RZL
DEEL 1: DENKEN OVER JOUW LEVENSOPVATTING
EEN PSYCHOLOGISCH KIJKJE
Psycho: ziel, hoofd
Logie ~ logos: woord
o Studies over de diepste ziel, wat er zich in het brein afspeelt
Sigmund Freud (psycho-analyse)
o Mens wordt gedreven door verlangens en passies zoals Eros (seks) en Thanatos (agressie)
het ES
o Deze twee elementen worden gecontroleerd door het ICH (wat kan niet?) en het UBER ICH (wat
mag niet? geweten)
Aangeleerd van onze ouders of opvoeders
In de eerste zes jaar van ons leven gevormd onbewust (door omgeving)
Orale fase: bevrediging via mond
Anale fase: anus onder controle krijgen
Genitale fase: ontdekken van geslacht
o Oedipuscomplex / electracomplex: trouwen met mama / papa
Door alcohol / drugs kan ‘het gordijn van de realiteit’ wegvallen meer agressie, meer
liefde
o Sterk ICH of UBER ICH betere manager
Bv. Studie met ijsje: onderzoeker gaf ijsje aan kinderen, als ze niet aan het ijsje kwamen
kregen ze nog een ijsje, anders niet. De kinderen die hun driften beter konden
controleren bleken later ook betere managers te zijn
o Waar je jezelf in kunt verliezen passie / talent, maar ook omgekeerd nl. afkeer
HET EFFECT VAN ONZE MAATSCHAPPIJ (SOCIOLOGIE)
Socio: samenleving, met betrekking op het sociale
Logie ~ logos: woord
Karl Mannheim KENNISSOCIOLOGIE
o Verband tussen de samenleving en het denken
o Onze opvattingen worden bepaald door de sociale groep waarin we toevallig vertoeven
o Niet alleen wat iemand denkt, maar ook de manier waarop wij denken zou sociologisch
gedetermineerd zijn
1
RZL
, o Wanneer we iemand willen begrijpen of bestuderen, kunnen we dat pas door hem in zijn
historische, existentiële en sociale achtergrond te plaatsen
Vroeger was onze cultuur homogeen: ‘de rode draad’ werd duidelijk uitgetekend door de kerk, familie
en buurt
o Door de kerk gestelde moraal, werd door de families niet in vraag gesteld en als vanzelfsprekend
aangenomen (bv. geen seks voor het huwelijk)
o Overtredingen werden door de buurt gesanctioneerd
o = plattelandsculuur
Nu is onze samenleving een pluralistische maatschappij: onze cultuur bestaat uit veel diversiteit,
verschillende meningen waarmee we overspoeld worden
o = stadscultuur
Vroeger was er meer zekerheid, nu is er meer cognitieve onrust (denkonrust) meer onzekerheid
o Bv. studiekeuze, partnerkeuze, relatievorm, wie doet wat in een relatie?
Verschil tussen een homogene en pluralistische samenleving.
Onzekerheid en twijfel stress (keuzestress)
Hoe omgaan met deze stress? twee manieren
o (Modern) confornisme
Doen wat de groep doet
Bv. bij twijfel van studiekeuze je mening vragen aan de omgeving, als zij zeggen dat het
iets voor jou is ZEKERHEID
Invloed komt van peergroup (soortgenoten, leeftijdsgenoten, klasgenoten,…) invloed
komt van opzij, niet van boven
o Relativisme
Zaken die met elkaar in relatie staan
Cynisch twijfelen aan alles
Logisch en gezond: iets positief zeggen om het negatieve te relativeren of omgekeerd
Alles is relatief?
Bv. je mag niet doden er zijn legale vormen van doding zoals euthanasie,
abortus, doodstraf
↔︎absolutisme: niet discusieerbaar
o Bv. in religie, de Jains doden niet wat meer dan één zintuig heeft
Nihilisme: alles is relatief
Voor welke waarde wil je leven? fundament van keuzes
Keuzes zorgen voor afbakening van wat kan en niet kan
Noem een gevolg van het pluralisme (stress).
Keuzestress is het gevolg van …
2
RZL
DEEL 1: DENKEN OVER JOUW LEVENSOPVATTING
EEN PSYCHOLOGISCH KIJKJE
Psycho: ziel, hoofd
Logie ~ logos: woord
o Studies over de diepste ziel, wat er zich in het brein afspeelt
Sigmund Freud (psycho-analyse)
o Mens wordt gedreven door verlangens en passies zoals Eros (seks) en Thanatos (agressie)
het ES
o Deze twee elementen worden gecontroleerd door het ICH (wat kan niet?) en het UBER ICH (wat
mag niet? geweten)
Aangeleerd van onze ouders of opvoeders
In de eerste zes jaar van ons leven gevormd onbewust (door omgeving)
Orale fase: bevrediging via mond
Anale fase: anus onder controle krijgen
Genitale fase: ontdekken van geslacht
o Oedipuscomplex / electracomplex: trouwen met mama / papa
Door alcohol / drugs kan ‘het gordijn van de realiteit’ wegvallen meer agressie, meer
liefde
o Sterk ICH of UBER ICH betere manager
Bv. Studie met ijsje: onderzoeker gaf ijsje aan kinderen, als ze niet aan het ijsje kwamen
kregen ze nog een ijsje, anders niet. De kinderen die hun driften beter konden
controleren bleken later ook betere managers te zijn
o Waar je jezelf in kunt verliezen passie / talent, maar ook omgekeerd nl. afkeer
HET EFFECT VAN ONZE MAATSCHAPPIJ (SOCIOLOGIE)
Socio: samenleving, met betrekking op het sociale
Logie ~ logos: woord
Karl Mannheim KENNISSOCIOLOGIE
o Verband tussen de samenleving en het denken
o Onze opvattingen worden bepaald door de sociale groep waarin we toevallig vertoeven
o Niet alleen wat iemand denkt, maar ook de manier waarop wij denken zou sociologisch
gedetermineerd zijn
1
RZL
, o Wanneer we iemand willen begrijpen of bestuderen, kunnen we dat pas door hem in zijn
historische, existentiële en sociale achtergrond te plaatsen
Vroeger was onze cultuur homogeen: ‘de rode draad’ werd duidelijk uitgetekend door de kerk, familie
en buurt
o Door de kerk gestelde moraal, werd door de families niet in vraag gesteld en als vanzelfsprekend
aangenomen (bv. geen seks voor het huwelijk)
o Overtredingen werden door de buurt gesanctioneerd
o = plattelandsculuur
Nu is onze samenleving een pluralistische maatschappij: onze cultuur bestaat uit veel diversiteit,
verschillende meningen waarmee we overspoeld worden
o = stadscultuur
Vroeger was er meer zekerheid, nu is er meer cognitieve onrust (denkonrust) meer onzekerheid
o Bv. studiekeuze, partnerkeuze, relatievorm, wie doet wat in een relatie?
Verschil tussen een homogene en pluralistische samenleving.
Onzekerheid en twijfel stress (keuzestress)
Hoe omgaan met deze stress? twee manieren
o (Modern) confornisme
Doen wat de groep doet
Bv. bij twijfel van studiekeuze je mening vragen aan de omgeving, als zij zeggen dat het
iets voor jou is ZEKERHEID
Invloed komt van peergroup (soortgenoten, leeftijdsgenoten, klasgenoten,…) invloed
komt van opzij, niet van boven
o Relativisme
Zaken die met elkaar in relatie staan
Cynisch twijfelen aan alles
Logisch en gezond: iets positief zeggen om het negatieve te relativeren of omgekeerd
Alles is relatief?
Bv. je mag niet doden er zijn legale vormen van doding zoals euthanasie,
abortus, doodstraf
↔︎absolutisme: niet discusieerbaar
o Bv. in religie, de Jains doden niet wat meer dan één zintuig heeft
Nihilisme: alles is relatief
Voor welke waarde wil je leven? fundament van keuzes
Keuzes zorgen voor afbakening van wat kan en niet kan
Noem een gevolg van het pluralisme (stress).
Keuzestress is het gevolg van …
2
RZL