samenvatting buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht

BUITENCONTRACTUELE
AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
Op een vraag in examen vaak meerdere nuances.
Deze vraag is controversieel, dus er zijn bv. 4 nuances over. Dan alle 4 de zaken zeggen; daarna zeggen ik volg
de 4de argument, omdat die argumenten het duidelijkste zijn
Het doel van de arresten: rechtspraak bundel is belangrijk voor de eerste vraag van het examen. Daar ga je een
kopie van maken. Dus zoals oefening van eerste les
De arresten zijn ook leerstof

BUITENCONTRACTUELE AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT

VERKEERSONGEVALLEN


WAM – WET AANSPRAKELIJKHEID MOTORVOERTUIGEN:
Vroeger: als er een ongeval was dan behoorde dat gewoon onder art. 1382 als er schade is. Art. 1385bis; idee
was om vooral zwakke weggebruikers te beschermen. Het doel was drievoudig.
Nu: nu is dit veranderd naar een ander artikel. Art. 29bis WAM is het artikel dat nu de bescherming geeft aan
WAM ongevallen.


ART 29BIS WAM
Fase 1: men wou art. 1385bis eerst, maar daar is men van afgestapt; in 1994 een art. 29bis ingevoerd
Elke zwakke weggebruiken waarbij motorrijtuig mee in de situatie los van bewijzen van een fout, krijg die
schadevergoeding.
Fase 2: 1995 toepassingsgebied werd uitgebreid tot de passagiers van het voertuig
Fase 3: werd uitgebreid tot treinen en trams
Fase 4: motorrijtuigen die 25 km per uur niet meer overschrijden, zijn niet meer onderworpen de
verzekeringsplicht en zijn dus ook niet meer onderworpen aan art. 29bis WAM
 Een soort van concept; een systeem van automatische schadestelling.
 Wie is er bevoegd voor de ongevallen bij art. 29bis. Dat is de politierechtbank.
 Schadeongevallen is van openbare orde ingevoerd voor de zwakkere partij

Belang van het feit dat het van openbare orde is, men kan niet van dit recht afstappen of kan niet in
aanmerking komen voor het art. 29bis. Iedereen komt in aanmerking; ruiters, rolstoelgebruikers, voetgangers,
… Wie komt niet in aanmerking? De bestuurder zelf kan niet vragen schadevergoeding.


GEMEENSCHAPPELIJK WAARBORGFONDS
1ste uitzondering: bestuurder komt zelf niet in aanmerking
2de uitzondering: vrijwillige fout
3de uitzondering: gemeenschappelijke waarborgfonds. Moet niet tussenkomen als er spraken is van diefstal, …
Het gemeenschappelijk waarborgfonds wordt gefinancierd door een deeltje van het geld dat men moet betalen
bij de wettelijke verplichte verzekering.
Functies van gemeenschappelijke waarborgfonds:
 Het gemeenschappelijk waarborgfonds tussen als er vluchtmisdrijf. Er is geen identiteit van de
betrokkenen. Weten daardoor niet welke verzekering er tussen moet komen, dus dan komt de
waarborgfonds tussen.
 Bij overmacht komt ook het waarborgfonds komt tussen.


1

, Als geen zwakke weggebruiker, dan 29bis niet van toepassing en ook geen tussenkomst van de
verzekeraar omdat het overmacht is, dan gaat het fonds ertussen komen
 Als de verzekeraar failliet gaat tijdens de gebeurtenis van het ongeval
Als er iemand niet verzekert is, maar toch een ongeval maakt. Dan komt het waarborgfonds er wel tussen,
maar daarna gaat hij het geld wel terug vragen bij de persoon dat het ongeval heeft veroorzaakt. Dat komt
omdat hij de fout heeft begaan om geen verzekering aan te gaan. Het is een verplichte verzekering, dus dat is
dan een grote fout.
WAM- verzekering is een verplichte verzekering, maar de overheid, proximus, … daarvan gaat men van uit dat
die voldoende kapitaal krachtig zijn dat die geen aansprakelijkheidsverzekering moet sluiten. Als er een ongeval
voorkomt dan dat zij genoeg kapitaal zelf hebben om dat op te lossen. Ze mogen nog altijd wel een verzekering
nemen, maar zij zijn niet verplicht.

Bv. autobestuurder die 20km per uur rijd in een straat een fietser aanrijd. Die plots van rijrichting veranderde,
dus eigenlijk de fout van de fietser was. De autobestuurder had dit nooit kunnen zien. De WAM-verzekering is
een verzekering waarbij direct schadevergoeding is voor de zwakke. Ook moet de fietser geen fout bewijzen van
de autobestuurder. Hij krijgt sowieso schadevergoeding voor zijn lichamelijke schade.
Art. 6.5 BW voor materiele schade aan de wagen, hij zou schadevergoeding krijgen als hij de fout van de fietser
kan bewijzen.


VOORWAARDEN MOTORRIJTUIGEN
Moet een motorrijtuig zijn
1. Grond te bewegen
2. Mechanisme
(dus een fiets of een paard behoren er niet bij, want die worden niet tot een mechanische kracht
gedreven)
Autonoom kunnen doen rijden die automatische kracht – dus van zelf moet het doen rijden.
Als ze minder dan 25 km/u rijden dan zijn ze niet verzekeringsplichtig.
Spoorrijtuigen vielen in beginsel niet, maar door gevolg van een arrest van het GwH die daar een discriminatie
in zag, dus die vallen nu ook onder het artikel van art.29bis WAM.
Bv. als er een voetganger onder een trein komt en schade heeft, dan kan die ook
Als een speed pedelec tegen auto dan is er geen zwakke rijtuig, omdat alle bij verzekeringsplichtig. Dus dan
gaat het gewoon over het feit dat degene die de fout heeft gemaakt dat die moet betalen.

Moet een verband bestaan tussen de motorrijtuig en het slachtoffer.
Het is niet vereist dat het motorrijtuig in beweging was. Dat doet er niet toe, het kan ook zijn dat die stilstond.
Het belangrijkste is dat de motorrijtuig enige rol heeft
Bv. vrachtwagen rijd langs een fietser. Hij raakt die niet aan, maar rijd er wel heel dichtbij, waardoor de fietser
verschiet. Door het verschieten valt de fietser. Hier is de vrachtwagen ook nog altijd aansprakelijk, omdat hij er
iets mee te maken had.
Bv. brug van de E19. Kinderen waren stenen naar beneden aan het gooien op de brug van E19. Passagier
waarop de steen valt wordt verwond. Hij moet naar het ziekenhuis gaan en heeft veel schade. Passagier is voor
de rest van zijn leven verlamt. De passagier krijgt schadevergoeding, omdat hij in de auto zat. De
wanverzekeraar van de auto moet schadevergoeding betalen aan de persoon. De wamverzekeraar wilt de
kinderen aanspreken die de stenen hebben gegooid. De verzekeraar van de kinderen kunnen zeggen dat ze niet
aansprakelijk kunnen worden gesteld omdat verzekeraar niet aansprakelijk is voor opzettelijke fouten. Als de
schadeverwekkers minderjarig zijn, dan kunnen de ouders aansprakelijk kunnen worden gesteld. Als ze
meerderjarig zijn dan moeten ze zelf opdraaien.


VOORWAARDEN VOOR DE TOEPASSING ART. 29BIS BW

2

,1ste voorwaarden: verkeersongeval
 Wordt zeer breed
Bv. wapende voorongeval op een treinspoor. Er ontstaat een schietgevecht tussen de politie en
boeven. 1 van de slechte mensen heeft een kogel geschoten maar die kogel is verloren. Toen belande
die kogel 300m verder in een kindje. Het kindje kan dan schadevergoeding krijgen door het art. 29bis,
want het is een verkeersongeval.
de
2 voorwaarden: een publieke plaats
 Op een privéterrein is 29bis niet van toepassing
 Een ongeval in een rally (formule 1 ofzo) is ook een verkeersongeval. Dus 29bis wel van toepassing



WANNEER NIET VERGOED:
vrijwillige fout
 Fout en gevolgen heeft gewild (kunnen niet beroepen op art. 29bis)
Bv. zelfverminking en zelfmoord
Als iemand zichzelf voor de trein willen gooien voor zo zelfmoord te kunnen doen, dan hebben
nabestaande geen recht op schadevergoeding, omdat het van de persoon een vrijwillige fout is. bv.
zelfmoord plegen, maar in plaats van dat men dood is, is men verlamd. Dat is iets dat men niet gewild
heeft, dus sommige rechtscolleges zeggen krijgen schadevergoeding. Maar dan andere zeggen dat het
te ver gaat als men daarvoor schadevergoeding gaat vragen als men een vrijwillige fout heeft begaan.
Dus de rechtspraak is er verdeeld over

Zakelijke schade
 Alleen lichamelijke schade wordt vergoed
Bv. fietser recht op schadevergoeding, voor de gebroken arm. Maar de fiets dat helemaal kapot is
wordt niet vergoed.



VONNIS BRUSSEL –
In een metrostation wilt iemand de handtas van een mevrouw stelen. Iemand rukt de handtas van de schouder
van de mevrouw. Door die handeling verliest zij haar evenwicht en valt ze op het spoor. Er komt net op dat
moment een trein aangereden en die rijd tegen haar hoofd. Zij heeft veel schade. De politierechtbank is
bevoegd, want het begrip verkeersongeval, dat op een publieke plaats plaatsvind moet breed worden
geïnformeerd. Daardoor krijgt deze schadevergoeding

Bv. een persoon dat van het afstappen van een trein zijn enkel omzwikt, krijgt ook schadevergoeding aan de
hand van art. 29bis. Dit is omdat aan de voorwaarden voldaan zijn. Het is een verkeersongeval en het is op een
openbare plaats. De politierechtbank zegt dat een verkeersongeval groot moet zijn geïnterpreteerd, de wagon
stond daar dus heeft er iets mee te maken. Ook kan men zeggen dat het niet op openbare terrein is, maar
politierechtbank zei dat er paar personen op mogen en dus ook kan gezien worden als een openbaar terrein. Er
is bij de NMBS geen verzekeraar, omdat zij een groot kapitaal hebben. Door het feit dat groot kapitaal gaat
men ervan uit dat zij de schade gaan kunnen dekken als er toch schade valt. De advocaat van NMBS zei dat het
moet worden opgeworpen omdat het een gesloten contract is . Een ticket voor de metro, dus is een
contractuele aansprakelijkheid – maar politierechtbank zegt maakt niet uit of contractueel of
buitencontractueel – het is van openbare orde; 29bis is van toepassing omdat dat het overstijgt

MEDISCHE ONGEVALLEN
Staat niet in het handboek – dus op post it
2 soorten ongevallen dat men ziet

3

, - Medische ongevallen
31 maart 2010 – de wet van de medische ongevallen
Medische ongevallen = worden niet gedefinieerd
 Worden heel ruim en abstract geformuleerd, omdat het kan voortkomen uit een fout, …
 MOMA = medisch ongeval met aansprakelijkheid
 MOZA = medisch ongeval zonder aansprakelijkheid
Abnormale schade = wanneer schade niet had moeten voordoen, wanneer ermeidbaar was. Wordt
getoetst aan de internationale stand van de wetenschap
Bv. ergens in Amerika (internationaal) hadden ze dat wel kunnen vermijden, omdat ze daar een
andere techniek hebben. Dus dan is nog altijd een abnormale schade
 Op alle zorgbeoefenaars van toepassing en op alle ziekenhuizen voor zover zij gezondheidszorg
hebben verzet en de schade moet daaruit komen



2 SPOREN SYSTEEM:
1. Rechtbank van eerste aanleg
2. Fonds van medische ongevallen; de wet van 2010 heeft deze fonds opgezet voor als er schade is dan
de mensen mogen kiezen of ze naar de rechtbank van eerste aanleg of naar fonds van medische
ongevallen
Gratis procedure voor de slachtoffers. De fonds deskundige gaat een deskundigeonderzoek doen en
dan gaan ze kijken of de patiënt schadevergoeding kan krijgen of niet


WANNEER KOMT DE FONDS ERTUSSEN
 Zelfs als er geen sprake van een fout, gaat het toch ertussen komen (MOZA)
Deel van de belastingen gaat naar het fonds
 Sprake van aansprakelijkheid is (MOMA)
Fonds dan vragen, dan gaan ze vragen aan de verzekeraar of zei dat willen vergoeden. Kans is groot
dat de verzekeraar niet wilt vergoeden. Dan gaat het fonds dat al betalen en later terug naar de
verzekeraar gaan en dan bij de rechtbank vragen voor het geld terug van de verzekeraar.
 Ernstige schade
1. Patiënt blijvende invaliditeit van 25%
2. gedurende 6 maanden werkongeschikt
3. schade gelden die ernstige levensoverblijfstelen
4. patiënt overleden


MANIEREN VAN VERLOOP VAN ADVIES VAN FONDS
1. denken spraken van aansprakelijkheid + vergoeden patiënt omdat ernstige schade
patiënt gaat akkoord, dus zaak is gedaan
patiënt is niet akkoord, dus patiënt gaat naar de rechtbank
2. sprake van een MOZA, dus geen aansprakelijkheid maar wel schade dus gaan de patiënt
schadevergoeding krijgen.
Patiënt kan mee akkoord gaan en zijn geld krijgen
Patiënt kan het te weinig geld vinden en aanvechten bij de rechtbank
3. geen sprake van MOMA en geen van MOZA,
patiënt kan akkoord gaan, want toch een gratische procedure
patiënt kan niet akkoord gaan, naar de rechtbank om het aan te vechten
alle adviezen van het fonds kan men aan vechten bij de rechtbank; zowel verzekeraar als patiënt




4