Samenvatting Pediatrie
Els Cooreman
Deel 1: algemeen en wetgevend kader
1. Basis van de zorgverlening: van afspraken tot wetgeving
De rechten van het Kind & Het handvest Kind in Ziekenhuis
Beslissingen mogelijk overleg met kind + ouders -> aftoetsen
bekwaamheid bij de minderjarige
1.1. Handvest Kind en Ziekenhuis / Kind en Zorg
EACH-charter =
European Association for children in Hospital
Gerelateerd ad kinderrechten opgenomen in verdrag inzake rechten
vh kind
VN in 1989
Handvest Kind en Zorg =
Opgesteld in 2014
Verbreding oorspr Handvest Kind en Ziekenhuis
Kind en gezin staan centraal
Handvest Kind en Ziekenhuis Handvest Kind en Zorg
1) Kinderen hebben recht hun 1) Zieke kinderen w altijd
ouders of verzorgers ALTIJD verpleegd en behandeld dr
bij zich te hebben professionals die specifiek
voor deze zorg aan kinderen
zijn opgeleid. Die
professionals beschikken
over de kennis en ervaring
die nodig is om ook aan de
emotionele, psychologische
en spirituele behoeften vh
kind en gezin tegemoet
komen
2) Ouders w accommodatie en 2) Zieke kinderen w niet ie
de mogelijkheid tot ziekenhuis opgenomen als de
overnachting naast het kind zorg die zij nodig hebben ook
aangeboden ZONDER dat dr in dagbeh, poliklinisch of
kosten vr in aanmerking w thuis kan worden verleend.
gebracht. Ouders w geholpen
en gestimuleerd bij het kind
te blijven en deel te nemen
ad verzorging en verpleging
vh kind.
, 1.2. Wetgeving
M= Kraamkliniek/Materniteit
NIC= Intensieve neonatologie
E= Pediatrie/ Kindergeneeskunde
K= Neuro-psychiatrie vr kinderen
N*= Niet-intensieve neonatale zorg
Netwerk pediatrie
Besluit bevat ERKENNINGSNORMEN:
Aanbieden zorgcircuits
Kinderen die leeftijd v 15j niet hebben bereikt
Ikv juridische geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst
Functie pediatrische liaison
Jonge ptn die lijden aan zware chronische pathologie
VOOR de leeftijd van 18j
INTERN= IN ziekenhuis
EXTERN= verlengde behandeling in het ZH, continuïteit vd
ZHbehandeling
Behandeling liaison= curatief, palliatief of terminaal
2. Profiel van de kinderverpleegkundige en tewerkstelling
Kinderverpleegkundigen werken op veel afdelingen binnen en buiten het
ZH
Bachelor verpleegkunde = basiskennis pediatrie
+ Postgraduaat Pediatrie en Neonatologie (bijzondere beroepstitel)
Doelgroep: 0-18j
Beleving: angst en onzekerheid, boosheid, protest, wanhoop,…
Communicatie: observeren en interpreteren
Verschillen met volwassenen: andere sympt bij zelfde
aandoening, kwetsbaarheid in groei en ontwikkeling , kleinere
fysiologische marges en anatomische verschillen, fantasieën
Rol vpk: ondersteunen, stimuleren zelfmanagement, rekening
houden met emotionele en sociale impact, helpen in overgang nr
volwasenzorg,…
3. Opname van een kind in het ziekenhuis
Rekening houden met:
Afmetingen variabel met leeftijd
Wisselend ontwikkelingsniveau
Spectrum v ziektebeelden is anders
Respons op ziekte en trauma = verschillend (fysisch als psychisch)
, Aanwezigheid ouders
Verschuiving van zorg (meer thuis!!)
= combi v afstemming en samenwerking tssn intra- en extramurale zorg
= Transmurale zorg
Geplande VS spoedopname
!! voorlichting
Info eerlijk en waarheidsgetrouw zijn
3.1. Ouders op de kinderafdeling
Betrokkenheid is gestegen
Verwachten dingen, zonder oordeel te vellen
Flexibiliteit!
Elke ouder is anders, andere achtergrond, andere kennis -> juiste,
aangepaste info geven
Opname = vaak onverwacht en onvoorbereid
1. Angst & spanning doen toenemen -> kan bedreigend zijn vr kind
2. Toename lichamelijke behoefte
DRIFTENSYSTEEM activeert
Behoefte aan veiligheid en vertrouwdheid
Anticiperende angst
Zinvolle angst: voorbereiding op wat zal komen
Niet pathologisch, maar noodzakelijke, normale lichamelijke en
geestelijke reactie op dreigend gevaar
Angst te boven komen: hulpmiddelen ontwikkelen (hangt af van
ouders)
o Afhankelijkheid: bevredigen van behoeften, verlichten v
spanningen en wegnemen vd bron ve stoornis
o Vermogen tot communicatie!!
≠ factoren die v invloed zijn op wijze waarop ouders reageren op de
opname en zorgproces:
Voorgeschiedenis
Opnamesituatie (gepland, acuut, info,..)
Relatie ouders-kind
Culturele achtergrond
Voelen zich vaak overweldigd voelen en onderhevig aan gevoelens
reacties van woede, agressie, verdriet, vermijdings-en
vluchtgedrag, info niet opnemen, actief nr info op zoek gaan,…
Zorgt voor crisisreacties
o Vpk: stressreductie en versterken van gevoel v controle
coping:
, Geheel aan gedachten en activiteiten die mensen gebruiken in
omgang met bep situaties
Participatie:
NOOIT opgedrongen worden
Uitgaan van de positie van de ouder
Behoefte van ouders kennen:
o Altijd aanwezig kunnen zijn bij kind
o Regelmatig duidelijke en eerlijke info
o Weten dat kind optimale zorg krijgt
o Ondersteuning en hulp bij ventileren v angst
PROCES VAN ROLHERZIENINIG
1) Treuren
Weg vinden in verantwoordelijkheid delen agv gebrek aan kennis en
inzicht + verdriet dat hiermee gepaard gaat
Vpk interventies:
- Ruimte bieden om verdriet te uiten
- Eerste contact = !!
- Ouders niet alleen laten, maar begeleiden
- Info kort, duidelijk en in begrijpbare taal
2) Contact
Moeilijker door aanwezige angst en onzekerheid + kind kan in veel
gevallen noch verbaal, noch non-verbaal reageren
Vpk interventies:
- Belang v lichamelijk contact benadrukken en voorbeeld geven
- Uiteindelijk uitbreiden in participatie
3) Imiteren van de zorg
Ouders kijken hoe andere ouders en vpkn zich gedragen en imiteren dat
Vpk interventies:
- Voorbeeldgedrag en instructie
4) Identiteit
Ouders kunnen hun rol als ouder v ziek kind aan, gaan vaak meer
complexe zorg aan + betrokkenheid bij zorgplan is mogelijk
3.2. Van ouderparticipatie tot zelfmanagement op de
kinderafdeling
Hiërarchische uitwerking binnen gezinsgerichte en geïntegreerde
zorgverlening maakt onderscheid in 4 niveaus (onderwerpen zoals: relatie,
ouders & familie, betrokkenheid id zorg, communicatie, ouderlijke rol &
vpk rol) bepalen welk niveau in zelfmanagement
1) Betrokkenheid v ouders
2) Ouderparticipatie
Els Cooreman
Deel 1: algemeen en wetgevend kader
1. Basis van de zorgverlening: van afspraken tot wetgeving
De rechten van het Kind & Het handvest Kind in Ziekenhuis
Beslissingen mogelijk overleg met kind + ouders -> aftoetsen
bekwaamheid bij de minderjarige
1.1. Handvest Kind en Ziekenhuis / Kind en Zorg
EACH-charter =
European Association for children in Hospital
Gerelateerd ad kinderrechten opgenomen in verdrag inzake rechten
vh kind
VN in 1989
Handvest Kind en Zorg =
Opgesteld in 2014
Verbreding oorspr Handvest Kind en Ziekenhuis
Kind en gezin staan centraal
Handvest Kind en Ziekenhuis Handvest Kind en Zorg
1) Kinderen hebben recht hun 1) Zieke kinderen w altijd
ouders of verzorgers ALTIJD verpleegd en behandeld dr
bij zich te hebben professionals die specifiek
voor deze zorg aan kinderen
zijn opgeleid. Die
professionals beschikken
over de kennis en ervaring
die nodig is om ook aan de
emotionele, psychologische
en spirituele behoeften vh
kind en gezin tegemoet
komen
2) Ouders w accommodatie en 2) Zieke kinderen w niet ie
de mogelijkheid tot ziekenhuis opgenomen als de
overnachting naast het kind zorg die zij nodig hebben ook
aangeboden ZONDER dat dr in dagbeh, poliklinisch of
kosten vr in aanmerking w thuis kan worden verleend.
gebracht. Ouders w geholpen
en gestimuleerd bij het kind
te blijven en deel te nemen
ad verzorging en verpleging
vh kind.
, 1.2. Wetgeving
M= Kraamkliniek/Materniteit
NIC= Intensieve neonatologie
E= Pediatrie/ Kindergeneeskunde
K= Neuro-psychiatrie vr kinderen
N*= Niet-intensieve neonatale zorg
Netwerk pediatrie
Besluit bevat ERKENNINGSNORMEN:
Aanbieden zorgcircuits
Kinderen die leeftijd v 15j niet hebben bereikt
Ikv juridische geformaliseerde samenwerkingsovereenkomst
Functie pediatrische liaison
Jonge ptn die lijden aan zware chronische pathologie
VOOR de leeftijd van 18j
INTERN= IN ziekenhuis
EXTERN= verlengde behandeling in het ZH, continuïteit vd
ZHbehandeling
Behandeling liaison= curatief, palliatief of terminaal
2. Profiel van de kinderverpleegkundige en tewerkstelling
Kinderverpleegkundigen werken op veel afdelingen binnen en buiten het
ZH
Bachelor verpleegkunde = basiskennis pediatrie
+ Postgraduaat Pediatrie en Neonatologie (bijzondere beroepstitel)
Doelgroep: 0-18j
Beleving: angst en onzekerheid, boosheid, protest, wanhoop,…
Communicatie: observeren en interpreteren
Verschillen met volwassenen: andere sympt bij zelfde
aandoening, kwetsbaarheid in groei en ontwikkeling , kleinere
fysiologische marges en anatomische verschillen, fantasieën
Rol vpk: ondersteunen, stimuleren zelfmanagement, rekening
houden met emotionele en sociale impact, helpen in overgang nr
volwasenzorg,…
3. Opname van een kind in het ziekenhuis
Rekening houden met:
Afmetingen variabel met leeftijd
Wisselend ontwikkelingsniveau
Spectrum v ziektebeelden is anders
Respons op ziekte en trauma = verschillend (fysisch als psychisch)
, Aanwezigheid ouders
Verschuiving van zorg (meer thuis!!)
= combi v afstemming en samenwerking tssn intra- en extramurale zorg
= Transmurale zorg
Geplande VS spoedopname
!! voorlichting
Info eerlijk en waarheidsgetrouw zijn
3.1. Ouders op de kinderafdeling
Betrokkenheid is gestegen
Verwachten dingen, zonder oordeel te vellen
Flexibiliteit!
Elke ouder is anders, andere achtergrond, andere kennis -> juiste,
aangepaste info geven
Opname = vaak onverwacht en onvoorbereid
1. Angst & spanning doen toenemen -> kan bedreigend zijn vr kind
2. Toename lichamelijke behoefte
DRIFTENSYSTEEM activeert
Behoefte aan veiligheid en vertrouwdheid
Anticiperende angst
Zinvolle angst: voorbereiding op wat zal komen
Niet pathologisch, maar noodzakelijke, normale lichamelijke en
geestelijke reactie op dreigend gevaar
Angst te boven komen: hulpmiddelen ontwikkelen (hangt af van
ouders)
o Afhankelijkheid: bevredigen van behoeften, verlichten v
spanningen en wegnemen vd bron ve stoornis
o Vermogen tot communicatie!!
≠ factoren die v invloed zijn op wijze waarop ouders reageren op de
opname en zorgproces:
Voorgeschiedenis
Opnamesituatie (gepland, acuut, info,..)
Relatie ouders-kind
Culturele achtergrond
Voelen zich vaak overweldigd voelen en onderhevig aan gevoelens
reacties van woede, agressie, verdriet, vermijdings-en
vluchtgedrag, info niet opnemen, actief nr info op zoek gaan,…
Zorgt voor crisisreacties
o Vpk: stressreductie en versterken van gevoel v controle
coping:
, Geheel aan gedachten en activiteiten die mensen gebruiken in
omgang met bep situaties
Participatie:
NOOIT opgedrongen worden
Uitgaan van de positie van de ouder
Behoefte van ouders kennen:
o Altijd aanwezig kunnen zijn bij kind
o Regelmatig duidelijke en eerlijke info
o Weten dat kind optimale zorg krijgt
o Ondersteuning en hulp bij ventileren v angst
PROCES VAN ROLHERZIENINIG
1) Treuren
Weg vinden in verantwoordelijkheid delen agv gebrek aan kennis en
inzicht + verdriet dat hiermee gepaard gaat
Vpk interventies:
- Ruimte bieden om verdriet te uiten
- Eerste contact = !!
- Ouders niet alleen laten, maar begeleiden
- Info kort, duidelijk en in begrijpbare taal
2) Contact
Moeilijker door aanwezige angst en onzekerheid + kind kan in veel
gevallen noch verbaal, noch non-verbaal reageren
Vpk interventies:
- Belang v lichamelijk contact benadrukken en voorbeeld geven
- Uiteindelijk uitbreiden in participatie
3) Imiteren van de zorg
Ouders kijken hoe andere ouders en vpkn zich gedragen en imiteren dat
Vpk interventies:
- Voorbeeldgedrag en instructie
4) Identiteit
Ouders kunnen hun rol als ouder v ziek kind aan, gaan vaak meer
complexe zorg aan + betrokkenheid bij zorgplan is mogelijk
3.2. Van ouderparticipatie tot zelfmanagement op de
kinderafdeling
Hiërarchische uitwerking binnen gezinsgerichte en geïntegreerde
zorgverlening maakt onderscheid in 4 niveaus (onderwerpen zoals: relatie,
ouders & familie, betrokkenheid id zorg, communicatie, ouderlijke rol &
vpk rol) bepalen welk niveau in zelfmanagement
1) Betrokkenheid v ouders
2) Ouderparticipatie