PA CVA
Werkkaart aanvullend onderzoek richtlijn: stoornissen in functies en beperkingen in
activiteiten en participatie
Bewustzijnsniveau:
- Is de patiënt aanspreekbaar?
Algemene indruk:
- Is de patiënt coöperatief, gemotiveerd, belastbaar
Communicatie en neuropsychologische functiestoornissen:
- Zijn er problemen met communicatie?
- Zijn er stoornissen in oriëntatie in plaats en persoon?
- Zijn er problemen met geheugen en/of concentratie?
- Is er sprake van visuele en/of somatosensorische inattentie?
- Zijn er stoornissen in de praxis?
Hersenzenuwen:
- Is er sprake van stoornissen in functie verzorgd door hersenzenuwen? (denk hierbij
aan hemianopsie, dysartie, slikstoornissen?)
Complicaties:
- Zijn er pulmonale problemen en/of cardiovasculaire problemen?
- Is er sprake van diepe veneuze trombose en/of decubitus en/of handoedeem?
Ernst van de parese:
- Vinden bewegingen plaats in synergetische patronen?
- Is gedissocieerd bewegen moeilijk?
Spierkracht:
- Zijn er veranderingen in spierkracht?
Coordinatie:
- Zijn er problemen met de coordinatie?
Gewrichtsmobiliteit:
- Is er sprake van een verminderde passieve gewrichtsmobiliteit van de extremiteiten?
Somatosensorische functies:
- Zijn er veranderingen in de vitale sensibiliteit en/of gnostische sensibiliteit (houdings
en bewegingszin)?
Spiertonus:
- Is er sprake van weerstand tegen passief bewegen?
,Pijn:
- Is er sprake van een algemeen pijnsyndroom?
- Is er sprake van hemiplegische schouderpijn?
Houding handhaven:
- Zijn er problemen met liggen?
- Zijn er problemen met evenwicht tijdens zitten?
- Zijn er problemen met evenwicht tijdens staan?
Houding veranderen:
- Zijn er problemen met omrollen/omdraaien naar de paretische zijde?
- Zijn er problemen met omrollen/omdraaien naar de niet paretische zijde?
- Zijn er problemen met de transfer van lig naar zit en vice versa?
- Zijn er problemen met de transfer van zit naar zit?
- Zijn er problemen met de transfer van zit naar stand en vice versa?
Dragen, verplaatsen en manipuleren van voorwerpen:
- Zijn er problemen met (op)tillen en meenemen/dragen?
- Zijn er problemen met het gebruik van de paretische arm/hand?
Verplaatsen:
- Zijn er problemen met het lopen binnenshuis en/of buitenshuis?
- Is er sprake van valincidenten?
- Is er sprake van een verhoogd valrisico?
- Zijn er problemen met het zelfstandig verplaatsen in een rolstoel?
Gebruik van hulpmiddelen:
- Worden (loop)hulpmiddelen adequaat gebruikt?
Gebruik van vervoermiddel:
- Zijn er problemen met zelfstandig fietsen?
- Zijn er problemen met het autorijden?
- Kan gebruik gemaakt worden van het OV?
ADL:
- Zijn er problemen met basale of bijzondere ADL vaardigheden?
Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
In hoeverre participatie in ziekenhuis en revalidatie uitvragen?
- In revalidatiecentrum zeker uitvragen – gaat om terugkeer naar huis en rollen veel
vervullen
- In ziekenhuis niet zo snel, als iemand heel laag belastbaar is helemaal niet, dan kijk je
hoe de situatie is
- Op ja pa wel altijd vragen – dan heel de icf langs gaan
,Ziekenhuis:
De acute fase
De mensen worden hier opgenomen die een CVA hebben gehad en als gevolg daarvan zijn
opgenomen in het ziekenhuis
De opnameduur op de stoke unit is meestal 48 uur, daarna volgt overplaatsing naar de
afdeling neurologie. De meeste patiënten zijn minder dan een week opgenomen in het
ziekenhuis
- Het functioneren in kaart brengen
- Kan de patiënt naar huis of revalidatiecentrum of geriatrische revalidatie?
- Prognose stellen
Je gaat vooral werken aan de transfers en de loopvaardigheid
Anamnese:
- Voorstellen
- Kunt u mij vertellen wat er is gebeurd? -> cognitief
- Hoelang geleden gebeurd? Hoelang ligt u hier al?
- Hoe gaat het nu met u? Hoe voelt u zich?
- Eerste keer CVA of al vaker gehad? – zo ja, hoe is dit toen gegaan?
- ( Welke hemisfeer? )
Functies:
- Waar heeft u op dit moment last van, wat merk je?/ wat voor klachten ervaart op dit
moment?
- Wat ervaart de patiënt zelf als probleem? – op functie, activiteit en participatieniveau
- Hoe voelt de linker of rechter helft van uw lichaam aan?
- Ervaart u gevoelsstoornissen? Hoe zit het met uw gevoel aan de linker/rechterkant?–
benen en armen?
- Ervaart u krachtsvermindering in een kant van uw lichaam? – benen en armen?
( parese )
- Merk je dat je spieren heel erg slap zijn? ( verlamming, paralyse ), zwaar voelen
( vaak eerst hypo, dan hyper )
- Spasticiteit? -> Merk je dat je spieren heel erg gespannen zijn? Kramp? Onvermogen
om de hand te openen, pols te bewegen, armen te strekken, gewrichten niet kunnen
buigen/strekken, staan, lopen en evenwicht bewaren moeilijk of onmogelijk?
( spasticiteit )
- Hoe zit het met uw zicht? Kun je alles goed zien, merk je hier iets aan? Dubbel zien bv
- Hoe is het met uw spraak? – ervaart u hier belemmeringen in qua praten?
- Heeft u al iets gegeten? Hoe gaat het slikken?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
,Activiteiten:
- Hoe gaat het met draaien, komen zitten, zitten zelf, opstaan etc..
- Heb je al op de rand van het bed gezeten? ( geprobeerd? ) Zo ja, hoe ging dit?
- Ben je al uit bed geweest? Zo ja, hoe ging dit?
- Heeft u al geprobeerd een stukje te lopen? Zo ja, hoe ging dit?- loophulpmiddel?
- Bent u al naar het toilet geweest?
- Gedaan alleen of met hulp? – met loophulpmiddel?
- Hoe ging dit? Wat merk je dan allemaal? – qua balans / evenwicht
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
- Ben je links of rechts?
- Hoe gaat het met het gebruiken van je armen en handen? Merk je hier iets aan?
- Kunt u uw vingers(/tenen) bewegen?
- Kunt u uw arm buigen? Zijn hier problemen mee?
- Heb je al iets opgepakt etc. hoe ging dit?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat? Enig idee?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
- Heb je al andere dingen gedaan? Hoe gaan andere dingen? Wat kunt u op dit
moment?
Participatie en externe factoren:
- Hoe ziet een dag er bij u ongeveer uit? – voordat u een CVA kreeg
- Hoe ziet uw dagelijks leven er verder uit? Wat kon u allemaal – huishouden
- Werkt u?
- Heeft u hobby’s?
- Sport u?
- Hoe zag uw leefstijl er hiervoor een beetje uit? Wat deed u qua beweging? – roken?
- Functioneren ADL voorheen? – zelfstandig/loophulpmiddel?
- Hoe zal t straks thuis gaan of op het werk> heb je daar al over nagedacht?
- Hoe ziet uw thuissituatie / woonsituatie eruit?
- Woont u alleen? Man/vrouw/kinderen -> hun reactie op de CVA
- Is er voldoende hulp mogelijke thuis? – sociale ondersteuning/fysieke ondersteuning
- Wat voor huis woont u? Trappen en drempels ( eventuele aanpassingen voor de trap
op moeten om te kunnen slapen? )
- Wat moet u kunnen om weer naar huis te gaan? Wat moet u thuis kunnen?
Persoonlijke factoren
, - Leeftijd
- Merkt u verder nog iets? Bv verschil in je concentratie, aandacht ( minder aandacht
voor een bepaalde lichaamshelft )
- Hoe zit het qua geheugen?
- Hoe gaat het communiceren verder, qua taal bv
- Minder aandacht voor de aangedane kant, of hoor je dit wel eens vanuit je familie?
- Wat is uw reactie op uw CVA, hoe gaat u hiermee om, hoe kijkt u hier tegen aan?
- Wat heeft de beroerte met u gedaan?
- Wat zijn uw verwachtingen voor de komende behandelperiode?
- Wat denk je dat er zelf nog moet gebeuren, waar we aan moeten gaan werken
samen?
- Hoe kijkt u tegen dit proces aan? Hoe gaat u het behandelproces in?
- Sprake van angst? Waar ben je nou precies bang voor?
- Motivatie? Bent u gemotiveerd voor de behandeling? Kijkt u hier positief naar? – wat
zal er moeten gebeurden of hoe kan deze beïnvloed worden?
- Heeft u nog andere medische aandoeningen of gezondheidsklachten?
- Gebruikt u medicijnen?
- Wat is uw hulpvraag? Wat zou u graag weer willen: naar huis kunnen
- Wat zou u graag weer willen kunnen voordat u naar huis gaat?
Samenvatten
Kennis over CVA
Revalidatie:
GRZ: geriatrische revalidatiezorg
MSR: medisch specialistische revalidatie
- Je wilt erachter komen wat iemand kan op dit moment
- Iemand weer thuis te kunnen laten functioneren
Anamnese:
- Voorstellen
- Waar kan ik u mee helpen?
- Kunt u mijn vertellen wat er is gebeurd?
- Hoelang geleden gebeurd?
- Hoelang bent u hier al?
- Hoelang heeft u in het ziekenhuis gelegen?
- Hoe gaat het nu met u? Hoe voelt u zich nu?
, - Eerste keer CVA?
- Wat is er allemaal in het ziekenhuis gebeurd, wat heb je daar gedaan? Wat kon je in
het ziekenhuis allemaal. Wat heeft u daar gedaan? – zal je ook via de overdracht
lezen
- Hoe ziet het beloop vanaf ziekenhuis tot nu eruit? Wat heeft u gedaan?
- Wat is de reden dat u hier bent en nog niet thuis denkt u zelf? Enig ideen waarom u
nog niet thuis bent?
Functie:
- Wat voor klachten ervaart u op dit moment, wat merk je? / waar heb je op dit
moment zelf last van?
- Wat ervaart de patiënt zelf als probleem? – op functie, activiteit en participatieniveau
- Hoe voelt de linker of rechterheft van uw lichaam?
- Hoe zit het met uw gevoel aan de linker / rechterkant? – ervaart u
gevoelsstoornissen? – benen en armen?
- Ervaart u krachtsvermindering in een kant van uw lichaam? – benen en armen?
( parese )
- Merk je dat je spieren heel erg slap zijn? ( verlamming, paralyse ), zwaar voelen ( vaak
eerst hypo, dan hyper )
- Spasticiteit? -> Merk je dat je spieren heel erg gespannen zijn? Kramp? Onvermogen
om de hand te openen, pols te bewegen, armen te strekken, gewrichten niet kunnen
buigen/strekken, staan, lopen en evenwicht bewaren moeilijk of onmogelijk?
( spasticiteit )
- Hoe voelt je schouder aan? (Voel je hier iets vreemds aan/vreemd gevoel?)
- Is er sprake van hemiplegische schouderpijn? Doet je schouder pijn
- Hoe zit het met uw zicht? Kun je alles goed zien, merk je hier iets aan? Dubbel zien bv
- Hoe is het met uw spraak? – ervaart u hier belemmeringen in?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
Activiteiten:
- Wat heeft u in het ziekenhuis allemaal al gedaan?
- Hoe gaat het zitten op bed, het opstaan vanuit bed of een stoel, het omdraaien in
bed.
- Heb je al gelopen? Hoe ging dit? – met een loophulpmiddel? Wat merk je dan
allemaal – qua balans bv – hoelang lopen?
- Al trap gelopen?
- Gedaan alleen of met hulp?
- Hoe gaan andere dagelijkse dingen?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat? Enig idee?
, - Ben je links of rechts?
- Hoe gaat het met het gebruiken van je armen en handen? Merk je hier iets aan?
- Kunt u uw vingers bewegen?
- Kunt u uw arm buigen? Zijn hier problemen mee?
- Heb je al iets opgepakt etc. hoe ging dit?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
- Wat voor andere dingen heb je al gedaan? Hoe gaan andere dingen? Wat kunt u op
dit moment?
Participatie en externe factoren:
- Hoe ziet een dag er bij u ongeveer uit? Voordat u een CVA kreeg
- Hoe ziet uw dagelijks leven er verder uit? Wat kon u allemaal – huishouden
- Werkt u?
- Heeft u hobby’s?
- Sport u?
- Hoe zag uw leefstijl er hiervoor een beetje uit? Wat deed u qua beweging? – roken?
- Functioneren ADL voorheen? – zelfstandig/loophulpmiddel?
- Hoe zal t straks thuis gaan of op het werk> heb je daar al over nagedacht?
- Hoe ziet uw thuissituatie / woonsituatie eruit?
- Woont u alleen? Man / vrouw/kinderen -> hun reactie op CVA
- Is er voldoende hulp mogelijk thuis? – sociale ondersteuning/fysieke ondersteuning
- Wat voor huis woont u? Trappen en drempels ( eventuele aanpassingen voor de trap
op moeten om te kunnen slapen? )
- Wat moet u kunnen om weer naar huis te gaan? Wat moet u thuis kunnen?
Persoonlijke factoren:
- Leeftijd
- Merkt u verder nog iets? Bv verschil in je concentratie, aandacht ( minder aandacht
voor een bepaalde lichaamshelft )
- Hoe zit het qua geheugen?
- Hoe gaat het communiceren verder, qua taal bv
- Minder aandacht voor de aangedane kant, of hoor je dit wel eens vanuit je familie?
- Wat is uw reactie op uw CVA, hoe gaat u hiermee om, hoe kijkt u hier tegen aan?
- Wat heeft de hersenbloeding met u gedaan?
- Wat zijn uw verwachtingen voor de komende behandelperiode?
- Wat denk je dat er zelf nog moet gebeuren, waar we aan moeten gaan werken
samen? Wat is er nodig volgens u?
, - Hoe kijkt u tegen dit proces aan? Hoe gaat u het behandelproces in?
- Sprake van angst? Waar ben je nou precies bang voor?
- Motivatie? Bent u gemotiveerd voor de behandeling? Kijkt u hier positief naar? – wat
zal er moeten gebeurden of hoe kan deze beinvloed worden?
- Heeft u nog andere medische aandoeningen of gezondheidsklachten?
- Gebruikt u medicijnen?
- Wat is uw hulpvraag? Wat zou u graag willen? Wat moet u kunnen om weer naar
huis te gaan?
Samenvatten
Kennis over CVA
Onderzoek:
Als de patiënt bijvoorbeeld niet specifiek aangeeft van welke klachten deze persoon last
heeft valt er dus heel veel te testen – begin dan bij het belangrijkste ( MI en TCT ) – je moet
ergens beginnen, in de acute fase begin je hier voor sowieso eerst mee, ook om de prognose
te stellen en omdat je nog geen idee hebt over hoe de kracht en balans zijn
- Je benoemt dan wel alle onderzoeksdoelstellingen, maar gaat ze niet allemaal doen
, - Kijken welke het belangrijkste is ( MI ) en ( TCT )
- Bij sensibiliteit beginnen met de globale sensibiliteit
- Wel in logische verbanden, bv eerst de TCT en daarna pas de transfers / lopen ( of
iemand moet aangeven dat de transfers al goed gaan ) , er moet namelijk een goede
zitbalans en spierkracht zijn voor het lopen
Bij bv de TCT test, goed op de veiligheid letten, aan de kant staan waar de patiënt heen rolt,
zodat hij niet uit bed kan vallen, dicht bij de patiënt staan om voldoende veiligheid te
waarborgen
Als je weet dat de patiënt hiervoor de transfers heeft uitgevoerd met behulp van 2
verpleegkundige, of als je geen idee hebt van de kracht van iemand, maak dan een lage
transfer en kies voor de veiligheid – in je therapie en onderzoek
Haal leuning uit de stoel, voetsteunen weg
Verschil BBS en Mini bestest:
- Je meet bij beide het valrisico
- Bbs is statischer en minibest is dynamischer
- BBS: enkel transfers, geen lopen, je hoeft niet te lopen, vooral proactief
- Minibest: het reactieve en lopen, iemand moet een fac 3 hebben
Eerst spierkracht bekijken voordat je gaat lopen
Balans met zitten slecht – verbeteren
Dus nog niet gaan staan
Zitbalans eerst herder voordat je gaat lopen, lopen bekijken ( voorwaarde goede zitbalans en
goede spierkracht )
Observeren onderzoek transfers laten doen
Je ziet dan of dit veilig en zelfstandig kan en hoeveel hulp je hierbij moet bieden
- Dicht bij de patiënt blijven en ingrijpen wanneer het mis gaat
Bij casus vorig jaar – alsnog de transfer zelf laten doen en observeren: dit kan al weer
veranderd zijn
Eerst de eerst de TCT en MI als je hier nog niks van weet, dan nog geen transfers laten doen
Functieniveau:
- Sensibiliteit ( globale sensibiliteit, EmNSA )
- Kracht ( MI )
- Rompbalans / rompstabiliteit ( TCT )
- Balans ( BBS ) ( mini bestest )
- Spiertonus / ( PRPM )
, - Vermoeidheid ( uitvragen en kijken – observatie ) – patiënt hield 30 minuten therapie
goed vol
Activiteitenniveau:
- Arm – hand vaardigheid ( FMA ) ( FAT )
- Transfers lig – zit, zit – lig, zit – stand ( observatie + begeleiding – hoeveel hulp moet
je bieden )
- Lopen + traplopen ( 10mlt ) ( FAC )
Participatieniveau:
- Niet onderzoeken in het ziekenhuis
Externe factoren:
- Niet onderzoeken in het ziekenhuis
Persoonlijke factoren:
- Bewegingsangst – observatie en vragen
- Voorkennis - vragen
Cognitie: observeren: testen hoef je niet te kennen
- Test voor hemi inattentie / neglect ( aandachtsstoornis )
- Test voor hemi anopsie ( je ziet maar 1 helft )
Kijken naar de mate van sensibiliteit:
- Als er tijdens de anamnese wordt aangegeven dat er minder gevoel is
- Dmv palperen – strijken met de handpalm ( globale sensibiliteit ) – eerst de goede
kant, daarna de aangedane zijde
- EmNSA
- Sensibiliteit: motorische schors aangedaan, waardoor je bv je been minder goed
voelt, je voelt dus niet dat je been bv ergens tegen aanloopt
Kijken of er sprake is van een subluxatie
- Als er tijdens de anamnese wordt aangegeven dat iemand wat aan zijn schouder
voelt
- Onderzoeken van de paretische schouder: ( door afgenomen kracht in de schouder )
PROM en AROM:
- Abductie, exorotatie, endorotatie, antelflexie
Werkkaart aanvullend onderzoek richtlijn: stoornissen in functies en beperkingen in
activiteiten en participatie
Bewustzijnsniveau:
- Is de patiënt aanspreekbaar?
Algemene indruk:
- Is de patiënt coöperatief, gemotiveerd, belastbaar
Communicatie en neuropsychologische functiestoornissen:
- Zijn er problemen met communicatie?
- Zijn er stoornissen in oriëntatie in plaats en persoon?
- Zijn er problemen met geheugen en/of concentratie?
- Is er sprake van visuele en/of somatosensorische inattentie?
- Zijn er stoornissen in de praxis?
Hersenzenuwen:
- Is er sprake van stoornissen in functie verzorgd door hersenzenuwen? (denk hierbij
aan hemianopsie, dysartie, slikstoornissen?)
Complicaties:
- Zijn er pulmonale problemen en/of cardiovasculaire problemen?
- Is er sprake van diepe veneuze trombose en/of decubitus en/of handoedeem?
Ernst van de parese:
- Vinden bewegingen plaats in synergetische patronen?
- Is gedissocieerd bewegen moeilijk?
Spierkracht:
- Zijn er veranderingen in spierkracht?
Coordinatie:
- Zijn er problemen met de coordinatie?
Gewrichtsmobiliteit:
- Is er sprake van een verminderde passieve gewrichtsmobiliteit van de extremiteiten?
Somatosensorische functies:
- Zijn er veranderingen in de vitale sensibiliteit en/of gnostische sensibiliteit (houdings
en bewegingszin)?
Spiertonus:
- Is er sprake van weerstand tegen passief bewegen?
,Pijn:
- Is er sprake van een algemeen pijnsyndroom?
- Is er sprake van hemiplegische schouderpijn?
Houding handhaven:
- Zijn er problemen met liggen?
- Zijn er problemen met evenwicht tijdens zitten?
- Zijn er problemen met evenwicht tijdens staan?
Houding veranderen:
- Zijn er problemen met omrollen/omdraaien naar de paretische zijde?
- Zijn er problemen met omrollen/omdraaien naar de niet paretische zijde?
- Zijn er problemen met de transfer van lig naar zit en vice versa?
- Zijn er problemen met de transfer van zit naar zit?
- Zijn er problemen met de transfer van zit naar stand en vice versa?
Dragen, verplaatsen en manipuleren van voorwerpen:
- Zijn er problemen met (op)tillen en meenemen/dragen?
- Zijn er problemen met het gebruik van de paretische arm/hand?
Verplaatsen:
- Zijn er problemen met het lopen binnenshuis en/of buitenshuis?
- Is er sprake van valincidenten?
- Is er sprake van een verhoogd valrisico?
- Zijn er problemen met het zelfstandig verplaatsen in een rolstoel?
Gebruik van hulpmiddelen:
- Worden (loop)hulpmiddelen adequaat gebruikt?
Gebruik van vervoermiddel:
- Zijn er problemen met zelfstandig fietsen?
- Zijn er problemen met het autorijden?
- Kan gebruik gemaakt worden van het OV?
ADL:
- Zijn er problemen met basale of bijzondere ADL vaardigheden?
Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
In hoeverre participatie in ziekenhuis en revalidatie uitvragen?
- In revalidatiecentrum zeker uitvragen – gaat om terugkeer naar huis en rollen veel
vervullen
- In ziekenhuis niet zo snel, als iemand heel laag belastbaar is helemaal niet, dan kijk je
hoe de situatie is
- Op ja pa wel altijd vragen – dan heel de icf langs gaan
,Ziekenhuis:
De acute fase
De mensen worden hier opgenomen die een CVA hebben gehad en als gevolg daarvan zijn
opgenomen in het ziekenhuis
De opnameduur op de stoke unit is meestal 48 uur, daarna volgt overplaatsing naar de
afdeling neurologie. De meeste patiënten zijn minder dan een week opgenomen in het
ziekenhuis
- Het functioneren in kaart brengen
- Kan de patiënt naar huis of revalidatiecentrum of geriatrische revalidatie?
- Prognose stellen
Je gaat vooral werken aan de transfers en de loopvaardigheid
Anamnese:
- Voorstellen
- Kunt u mij vertellen wat er is gebeurd? -> cognitief
- Hoelang geleden gebeurd? Hoelang ligt u hier al?
- Hoe gaat het nu met u? Hoe voelt u zich?
- Eerste keer CVA of al vaker gehad? – zo ja, hoe is dit toen gegaan?
- ( Welke hemisfeer? )
Functies:
- Waar heeft u op dit moment last van, wat merk je?/ wat voor klachten ervaart op dit
moment?
- Wat ervaart de patiënt zelf als probleem? – op functie, activiteit en participatieniveau
- Hoe voelt de linker of rechter helft van uw lichaam aan?
- Ervaart u gevoelsstoornissen? Hoe zit het met uw gevoel aan de linker/rechterkant?–
benen en armen?
- Ervaart u krachtsvermindering in een kant van uw lichaam? – benen en armen?
( parese )
- Merk je dat je spieren heel erg slap zijn? ( verlamming, paralyse ), zwaar voelen
( vaak eerst hypo, dan hyper )
- Spasticiteit? -> Merk je dat je spieren heel erg gespannen zijn? Kramp? Onvermogen
om de hand te openen, pols te bewegen, armen te strekken, gewrichten niet kunnen
buigen/strekken, staan, lopen en evenwicht bewaren moeilijk of onmogelijk?
( spasticiteit )
- Hoe zit het met uw zicht? Kun je alles goed zien, merk je hier iets aan? Dubbel zien bv
- Hoe is het met uw spraak? – ervaart u hier belemmeringen in qua praten?
- Heeft u al iets gegeten? Hoe gaat het slikken?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
,Activiteiten:
- Hoe gaat het met draaien, komen zitten, zitten zelf, opstaan etc..
- Heb je al op de rand van het bed gezeten? ( geprobeerd? ) Zo ja, hoe ging dit?
- Ben je al uit bed geweest? Zo ja, hoe ging dit?
- Heeft u al geprobeerd een stukje te lopen? Zo ja, hoe ging dit?- loophulpmiddel?
- Bent u al naar het toilet geweest?
- Gedaan alleen of met hulp? – met loophulpmiddel?
- Hoe ging dit? Wat merk je dan allemaal? – qua balans / evenwicht
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
- Ben je links of rechts?
- Hoe gaat het met het gebruiken van je armen en handen? Merk je hier iets aan?
- Kunt u uw vingers(/tenen) bewegen?
- Kunt u uw arm buigen? Zijn hier problemen mee?
- Heb je al iets opgepakt etc. hoe ging dit?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat? Enig idee?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
- Heb je al andere dingen gedaan? Hoe gaan andere dingen? Wat kunt u op dit
moment?
Participatie en externe factoren:
- Hoe ziet een dag er bij u ongeveer uit? – voordat u een CVA kreeg
- Hoe ziet uw dagelijks leven er verder uit? Wat kon u allemaal – huishouden
- Werkt u?
- Heeft u hobby’s?
- Sport u?
- Hoe zag uw leefstijl er hiervoor een beetje uit? Wat deed u qua beweging? – roken?
- Functioneren ADL voorheen? – zelfstandig/loophulpmiddel?
- Hoe zal t straks thuis gaan of op het werk> heb je daar al over nagedacht?
- Hoe ziet uw thuissituatie / woonsituatie eruit?
- Woont u alleen? Man/vrouw/kinderen -> hun reactie op de CVA
- Is er voldoende hulp mogelijke thuis? – sociale ondersteuning/fysieke ondersteuning
- Wat voor huis woont u? Trappen en drempels ( eventuele aanpassingen voor de trap
op moeten om te kunnen slapen? )
- Wat moet u kunnen om weer naar huis te gaan? Wat moet u thuis kunnen?
Persoonlijke factoren
, - Leeftijd
- Merkt u verder nog iets? Bv verschil in je concentratie, aandacht ( minder aandacht
voor een bepaalde lichaamshelft )
- Hoe zit het qua geheugen?
- Hoe gaat het communiceren verder, qua taal bv
- Minder aandacht voor de aangedane kant, of hoor je dit wel eens vanuit je familie?
- Wat is uw reactie op uw CVA, hoe gaat u hiermee om, hoe kijkt u hier tegen aan?
- Wat heeft de beroerte met u gedaan?
- Wat zijn uw verwachtingen voor de komende behandelperiode?
- Wat denk je dat er zelf nog moet gebeuren, waar we aan moeten gaan werken
samen?
- Hoe kijkt u tegen dit proces aan? Hoe gaat u het behandelproces in?
- Sprake van angst? Waar ben je nou precies bang voor?
- Motivatie? Bent u gemotiveerd voor de behandeling? Kijkt u hier positief naar? – wat
zal er moeten gebeurden of hoe kan deze beïnvloed worden?
- Heeft u nog andere medische aandoeningen of gezondheidsklachten?
- Gebruikt u medicijnen?
- Wat is uw hulpvraag? Wat zou u graag weer willen: naar huis kunnen
- Wat zou u graag weer willen kunnen voordat u naar huis gaat?
Samenvatten
Kennis over CVA
Revalidatie:
GRZ: geriatrische revalidatiezorg
MSR: medisch specialistische revalidatie
- Je wilt erachter komen wat iemand kan op dit moment
- Iemand weer thuis te kunnen laten functioneren
Anamnese:
- Voorstellen
- Waar kan ik u mee helpen?
- Kunt u mijn vertellen wat er is gebeurd?
- Hoelang geleden gebeurd?
- Hoelang bent u hier al?
- Hoelang heeft u in het ziekenhuis gelegen?
- Hoe gaat het nu met u? Hoe voelt u zich nu?
, - Eerste keer CVA?
- Wat is er allemaal in het ziekenhuis gebeurd, wat heb je daar gedaan? Wat kon je in
het ziekenhuis allemaal. Wat heeft u daar gedaan? – zal je ook via de overdracht
lezen
- Hoe ziet het beloop vanaf ziekenhuis tot nu eruit? Wat heeft u gedaan?
- Wat is de reden dat u hier bent en nog niet thuis denkt u zelf? Enig ideen waarom u
nog niet thuis bent?
Functie:
- Wat voor klachten ervaart u op dit moment, wat merk je? / waar heb je op dit
moment zelf last van?
- Wat ervaart de patiënt zelf als probleem? – op functie, activiteit en participatieniveau
- Hoe voelt de linker of rechterheft van uw lichaam?
- Hoe zit het met uw gevoel aan de linker / rechterkant? – ervaart u
gevoelsstoornissen? – benen en armen?
- Ervaart u krachtsvermindering in een kant van uw lichaam? – benen en armen?
( parese )
- Merk je dat je spieren heel erg slap zijn? ( verlamming, paralyse ), zwaar voelen ( vaak
eerst hypo, dan hyper )
- Spasticiteit? -> Merk je dat je spieren heel erg gespannen zijn? Kramp? Onvermogen
om de hand te openen, pols te bewegen, armen te strekken, gewrichten niet kunnen
buigen/strekken, staan, lopen en evenwicht bewaren moeilijk of onmogelijk?
( spasticiteit )
- Hoe voelt je schouder aan? (Voel je hier iets vreemds aan/vreemd gevoel?)
- Is er sprake van hemiplegische schouderpijn? Doet je schouder pijn
- Hoe zit het met uw zicht? Kun je alles goed zien, merk je hier iets aan? Dubbel zien bv
- Hoe is het met uw spraak? – ervaart u hier belemmeringen in?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
Activiteiten:
- Wat heeft u in het ziekenhuis allemaal al gedaan?
- Hoe gaat het zitten op bed, het opstaan vanuit bed of een stoel, het omdraaien in
bed.
- Heb je al gelopen? Hoe ging dit? – met een loophulpmiddel? Wat merk je dan
allemaal – qua balans bv – hoelang lopen?
- Al trap gelopen?
- Gedaan alleen of met hulp?
- Hoe gaan andere dagelijkse dingen?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat? Enig idee?
, - Ben je links of rechts?
- Hoe gaat het met het gebruiken van je armen en handen? Merk je hier iets aan?
- Kunt u uw vingers bewegen?
- Kunt u uw arm buigen? Zijn hier problemen mee?
- Heb je al iets opgepakt etc. hoe ging dit?
- Vragen waarom diegene denkt dat bv een activiteit moeilijk gaat?
- Bij wat voor dingen ervaar je hier problemen mee?
- Wat voor andere dingen heb je al gedaan? Hoe gaan andere dingen? Wat kunt u op
dit moment?
Participatie en externe factoren:
- Hoe ziet een dag er bij u ongeveer uit? Voordat u een CVA kreeg
- Hoe ziet uw dagelijks leven er verder uit? Wat kon u allemaal – huishouden
- Werkt u?
- Heeft u hobby’s?
- Sport u?
- Hoe zag uw leefstijl er hiervoor een beetje uit? Wat deed u qua beweging? – roken?
- Functioneren ADL voorheen? – zelfstandig/loophulpmiddel?
- Hoe zal t straks thuis gaan of op het werk> heb je daar al over nagedacht?
- Hoe ziet uw thuissituatie / woonsituatie eruit?
- Woont u alleen? Man / vrouw/kinderen -> hun reactie op CVA
- Is er voldoende hulp mogelijk thuis? – sociale ondersteuning/fysieke ondersteuning
- Wat voor huis woont u? Trappen en drempels ( eventuele aanpassingen voor de trap
op moeten om te kunnen slapen? )
- Wat moet u kunnen om weer naar huis te gaan? Wat moet u thuis kunnen?
Persoonlijke factoren:
- Leeftijd
- Merkt u verder nog iets? Bv verschil in je concentratie, aandacht ( minder aandacht
voor een bepaalde lichaamshelft )
- Hoe zit het qua geheugen?
- Hoe gaat het communiceren verder, qua taal bv
- Minder aandacht voor de aangedane kant, of hoor je dit wel eens vanuit je familie?
- Wat is uw reactie op uw CVA, hoe gaat u hiermee om, hoe kijkt u hier tegen aan?
- Wat heeft de hersenbloeding met u gedaan?
- Wat zijn uw verwachtingen voor de komende behandelperiode?
- Wat denk je dat er zelf nog moet gebeuren, waar we aan moeten gaan werken
samen? Wat is er nodig volgens u?
, - Hoe kijkt u tegen dit proces aan? Hoe gaat u het behandelproces in?
- Sprake van angst? Waar ben je nou precies bang voor?
- Motivatie? Bent u gemotiveerd voor de behandeling? Kijkt u hier positief naar? – wat
zal er moeten gebeurden of hoe kan deze beinvloed worden?
- Heeft u nog andere medische aandoeningen of gezondheidsklachten?
- Gebruikt u medicijnen?
- Wat is uw hulpvraag? Wat zou u graag willen? Wat moet u kunnen om weer naar
huis te gaan?
Samenvatten
Kennis over CVA
Onderzoek:
Als de patiënt bijvoorbeeld niet specifiek aangeeft van welke klachten deze persoon last
heeft valt er dus heel veel te testen – begin dan bij het belangrijkste ( MI en TCT ) – je moet
ergens beginnen, in de acute fase begin je hier voor sowieso eerst mee, ook om de prognose
te stellen en omdat je nog geen idee hebt over hoe de kracht en balans zijn
- Je benoemt dan wel alle onderzoeksdoelstellingen, maar gaat ze niet allemaal doen
, - Kijken welke het belangrijkste is ( MI ) en ( TCT )
- Bij sensibiliteit beginnen met de globale sensibiliteit
- Wel in logische verbanden, bv eerst de TCT en daarna pas de transfers / lopen ( of
iemand moet aangeven dat de transfers al goed gaan ) , er moet namelijk een goede
zitbalans en spierkracht zijn voor het lopen
Bij bv de TCT test, goed op de veiligheid letten, aan de kant staan waar de patiënt heen rolt,
zodat hij niet uit bed kan vallen, dicht bij de patiënt staan om voldoende veiligheid te
waarborgen
Als je weet dat de patiënt hiervoor de transfers heeft uitgevoerd met behulp van 2
verpleegkundige, of als je geen idee hebt van de kracht van iemand, maak dan een lage
transfer en kies voor de veiligheid – in je therapie en onderzoek
Haal leuning uit de stoel, voetsteunen weg
Verschil BBS en Mini bestest:
- Je meet bij beide het valrisico
- Bbs is statischer en minibest is dynamischer
- BBS: enkel transfers, geen lopen, je hoeft niet te lopen, vooral proactief
- Minibest: het reactieve en lopen, iemand moet een fac 3 hebben
Eerst spierkracht bekijken voordat je gaat lopen
Balans met zitten slecht – verbeteren
Dus nog niet gaan staan
Zitbalans eerst herder voordat je gaat lopen, lopen bekijken ( voorwaarde goede zitbalans en
goede spierkracht )
Observeren onderzoek transfers laten doen
Je ziet dan of dit veilig en zelfstandig kan en hoeveel hulp je hierbij moet bieden
- Dicht bij de patiënt blijven en ingrijpen wanneer het mis gaat
Bij casus vorig jaar – alsnog de transfer zelf laten doen en observeren: dit kan al weer
veranderd zijn
Eerst de eerst de TCT en MI als je hier nog niks van weet, dan nog geen transfers laten doen
Functieniveau:
- Sensibiliteit ( globale sensibiliteit, EmNSA )
- Kracht ( MI )
- Rompbalans / rompstabiliteit ( TCT )
- Balans ( BBS ) ( mini bestest )
- Spiertonus / ( PRPM )
, - Vermoeidheid ( uitvragen en kijken – observatie ) – patiënt hield 30 minuten therapie
goed vol
Activiteitenniveau:
- Arm – hand vaardigheid ( FMA ) ( FAT )
- Transfers lig – zit, zit – lig, zit – stand ( observatie + begeleiding – hoeveel hulp moet
je bieden )
- Lopen + traplopen ( 10mlt ) ( FAC )
Participatieniveau:
- Niet onderzoeken in het ziekenhuis
Externe factoren:
- Niet onderzoeken in het ziekenhuis
Persoonlijke factoren:
- Bewegingsangst – observatie en vragen
- Voorkennis - vragen
Cognitie: observeren: testen hoef je niet te kennen
- Test voor hemi inattentie / neglect ( aandachtsstoornis )
- Test voor hemi anopsie ( je ziet maar 1 helft )
Kijken naar de mate van sensibiliteit:
- Als er tijdens de anamnese wordt aangegeven dat er minder gevoel is
- Dmv palperen – strijken met de handpalm ( globale sensibiliteit ) – eerst de goede
kant, daarna de aangedane zijde
- EmNSA
- Sensibiliteit: motorische schors aangedaan, waardoor je bv je been minder goed
voelt, je voelt dus niet dat je been bv ergens tegen aanloopt
Kijken of er sprake is van een subluxatie
- Als er tijdens de anamnese wordt aangegeven dat iemand wat aan zijn schouder
voelt
- Onderzoeken van de paretische schouder: ( door afgenomen kracht in de schouder )
PROM en AROM:
- Abductie, exorotatie, endorotatie, antelflexie
