Jurisprudentie relatievermogensrecht
Rb Noord-Nederland 24 juni 2022
Tussen partijen bestaat een beperkte gemeenschap van goederen. De vrouw heeft een
schenking van haar ouders onder uitsluitingsclausule ontvangen voor het aangaan van het
partnerschap. De woning is voor het gp gekocht en is dus een eenvoudige gemeenschap,
omdat partijen ieder voor de helft eigenaar zijn. De vrouw heeft haar schenking geïnvesteerd
in de woning. Na het GP is de woning een gemeenschapsgoed geworden. Echter, de
vordering van de vrouw is niet in de gemeenschap gevallen. Indien de vordering in de
gemeenschap zou vallen dan is de vrouw daarmee draagplichtig voor de helft van de
vordering op haar. Daarom heeft de rechtbank geoordeeld dat dit onwenselijk is. Het
uitgangspunt is dat deze schuld van de man een eigen schuld is.
HR 8 september 2017
In dit arrest wordt het eenheidsbeginsel bevestigd. Een goed kan niet voor een deel privé zijn
en voor een deel tot de gemeenschap behoren.
HR 11 mei 1984
Er wordt nu onderscheid gemaakt tussen de overeenkomst van verdeling en de handeling
van levering (art. 3:184 BW). Een deelgenoot houdt iets onder dezelfde titel als waarvoor hij
het goed voor de verdeling hield.
Hof Den Bosch 22 juni 2004
In het convenant hebben partijen afgesproken dat de man de hypotheekschuld geheel voor
zijn rekening neemt en de woning nalaat aan zijn kinderen. Echter, de man heeft de woning
tussentijds verkocht. Volgens het hof levert dit beding geen strijd op met art. 4:4 BW. Het
was de bedoeling van partijen om de overwaarde van de woning te reserveren voor de
kinderen. Het beding belemmert de man niet om zijn erfrechtelijke bevoegdheden uit te
oefenen en er wordt niet beschikt over een evenredig deel van de nalatenschap.
Rb. Haarlem 3 augustus 2011
In het convenant is bepaald dat de man bij testament zal bepalen dat hij het openstaande
hypotheekbedrag min de vordering van de man op de vrouw aan de vrouw zal uitkeren bij
zijn overlijden. Volgens de rechtbank is dit beding in strijd met de testeervrijheid. De man kan
namelijk geen testament maken met de inhoud die hij wil. Daarom is het beding nietig op
grond van art. 4:4 BW. Op grond van art. 3:42 BW wordt het beding geconverteerd in een
overeenkomst waarbij een vordering recht ontstaat opeisbaar na het overlijden van de man.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant 13 januari 2021
In het convenant was bepaald dat de man de woning testamentair zou vermaken aan de
vrouw. Volgens de rechtbank is deze bepaling nietig op grond van art. 4:4 BW, omdat de
erflater niet in vrijheid zijn uiterste wilsbeschikking met de door hem gewenste inhoud zou
kunnen opmaken of geen uiterste wilsbeschikking zou opmaken. Daarnaast wordt het beding
niet geconverteerd, omdat partijen zich tijdens het sluiten van het beding zich er bewust van
waren dat het beding nietig zou kunnen zijn.
HR Nolan/Van Aalst
Er moet veel aan de hand zijn voor een beroep op art. 3:34 BW.
HR Katwijkse boedelscheiding
De redelijkheid en billijkheid brengt met zich mee dat de man geen nakoming kan vorderen,
omdat hij wist dat de vrouw dit niet kon betalen.
, HR Ebele dilemma II
Een beroep op dwaling is mogelijk bij een vaststellingsovereenkomst als partijen bij het
aangaan van de overeenkomst zijn uitgegaan van een als vaststaand feit, omstandigheden
of factoren, die van invloed zijn op hun onderlinge rechtsverhouding, terwijl achteraf blijkt dat
beiden of een van hen hierover een verkeerde opstelling van zaken had en aan de overige
vereisten voor dwaling is voldaan.
HR Ter Kuile/Hofman
Partijen zijn gehuwd op huwelijkse voorwaarden. In een geval waarin de kosten van de
huishouding ten laste komen van een echtgenoot die deze niet hoefde te dragen of in geval
waarin de kosten voor een groter bedrag ten laste komen van het inkomen van een
echtgenoot dan waartoe hij in die kosten hoefde bij te dragen of in een geval waarin de
kosten voor een groter deel ten laste van het inkomen van een echtgenoot zijn gekomen,
dan waartoe hij in die kosten moet bijdragen, bestaat aanleiding om deze kosten te
vergoeden door de andere echtgenoot. Tegen afrekening bij het einde van het huwelijk
bestaat het praktische bezwaar dat de voor de berekening over een weer verschuldigde
bedragen niet aanwezig zullen zijn. Daarom moet binnen neen jaar na het verstrijken van
ieder kalenderjaar afrekening plaatsvinden.
HR Zeeuwse huwelijkse voorwaarden
A en B zijn gehuwd in gemeenschap van goederen, maar A gaat een onderneming
overnemen. Daarom maken zijn huwelijkse voorwaarden op. B is kandidaat-notaris en hij
heeft de akte van huwelijkse voorwaarden zelf opgemaakt. A was niet op de hoogte dat de
huwelijkse voorwaarden niet alleen gevolg zouden hebben voor haar positie ten opzichte van
derden, maar ook voor haar vermogensrechtelijke positie jegens B die geen verband hielden
met de reden voor de huwelijkse voorwaarden. Daarom kan een geslaagd beroep op dwaling
worden gedaan.
HR Contrair gedrag
Partijen hebben staande huwelijk huwelijkse voorwaarden gemaakt, waarbij iedere
gemeenschap van goederen wordt uitgesloten en de al bestaande gemeenschap van
goederen wordt opgeheven. Alle activa worden aan de vrouw toebedeeld. De man kreeg
wegens onderbedeling een vordering op de vrouw. Partijen hebben financieel voortgeleefd
alsof zij nog steeds in gemeenschap van goederen waren gehuwd. Een gemeenschappelijke
partijbedoeling die stilzwijgend is gesloten tussen echtgenoten, kan niet worden aangemerkt
als huwelijkse voorwaarden, omdat deze bij notariële akte moeten worden gesloten. Echter,
in dit geval is het op grond van de redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar om niet af te
wijken van de huwelijkse voorwaarden. Hierbij mag wel worden gelet op het gedrag van
partijen. Er moet in dit geval worden afgerekend alsof partijen waren gehuwd in
gemeenschap van goederen.
HR Groningse huwelijkse voorwaarden
Partijen zijn gehuwd op huwelijkse voorwaarden. Later werd het huwelijksgoederenregime
overgezet in een algehele gemeenschap van goederen. De notaris is verplicht om de inhoud
van de akte aan partijen duidelijk te maken en hij moet voorkomen dat misbruik wordt
gemaakt van juridische onkunde en feitelijk overwicht.
Hof Den Haag 22 januari 2019
In de samenlevingsovereenkomst is bepaald dat de man voor ieder jaar dat de samenleving
heeft geduurd € 12.000,- betaald aan de vrouw als de samenleving wordt verbroken. Deze
bepaling is gemaakt zodat de man de samenleving niet zou verbreken, omdat het beding de
strekking heeft om een dusdanig bedrag te verbinden aan het beëindigen van de
samenleving, zodat de man dit niet zou kunnen betalen en altijd bij de vrouw zou blijven.
Volgens het hof is het beding in strijd met de goede zeden, omdat de man door het beding
gevangen wordt gehouden in de relatie. Dit maakt het beding nietig.
Rb Noord-Nederland 24 juni 2022
Tussen partijen bestaat een beperkte gemeenschap van goederen. De vrouw heeft een
schenking van haar ouders onder uitsluitingsclausule ontvangen voor het aangaan van het
partnerschap. De woning is voor het gp gekocht en is dus een eenvoudige gemeenschap,
omdat partijen ieder voor de helft eigenaar zijn. De vrouw heeft haar schenking geïnvesteerd
in de woning. Na het GP is de woning een gemeenschapsgoed geworden. Echter, de
vordering van de vrouw is niet in de gemeenschap gevallen. Indien de vordering in de
gemeenschap zou vallen dan is de vrouw daarmee draagplichtig voor de helft van de
vordering op haar. Daarom heeft de rechtbank geoordeeld dat dit onwenselijk is. Het
uitgangspunt is dat deze schuld van de man een eigen schuld is.
HR 8 september 2017
In dit arrest wordt het eenheidsbeginsel bevestigd. Een goed kan niet voor een deel privé zijn
en voor een deel tot de gemeenschap behoren.
HR 11 mei 1984
Er wordt nu onderscheid gemaakt tussen de overeenkomst van verdeling en de handeling
van levering (art. 3:184 BW). Een deelgenoot houdt iets onder dezelfde titel als waarvoor hij
het goed voor de verdeling hield.
Hof Den Bosch 22 juni 2004
In het convenant hebben partijen afgesproken dat de man de hypotheekschuld geheel voor
zijn rekening neemt en de woning nalaat aan zijn kinderen. Echter, de man heeft de woning
tussentijds verkocht. Volgens het hof levert dit beding geen strijd op met art. 4:4 BW. Het
was de bedoeling van partijen om de overwaarde van de woning te reserveren voor de
kinderen. Het beding belemmert de man niet om zijn erfrechtelijke bevoegdheden uit te
oefenen en er wordt niet beschikt over een evenredig deel van de nalatenschap.
Rb. Haarlem 3 augustus 2011
In het convenant is bepaald dat de man bij testament zal bepalen dat hij het openstaande
hypotheekbedrag min de vordering van de man op de vrouw aan de vrouw zal uitkeren bij
zijn overlijden. Volgens de rechtbank is dit beding in strijd met de testeervrijheid. De man kan
namelijk geen testament maken met de inhoud die hij wil. Daarom is het beding nietig op
grond van art. 4:4 BW. Op grond van art. 3:42 BW wordt het beding geconverteerd in een
overeenkomst waarbij een vordering recht ontstaat opeisbaar na het overlijden van de man.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant 13 januari 2021
In het convenant was bepaald dat de man de woning testamentair zou vermaken aan de
vrouw. Volgens de rechtbank is deze bepaling nietig op grond van art. 4:4 BW, omdat de
erflater niet in vrijheid zijn uiterste wilsbeschikking met de door hem gewenste inhoud zou
kunnen opmaken of geen uiterste wilsbeschikking zou opmaken. Daarnaast wordt het beding
niet geconverteerd, omdat partijen zich tijdens het sluiten van het beding zich er bewust van
waren dat het beding nietig zou kunnen zijn.
HR Nolan/Van Aalst
Er moet veel aan de hand zijn voor een beroep op art. 3:34 BW.
HR Katwijkse boedelscheiding
De redelijkheid en billijkheid brengt met zich mee dat de man geen nakoming kan vorderen,
omdat hij wist dat de vrouw dit niet kon betalen.
, HR Ebele dilemma II
Een beroep op dwaling is mogelijk bij een vaststellingsovereenkomst als partijen bij het
aangaan van de overeenkomst zijn uitgegaan van een als vaststaand feit, omstandigheden
of factoren, die van invloed zijn op hun onderlinge rechtsverhouding, terwijl achteraf blijkt dat
beiden of een van hen hierover een verkeerde opstelling van zaken had en aan de overige
vereisten voor dwaling is voldaan.
HR Ter Kuile/Hofman
Partijen zijn gehuwd op huwelijkse voorwaarden. In een geval waarin de kosten van de
huishouding ten laste komen van een echtgenoot die deze niet hoefde te dragen of in geval
waarin de kosten voor een groter bedrag ten laste komen van het inkomen van een
echtgenoot dan waartoe hij in die kosten hoefde bij te dragen of in een geval waarin de
kosten voor een groter deel ten laste van het inkomen van een echtgenoot zijn gekomen,
dan waartoe hij in die kosten moet bijdragen, bestaat aanleiding om deze kosten te
vergoeden door de andere echtgenoot. Tegen afrekening bij het einde van het huwelijk
bestaat het praktische bezwaar dat de voor de berekening over een weer verschuldigde
bedragen niet aanwezig zullen zijn. Daarom moet binnen neen jaar na het verstrijken van
ieder kalenderjaar afrekening plaatsvinden.
HR Zeeuwse huwelijkse voorwaarden
A en B zijn gehuwd in gemeenschap van goederen, maar A gaat een onderneming
overnemen. Daarom maken zijn huwelijkse voorwaarden op. B is kandidaat-notaris en hij
heeft de akte van huwelijkse voorwaarden zelf opgemaakt. A was niet op de hoogte dat de
huwelijkse voorwaarden niet alleen gevolg zouden hebben voor haar positie ten opzichte van
derden, maar ook voor haar vermogensrechtelijke positie jegens B die geen verband hielden
met de reden voor de huwelijkse voorwaarden. Daarom kan een geslaagd beroep op dwaling
worden gedaan.
HR Contrair gedrag
Partijen hebben staande huwelijk huwelijkse voorwaarden gemaakt, waarbij iedere
gemeenschap van goederen wordt uitgesloten en de al bestaande gemeenschap van
goederen wordt opgeheven. Alle activa worden aan de vrouw toebedeeld. De man kreeg
wegens onderbedeling een vordering op de vrouw. Partijen hebben financieel voortgeleefd
alsof zij nog steeds in gemeenschap van goederen waren gehuwd. Een gemeenschappelijke
partijbedoeling die stilzwijgend is gesloten tussen echtgenoten, kan niet worden aangemerkt
als huwelijkse voorwaarden, omdat deze bij notariële akte moeten worden gesloten. Echter,
in dit geval is het op grond van de redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar om niet af te
wijken van de huwelijkse voorwaarden. Hierbij mag wel worden gelet op het gedrag van
partijen. Er moet in dit geval worden afgerekend alsof partijen waren gehuwd in
gemeenschap van goederen.
HR Groningse huwelijkse voorwaarden
Partijen zijn gehuwd op huwelijkse voorwaarden. Later werd het huwelijksgoederenregime
overgezet in een algehele gemeenschap van goederen. De notaris is verplicht om de inhoud
van de akte aan partijen duidelijk te maken en hij moet voorkomen dat misbruik wordt
gemaakt van juridische onkunde en feitelijk overwicht.
Hof Den Haag 22 januari 2019
In de samenlevingsovereenkomst is bepaald dat de man voor ieder jaar dat de samenleving
heeft geduurd € 12.000,- betaald aan de vrouw als de samenleving wordt verbroken. Deze
bepaling is gemaakt zodat de man de samenleving niet zou verbreken, omdat het beding de
strekking heeft om een dusdanig bedrag te verbinden aan het beëindigen van de
samenleving, zodat de man dit niet zou kunnen betalen en altijd bij de vrouw zou blijven.
Volgens het hof is het beding in strijd met de goede zeden, omdat de man door het beding
gevangen wordt gehouden in de relatie. Dit maakt het beding nietig.
