KBS 5 Preventieve jeugdgezondheidszorg
Casus Erdem Demir
NAMEN
Semester 2
Hanzehogeschool Groningen
HBO-Verpleegkunde
DOCENT NAAM
DATUM
, Inhoudsopgave
Inleiding
1. Gezondheidskundige analyse
1.1 Analyse van het gezondheidsprobleem
1.2 Relatie tussen het gezondheidsprobleem en het gedrag
1.3 Relatie tussen het gezondheidsprobleem en de omgeving
1.4 Analyse van het gezondheidsgedrag (ASE-model)
1.5 Preventie/screening
2. Definiëren van gedragsdoelen
2.1 Einddoel
2.2 Vijf gedragsdoelen
2.3 Veranderdoelen
3. Methoden en theorieën
4. Ontwerp van de gezondheidskundige interventie
4.1 Keuze voor LEFF
4.2 Over LEFF
4.3 Bereiken van gedrags- en veranderdoelen
4.4 E-health
5. Implementatieplan
6. Evaluatieplan
Literatuurlijst
, Inleiding
Tijdens deze KBS zijn wij verpleegkundigen in de jeugdgezondheidszorg. Wij zullen ons
bezighouden met de gezondheid van Erdem Demir en zijn ouders. Erdem is een jongen van
zeven jaar, eet ongezond, krijgt weinig beweging en heeft daardoor overgewicht. Wij zullen
een plan schrijven om het gedrag van het gezin te veranderen en ze gezonder te laten leven.
Dit doen we door middel van Intervention Mapping.
In hoofdstuk 1 wordt de gezondheidskundige-analyse uitgewerkt over overgewicht.
Zo kunnen we een beter inzicht krijgen in het gezondheidsprobleem. Ook kijken we naar de
relatie tussen het gedrag en het gezondheidsprobleem en tussen de omgeving en het
gezondheidsprobleem. Vervolgens wordt het ASE-model uitgewerkt en kijken we in welke
fase van de Stages of Change het gezin zit. Aan het eind van het hoofdstuk werken we een
screeningsmethode voor overgewicht uit. In hoofdstuk 2 stellen we een einddoel op waarbij
we vijf gedragsdoelen opstellen om het einddoel te bereiken. Bij de gedragsdoelen stellen
we veranderdoelen op, waarbij we de gedragsdeterminanten gebruiken. Deze geven zicht
op de veranderingen die nodig zijn om de gedragsdoelen te bereiken (Sassen, 2017). Daarna
zoeken we in de literatuur naar methoden en theorieën om gedragsdeterminanten, de
intentie en het gezondheidsgedrag te veranderen bij onze doelgroep. Dat zal worden
uitgewerkt in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 gaan we de gezondheidskundige interventie
ontwerpen op basis van de resultaten uit hoofdstuk 3. Ook kijken we in dit hoofdstuk hoe
we E-health kunnen inzetten. In hoofdstuk 5 maken we het implementatieplan. Na dit te
hebben gedaan zullen we in hoofdstuk 6 een evaluatieplan maken.
, 1. Gezondheidskundige analyse
In de gezondheidskundige analyse gaan we kijken of gezondheidsbevordering kan bijdragen
aan de oplossing van het gezondheidsprobleem. Hiervoor willen we eerst meer inzicht
krijgen in het gezondheidsprobleem, in ons geval overgewicht (Sassen, 2017).
1.1 Analyse van de gezondheidspatronen aan de hand van gezondheidsindicatoren
Het gezondheidsprobleem in onze casus is overgewicht. Er is sprake van overgewicht vanaf
een BMI (Body Mass Index) van 25 bij volwassenen. Bij kinderen is de BMI ook afhankelijk
van de leeftijd en ligt deze grens iets lager en neemt toe met de leeftijd (Volksgezondheid en
zorg, 2018).
Hoe ontstaat het?
Overgewicht ontstaat door een te hoge inname van energie en te weinig lichamelijke
beweging. De leefomgeving is de afgelopen jaren veranderd in een omgeving die mensen
stimuleert om veel te eten en niet vraagt om te bewegen. Het ontbreken van recreatieve
ruimten kan ook bijdragen aan een verminderde activiteit bij zowel kinderen als
volwassenen. Ook zijn er indicaties dat slaap invloed kan hebben op de eetlust en daardoor
mogelijk op lichaamsgewicht, maar hier is nog niet een precieze verklaring voor.
Overgewicht kan ook het gevolg zijn van medicijngebruik, ziekte of handicap, een
ingrijpende gebeurtenis, erfelijkheid en stoppen met roken. Er kan ook een psychische
oorzaak zijn. Je kunt meer gaan eten als reactie op verdriet, problemen of stress (loket
gezond leven, 2018).
Mogelijke gevolgen
Overgewicht heeft meerdere gevolgen voor de gezondheid. Ze vergroten de kans op
chronische ziekten op latere leeftijd (Loket gezond leven, 2018). Ook is bewezen dat
overgewicht het risico op kanker vergroot. 4% van mensen die kanker krijgen wordt jaarlijks
veroorzaakt door overgewicht (Lanting et al., 2015). Het risico op hoge bloeddruk, hart- en
vaatziekten, gewrichtsklachten, kortademigheid, suikerziekte, onvruchtbaarheid en een
hoog cholesterol zijn ook verhoogd naarmate het gewicht toeneemt. Ook kan het
maatschappelijke, sociale en psychische problemen van dien hebben. Kinderen kunnen
worden gepest door hun leeftijdgenootjes, waardoor het vertrouwen aangetast wordt
(Gezondheidsplein, 2018). Als er niks aan overgewicht wordt gedaan kan het overgaan in
obesitas en dit draagt nog meer risico’s met zich mee (Nederlands Jeugdinstituut, 2018).
Bij welke groepen komt het veel voor?
Overgewicht komt relatief vaker voor bij laagopgeleide dan bij hoogopgeleide personen.
Het verschil tussen lager onderwijs en HBO is 23%-punt in 2016 (Volksgezondheid en zorg,
2018). Ouderen zijn ook een belangrijke risicogroep. 60% van de 65 plussers heeft
Casus Erdem Demir
NAMEN
Semester 2
Hanzehogeschool Groningen
HBO-Verpleegkunde
DOCENT NAAM
DATUM
, Inhoudsopgave
Inleiding
1. Gezondheidskundige analyse
1.1 Analyse van het gezondheidsprobleem
1.2 Relatie tussen het gezondheidsprobleem en het gedrag
1.3 Relatie tussen het gezondheidsprobleem en de omgeving
1.4 Analyse van het gezondheidsgedrag (ASE-model)
1.5 Preventie/screening
2. Definiëren van gedragsdoelen
2.1 Einddoel
2.2 Vijf gedragsdoelen
2.3 Veranderdoelen
3. Methoden en theorieën
4. Ontwerp van de gezondheidskundige interventie
4.1 Keuze voor LEFF
4.2 Over LEFF
4.3 Bereiken van gedrags- en veranderdoelen
4.4 E-health
5. Implementatieplan
6. Evaluatieplan
Literatuurlijst
, Inleiding
Tijdens deze KBS zijn wij verpleegkundigen in de jeugdgezondheidszorg. Wij zullen ons
bezighouden met de gezondheid van Erdem Demir en zijn ouders. Erdem is een jongen van
zeven jaar, eet ongezond, krijgt weinig beweging en heeft daardoor overgewicht. Wij zullen
een plan schrijven om het gedrag van het gezin te veranderen en ze gezonder te laten leven.
Dit doen we door middel van Intervention Mapping.
In hoofdstuk 1 wordt de gezondheidskundige-analyse uitgewerkt over overgewicht.
Zo kunnen we een beter inzicht krijgen in het gezondheidsprobleem. Ook kijken we naar de
relatie tussen het gedrag en het gezondheidsprobleem en tussen de omgeving en het
gezondheidsprobleem. Vervolgens wordt het ASE-model uitgewerkt en kijken we in welke
fase van de Stages of Change het gezin zit. Aan het eind van het hoofdstuk werken we een
screeningsmethode voor overgewicht uit. In hoofdstuk 2 stellen we een einddoel op waarbij
we vijf gedragsdoelen opstellen om het einddoel te bereiken. Bij de gedragsdoelen stellen
we veranderdoelen op, waarbij we de gedragsdeterminanten gebruiken. Deze geven zicht
op de veranderingen die nodig zijn om de gedragsdoelen te bereiken (Sassen, 2017). Daarna
zoeken we in de literatuur naar methoden en theorieën om gedragsdeterminanten, de
intentie en het gezondheidsgedrag te veranderen bij onze doelgroep. Dat zal worden
uitgewerkt in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 gaan we de gezondheidskundige interventie
ontwerpen op basis van de resultaten uit hoofdstuk 3. Ook kijken we in dit hoofdstuk hoe
we E-health kunnen inzetten. In hoofdstuk 5 maken we het implementatieplan. Na dit te
hebben gedaan zullen we in hoofdstuk 6 een evaluatieplan maken.
, 1. Gezondheidskundige analyse
In de gezondheidskundige analyse gaan we kijken of gezondheidsbevordering kan bijdragen
aan de oplossing van het gezondheidsprobleem. Hiervoor willen we eerst meer inzicht
krijgen in het gezondheidsprobleem, in ons geval overgewicht (Sassen, 2017).
1.1 Analyse van de gezondheidspatronen aan de hand van gezondheidsindicatoren
Het gezondheidsprobleem in onze casus is overgewicht. Er is sprake van overgewicht vanaf
een BMI (Body Mass Index) van 25 bij volwassenen. Bij kinderen is de BMI ook afhankelijk
van de leeftijd en ligt deze grens iets lager en neemt toe met de leeftijd (Volksgezondheid en
zorg, 2018).
Hoe ontstaat het?
Overgewicht ontstaat door een te hoge inname van energie en te weinig lichamelijke
beweging. De leefomgeving is de afgelopen jaren veranderd in een omgeving die mensen
stimuleert om veel te eten en niet vraagt om te bewegen. Het ontbreken van recreatieve
ruimten kan ook bijdragen aan een verminderde activiteit bij zowel kinderen als
volwassenen. Ook zijn er indicaties dat slaap invloed kan hebben op de eetlust en daardoor
mogelijk op lichaamsgewicht, maar hier is nog niet een precieze verklaring voor.
Overgewicht kan ook het gevolg zijn van medicijngebruik, ziekte of handicap, een
ingrijpende gebeurtenis, erfelijkheid en stoppen met roken. Er kan ook een psychische
oorzaak zijn. Je kunt meer gaan eten als reactie op verdriet, problemen of stress (loket
gezond leven, 2018).
Mogelijke gevolgen
Overgewicht heeft meerdere gevolgen voor de gezondheid. Ze vergroten de kans op
chronische ziekten op latere leeftijd (Loket gezond leven, 2018). Ook is bewezen dat
overgewicht het risico op kanker vergroot. 4% van mensen die kanker krijgen wordt jaarlijks
veroorzaakt door overgewicht (Lanting et al., 2015). Het risico op hoge bloeddruk, hart- en
vaatziekten, gewrichtsklachten, kortademigheid, suikerziekte, onvruchtbaarheid en een
hoog cholesterol zijn ook verhoogd naarmate het gewicht toeneemt. Ook kan het
maatschappelijke, sociale en psychische problemen van dien hebben. Kinderen kunnen
worden gepest door hun leeftijdgenootjes, waardoor het vertrouwen aangetast wordt
(Gezondheidsplein, 2018). Als er niks aan overgewicht wordt gedaan kan het overgaan in
obesitas en dit draagt nog meer risico’s met zich mee (Nederlands Jeugdinstituut, 2018).
Bij welke groepen komt het veel voor?
Overgewicht komt relatief vaker voor bij laagopgeleide dan bij hoogopgeleide personen.
Het verschil tussen lager onderwijs en HBO is 23%-punt in 2016 (Volksgezondheid en zorg,
2018). Ouderen zijn ook een belangrijke risicogroep. 60% van de 65 plussers heeft
