LES 1
,LES 1 INLEIDING ACHTHOEK
1. Formele tradities Renaissance, Barok en
Definitie landschap: moslimwereld met invloeden van Griekse
en Gotische irregulariteit.
“de omgeving zoals de mens die ziet” 2. Informele romantische tradities van
“schilderij van land” China, Japan en 18de -eeuwse Engeland.
J. B. Jackson “een portie van land die we in een blik waarnemen”
3. Fascinatie voor planten om hun eigen
waarde, dankzij horticultuur en botanische
1. Nederlandse landschap in de 17de eeuw vooruitgang in de 19e en 20e eeuw.
4. Conservatiebeweging met focus op
Het schilderij toont zowel het fysieke landschap als een inheems landschap, zoals uitgedrukt in
Amerikaanse parken. Jaren 60
artistieke representatie. Het weerspiegelt de interactie tussen
stad en platteland en hoe gebruik van het landschap 5. Stedelijke en regionale planning,
heroverweging van relaties tussen gebouwen
samenhangt met geografische kenmerken en sociale, en open ruimtes, stad en platteland.
economische en politieke context. 6. Modern bewegingen in kunst, architectuur
en landschapsontwerp sinds midden 30.
tuin als grafisch stuk, link modern kunst
1.1 Landschapsarchitectuur:
7.Rurale traditie. Geometrisch landbouw,
zowel in stedelijke en als landschappelijke context speelt de interactie sterk beeld.
8.Vlokstuinen als sociale realisme in de 20ste
tussen mens en natuur binnen sociale, culturele en andere contexten op eeuw. Veel armoede ne honger. Beperkt opp.
verschillende schalen, zoals in ontwerpen als wetenschap, een belangrijke omgaan wet stad.
rol in Architectuur, stedenbouw en maatschappelijke uitdagingen. (in
micro en macro schalen) 1.4.3 Breed gedragen tendensen en pers. Benaderingen.
projecten zijn resultaten van ontwerptradities en de
1.2 Belang van landschap in de 21ste eeuw persoonlijke positie van de ontwerper, waarbij
Bij maatschappelijke uitdagingen zoals keuzes en materialen beïnvloed w. door zowel
klimaatverandering, biodiversiteit, sociale inclusie en tradities als individuele voorkeuren.
duurzaamheid is ruimte en landschapsbeheer cruciaal,
van tuinontwerp tot publieke en territoriale ruimtes. 1.4.4 Breed gedragen tendensen en pers. Benaderingen.
Grondstoffen die op gaan etc. heeft veel impact op Mens en Natuur
landschap, veroorzaakt droogte Natuur domineren, imiteren, respecteren, als
→ beschermen Manhattan tegen stormen door landschap grondstof landschapsontwerp vertaalt de relatie
tussen mens en natuur in vormen, zoals formele
1.3 Landschapsarchitectuur, architectuur en stedenbouw. stijlen versus het pittoreske Engelse ontwerp. Het
Historisch waren landschap en architectuur nauw integreerde ecologische processen en overweegt de
verbonden. In de 20ste eeuw scheidden ze, wat rol van tijd in natuurlijke cycli.
landschapsarchitectuur professionaliseerde, maar de
betrokkenheid van architecten bij het landschap Esthetiek en gebruik
verminderde. Esthetische categorieën zoals het pittoreske zijn
Eind 20ste eeuw groeide de aandacht voor het essentieel in de geschiedenis van
landschap en de integratie met stedenbouw en landschapsontwerp, waar opvattingen over
architectuur, met een nadruk op werken met schoonheid, inclusief het sublieme, evolueren met
bestaande materiele condities i.p.v. een Tabula de tijd. Esthetiek raakt ook de bredere doelen zoals
Rasa-aanpak. duurzaamheid, terwijl gebruik zowel samenwerkt
Vittorio Greotti: met minimale middelen als conflicteert met esthetiek, zoals bij het modernisme.
gerealiseerd. Op heel specifieke context.
Tom Avermaete: omgekeerde statement. Je start met landschap en Site en Territorium.
verandert veel. landschapspontwerp integreert site-specifiek
Architectuur projecten zoals stedenbouw en landschap combineren parameters zoals geografie, topografie,
disciplines in ontwerpbureaus, bv. architecten die werken aan publieke waterhuishouding, bodem, architectuur en
ruimtes of actief zijn in landschapsontwerpen. gebruik, op verschillende schalen van tuinen
1.4 Inzichten tot territoriale watersystemen.
deze cursus biedt inzicht in de geschiedenis van landschapsontwerp,
inclusief de interactie met diverse contexten, de
brede traditie van stromingen zoals barok en
modernisme, persoonlijke benaderingen en
ontwerpers, en cruciale concepten en
spanningsvelden binnen het vakgebied.
1.4.1 Wisselwerking met de context
Landschapsontwerp wordt gevormd door en vormt
door: sociale, culturele, economische, politieke en
religieuze contexten, wat resulteert in uitdrukkingen
van dominante ‘regimes’.
Politieke macht tonen in publieke landschap van 17de
eeuw tot nu
1.4.2 Een rijke ontwerptraditie
Landschapsontwerp heeft een complexe, niet lineair geschiedenis met
diverse stijl periodes, heeft sterke banden met architectuur, stedenbouw
en technische aspecten zoals landbouw en waterbeheer.
,LES 2
, Les2 VOOR DE RENNAISSANCE tegenstelling tot Romeinse lusthoven. Het kruisvormige ontwerp uit het
de opkomst van het landschapsontwerp Nabije Oosten kreeg symbolische betekenis.
2.1.1 De omsloten tuin
Landschapsontwerp markeert een plek als binnen en buiten, met Tuinen omvatten vaak een Herbularius voor kruiden, een Hortus voor
materiële (bescherming, voedsel, kennis) en symbolische, esthetische, groenten en een Viridarium voor fruitbomen. Ze waren niet alleen
spirituele dimensies. Rituele betekenissen verbinden het met natuur, functioneel, maar ook symbolen van de menselijke relatie met de natuur
seizoenen, leven, dood, en vruchtbaarheid, zoals bij Stonehenge. in die tijd.
De ommuurde tuin symboliseert religie (Tuin van Eden) en elite-status,
2.5 Het Chinese landschap
bevat gestileerde natuur met exotische planten, en is technisch
Tijdens de Shang-dynastie (ca. 1600-1046 v.Chr.) ontstonden de eerste
geavanceerd in waterbeheer.
Chinese tuinen, beïnvloed door Confucianisme en Daoïsme. Confucianisme
richtte zich op individuele en familiale ontwikkeling, terwijl Daoïsme
DE OPEN PLEK Het maken van een harmonie met de natuur benadrukte. Deze tradities leidden tot tuinen met
binnen en een buiten, het creëren van
geometrische gebouwen die natuurlijke elementen ensceneerden, zoals
een centrum is een elementaire
ontwerpdaad die doorheen de rotspartijen. De Sui-dynastie (eind 6e eeuw) bouwde het Grand Canal, een
geschiedenis terugkomt. 2500 km lang hydraulisch netwerk dat het Chinese Rijk verbond en hun
expertise in ingenieurskunst toonde.
De ommuurde tuin in het landschap wordt gevoed door ondergrondse
kanalen. In het Nabije Oosten is het een archetype van de 'paradijstuin' 2.6 Het Japanse landschap
met een geometrische vorm die verband houdt met irrigatiekanalen. Een Vanaf de 7e eeuw n.Chr. introduceerde Japan de tuinkunst, sterk
paviljoen in het centrum biedt verkoeling op het kruispunt van deze beïnvloed door het Shintoïsme en Boeddhisme, waarbij de natuur als heilig
kanalen. werd beschouwd. Geomantie uit China, zoals de schikking van gebouwen
en stenen, had een sterke invloed.
2.1.2 Tuin en territorium Japanse landschapsontwerpen zijn soberder dan Chinese tuinen, met
Tuinen werden aan de rand van woestijnen en op belangrijke routes minder elementen zoals rotsen, gravel en mos in Zen-kloostertuinen vanaf
geplaatst. Uitbreiding van irrigatiekanalen was essentieel voor landbouw
de 15e eeuw. Tijdens de Edoperiode (1603-1868) bereikten Japanse tuinen
en sedentaire levensstijl tijdens de 'neolithische revolutie' in het Nabije
hun huidige vorm, met een rituele enscenering van de natuur die de
Oosten en Midden-China, fundament voor 'hydraulische beschavingen'.
balans tussen mens en natuur benadrukt.
Waterkanalen bepalen de inrichting van het territorium, bevorderen De tuinen reflecteren tegenstellingen zoals yin en yang, waar berg en
grootschalige landbouw en nederzettingen. Steden zijn centra voor vijver worden gebruikt om harmonie te bereiken. Het ontwerp van paden,
voedselopslag, handel en macht door watercontrole. Dit gaat samen met poorten, bruggen en lantaarns creëert een precieze ritmiek, geleid door
de overgang naar een sedentaire levensstijl en stedelijke ontwikkeling, het concept van het pad als 'spoor van de Boeddha'.
inclusief hydraulische technologieën en het ontstaan van het schrift.
Cinematic promenade
2.2 De Perzische tuinen In Parc de la Vilette ontwikkelt Tschumi een cinematografische
De geschiedenis van tuinen begint circa 4000 v.Chr., met Perzische wandeling. Deze vertoont gelijkenissen met de manier waarop in
voorbeelden uit de 6e eeuw v.Chr. Water is cruciaal voor irrigatie en Japanse tuinen een wandeling wordt geënsceneerd. Ook hier een
aaneenschakeling van verschillende materialen voor de paden en
architectuur in deze formele tuinen, met geavanceerde technieken. Het
verschillende zichten en plekken.
Perzische woord "pari-daiza" ligt aan de basis van het begrip "paradijs" in
de christelijke traditie. In Japanse tuinen wordt sterk gewerkt met symboliek, zoals het concept
"mitate" dat sinds de 11e eeuw wordt toegepast. Hierbij wordt
In de 7e en 8e eeuw verspreidde de islam zich door het Middellandse
bijvoorbeeld een berg gesymboliseerd door een steen en water door
Zeegebied, waarbij irrigatie- en landbouwtechnieken uit het Midden-
geharkte stenen. Het landschap heeft zo'n diepe betekenis in de Japanse
Oosten naar Noord-Afrika en Andalusië werden geïntroduceerd. De
cultuur dat zelfs een enkel element een sterke emotionele band oproept
architectuur kenmerkte zich door abstractie en mathematische precisie,
met belangrijke bergen of bossen.
en deze periode zag een bloei in wetenschap, kunst, architectuur,
literatuur en filosofie, met grote invloed in heel Europa. De ontoegankelijke tuin biedt een specifieke manier om de tuin te ervaren,
vaak met een platform of raam van waaruit men het uitzicht kan
Het Alhambra in Granada, gebouwd in de 13e eeuw door Moorse
bewonderen. Deze aanpak vertoont gelijkenissen met de pittoreske
heersers, combineert Perzische ontwerpelementen. Dit complex
traditie in Engeland, waarbij verschillende scènes zorgvuldig worden
fungeerde als paleis, fort en residentie, met verkoelende tuinen vol
vastgelegd.
waterpartijen en exotische beplanting zoals sinaasappelbomen.
Mens en natuur:
2.3 Het Griekse en Romeinse landschap Landschapsontwerp in verschillende culturen door de geschiedenis speelt
In de Klassieke Oudheid (ca. 800 v.Chr. - 476 n.Chr.) evolueerde de een cruciale rol bij het definiëren van de relatie tussen mens en natuur. Dit
samenleving van een vrouwelijke cultus rond Moeder Natuur naar varieert sterk door sociale, economische, politieke en religieuze contexten,
dominantie door mannelijke goden en mannen. Griekse tempels zoals in zoals de Romeinse overheersing van de natuur en de harmonie in Japan.
Delphi benadrukten spirituele dimensies en scèneerden landschappen.
Esthetiek en gebruik:
Romeins landschapsontwerp, beïnvloed door Griekse en Oosterse ideeën, Esthetiek gaat dieper dan schoonheid en weerspiegelt sociale,
legde de basis voor de Westerse traditie met menselijke overheersing over economische, politieke en religieuze contexten. Voorbeelden zijn de
de natuur. Villa Hadriaan in Tivoli uit de 2e eeuw belichaamde deze mathematische perfectie van het Alhambra en de spirituele betekenis van
ontwikkeling met een fantasierijke, mythologische tuin die baden en Chinese tuinen.
pleziertuinen combineerde.
Site en territorium:
2.4 Het Middeleeuwse landschap Landschapsontwerp op verschillende schalen, van tuinen tot hele
Tussen 500 en 1500 na Christus veranderde Europa ingrijpend. Het territoria, ondersteunt een sedentaire levenswijze door landbouw- en
Westers Romeinse Rijk viel uiteen, het Christendom werd dominant. watersystemen. Technologische ontwikkelingen door de geschiedenis
Kloosterorden ontgonnen wildernis en cultiveerden land. heen spelen een cruciale rol. Het ontwerp past zich aan de site-
eigenschappen en kan ook symbolische betekenissen uitdrukken, zoals in
De Middeleeuwse tuinen reflecteerden deze verschuivingen. De Hortus
de tempel van Delphi met zijn nadruk op het natuurlijke landschap en de
conclusie, een omsloten tuin, bood spirituele contemplatie, in
relatie tussen mens en natuur.
,LES 1 INLEIDING ACHTHOEK
1. Formele tradities Renaissance, Barok en
Definitie landschap: moslimwereld met invloeden van Griekse
en Gotische irregulariteit.
“de omgeving zoals de mens die ziet” 2. Informele romantische tradities van
“schilderij van land” China, Japan en 18de -eeuwse Engeland.
J. B. Jackson “een portie van land die we in een blik waarnemen”
3. Fascinatie voor planten om hun eigen
waarde, dankzij horticultuur en botanische
1. Nederlandse landschap in de 17de eeuw vooruitgang in de 19e en 20e eeuw.
4. Conservatiebeweging met focus op
Het schilderij toont zowel het fysieke landschap als een inheems landschap, zoals uitgedrukt in
Amerikaanse parken. Jaren 60
artistieke representatie. Het weerspiegelt de interactie tussen
stad en platteland en hoe gebruik van het landschap 5. Stedelijke en regionale planning,
heroverweging van relaties tussen gebouwen
samenhangt met geografische kenmerken en sociale, en open ruimtes, stad en platteland.
economische en politieke context. 6. Modern bewegingen in kunst, architectuur
en landschapsontwerp sinds midden 30.
tuin als grafisch stuk, link modern kunst
1.1 Landschapsarchitectuur:
7.Rurale traditie. Geometrisch landbouw,
zowel in stedelijke en als landschappelijke context speelt de interactie sterk beeld.
8.Vlokstuinen als sociale realisme in de 20ste
tussen mens en natuur binnen sociale, culturele en andere contexten op eeuw. Veel armoede ne honger. Beperkt opp.
verschillende schalen, zoals in ontwerpen als wetenschap, een belangrijke omgaan wet stad.
rol in Architectuur, stedenbouw en maatschappelijke uitdagingen. (in
micro en macro schalen) 1.4.3 Breed gedragen tendensen en pers. Benaderingen.
projecten zijn resultaten van ontwerptradities en de
1.2 Belang van landschap in de 21ste eeuw persoonlijke positie van de ontwerper, waarbij
Bij maatschappelijke uitdagingen zoals keuzes en materialen beïnvloed w. door zowel
klimaatverandering, biodiversiteit, sociale inclusie en tradities als individuele voorkeuren.
duurzaamheid is ruimte en landschapsbeheer cruciaal,
van tuinontwerp tot publieke en territoriale ruimtes. 1.4.4 Breed gedragen tendensen en pers. Benaderingen.
Grondstoffen die op gaan etc. heeft veel impact op Mens en Natuur
landschap, veroorzaakt droogte Natuur domineren, imiteren, respecteren, als
→ beschermen Manhattan tegen stormen door landschap grondstof landschapsontwerp vertaalt de relatie
tussen mens en natuur in vormen, zoals formele
1.3 Landschapsarchitectuur, architectuur en stedenbouw. stijlen versus het pittoreske Engelse ontwerp. Het
Historisch waren landschap en architectuur nauw integreerde ecologische processen en overweegt de
verbonden. In de 20ste eeuw scheidden ze, wat rol van tijd in natuurlijke cycli.
landschapsarchitectuur professionaliseerde, maar de
betrokkenheid van architecten bij het landschap Esthetiek en gebruik
verminderde. Esthetische categorieën zoals het pittoreske zijn
Eind 20ste eeuw groeide de aandacht voor het essentieel in de geschiedenis van
landschap en de integratie met stedenbouw en landschapsontwerp, waar opvattingen over
architectuur, met een nadruk op werken met schoonheid, inclusief het sublieme, evolueren met
bestaande materiele condities i.p.v. een Tabula de tijd. Esthetiek raakt ook de bredere doelen zoals
Rasa-aanpak. duurzaamheid, terwijl gebruik zowel samenwerkt
Vittorio Greotti: met minimale middelen als conflicteert met esthetiek, zoals bij het modernisme.
gerealiseerd. Op heel specifieke context.
Tom Avermaete: omgekeerde statement. Je start met landschap en Site en Territorium.
verandert veel. landschapspontwerp integreert site-specifiek
Architectuur projecten zoals stedenbouw en landschap combineren parameters zoals geografie, topografie,
disciplines in ontwerpbureaus, bv. architecten die werken aan publieke waterhuishouding, bodem, architectuur en
ruimtes of actief zijn in landschapsontwerpen. gebruik, op verschillende schalen van tuinen
1.4 Inzichten tot territoriale watersystemen.
deze cursus biedt inzicht in de geschiedenis van landschapsontwerp,
inclusief de interactie met diverse contexten, de
brede traditie van stromingen zoals barok en
modernisme, persoonlijke benaderingen en
ontwerpers, en cruciale concepten en
spanningsvelden binnen het vakgebied.
1.4.1 Wisselwerking met de context
Landschapsontwerp wordt gevormd door en vormt
door: sociale, culturele, economische, politieke en
religieuze contexten, wat resulteert in uitdrukkingen
van dominante ‘regimes’.
Politieke macht tonen in publieke landschap van 17de
eeuw tot nu
1.4.2 Een rijke ontwerptraditie
Landschapsontwerp heeft een complexe, niet lineair geschiedenis met
diverse stijl periodes, heeft sterke banden met architectuur, stedenbouw
en technische aspecten zoals landbouw en waterbeheer.
,LES 2
, Les2 VOOR DE RENNAISSANCE tegenstelling tot Romeinse lusthoven. Het kruisvormige ontwerp uit het
de opkomst van het landschapsontwerp Nabije Oosten kreeg symbolische betekenis.
2.1.1 De omsloten tuin
Landschapsontwerp markeert een plek als binnen en buiten, met Tuinen omvatten vaak een Herbularius voor kruiden, een Hortus voor
materiële (bescherming, voedsel, kennis) en symbolische, esthetische, groenten en een Viridarium voor fruitbomen. Ze waren niet alleen
spirituele dimensies. Rituele betekenissen verbinden het met natuur, functioneel, maar ook symbolen van de menselijke relatie met de natuur
seizoenen, leven, dood, en vruchtbaarheid, zoals bij Stonehenge. in die tijd.
De ommuurde tuin symboliseert religie (Tuin van Eden) en elite-status,
2.5 Het Chinese landschap
bevat gestileerde natuur met exotische planten, en is technisch
Tijdens de Shang-dynastie (ca. 1600-1046 v.Chr.) ontstonden de eerste
geavanceerd in waterbeheer.
Chinese tuinen, beïnvloed door Confucianisme en Daoïsme. Confucianisme
richtte zich op individuele en familiale ontwikkeling, terwijl Daoïsme
DE OPEN PLEK Het maken van een harmonie met de natuur benadrukte. Deze tradities leidden tot tuinen met
binnen en een buiten, het creëren van
geometrische gebouwen die natuurlijke elementen ensceneerden, zoals
een centrum is een elementaire
ontwerpdaad die doorheen de rotspartijen. De Sui-dynastie (eind 6e eeuw) bouwde het Grand Canal, een
geschiedenis terugkomt. 2500 km lang hydraulisch netwerk dat het Chinese Rijk verbond en hun
expertise in ingenieurskunst toonde.
De ommuurde tuin in het landschap wordt gevoed door ondergrondse
kanalen. In het Nabije Oosten is het een archetype van de 'paradijstuin' 2.6 Het Japanse landschap
met een geometrische vorm die verband houdt met irrigatiekanalen. Een Vanaf de 7e eeuw n.Chr. introduceerde Japan de tuinkunst, sterk
paviljoen in het centrum biedt verkoeling op het kruispunt van deze beïnvloed door het Shintoïsme en Boeddhisme, waarbij de natuur als heilig
kanalen. werd beschouwd. Geomantie uit China, zoals de schikking van gebouwen
en stenen, had een sterke invloed.
2.1.2 Tuin en territorium Japanse landschapsontwerpen zijn soberder dan Chinese tuinen, met
Tuinen werden aan de rand van woestijnen en op belangrijke routes minder elementen zoals rotsen, gravel en mos in Zen-kloostertuinen vanaf
geplaatst. Uitbreiding van irrigatiekanalen was essentieel voor landbouw
de 15e eeuw. Tijdens de Edoperiode (1603-1868) bereikten Japanse tuinen
en sedentaire levensstijl tijdens de 'neolithische revolutie' in het Nabije
hun huidige vorm, met een rituele enscenering van de natuur die de
Oosten en Midden-China, fundament voor 'hydraulische beschavingen'.
balans tussen mens en natuur benadrukt.
Waterkanalen bepalen de inrichting van het territorium, bevorderen De tuinen reflecteren tegenstellingen zoals yin en yang, waar berg en
grootschalige landbouw en nederzettingen. Steden zijn centra voor vijver worden gebruikt om harmonie te bereiken. Het ontwerp van paden,
voedselopslag, handel en macht door watercontrole. Dit gaat samen met poorten, bruggen en lantaarns creëert een precieze ritmiek, geleid door
de overgang naar een sedentaire levensstijl en stedelijke ontwikkeling, het concept van het pad als 'spoor van de Boeddha'.
inclusief hydraulische technologieën en het ontstaan van het schrift.
Cinematic promenade
2.2 De Perzische tuinen In Parc de la Vilette ontwikkelt Tschumi een cinematografische
De geschiedenis van tuinen begint circa 4000 v.Chr., met Perzische wandeling. Deze vertoont gelijkenissen met de manier waarop in
voorbeelden uit de 6e eeuw v.Chr. Water is cruciaal voor irrigatie en Japanse tuinen een wandeling wordt geënsceneerd. Ook hier een
aaneenschakeling van verschillende materialen voor de paden en
architectuur in deze formele tuinen, met geavanceerde technieken. Het
verschillende zichten en plekken.
Perzische woord "pari-daiza" ligt aan de basis van het begrip "paradijs" in
de christelijke traditie. In Japanse tuinen wordt sterk gewerkt met symboliek, zoals het concept
"mitate" dat sinds de 11e eeuw wordt toegepast. Hierbij wordt
In de 7e en 8e eeuw verspreidde de islam zich door het Middellandse
bijvoorbeeld een berg gesymboliseerd door een steen en water door
Zeegebied, waarbij irrigatie- en landbouwtechnieken uit het Midden-
geharkte stenen. Het landschap heeft zo'n diepe betekenis in de Japanse
Oosten naar Noord-Afrika en Andalusië werden geïntroduceerd. De
cultuur dat zelfs een enkel element een sterke emotionele band oproept
architectuur kenmerkte zich door abstractie en mathematische precisie,
met belangrijke bergen of bossen.
en deze periode zag een bloei in wetenschap, kunst, architectuur,
literatuur en filosofie, met grote invloed in heel Europa. De ontoegankelijke tuin biedt een specifieke manier om de tuin te ervaren,
vaak met een platform of raam van waaruit men het uitzicht kan
Het Alhambra in Granada, gebouwd in de 13e eeuw door Moorse
bewonderen. Deze aanpak vertoont gelijkenissen met de pittoreske
heersers, combineert Perzische ontwerpelementen. Dit complex
traditie in Engeland, waarbij verschillende scènes zorgvuldig worden
fungeerde als paleis, fort en residentie, met verkoelende tuinen vol
vastgelegd.
waterpartijen en exotische beplanting zoals sinaasappelbomen.
Mens en natuur:
2.3 Het Griekse en Romeinse landschap Landschapsontwerp in verschillende culturen door de geschiedenis speelt
In de Klassieke Oudheid (ca. 800 v.Chr. - 476 n.Chr.) evolueerde de een cruciale rol bij het definiëren van de relatie tussen mens en natuur. Dit
samenleving van een vrouwelijke cultus rond Moeder Natuur naar varieert sterk door sociale, economische, politieke en religieuze contexten,
dominantie door mannelijke goden en mannen. Griekse tempels zoals in zoals de Romeinse overheersing van de natuur en de harmonie in Japan.
Delphi benadrukten spirituele dimensies en scèneerden landschappen.
Esthetiek en gebruik:
Romeins landschapsontwerp, beïnvloed door Griekse en Oosterse ideeën, Esthetiek gaat dieper dan schoonheid en weerspiegelt sociale,
legde de basis voor de Westerse traditie met menselijke overheersing over economische, politieke en religieuze contexten. Voorbeelden zijn de
de natuur. Villa Hadriaan in Tivoli uit de 2e eeuw belichaamde deze mathematische perfectie van het Alhambra en de spirituele betekenis van
ontwikkeling met een fantasierijke, mythologische tuin die baden en Chinese tuinen.
pleziertuinen combineerde.
Site en territorium:
2.4 Het Middeleeuwse landschap Landschapsontwerp op verschillende schalen, van tuinen tot hele
Tussen 500 en 1500 na Christus veranderde Europa ingrijpend. Het territoria, ondersteunt een sedentaire levenswijze door landbouw- en
Westers Romeinse Rijk viel uiteen, het Christendom werd dominant. watersystemen. Technologische ontwikkelingen door de geschiedenis
Kloosterorden ontgonnen wildernis en cultiveerden land. heen spelen een cruciale rol. Het ontwerp past zich aan de site-
eigenschappen en kan ook symbolische betekenissen uitdrukken, zoals in
De Middeleeuwse tuinen reflecteerden deze verschuivingen. De Hortus
de tempel van Delphi met zijn nadruk op het natuurlijke landschap en de
conclusie, een omsloten tuin, bood spirituele contemplatie, in
relatie tussen mens en natuur.
