B3B3 Belastingrecht Samenvatting
Week 1
Belasting is de verplichte afdracht in geld aan de Staat in ruil voor niet-
rechtstreekse tegenprestaties.
Die tegenprestaties zijn van in de vorm van collectieve voorzieningen. De Staat
moet namelijk proberen met het opgehaalde belastinggeld het welzijn van de
bevolking te optimaliseren.
Er wordt door de Staat op allerlei niveaus (bv. gemeente en provincie) belasting
geheven, maar in dit vak staat de heffing op het rijksniveau centraal.
Belastingheffing heeft 2 functies:
Budgettair: primaire functie van belastingheffing, belasting verzorgt
budget voor collectieve voorzieningen
Instrumenteel: belastingheffing kan gebruikt worden om gedrag te sturen,
stimuleren of demotiveren (meer belastingheffing -> duur -> demotiveert)
o Kritiek: dit middel verandert mensen hun gedachten niet, alleen hun
gedrag wordt beïnvloed door het fiscale voor- of nadeel (en niet
omdat ze overtuigd zijn van de juistheid van dat gedrag)
Staten hebben fiscale soevereiniteit, wat inhoudt dat zij zelf mogen bepalen hoe
hun belastingsysteem wordt ingericht. Staten hebben heffingsbevoegdheid over
economische activiteiten en personen.
Beginselen van belastingheffing:
Profijtbeginsel ('benefits principle'): wie moet betalen, eenieder die profijt
heeft of kan hebben van collectieve voorzieningen, moet bijdragen in de
vorm van belasting
Draagkrachtbeginsel ('ability to pay principle'): hoeveel moet men betalen,
hoe hoger het inkomen, hoe meer belasting betalen, de sterksten moeten
de grootste lasten dragen
Belasting heeft geen definitie die in de wet is vastgelegd, maar art. 104 Gw geeft
wel wettelijke bescherming. Art. 104 Gw zegt namelijk dat er een wettelijke
grondslag moet zijn voor belastingheffing. Dit is dus het legaliteitsbeginsel.
Toeslagen vallen niet onder belastingen. Dit om de reden dat belasting altijd gaat
om het betalen van geld en bij toeslagen ontvangt men het juist. Dus ondanks
dat toeslagen wel door de Belastingdienst worden geregeld, zijn het geen vorm
van belastingen.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten belastingrecht:
Materieel belastingrecht (bv. IB, Vpb, BTW, Div.bel, Bron.bel, Lb): Wie,
waarvoor, wanneer, hoeveel belasting moet betalen -> te vinden in
materieel belastingwetten
Formeel belastingrecht (bv. AWR, Invoeringswet (Inv.)): Hoe belasting
betaald moet worden en rechten & plichten over het betalen van belasting
-> te vinden in formele belastingwetten
Er zijn ook verschillende soorten belastingen (+ verschillende manieren om te
sorteren):
, Directe belastingen: belasting wordt geëist bij persoon die de belasting
verschuldigd is (bv. inkomsten- en loonbelasting, vennootschapsbelasting)
Indirecte belastingen: belasting wordt niet opgehaald bij degene die
belasting verschuldigd is (maar bij een ander) (bv. BTW (omzetbelasting))
Aanslagbelasting: wordt opgelegd door de Belastingdienst (bv.
inkomstenbelasting)
Aangiftebelasting: wordt gedaan door de belastingplichtige, de afdracht
vindt plaats op basis van aangifte door de belastingplichtige (bv.
omzetbelasting)
Er zijn ook verschillende soorten belastingschuld:
Materiele belastingschuld
Formele belastingschuld
Wanneer iemand werk verricht waar hij geld voor krijgt, is dit een belastbaar feit.
Dit is het moment dat de materiele belastingschuld ontstaat. Het is niet relevant
of hier al daadwerkelijk geld voor betaald is.
De materiele belastingschuld moet worden omgezet in een formele
belastingschuld, voordat hij betaalbaar wordt (formaliseren).
Wanneer de belastingschuld van materieel naar formeel gaat, is afhankelijk van
om welke soort belasting het gaat.
Bij aangiftebelasting, wordt de materiele schuld formeel op het moment dat de
belastingplichtige de aangifte doet en de schuld betaald (dit gebeurt vaak op
hetzelfde moment).
Bij aanslagbelasting, wordt de materiele schuld formeel wanneer de inspecteur
de aanslag oplegt. Hier is vaak een veel langer termijn voor dan bij
aangiftebelasting.
In een specifieke belastingwet (heffingswet) is bij het kopje ‘wijze van heffing’ te
vinden wat voor soort belasting het is (aangifte of aanslag). (Bv. bij
inkomstenbelasting (IB) art. 9.1 lid 1 IB).
In de AWR staat dan vervolgens wat dit voor gevolgen heeft voor hoe de
belasting geheven wordt.
De verplichtingen van de belastingplichtige staan in de Algemene Wet inzake
Rijksbelastingen (AWR).
Het doen van belastingaangifte kan 2 verschillende functies hebben, op basis van
wat voor soort belasting van toepassing is:
Aangiftebelasting: het formaliseren van de materiele belastingschuld
Aanslagbelasting: de aangifte kan een hulpmiddel zijn voor de inspecteur.
Deze kan de info uit de aangifte dan gebruiken als basis voor het opleggen
van de aanslag
Ongeacht de toepasselijke functie, de belastingplichtige is verplicht de aangifte
'duidelijk, stellig en zonder voorbehoud' in te vullen (art. 6 en 8 AWR).
Zodra de inspecteur denkt dat je ergens belasting over moet betalen, kan de
inspecteur een uitnodiging tot aangifte geven aan de belastingplichtige.
Art. 8 lid 1 AWR een uitnodiging tot aangifte mag niet geweigerd worden.
, De inkomstenbelasting is een bijvoorbeeld een aanslagbelasting, maar hiervoor
moet je wel eerst aangifte doen (art. 6 AWR).
Het feit dat je aangifte moet doen, betekent dus niet automatisch dat er sprake is
van een aangifte belasting.
Wat gebeurt er als een belastingplichtige niet (of te weinig)
belasting betaalt?
Aangiftebelasting:
Art. 19 AWR zegt dat de aangifte binnen een maand na het belastbaar feit
gedaan moet worden.
Als er bij de eerste aangifte (door de belastingplichtige) te weinig is betaald, kan
de inspecteur daarna een naheffing opleggen.
Vereisten voor naheffing (art. 20 AWR):
Te weinig (of geen) belasting betaald
Kan opgelegd worden tot 5 jaar na het belastbaar feit
Art. 20 lid 4 AWR bevat een uitzondering op de bevoegdheid tot de opleg
van een naheffing
Aanslagbelasting:
De eerste aanslag moet binnen 3 jaar, nadat het termijn waarover belasting moet
worden betaald is verlopen, worden opgelegd (art. 11 lid 3 AWR).
De inspecteur mag ambtshalve de (hoogte van) aanslag vaststellen (art. 11 lid 2
AWR), maar er moet wel sprake zijn van een redelijk schatting, vanwege de
algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb).
Dit is een ambtshalve aanslag (zo wordt deze specifieke aanslag genoemd).
De eerste aanslag kan gecorrigeerd worden met een navordering (art. 16 lid 1
AWR). De termijn hiervoor begint ook bij de afloop van de termijn waarover
belasting moet worden betaald (dus op hetzelfde moment als de eerste aanslag).
De termijn voor een navordering is wel langer dan voor de eerste aanslag,
namelijk 5 jaar (art. 16 lid 3 AWR).
Vereisten voor navordering (art. 16 lid 1 AWR):
Nieuw feit: de inspecteur wist iets niet en had dit ook niet kunnen weten
Of
Kwade trouw: de belastingplichtige heeft opzettelijke verkeerde info
gegeven of goedgekeurd
Art. 16 lid 2 AWR geeft nog een paar extra gevallen waarin navordering mogelijk
is.
Rechtsbescherming
Men kan tegen een naheffing of navordering of aanslag in bezwaar gaan bij de
inspecteur (art. 22j AWR).
Er moet hiervoor een aanslag zijn (een telefoontje is niet voldoende). Definitie
'belastingaanslag' is te vinden in art. 2 lid 3 sub d AWR.
Er ligt een omgekeerde en verzwaarde bewijslast op de belastingplichtige.
Week 1
Belasting is de verplichte afdracht in geld aan de Staat in ruil voor niet-
rechtstreekse tegenprestaties.
Die tegenprestaties zijn van in de vorm van collectieve voorzieningen. De Staat
moet namelijk proberen met het opgehaalde belastinggeld het welzijn van de
bevolking te optimaliseren.
Er wordt door de Staat op allerlei niveaus (bv. gemeente en provincie) belasting
geheven, maar in dit vak staat de heffing op het rijksniveau centraal.
Belastingheffing heeft 2 functies:
Budgettair: primaire functie van belastingheffing, belasting verzorgt
budget voor collectieve voorzieningen
Instrumenteel: belastingheffing kan gebruikt worden om gedrag te sturen,
stimuleren of demotiveren (meer belastingheffing -> duur -> demotiveert)
o Kritiek: dit middel verandert mensen hun gedachten niet, alleen hun
gedrag wordt beïnvloed door het fiscale voor- of nadeel (en niet
omdat ze overtuigd zijn van de juistheid van dat gedrag)
Staten hebben fiscale soevereiniteit, wat inhoudt dat zij zelf mogen bepalen hoe
hun belastingsysteem wordt ingericht. Staten hebben heffingsbevoegdheid over
economische activiteiten en personen.
Beginselen van belastingheffing:
Profijtbeginsel ('benefits principle'): wie moet betalen, eenieder die profijt
heeft of kan hebben van collectieve voorzieningen, moet bijdragen in de
vorm van belasting
Draagkrachtbeginsel ('ability to pay principle'): hoeveel moet men betalen,
hoe hoger het inkomen, hoe meer belasting betalen, de sterksten moeten
de grootste lasten dragen
Belasting heeft geen definitie die in de wet is vastgelegd, maar art. 104 Gw geeft
wel wettelijke bescherming. Art. 104 Gw zegt namelijk dat er een wettelijke
grondslag moet zijn voor belastingheffing. Dit is dus het legaliteitsbeginsel.
Toeslagen vallen niet onder belastingen. Dit om de reden dat belasting altijd gaat
om het betalen van geld en bij toeslagen ontvangt men het juist. Dus ondanks
dat toeslagen wel door de Belastingdienst worden geregeld, zijn het geen vorm
van belastingen.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten belastingrecht:
Materieel belastingrecht (bv. IB, Vpb, BTW, Div.bel, Bron.bel, Lb): Wie,
waarvoor, wanneer, hoeveel belasting moet betalen -> te vinden in
materieel belastingwetten
Formeel belastingrecht (bv. AWR, Invoeringswet (Inv.)): Hoe belasting
betaald moet worden en rechten & plichten over het betalen van belasting
-> te vinden in formele belastingwetten
Er zijn ook verschillende soorten belastingen (+ verschillende manieren om te
sorteren):
, Directe belastingen: belasting wordt geëist bij persoon die de belasting
verschuldigd is (bv. inkomsten- en loonbelasting, vennootschapsbelasting)
Indirecte belastingen: belasting wordt niet opgehaald bij degene die
belasting verschuldigd is (maar bij een ander) (bv. BTW (omzetbelasting))
Aanslagbelasting: wordt opgelegd door de Belastingdienst (bv.
inkomstenbelasting)
Aangiftebelasting: wordt gedaan door de belastingplichtige, de afdracht
vindt plaats op basis van aangifte door de belastingplichtige (bv.
omzetbelasting)
Er zijn ook verschillende soorten belastingschuld:
Materiele belastingschuld
Formele belastingschuld
Wanneer iemand werk verricht waar hij geld voor krijgt, is dit een belastbaar feit.
Dit is het moment dat de materiele belastingschuld ontstaat. Het is niet relevant
of hier al daadwerkelijk geld voor betaald is.
De materiele belastingschuld moet worden omgezet in een formele
belastingschuld, voordat hij betaalbaar wordt (formaliseren).
Wanneer de belastingschuld van materieel naar formeel gaat, is afhankelijk van
om welke soort belasting het gaat.
Bij aangiftebelasting, wordt de materiele schuld formeel op het moment dat de
belastingplichtige de aangifte doet en de schuld betaald (dit gebeurt vaak op
hetzelfde moment).
Bij aanslagbelasting, wordt de materiele schuld formeel wanneer de inspecteur
de aanslag oplegt. Hier is vaak een veel langer termijn voor dan bij
aangiftebelasting.
In een specifieke belastingwet (heffingswet) is bij het kopje ‘wijze van heffing’ te
vinden wat voor soort belasting het is (aangifte of aanslag). (Bv. bij
inkomstenbelasting (IB) art. 9.1 lid 1 IB).
In de AWR staat dan vervolgens wat dit voor gevolgen heeft voor hoe de
belasting geheven wordt.
De verplichtingen van de belastingplichtige staan in de Algemene Wet inzake
Rijksbelastingen (AWR).
Het doen van belastingaangifte kan 2 verschillende functies hebben, op basis van
wat voor soort belasting van toepassing is:
Aangiftebelasting: het formaliseren van de materiele belastingschuld
Aanslagbelasting: de aangifte kan een hulpmiddel zijn voor de inspecteur.
Deze kan de info uit de aangifte dan gebruiken als basis voor het opleggen
van de aanslag
Ongeacht de toepasselijke functie, de belastingplichtige is verplicht de aangifte
'duidelijk, stellig en zonder voorbehoud' in te vullen (art. 6 en 8 AWR).
Zodra de inspecteur denkt dat je ergens belasting over moet betalen, kan de
inspecteur een uitnodiging tot aangifte geven aan de belastingplichtige.
Art. 8 lid 1 AWR een uitnodiging tot aangifte mag niet geweigerd worden.
, De inkomstenbelasting is een bijvoorbeeld een aanslagbelasting, maar hiervoor
moet je wel eerst aangifte doen (art. 6 AWR).
Het feit dat je aangifte moet doen, betekent dus niet automatisch dat er sprake is
van een aangifte belasting.
Wat gebeurt er als een belastingplichtige niet (of te weinig)
belasting betaalt?
Aangiftebelasting:
Art. 19 AWR zegt dat de aangifte binnen een maand na het belastbaar feit
gedaan moet worden.
Als er bij de eerste aangifte (door de belastingplichtige) te weinig is betaald, kan
de inspecteur daarna een naheffing opleggen.
Vereisten voor naheffing (art. 20 AWR):
Te weinig (of geen) belasting betaald
Kan opgelegd worden tot 5 jaar na het belastbaar feit
Art. 20 lid 4 AWR bevat een uitzondering op de bevoegdheid tot de opleg
van een naheffing
Aanslagbelasting:
De eerste aanslag moet binnen 3 jaar, nadat het termijn waarover belasting moet
worden betaald is verlopen, worden opgelegd (art. 11 lid 3 AWR).
De inspecteur mag ambtshalve de (hoogte van) aanslag vaststellen (art. 11 lid 2
AWR), maar er moet wel sprake zijn van een redelijk schatting, vanwege de
algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb).
Dit is een ambtshalve aanslag (zo wordt deze specifieke aanslag genoemd).
De eerste aanslag kan gecorrigeerd worden met een navordering (art. 16 lid 1
AWR). De termijn hiervoor begint ook bij de afloop van de termijn waarover
belasting moet worden betaald (dus op hetzelfde moment als de eerste aanslag).
De termijn voor een navordering is wel langer dan voor de eerste aanslag,
namelijk 5 jaar (art. 16 lid 3 AWR).
Vereisten voor navordering (art. 16 lid 1 AWR):
Nieuw feit: de inspecteur wist iets niet en had dit ook niet kunnen weten
Of
Kwade trouw: de belastingplichtige heeft opzettelijke verkeerde info
gegeven of goedgekeurd
Art. 16 lid 2 AWR geeft nog een paar extra gevallen waarin navordering mogelijk
is.
Rechtsbescherming
Men kan tegen een naheffing of navordering of aanslag in bezwaar gaan bij de
inspecteur (art. 22j AWR).
Er moet hiervoor een aanslag zijn (een telefoontje is niet voldoende). Definitie
'belastingaanslag' is te vinden in art. 2 lid 3 sub d AWR.
Er ligt een omgekeerde en verzwaarde bewijslast op de belastingplichtige.
