• Er zijn echter ook films die zich op de grens tussen deze twee
categorieën bevinden.
• Dit is een algemene manier van filmclassificatie die niet altijd
eenduidig is.
2. Tegenstelling tussen documentaire en fictie
• De tegenstelling tussen documentaire en fictie is een
veelvoorkomende indeling.
• Het is een label dat vaak door filmmakers zelf aan hun films wordt
toegekend.
• Filmmakers presenteren zichzelf bewust als documentairemakers,
wat duidt op een vorm van zelflabeling.
3. Het ontbreken van een eenduidige definitie van documentaire
• Er bestaat geen vastomlijnde of universeel
geaccepteerde definitie van documentaire.
• Wel zijn er verschillende definities in omloop die bepaalde
kenmerken benadrukken.
4. De definitie van John Grierson
• John Grierson, een filmmaker uit de jaren '30, gaf een invloedrijke
definitie van documentaire.
• Hij definieerde documentaire als:
→ "Een creatieve behandeling van actualiteit."
• Dit betekent dat een documentaire gebruik maakt van de
werkelijkheid, maar deze op een creatieve manier bewerkt.
5. De relatie tussen documentaire en realiteit
• Documentairefilms gaan om met actualiteit en voegen daar
een creatief element aan toe.
• Het documentair label impliceert altijd een zekere realiteitsclaim.
4
Les notities: Filmgeschiedenis......................................................................1
Documentaire...........................................................................................4
Documentaire: vaak terugkerende elementen in traditionele
documentaire.........................................................................................5
Documentaire als evoluerende vorm.....................................................8
Vanaf jaren ‘30:..................................................................................9
Jaren ‘60 en ’70:...............................................................................11
Sinds jaren ‘80:.................................................................................11
Documentaire als fluïde filmvorm........................................................13
Documentaire: vorm............................................................................15
Experimentele film..................................................................................17
Experimentele film: definities (1).........................................................17
Experimentele film: relatie met ‘mainstream’.....................................20
Deze filmvormen lenen elementen uit zowel experimentele als
conventionele cinema..........................................................................21
Experimentele film: terugkerende elementen.....................................21
Animatiefilm............................................................................................24
Animatiefilm: traditionele animatie.....................................................25
Animatiefilm: traditionele animatie (3)................................................27
Animatiefilm: stop-motion...................................................................28
Raoul Servais.......................................................................................33
Film als Techniek.....................................................................................34
Het Fotografisch Pistool van Etienne-Jules Marey.............................37
Chronofotografie van Edward Muybridge (1870s)............................38
De Toverlantaarn (Magische Lantaarn).............................................38
Projectie...............................................................................................38
Georges Méliès....................................................................................43
Alice Guy..............................................................................................44
Edwin Porter.........................................................................................46
D. W. Griffith........................................................................................46
1
, Lois Weber...........................................................................................49
Lev Kuleshov........................................................................................50
Sergei Eisenstein.................................................................................51
Dziga Vertov........................................................................................53
Geluid......................................................................................................55
Vroege experimenten met geluid........................................................55
Standaardisering en geluid..................................................................56
Gevolgen van de komst van geluid......................................................58
Vroege kleurenfilm..................................................................................63
Standaardisering van kleur..................................................................63
Kleur: meer dan techniek.....................................................................67
Speciale effecten....................................................................................68
Mechanische Speciale Effecten.......................................................69
Optische Speciale Effecten...............................................................69
Belangrijkste soorten speciale effecten...............................................70
Optische Illusies................................................................................70
Modellen...........................................................................................71
Matte-Painting Techniek....................................................................72
Make-up...........................................................................................73
Geluidseffecten in Film.....................................................................74
Productie.................................................................................................75
Distributie...............................................................................................79
Vertoning van de Film..........................................................................81
De “nickelodeon boom”..........................................................................83
Europa als bakermat...............................................................................85
Hollywood...............................................................................................87
Waarom Hollywood?............................................................................87
Het Sterrensysteem in Hollywood........................................................88
Gouden periode...................................................................................89
De Klassieke Hollywood Filmtaal..........................................................90
Hollywood in de jaren ‘20....................................................................91
Production code...................................................................................92
Relaties tussen Europa en Hollywood..................................................94
2
, Enkele invloedrijke regisseurs studiotijdperk.......................................95
Vrouwen in Hollywood.........................................................................97
Einde van het studiosysteem...............................................................98
Film als Taal ...........................................................................................99
1. Het Verhaal....................................................................................101
2. Mise-en-scène................................................................................104
3. Camerabehandeling (cinematografie en montage).......................109
4. Buitenbeelds geluid (Extra-diëgetisch geluid)...............................112
de Paratekst.......................................................................................115
Intertekstualiteit................................................................................116
Les 7 filmbewegingen...........................................................................123
Avant Garde in Frankrijk.....................................................................125
Eerste avant-garde: Impressionisme.............................................126
Tweede avant-garde: Surrealisme..................................................127
Duits expressionisme.........................................................................128
Nieuwe Zakelijkheid (Neue Sachlichkeit)...........................................131
Italiaans neorealisme 1943-1952.......................................................132
Internationale impact van het Italiaans neorealisme.........................136
Nouvelle Vague Nouvelle Vague (Franse New Wave).........................139
Filmbewegingen deel 2.........................................................................142
Nouvelle Vague..................................................................................142
New Hollywood..................................................................................144
Third Cinema.....................................................................................150
Feministische film..............................................................................154
Queer Cinema....................................................................................157
Dogma 95..........................................................................................160
Ecocinema.........................................................................................162
Les 9.....................................................................................................165
Film en ideologie................................................................................165
Censuur in Film..................................................................................170
Film als politiek wapen: 3 benaderingen............................................174
Film en Kolonialisme..........................................................................176
3
, Documentaire
1. Indeling van films: Fictie en Documentaire
• Films kunnen grofweg worden ingedeeld
in fictiefilms en documentairefilms.
• Er zijn echter ook films die zich op de grens tussen deze twee
categorieën bevinden.
• Dit is een algemene manier van filmclassificatie die niet altijd
eenduidig is.
2. Tegenstelling tussen documentaire en fictie
• De tegenstelling tussen documentaire en fictie is een
veelvoorkomende indeling.
• Het is een label dat vaak door filmmakers zelf aan hun films wordt
toegekend.
• Filmmakers presenteren zichzelf bewust als documentairemakers,
wat duidt op een vorm van zelflabeling.
3. Het ontbreken van een eenduidige definitie van documentaire
• Er bestaat geen vastomlijnde of universeel
geaccepteerde definitie van documentaire.
• Wel zijn er verschillende definities in omloop die bepaalde
kenmerken benadrukken.
4. De definitie van John Grierson
• John Grierson, een filmmaker uit de jaren '30, gaf een invloedrijke
definitie van documentaire.
• Hij definieerde documentaire als:
→ "Een creatieve behandeling van actualiteit."
• Dit betekent dat een documentaire gebruik maakt van de
werkelijkheid, maar deze op een creatieve manier bewerkt.
5. De relatie tussen documentaire en realiteit
• Documentairefilms gaan om met actualiteit en voegen daar
een creatief element aan toe.
• Het documentair label impliceert altijd een zekere realiteitsclaim.
4
