Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
Les 1, 2, 3 & 4 (Hoofdstuk 1 douanewaarde)
Hoofdstuk 1: Douanewaarden
De douanewaarde van ingevoerde goederen is in ons douanestelsel, naast de tariefindeling, 1 van de
belangrijkste elementen van een aangifte ten invoer. Immers, een bepaald percentage over de
douanewaarde levert in de meeste gevallen het te betalen bedrag aan invoerrechten op. Niet altijd,
want soms worden de invoerrechten bepaald door een vast bedrag per kilo, per meter, per ton, etc.
Hiermee is direct aangegeven welke 2 systemen van heffing van invoerrechten in het algemeen
worden onderscheiden:
- Heffing over de waarde (ad valorem rechten);
- Heffing van een vast bedrag per eenheid (specifieke rechten).
De douanewaarde is de waarde waar de douanerechten over worden berekend. Bij de invoer van
goederen kunnen ook andere heffingen en belastingen verschuldigd zijn, zoals anti-dumpheffingen,
compenserende heffingen, heffingen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en
omzetbelasting. Ook deze heffingen en belastingen worden vaak over de waarde van de goederen
berekend. Deze heffingen en belastingen kennen echter vaak hun eigen waardebegrippen die niet
noodzakelijk behoeven overeen te komen met de douanewaarde
De douanewaarde van de ingevoerde goederen op het moment van invoer werd gesteld op de
“normale prijs”. Onder de normale prijs werd verstaan "de prijs welke voor de ingevoerde goederen
op het tijdstip van invoer kan worden bedongen in een situatie van volledig vrije mededinging in een
overeenkomst van koop en verkoop tussen onafhankelijke partijen”
De regelgeving ten aanzien van de douanewaarde is in deze verordeningen in de volgende artikelen
opgenomen:
- Artikelen 69 tot en met 76 DWU;
- Artikel 71 GVO;
- Artikelen 127 tot en met 146 UVO en
- Artikel 6 en Bijlage 8 ADWU.
Verplichtingen van de aangever
De aangever heeft in het kader van het aangeven van goederen onder een douaneregeling volgens
artikel 163 DWU de verplichting om de bewijsstukken die nodig zijn voor de toepassing van de
bepalingen voor de douaneregeling waarvoor de goederen zijn aangegeven, in zijn bezit te hebben en
desgevraagd aan de Douane te overleggen. Indien goederen voor de douaneregeling in het vrije
verkeer brengen worden aangegeven en de douanewaarde op basis van een koopovereenkomst
wordt vastgesteld, dient volgens artikel 145 UVO een exemplaar van de factuur als bewijsstuk bij de
aangever beschikbaar te zijn. Volgens artikel 15, lid 2 van het DWU is een ieder die een
douaneaangifte indient, ook verantwoordelijk voor de echtheid, juistheid en volledigheid van deze
documenten en inlichtingen.
Gegevenselementen in de douaneaangifte
In het Codeboek Douane zijn in het onderdeel Aangiftebehandeling DWU, de codes van deze
gegevenselementen vermeld die betrekking hebben op de douanewaarde. Het betreft onder meer de
codes in de volgende tabellen in het Codeboek Douane:
090 Incoterms
091 Transactiecode
213 Bescheidcodes
604 Methode bepaling douanewaarde
791 Bijtellingen en aftrekposten
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
6 methodes van de vaststelling waardemethode:
1. Transactiewaardemethode van de ingevoerde goederen
2. Transactiewaarde indentieke goederen
3. Transactiewaarde soortgelijke goederen
4. Terugrekenmethode (aftrekmethode)
5. Methode berekende waarde (kostprijsplusmethode)
6. Redelijke middelen (Fall-backmethode)
Op de regel dat deze methoden in de hierboven beschreven volgorde moeten worden toegepast,
bestaat slechts 1 uitzondering. Op verzoek van de aangever kan de volgorde van de methoden 4 en 5
worden omgedraaid. Als de aangever dit wenst, kan hij dus verzoeken eerst te kijken of de methode
van de berekende waarde kan worden toegepast voordat de aftrekmethode wordt toegepast. De
hoofdmethode voor de vaststelling van de douanewaarde is de transactiewaarde van de ingevoerde
goederen. In de praktijk blijkt dat in 90 tot 95% van de gevallen deze methode kan worden toegepast.
Hoofdmethode transactiewaardemethode
De hoofdmethode voor de vaststelling van de douanewaarde van ingevoerde goederen is de
transactiewaardemethode van de ingevoerde goederen. In artikel 70 van het DWU staat wat onder de
transactiewaarde van de goederen moet worden verstaan en de voorwaarden waaronder deze
hoofdmethode kan worden toegepast. De douanewaarde van de ingevoerde goederen is de
transactiewaarde van die goederen, dat wil zeggen de voor de goederen werkelijk betaalde of te
betalen prijs bij verkoop voor uitvoer naar het douanegebied van de Unie, waar nodig aangepast.
Deze definitie bevat een aantal voorwaarden voor de toepassing van de hoofdmethode:
1. Er moet sprake zijn van een koop;
2. Er moet sprake zijn van koop vóór het moment van invoer;
3. Er moet sprake zijn van koop voor uitvoer naar het douanegebied van de Unie;
4. De koop moet betrekking hebben op de ingevoerde goederen.
(Economische) voorwaarden voor toepassing van de methode van transactiewaarde
In artikel 70 van het DWU worden vier (economische) voorwaarden genoemd:
1. Aan de koper mogen geen beperkingen zijn opgelegd die hem belemmeren in het gebruik of de
verkoop van de ingevoerde goederen, tenzij er sprake is van de in artikel 70, lid 3, letter a, DWU
vermelde beperkingen;
2. De verkoop of de prijs mag volgens artikel 70, lid 3, letter b, DWU niet beïnvloed zijn door een
voorwaarde of prestatie waarvan de mate van beïnvloeding niet kan worden vastgesteld, tenzij de
hoogte van de beïnvloeding kan worden bepaald;
3. De verkoper mag volgens artikel 70, lid 3, letter c, DWU geen deel van de latere winst op het
gebruik of de doorverkoop van de goederen verkrijgen, tenzij het deel van de latere winst kan
worden vastgesteld;
4. Verbondenheid tussen de koper en de verkoper is volgens artikel 70, lid 3, letter d, DWU niet
toegestaan, tenzij de verbondenheid de prijs niet heeft beïnvloed.
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
De prijs van de goederen
Het uitgangspunt voor het vaststellen van de douanewaarde van de ingevoerde goederen, volgens de
methode van de transactiewaarde, is de voor de goederen werkelijk betaalde of te betalen prijs.
Activiteiten die voor rekening van de koper worden gedaan niet tot de douanewaarde worden
gerekend. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als niet de verkoper, maar de koper op zijn eigen kosten een
reclamecampagne verricht.
Indien de factuur in een andere valuta dan de euro is gesteld, dient de factuur te worden
omgerekend naar euro’s. De periodieke wisselkoersen worden door de Douane in principe 1 keer per
maand vastgesteld en gelden de gehele maand.
Bij de vaststelling van de douanewaarde van beschadigde goederen zijn er in principe 2
mogelijkheden:
a. De koper heeft beschadigde goederen gekocht, en
b. De koper heeft onbeschadigde goederen gekocht
In de gevallen onder a. zal de koopprijs zonder meer als basis kunnen worden gebruikt voor de
vaststelling van de douanewaarde. In de lage koopprijs komt reeds tot uitdrukking dat de goederen
zijn beschadigd. In de gevallen onder b. doet zich de situatie voor dat de gekochte goederen niet
overeenstemmen met de ingevoerde goederen, zodat de factuurprijs niet zonder meer basis kan zijn
voor de vaststelling van de douanewaarde.
Bij de vaststelling van de douanewaarde van de ingevoerde goederen kan tijdens maar ook na de
invoer blijken dat de verkoper, anders dan is overeengekomen, gebrekkige goederen aan de koper
heeft geleverd. Als de verkoper en de koper garantiebepalingen hebben afgesproken, zal de verkoper
veelal een aanvullende prestatie moeten verrichten jegens de koper. De verkoper kan de
aanvankelijke koopprijs verlagen als gevolg van de garantieverplichtingen. Volgens artikel 132 UVO
kan door de verkoper ten gunste van de koper een prijsaanpassing worden toegepast indien sprake is
van gebrekkige goederen.
De verhogingen
Naast de factuurprijs dienen soms echter ook nog kosten te worden bijgeteld om tot de
douanewaarde te komen. Artikel 70, lid 1, DWU spreekt in dit verband van “waar nodig aangepast”.
De elementen van de bijtellingen zijn in artikel 71 DWU genoemd. De bijtellingen moeten alleen
plaatsvinden als de kosten van de elementen niet reeds in de factuurprijs zijn begrepen, anders
zouden deze kosten immers twee keer worden belast met douanerechten.
De bijtellingen zijn:
- Commissies, behalve inkoopcommissie;
- Kosten van verpakkingsmiddelen en verpakken;
- Goederen en diensten die door de koper zijn geleverd;
- Royalties en licentierechten;
- De bedragen van opbrengsten bij doorverkopen die aan de verkoper worden betaald (winstdeling);
- Kosten in verband met het vervoer tot de plaats van binnenkomst in het douanegebied van de Unie.
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
Commissies en courtage
Commissies en courtage zijn benamingen voor de vergoedingen die door de koper of de verkoper
worden betaald aan tussenpersonen (ook wel agenten genoemd) die bemiddelen bij de koop of
verkoop van de ingevoerde goederen. Tussenpersonen verkrijgen van de koper of de verkoper
daarvoor een opdracht. Er bestaan 2 soorten commissies: inkoopcommissies en verkoopcommissies.
Inkoopcommissies: zijn volgens artikel 5, lid 41, DWU de door een importeur aan zijn agent betaalde
vergoedingen voor de door de agent verrichte werkzaamheden, die bestaan uit het
vertegenwoordigen van de importeur bij de aankoop van de ingevoerde goederen.
Verkoopcommissies: zijn de door een leverancier aan zijn agent betaalde vergoedingen voor de door
de agent verrichte werkzaamheden, die bestaan uit het vertegenwoordigen van de leverancier bij de
verkoop van de uitgevoerde goederen. Het is de taak van de verkoopagent om kopers te zoeken voor
de door zijn opdrachtgever gefabriceerde of aangekochte goederen. Ook hij krijgt voor zijn diensten
een vergoeding die meestal bestaat uit een percentage van de verkoopprijs. De verkoopcommissie
staat op facturen meestal aangeduid als “selling commission”.
Dit onderscheid tussen inkoop- en verkoopcommissies is van belang. Verkoopcommissies moeten
volgens artikel 71, lid 1, letter a, sub i, DWU bij de prijs voor de goederen worden geteld (als ze al niet
in de factuurprijs zijn begrepen). Inkoopcommissies behoeven niet bij de prijs van de goederen te
worden opgeteld.
In negenennegentig van de honderd gevallen zijn de verpakkingskosten
(verpakkingsmiddelen/verpakken) in de prijs van de ingevoerde goederen inbegrepen en is
er derhalve geen noodzaak tot een aparte bijtelling voor de verpakkingskosten.
Royalties
Royalties en licentierechten zijn betalingen die worden gedaan voor de verkrijging van een recht tot
gebruik, fabricage of verkoop. Nu hoef je voor de meeste producten die we in het dagelijks leven
gebruiken niet extra te betalen. Bepaalde producten zijn echter beschermd door een octrooi, een
patent, een merkrecht of een auteursrecht.
In beginsel moet het bedrag van royalty's en licentierechten die betrekking hebben op de goederen
waarvan de waarde wordt bepaald en die de koper als voorwaarde voor de verkoop van deze
goederen direct of indirect moet betalen in de douanewaarde te worden begrepen. Niet alle royalties
of licentierechten leiden tot een bijtelling. In artikel 136 UVO is nader uitgewerkt welke royalties wel
en welke royalties niet tot een bijtelling leiden. In het onderdeel Douanewaarde van het Handboek
Douane wordt hier uitvoerig op ingegaan in de paragrafen 1.3.7 tot en met 1.3.1
Module IV
Les 1, 2, 3 & 4 (Hoofdstuk 1 douanewaarde)
Hoofdstuk 1: Douanewaarden
De douanewaarde van ingevoerde goederen is in ons douanestelsel, naast de tariefindeling, 1 van de
belangrijkste elementen van een aangifte ten invoer. Immers, een bepaald percentage over de
douanewaarde levert in de meeste gevallen het te betalen bedrag aan invoerrechten op. Niet altijd,
want soms worden de invoerrechten bepaald door een vast bedrag per kilo, per meter, per ton, etc.
Hiermee is direct aangegeven welke 2 systemen van heffing van invoerrechten in het algemeen
worden onderscheiden:
- Heffing over de waarde (ad valorem rechten);
- Heffing van een vast bedrag per eenheid (specifieke rechten).
De douanewaarde is de waarde waar de douanerechten over worden berekend. Bij de invoer van
goederen kunnen ook andere heffingen en belastingen verschuldigd zijn, zoals anti-dumpheffingen,
compenserende heffingen, heffingen in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en
omzetbelasting. Ook deze heffingen en belastingen worden vaak over de waarde van de goederen
berekend. Deze heffingen en belastingen kennen echter vaak hun eigen waardebegrippen die niet
noodzakelijk behoeven overeen te komen met de douanewaarde
De douanewaarde van de ingevoerde goederen op het moment van invoer werd gesteld op de
“normale prijs”. Onder de normale prijs werd verstaan "de prijs welke voor de ingevoerde goederen
op het tijdstip van invoer kan worden bedongen in een situatie van volledig vrije mededinging in een
overeenkomst van koop en verkoop tussen onafhankelijke partijen”
De regelgeving ten aanzien van de douanewaarde is in deze verordeningen in de volgende artikelen
opgenomen:
- Artikelen 69 tot en met 76 DWU;
- Artikel 71 GVO;
- Artikelen 127 tot en met 146 UVO en
- Artikel 6 en Bijlage 8 ADWU.
Verplichtingen van de aangever
De aangever heeft in het kader van het aangeven van goederen onder een douaneregeling volgens
artikel 163 DWU de verplichting om de bewijsstukken die nodig zijn voor de toepassing van de
bepalingen voor de douaneregeling waarvoor de goederen zijn aangegeven, in zijn bezit te hebben en
desgevraagd aan de Douane te overleggen. Indien goederen voor de douaneregeling in het vrije
verkeer brengen worden aangegeven en de douanewaarde op basis van een koopovereenkomst
wordt vastgesteld, dient volgens artikel 145 UVO een exemplaar van de factuur als bewijsstuk bij de
aangever beschikbaar te zijn. Volgens artikel 15, lid 2 van het DWU is een ieder die een
douaneaangifte indient, ook verantwoordelijk voor de echtheid, juistheid en volledigheid van deze
documenten en inlichtingen.
Gegevenselementen in de douaneaangifte
In het Codeboek Douane zijn in het onderdeel Aangiftebehandeling DWU, de codes van deze
gegevenselementen vermeld die betrekking hebben op de douanewaarde. Het betreft onder meer de
codes in de volgende tabellen in het Codeboek Douane:
090 Incoterms
091 Transactiecode
213 Bescheidcodes
604 Methode bepaling douanewaarde
791 Bijtellingen en aftrekposten
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
6 methodes van de vaststelling waardemethode:
1. Transactiewaardemethode van de ingevoerde goederen
2. Transactiewaarde indentieke goederen
3. Transactiewaarde soortgelijke goederen
4. Terugrekenmethode (aftrekmethode)
5. Methode berekende waarde (kostprijsplusmethode)
6. Redelijke middelen (Fall-backmethode)
Op de regel dat deze methoden in de hierboven beschreven volgorde moeten worden toegepast,
bestaat slechts 1 uitzondering. Op verzoek van de aangever kan de volgorde van de methoden 4 en 5
worden omgedraaid. Als de aangever dit wenst, kan hij dus verzoeken eerst te kijken of de methode
van de berekende waarde kan worden toegepast voordat de aftrekmethode wordt toegepast. De
hoofdmethode voor de vaststelling van de douanewaarde is de transactiewaarde van de ingevoerde
goederen. In de praktijk blijkt dat in 90 tot 95% van de gevallen deze methode kan worden toegepast.
Hoofdmethode transactiewaardemethode
De hoofdmethode voor de vaststelling van de douanewaarde van ingevoerde goederen is de
transactiewaardemethode van de ingevoerde goederen. In artikel 70 van het DWU staat wat onder de
transactiewaarde van de goederen moet worden verstaan en de voorwaarden waaronder deze
hoofdmethode kan worden toegepast. De douanewaarde van de ingevoerde goederen is de
transactiewaarde van die goederen, dat wil zeggen de voor de goederen werkelijk betaalde of te
betalen prijs bij verkoop voor uitvoer naar het douanegebied van de Unie, waar nodig aangepast.
Deze definitie bevat een aantal voorwaarden voor de toepassing van de hoofdmethode:
1. Er moet sprake zijn van een koop;
2. Er moet sprake zijn van koop vóór het moment van invoer;
3. Er moet sprake zijn van koop voor uitvoer naar het douanegebied van de Unie;
4. De koop moet betrekking hebben op de ingevoerde goederen.
(Economische) voorwaarden voor toepassing van de methode van transactiewaarde
In artikel 70 van het DWU worden vier (economische) voorwaarden genoemd:
1. Aan de koper mogen geen beperkingen zijn opgelegd die hem belemmeren in het gebruik of de
verkoop van de ingevoerde goederen, tenzij er sprake is van de in artikel 70, lid 3, letter a, DWU
vermelde beperkingen;
2. De verkoop of de prijs mag volgens artikel 70, lid 3, letter b, DWU niet beïnvloed zijn door een
voorwaarde of prestatie waarvan de mate van beïnvloeding niet kan worden vastgesteld, tenzij de
hoogte van de beïnvloeding kan worden bepaald;
3. De verkoper mag volgens artikel 70, lid 3, letter c, DWU geen deel van de latere winst op het
gebruik of de doorverkoop van de goederen verkrijgen, tenzij het deel van de latere winst kan
worden vastgesteld;
4. Verbondenheid tussen de koper en de verkoper is volgens artikel 70, lid 3, letter d, DWU niet
toegestaan, tenzij de verbondenheid de prijs niet heeft beïnvloed.
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
De prijs van de goederen
Het uitgangspunt voor het vaststellen van de douanewaarde van de ingevoerde goederen, volgens de
methode van de transactiewaarde, is de voor de goederen werkelijk betaalde of te betalen prijs.
Activiteiten die voor rekening van de koper worden gedaan niet tot de douanewaarde worden
gerekend. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als niet de verkoper, maar de koper op zijn eigen kosten een
reclamecampagne verricht.
Indien de factuur in een andere valuta dan de euro is gesteld, dient de factuur te worden
omgerekend naar euro’s. De periodieke wisselkoersen worden door de Douane in principe 1 keer per
maand vastgesteld en gelden de gehele maand.
Bij de vaststelling van de douanewaarde van beschadigde goederen zijn er in principe 2
mogelijkheden:
a. De koper heeft beschadigde goederen gekocht, en
b. De koper heeft onbeschadigde goederen gekocht
In de gevallen onder a. zal de koopprijs zonder meer als basis kunnen worden gebruikt voor de
vaststelling van de douanewaarde. In de lage koopprijs komt reeds tot uitdrukking dat de goederen
zijn beschadigd. In de gevallen onder b. doet zich de situatie voor dat de gekochte goederen niet
overeenstemmen met de ingevoerde goederen, zodat de factuurprijs niet zonder meer basis kan zijn
voor de vaststelling van de douanewaarde.
Bij de vaststelling van de douanewaarde van de ingevoerde goederen kan tijdens maar ook na de
invoer blijken dat de verkoper, anders dan is overeengekomen, gebrekkige goederen aan de koper
heeft geleverd. Als de verkoper en de koper garantiebepalingen hebben afgesproken, zal de verkoper
veelal een aanvullende prestatie moeten verrichten jegens de koper. De verkoper kan de
aanvankelijke koopprijs verlagen als gevolg van de garantieverplichtingen. Volgens artikel 132 UVO
kan door de verkoper ten gunste van de koper een prijsaanpassing worden toegepast indien sprake is
van gebrekkige goederen.
De verhogingen
Naast de factuurprijs dienen soms echter ook nog kosten te worden bijgeteld om tot de
douanewaarde te komen. Artikel 70, lid 1, DWU spreekt in dit verband van “waar nodig aangepast”.
De elementen van de bijtellingen zijn in artikel 71 DWU genoemd. De bijtellingen moeten alleen
plaatsvinden als de kosten van de elementen niet reeds in de factuurprijs zijn begrepen, anders
zouden deze kosten immers twee keer worden belast met douanerechten.
De bijtellingen zijn:
- Commissies, behalve inkoopcommissie;
- Kosten van verpakkingsmiddelen en verpakken;
- Goederen en diensten die door de koper zijn geleverd;
- Royalties en licentierechten;
- De bedragen van opbrengsten bij doorverkopen die aan de verkoper worden betaald (winstdeling);
- Kosten in verband met het vervoer tot de plaats van binnenkomst in het douanegebied van de Unie.
, Opleiding declarant 2023-2024
Module IV
Commissies en courtage
Commissies en courtage zijn benamingen voor de vergoedingen die door de koper of de verkoper
worden betaald aan tussenpersonen (ook wel agenten genoemd) die bemiddelen bij de koop of
verkoop van de ingevoerde goederen. Tussenpersonen verkrijgen van de koper of de verkoper
daarvoor een opdracht. Er bestaan 2 soorten commissies: inkoopcommissies en verkoopcommissies.
Inkoopcommissies: zijn volgens artikel 5, lid 41, DWU de door een importeur aan zijn agent betaalde
vergoedingen voor de door de agent verrichte werkzaamheden, die bestaan uit het
vertegenwoordigen van de importeur bij de aankoop van de ingevoerde goederen.
Verkoopcommissies: zijn de door een leverancier aan zijn agent betaalde vergoedingen voor de door
de agent verrichte werkzaamheden, die bestaan uit het vertegenwoordigen van de leverancier bij de
verkoop van de uitgevoerde goederen. Het is de taak van de verkoopagent om kopers te zoeken voor
de door zijn opdrachtgever gefabriceerde of aangekochte goederen. Ook hij krijgt voor zijn diensten
een vergoeding die meestal bestaat uit een percentage van de verkoopprijs. De verkoopcommissie
staat op facturen meestal aangeduid als “selling commission”.
Dit onderscheid tussen inkoop- en verkoopcommissies is van belang. Verkoopcommissies moeten
volgens artikel 71, lid 1, letter a, sub i, DWU bij de prijs voor de goederen worden geteld (als ze al niet
in de factuurprijs zijn begrepen). Inkoopcommissies behoeven niet bij de prijs van de goederen te
worden opgeteld.
In negenennegentig van de honderd gevallen zijn de verpakkingskosten
(verpakkingsmiddelen/verpakken) in de prijs van de ingevoerde goederen inbegrepen en is
er derhalve geen noodzaak tot een aparte bijtelling voor de verpakkingskosten.
Royalties
Royalties en licentierechten zijn betalingen die worden gedaan voor de verkrijging van een recht tot
gebruik, fabricage of verkoop. Nu hoef je voor de meeste producten die we in het dagelijks leven
gebruiken niet extra te betalen. Bepaalde producten zijn echter beschermd door een octrooi, een
patent, een merkrecht of een auteursrecht.
In beginsel moet het bedrag van royalty's en licentierechten die betrekking hebben op de goederen
waarvan de waarde wordt bepaald en die de koper als voorwaarde voor de verkoop van deze
goederen direct of indirect moet betalen in de douanewaarde te worden begrepen. Niet alle royalties
of licentierechten leiden tot een bijtelling. In artikel 136 UVO is nader uitgewerkt welke royalties wel
en welke royalties niet tot een bijtelling leiden. In het onderdeel Douanewaarde van het Handboek
Douane wordt hier uitvoerig op ingegaan in de paragrafen 1.3.7 tot en met 1.3.1
