Rechten van de mens
HC ’s en OG’s
,Inhoudsopgave
Les 1: Omschrijving mensenrechten............................................................................................................... 4
Het concept mensenrechten.................................................................................................................................4
Definitie en aard..............................................................................................................................................4
Doel..................................................................................................................................................................5
Geschiedenis van mensenrechten...................................................................................................................5
Kenmerken van mensenrechten......................................................................................................................5
Generaties van mensenrechten.......................................................................................................................6
De rol van de overheid.....................................................................................................................................7
De interpretatie van mensenrechteninstrumenten.........................................................................................7
De inhoud van de staatsverplichtingen...........................................................................................................7
De rechtsmacht en extraterritoriale werking van mensenrechtenverdragen.................................................8
Mensenrechtenverplichtingen van niet-statelijke actoren..............................................................................8
De relatie tussen mensenrechten en andere domeinen van het internationaal recht
(autonomie/confrontatie/integratie)...............................................................................................................8
OG 1: Definitie, oorsprong en basisbegrippen van mensenrechten..................................................................8
Les 2: Het VN-systeem.................................................................................................................................... 9
Inleiding – ontstaan van een universeel mensenrechtensysteem........................................................................9
De Verenigde Naties...........................................................................................................................................10
VN-Twee Sporenbeleid.......................................................................................................................................10
Het internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en zijn protocollen.........................11
Het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten en zijn Optional Protocol...11
Andere basisverdragen van de Verenigde Naties met betrekking tot mensenrechten.................................12
De institutionele structuur van het VN-systeem.................................................................................................12
Charter Based Mechanisms...........................................................................................................................12
Treaty Based Mechanisms.............................................................................................................................13
OG 2: Nationale en internationale bescherming van mensenrechten............................................................15
Les 3: Het Inter-Amerikaans mensenrechtensysteem....................................................................................16
Inleiding – Historische context – Geografische en rechtsvergelijkende context.................................................16
De OAS................................................................................................................................................................17
Twee-sporenbeleid.............................................................................................................................................17
Het spoor van het Handvest...............................................................................................................................18
Convention based spoor.....................................................................................................................................18
Inter-Amerikaanse Commissie inzake Mensenrechten als toezichtsorgaan.................................................19
Inter-Amerikaans Hof inzake Mensenrechten als toezichtsorgaan...............................................................19
OG 3: UN en inleiding tot regionale bescherming..........................................................................................20
Les 4: Het Afrikaans mensenrechtensysteem................................................................................................ 23
Inleiding – historisch context – geografische en rechtsvergelijkende context...................................................23
De organisatie Afrikaanse Eenheid – Afrikaanse Unie.......................................................................................25
Afrikaans Handvest van Mensen-en Volkenrechten (1986)...............................................................................25
De Afrikaanse Commissie inzake Mensen- en Volkenrechten............................................................................26
Het Afrikaans Hof...............................................................................................................................................27
,OG 4: Raad van Europa en het EVRM............................................................................................................ 27
Les 5: Het Europese mensenrechtensysteem................................................................................................ 29
Inleiding – Historische context – Geografische en rechtsvergelijkende context.................................................29
Drie “organisaties”.............................................................................................................................................30
De Raad van Europa en het EVRM.....................................................................................................................30
Subsidiair karakter van de bevoegdheid van het Hof en de appreciatiemarge.............................................31
Oorspronkelijke klassieke benadering van mensenrechten & objectieve rechten.......................................31
Interpretatie van het Verdrag........................................................................................................................32
Derdenwerking..............................................................................................................................................32
Beperkingen...................................................................................................................................................32
Het toezichtsmechanisme: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens....................................................33
Samenstelling.................................................................................................................................................33
Bevoegdheid..................................................................................................................................................34
Procedure.......................................................................................................................................................34
OG 5: Procedures voor het Europees Hof (ontvankelijkheidsvoorwaarden) en gevolgen van arresten van het
Europees Hof voor verdragsstaten................................................................................................................ 36
, Les 1: Omschrijving mensenrechten
Het concept mensenrechten
Definitie en aard
Mensenrechten: fundamentele waarden die niet mogen worden aangetast, noch door de
staat, noch door andere individuen en die rechten toekennen aan mensen omwille van hun
menselijke waardigheid
- Gevaarlijk om een echte definitie te geven: aantal normatieve en descriptieve
benaderingen lopen in elkaar over teksten krijgen andere invulling: opvattingen
over mensenrechten wijzigt nu en dan
- Historische rechten elk mensenrecht heeft een bron
Die rechten die door internationale verdragen als zodanig worden aangemerkt als mens
HC ’s en OG’s
,Inhoudsopgave
Les 1: Omschrijving mensenrechten............................................................................................................... 4
Het concept mensenrechten.................................................................................................................................4
Definitie en aard..............................................................................................................................................4
Doel..................................................................................................................................................................5
Geschiedenis van mensenrechten...................................................................................................................5
Kenmerken van mensenrechten......................................................................................................................5
Generaties van mensenrechten.......................................................................................................................6
De rol van de overheid.....................................................................................................................................7
De interpretatie van mensenrechteninstrumenten.........................................................................................7
De inhoud van de staatsverplichtingen...........................................................................................................7
De rechtsmacht en extraterritoriale werking van mensenrechtenverdragen.................................................8
Mensenrechtenverplichtingen van niet-statelijke actoren..............................................................................8
De relatie tussen mensenrechten en andere domeinen van het internationaal recht
(autonomie/confrontatie/integratie)...............................................................................................................8
OG 1: Definitie, oorsprong en basisbegrippen van mensenrechten..................................................................8
Les 2: Het VN-systeem.................................................................................................................................... 9
Inleiding – ontstaan van een universeel mensenrechtensysteem........................................................................9
De Verenigde Naties...........................................................................................................................................10
VN-Twee Sporenbeleid.......................................................................................................................................10
Het internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en zijn protocollen.........................11
Het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten en zijn Optional Protocol...11
Andere basisverdragen van de Verenigde Naties met betrekking tot mensenrechten.................................12
De institutionele structuur van het VN-systeem.................................................................................................12
Charter Based Mechanisms...........................................................................................................................12
Treaty Based Mechanisms.............................................................................................................................13
OG 2: Nationale en internationale bescherming van mensenrechten............................................................15
Les 3: Het Inter-Amerikaans mensenrechtensysteem....................................................................................16
Inleiding – Historische context – Geografische en rechtsvergelijkende context.................................................16
De OAS................................................................................................................................................................17
Twee-sporenbeleid.............................................................................................................................................17
Het spoor van het Handvest...............................................................................................................................18
Convention based spoor.....................................................................................................................................18
Inter-Amerikaanse Commissie inzake Mensenrechten als toezichtsorgaan.................................................19
Inter-Amerikaans Hof inzake Mensenrechten als toezichtsorgaan...............................................................19
OG 3: UN en inleiding tot regionale bescherming..........................................................................................20
Les 4: Het Afrikaans mensenrechtensysteem................................................................................................ 23
Inleiding – historisch context – geografische en rechtsvergelijkende context...................................................23
De organisatie Afrikaanse Eenheid – Afrikaanse Unie.......................................................................................25
Afrikaans Handvest van Mensen-en Volkenrechten (1986)...............................................................................25
De Afrikaanse Commissie inzake Mensen- en Volkenrechten............................................................................26
Het Afrikaans Hof...............................................................................................................................................27
,OG 4: Raad van Europa en het EVRM............................................................................................................ 27
Les 5: Het Europese mensenrechtensysteem................................................................................................ 29
Inleiding – Historische context – Geografische en rechtsvergelijkende context.................................................29
Drie “organisaties”.............................................................................................................................................30
De Raad van Europa en het EVRM.....................................................................................................................30
Subsidiair karakter van de bevoegdheid van het Hof en de appreciatiemarge.............................................31
Oorspronkelijke klassieke benadering van mensenrechten & objectieve rechten.......................................31
Interpretatie van het Verdrag........................................................................................................................32
Derdenwerking..............................................................................................................................................32
Beperkingen...................................................................................................................................................32
Het toezichtsmechanisme: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens....................................................33
Samenstelling.................................................................................................................................................33
Bevoegdheid..................................................................................................................................................34
Procedure.......................................................................................................................................................34
OG 5: Procedures voor het Europees Hof (ontvankelijkheidsvoorwaarden) en gevolgen van arresten van het
Europees Hof voor verdragsstaten................................................................................................................ 36
, Les 1: Omschrijving mensenrechten
Het concept mensenrechten
Definitie en aard
Mensenrechten: fundamentele waarden die niet mogen worden aangetast, noch door de
staat, noch door andere individuen en die rechten toekennen aan mensen omwille van hun
menselijke waardigheid
- Gevaarlijk om een echte definitie te geven: aantal normatieve en descriptieve
benaderingen lopen in elkaar over teksten krijgen andere invulling: opvattingen
over mensenrechten wijzigt nu en dan
- Historische rechten elk mensenrecht heeft een bron
Die rechten die door internationale verdragen als zodanig worden aangemerkt als mens
