• Lees zeker het toelich.ngsdocument op UFORA
• C. DE WULF, J. BAEL en S. DEVOS, Opstellen van notariële akten, Wolters Kluwer
o Opgelet: niet al.jd up-to-date (bv. vermelding oude wetsbepalingen) => studeer
a.d.h.v. je codex!
§ Soms zijn er ook woorden veranderen en die woorden zorgen voor een
impact bv in het erfrecht
o Deels zelfstudie: zie toelich.ngsdocument
o Niet alle randnummers te kennen: zie toelich.ngsdocument
• Deel 1 examen: SchriUelijk: 80% van totaalscore
o 4 uur
o Deel gesloten boek (enkel codex)
o Deel openboek (codex, cursus, slides, eigen voorbereiding): gaat vooral over de
zelfstudie
o Vooral casussen, ook theorievragen
o Eenvoudig rekenmachine toegelaten
• Deel 2 examen: Mondeling: 20% van totaalscore
o 20 minuten
o Theorievragen/Casussen
o Parate kennis (enkel codex)
Familiaal vermogensrecht ............................................................................................................................... 3
Huwelijksovereenkomst ..................................................................................................................................... 3
• Voor- en nadelen van het we7elijk stelsel vs het stelsel van scheiding van goederen ..................... 3
- 1. We7elijk stelsel:.......................................................................................................................... 3
o Voordelen .................................................................................................................................... 3
o Nadelen....................................................................................................................................... 4
- 2. Zuivere scheiding van goederen: ................................................................................................ 5
o Voordelen .................................................................................................................................... 5
o Nadelen..................................................................................................................................... 12
• De stelsels .......................................................................................................................................... 14
- 1) We,elijk stelsel ......................................................................................................................... 14
- 2) Stelsel van gemeenschap van aanwinsten en roerend goed ..................................................... 41
- 3) Stelsel van algehele gemeenschap ............................................................................................ 41
- 4) Zuivere scheiding van goederen ................................................................................................ 42
- 5) Contractuele erfstelling ............................................................................................................. 54
- 6) Wet Valkeniers: art. 2.3.2 BW en 4.147, §5 BW ........................................................................ 57
• Bekwaamheid .................................................................................................................................... 59
• Aandachtspunten bij het opstellen van de akte ............................................................................... 61
• Overzicht van de procedure .............................................................................................................. 62
• Wijziging huwelijksvermogensregeling Gjdens het huwelijk ........................................................... 63
Testament......................................................................................................................................................... 66
• Aandachtspunten .............................................................................................................................. 66
• Vormen van testamenten .................................................................................................................. 67
• Inhoud van het testament ................................................................................................................. 69
• Verdere inhoud van het testament ................................................................................................... 73
• Uitleg successierechten of erKelasGng ............................................................................................ 84
• Bekwaamheid .................................................................................................................................... 84
• Fysische onbekwaamheden .............................................................................................................. 86
• Vormvoorwaarden............................................................................................................................. 86
1
, • Bevoegdheid van de notaris .............................................................................................................. 89
• Verdere aandachtspunten wat de inhoud betreM ............................................................................ 90
• Formaliteiten te vervullen na het verlijden van de akte. Overzicht van de procedure ................... 94
• Formaliteiten na het overlijden ........................................................................................................ 94
• Akte herroeping van een testament ................................................................................................. 97
Schenking ......................................................................................................................................................... 97
• Inhoud en aandachtspunten ............................................................................................................. 97
• Bekwaamheid .................................................................................................................................. 106
- Bekwaamheid van de schenker(s)? ............................................................................................. 106
- Bekwaamheid tot ontvangen ...................................................................................................... 109
• Vorm- en geldigheidsvereisten ........................................................................................................ 110
- Notariële schenking (rechtstreekse schenking) ........................................................................... 110
- GiS van hand tot hand................................................................................................................. 112
- Onrechtstreekse schenking ......................................................................................................... 115
- Vermomde schenking .................................................................................................................. 117
• Verdere vereisten en aandachtspunten .......................................................................................... 118
- Schenking van tegenwoordige goederen tussen echtgenoten .................................................... 118
- Schenking aan rechtspersonen .................................................................................................... 120
• Formaliteiten te vervullen na het verlijden van de akte ................................................................ 121
Erfovereenkomsten ........................................................................................................................................ 123
• Wanneer is er een verbod van bedingen betreffende toekomsGge nalatenschappen? ................ 123
• Welke overeenkomsten en rechtshandelingen met uitwerking bij of na overlijden van een
persoon vallen er onder het huidig verbod van erfovereenkomsten (4 categorieën)?........................... 125
• SancGonering van niet-toegelaten erfovereenkomsten ................................................................. 128
• Toegelaten erfovereenkomsten: ..................................................................................................... 130
- Bekwaamheid .............................................................................................................................. 130
- Vormvereisten ............................................................................................................................. 130
- Publiciteit..................................................................................................................................... 130
- De globale erfovereenkomst ....................................................................................................... 130
- Punctuele uitzonderingen op het verbod .................................................................................... 130
- Gevolgen...................................................................................................................................... 130
Theorie toegepast in de notariële prak.jk
• Fase 1: informa.e-uitwisseling met cliënt(en) + advies
- Is de belangrijkste fase. Ze gaan zeggen wat ze willen, waarvoor ze een oplossing willen
• Fase 2: voorbereiding akte, incl. voorafgaande formaliteiten (bv checken of de cliënten geen
huwelijksovereenkomst hebben gesloten)
• Fase 3: opstellen van de akte: modellen + crea.viteit
- Je hebt modellen maar die moet je wel bewerken en herschrijven
• Fase 4: akte verlijden
• Fase 5: post-akte formaliteiten
• In de prak.jk lopen rechtstakken in elkaar over
- Vb: aankoop woning => schenking ouders + rela.etype + successieplanning + …
• Ook op examen: casussen => hypotheses maken, verschillende op.es onderzoeken
2
, Familiaal vermogensrecht
Huwelijksovereenkomst
• Voor- en nadelen van het we6elijk stelsel vs het stelsel van scheiding van goederen
- Als mensen trouwen en ze gaan niet langs de notaris en ze maken geen
huwelijksovereenkomst op, dan trouwen ze automa.sch onder het wegelijk stelsel. Ook
als je naar de notaris gaat, kan je trouwen onder het wegelijk stelsel als dit voor hen
interessant is.
o Als de vrouw zegt dat ze architect is, misschien wel scheiding van goederen
bespreken want er zijn grote aansprakelijkheidsrisico’s
- Als duidelijk is dat ze neigen naar een wegelijk stelsel, haal je kort het stelsel van scheiding
van goederen aan, maar je gaat niet in detail
- Je maakt no..es .jdens dat ze spreken. Kan een begin van bewijs zijn als ze zeggen dat je
iets niet hebt besproken
- Wegelijk stelsel: EV 1 en 2 en GV. Een man trouwt met een vrouw. In je EV zit alles wat
voorhuwelijks is en alles wat je via schenking, testament hebt verkregen. Alles van
inkomsten + besparingen daarop die vanaf de start van het stelsel in bezit zijn gekomen,
zigen in het GV. Het GV is van beide echtgenoten en beide hebben recht op de helU, ook
al verdienen ze niet gelijk.
- Scheiding van goederen: geen GV. Inkomen + besparingen blijU gescheiden in het EV. Als
er dan een echtscheiding komt, is er niet echt solidariteit
o Zij kunnen wel een periodiek verrekenbeding toevoegen. Wat houdt dit in? Elke
twee jaar ga je berekenen wat de aanwinsten van beide echtgenoten zijn en die
neem je samen en dan krijgt ieder de helU. Dit zorgt ervoor dat beroepsinkomsten
toch gedeeld worden. De beroepsinkomsten worden dan gespreid in beide EV. Dit
is belangrijk voor de fiscus, want die kunnen zich dan verhalen op het EV 2 van de
andere echtgenoot, beperkt tot die beroepsinkomsten van echtgenoot 1
- In de prak.jk: zeker niet àlle aanstaande echtgenoten
- In de prak.jk: highlights + aangepast aan mensen die voor je zigen
- 1. We6elijk stelsel:
o Voordelen
§ Het wegelijk stelsel is eenvoudig en evenwich.g
• De beide echtgenoten beschikken ieder over hun familiegoederen,
meer bepaald de goederen die zij bezigen van voor hun huwelijk en
die zij .jdens het huwelijk verwerven door giU of erfenis en zij beheren
die goederen ook zelf
• De beide echtgenoten zijn gerech.gd in de winsten en besparingen
verwezenlijkt .jdens het huwelijk en besturen deze op gelijke voet
§ De inkomsten zijn (automa.sch) gemeenschappelijk Þ gelijke deelname in
de besparingen .jdens het huwelijk
• Bij het wegelijk stelsel moet je geen boekhouding bijhouden. Wat er
in het GV zit, noemen we de aanwinsten. Dat is uw inkomen uit arbeid
maar ook de inkomsten uit kapitaal bv schenking van je ouders is EV,
maar de interesten erop zijn inkomsten uit kapitaal en behoren tot het
GV. De aanwinsten zijn ook de besparingen + wat je hebt verworven
met de aanwinsten bv auto gekocht met je loon.
• Het is mogelijk dat de rekeningen toch gescheiden worden en dat ze
op naam van één echtgenoot staan. Bij echtscheiding zal de ander
toch recht hebben op de helU van de aanwinsten.
§ Vermoeden van gemeenschappelijkheid
3
, • Er is een vermoeden van gemeenschappelijkheid. Als een kan
aantonen dat het EV is, dan is het vermoeden weerlegd. Stel dat op
die aparte rekening loon staat, maar ook een schenking van de oma,
dan zal de echtgenoot moeten kunnen aantonen dat een deel een
schenking was, anders is er het vermoeden van
gemeenschappelijkheid en zal dit gedeeld worden.
• ! Banken kunnen maar tot 10 jaar terug bankaUreksels geven
§ Op.male beveiliging van de langstlevende echtgenoot mogelijk (bv. door
toebedeling van de gemeenschap): vereist huwelijksovereenkomst
• De wet laat toe dat er afgeweken wordt van de standaardregel. Je kan
in het huwelijkscontract een andere regeling invoeren bv degene die
het langst leeU, mag het hele GV krijgen.
§ Inbreng van een onroerend goed toebehorend aan één van de echtgenoten
is mogelijk (fiscaal guns.g: algemeen vast registra.erecht), bijvoorbeeld
inbreng van een grond toebehorend aan één van de echtgenoten, waarop de
beide echtgenoten willen bouwen of inbreng van een onroerend goed kort
voor het huwelijk aangekocht door een van de aanstaande echtgenoten: in
huwelijksovereenkomst, tenzij an.cipa.ef
• Bv iemand gaat trouwen en de vrouw had al een stuk grond gekocht.
Stel dat de mensen er samen een huis op zegen, dan speelt natrekking
en is het ook va de vrouw à niet de bedoeling want het huis is van
beiden, dus je kan de grond inbrengen in het GV en dan is het huis ook
gemeenschappelijk. Dit is een algemeen vast recht, dus 50 euro
• Stel dat de mensen niet willen trouwen, dan hebben ze geen GV en als
ze dan willen dat het van beiden is, dan moet je het verkopen of
schenken maar dit is duur: belas.ng betalen.
• An.cipa.eve inbreng: nieuw sinds 2018. de wetgever wilde de
standaardregel behouden dat je niet al.jd een huwelijkscontract
nodig hebt in een normale situa.e. Wat is dat? Dat mensen eerst
samenwonen en een huis kopen voordat ze trouwen. Resultaat is dan
dat de helU in het EV zit. Als de mensen in de verkoopakte schrijven
dat ze het an.cipa.ef willen inbrengen, dan schrijven ze in de
verkoopakte dat als ze gaan trouwen, dat het huis in het GV
terechtkomt. De mensen moeten dan geen huwelijksovereenkomst
sluiten om dit te bedingen. Wel mogelijk dat ze toch een
huwelijkscontract sluiten omdat er een andere reden is.
o Nadelen
§ Beroepsschulden kunnen verhaald worden op het eigen vermogen van de
echtgenoot die het beroep uitoefent én op het gemeenschappelijk vermogen
• Stel dat een persoon een supergoed idee heeU gekregen en een start-
up heeU opgestart en na 2 jaar verkoopt hij dit voor miljoenen. Het
probleem is dat dit idee was begonnen bij een andere werkgever en
in die arbeidsovereenkomst stond een niet-concurren.ebeding. De
vorige werkgever zegt dat het geschonden is en hij roept de sanc.e in.
Die werkgever kan het GV aanslaan, maar daar zigen ook zaken van
de andere echtgenoot.
• Bv advocaten die onder wegelijk stelsel getrouwd zijn en de advocaat
wordt aansprakelijk gesteld wegens fou.ef advies: slachtoffer kan
weer het GV aanspreken
• Combina.e met vermoeden van gemeenschappelijkheid: als de SE
komt aankloppen, kan het zijn dat er 1 bankrekening is. Op die
4