Cerebrovasculaire aandoeningen (cva)
Inleiding
Wat is een beroerte?
Beroerte: plotse verstoring bloedvoorziening in de hersenen
- Herseninfarct/ischemisch CVA: blokage, een hersenzone krijgt geen of minder bloed door een
bloedklonter
- Hersenbloeding: ruptuur, door scheur in bloedvat
Beroerte feiten
- 1e oorzaak van handicap
- 2e oorzaak van dementie
- 3e oorzaak van overlijden
- 1 op de 6 mensen zal een beroerte ervaren in hun leven
- Ongeveer 15 miljoen mensen wereldwijd krijgen elk jaar een beroerte
- Hoge bloeddruk is een van de belangrijkste oorzaken van ene beroerte
- Tot 80% van de beroertes kan voorkomen worden door een gezonde levensstijl
Belang van beroerte in de kinesitherapie
- Hoge prevalentie
- Ernstige gevolgen
- Multidisciplinaire aanpak
- Langdurige revalidatie
- Preventie (door gezonde levenstijd zoals bewegen en eten)
Symptomen
FAST principe
- Face: kijk of de mond scheef staat
- Arm: kijk of de arm/been minder goed beweegt
- Speache: luister of persoon onduidelijk spreekt
- Time: reageer onmiddellijk, elke minuut telt
1
,Beroertesymptomen
Denk ook aan een beroerte bij plots ontstaan van
(bij elke plotse neurologische uitval moet je denken aan CVA dus niet alleen bij FAST)
- Problemen met slikken
- Blindheid of dubbelzicht
- Duizeligheid (dit is heel moeilijk want kan meerdere dingen zijn)
- Hevige hoofdpijn
- Verwardheid of geheugenverlies
- Bewusteloosheid (de symptomen komen niet allemaal voor, het is een combinatie van enkele)
Elke nieuwe neurologische uitval is verdacht voor beroerte
Afhankelijk van de plaats van de doorbloedingsstoornis
3 belangrijke bloedvaten
- A. cerebrale anterior
- A. cerebrale medius
- A. cerebrale posterior
Door afsluiting van bepaald vat zal je ook afasie uitval hebben
Bij gebied van Broca zal er ook afasie plaatsvinden
Symptomen kunnen herseninfarct en hersenbloeding niet
onderscheiden
TIA = ‘transient ischemic attack’
Symptomen en mechanisme zijn hetzelfde, de klonter gaat vanzelf weg waardoor de klachten overgaan
- Voorbijgaande neurologische uitvalsverschijnselen
- Veroorzaakt door tijdelijke doorbloedingsstoornis, zonder blijvende schade
- Meestal < 2 uur
- Alarmfunctie: 5-10% CVA binnen 7 dagen
TIA ook naar spoed → kans op een CVA in de toekomst te verkleinen
- Amaurosis fugax: tijdelijke blindheid van 1 oog
o A. carotica interna → a. opthalmica → retinaal infarct
Ik werd plots blind aan 1 oog maar na een tijd was het terug
o Vorm van TIA
o Tijdelijke doorbloedingsstoornis netvlies
Hoofdpijn bij beroerte
Iemand met een CVA heeft niet noodzakelijk last van hoofdpijn
Belangrijk(ste) symptoom bij zeldzame vormen van beroerte:
- Subarachnoïdale bloeding → tussen hersenvliezen wel gevoelig voor pijn
- Cerebrale veneuze thrombos → afvoer probleem en pijn door druk
De hersenen zelf voelen geen pijn: hersenvliezen en bloedvaten voelen wel pijn
2
,Oorzaken
Oorzaken herseninfarct
- Atherosclerose: slagaderverdikking
- Cardiale embolie: klonters afkomstig vanuit het hart vaak door hartritmestoornis (meestal
voorkamerstoornis)
- Micro-angiopathie = ‘small vessel disease’: kleine infarct op beeldvorming: dit betekent niet persé dat
je minder klachten hebt; als dit op een strategische plaats ligt dan kan deze persoon wel heel veel
klachten hebben
Zeldzame oorzaken: (jongen mensen)
- Dissectie: bloedophoping tussen binnen- en buitenkant: ontstaan meerdere lagen van bloedvatwant
- Patent foramen ovale: als je CVA hebt dan kan de patiënt foramen ovale de oorzaak zijn van de CVA
- Vasculitis: ontsteking bloedvatwand
Atherosclerose
= Slagaderverkalking (atherosclerose) is een proces waarbij de wand van uw slagaderen door verkalking dikker
worden
Risicofactoren
- Leeftijd
- Geslacht
- Arteriële hypertensie
- Roken
- Diabetes mellitus
- Hyperlipidemie
- Sedentair leven
- Obesitas
- Familiale belasting
3
, Cardiale embolie
Een bloedstolsel of ander materiaal vanuit het hart naar de hersenen vervoerd, wat kan leiden tot een
verminderde bloedtoevoer en schade aan hersenweefsel
Het is belangrijk om de oorzaak van een cardiale embolie te achterhalen, vooral als er geen aanwijzingen zijn
voor een atherosclerotische stenose in de halsslagaders
Je kan voorkamerfibrilatie zien op EKG door ritmestoornis → maar niet altijd consistent
VKF is een belangrijke risicofactor voor beroerte
- Minstens 10% beroertes veroorzaakt door AF
- Hoge associatie andere risicofactoren voor beroerte
- Risico op VKF neemt toe met leeftijd
- Risico op beroerte door VKF neemt toe met leeftijd
men denkt dat de klonter loskomt bij de overgang van sinusritme naar fibrillatie of omgekeerd
Micro-angiopathie
= een aandoening die zich kenmerkt door schade aan de kleine bloedvaten. Deze bloedvaten, zoals de
capillairen en arteriolen, spelen een cruciale rol bij de bloedtoevoer naar verschillende organen
Oorzaken hersenbloeding
- Hoge bloeddruk (in 75% van de gevallen)
- Antistollingsmiddelen, omdat ze het risico op bloeduitstortingen verhogen
- Hoofdletsels
- Bepaalde afwijkingen aan de bloedvaten in de hersenen
- Bepaalde bloedziekte
- De inname van bepaalde toxische stoffen (vooral cocaïne), zoals overmatig alcoholverbruik
Oorzaken subarachnoïdale bloeding
= Bloedcollectie in subarachnoïdale ruimte
- Vasculaire malformatie (vnl. aneurysma = uitstulping van bloedvatwant, vaak bij bloedvatsplitsing)
- Arteriële hypertensie
- Stollingsstoornis
Uitlokkende factoren:
- Trauma
- Fysieke inspanning
4
Inleiding
Wat is een beroerte?
Beroerte: plotse verstoring bloedvoorziening in de hersenen
- Herseninfarct/ischemisch CVA: blokage, een hersenzone krijgt geen of minder bloed door een
bloedklonter
- Hersenbloeding: ruptuur, door scheur in bloedvat
Beroerte feiten
- 1e oorzaak van handicap
- 2e oorzaak van dementie
- 3e oorzaak van overlijden
- 1 op de 6 mensen zal een beroerte ervaren in hun leven
- Ongeveer 15 miljoen mensen wereldwijd krijgen elk jaar een beroerte
- Hoge bloeddruk is een van de belangrijkste oorzaken van ene beroerte
- Tot 80% van de beroertes kan voorkomen worden door een gezonde levensstijl
Belang van beroerte in de kinesitherapie
- Hoge prevalentie
- Ernstige gevolgen
- Multidisciplinaire aanpak
- Langdurige revalidatie
- Preventie (door gezonde levenstijd zoals bewegen en eten)
Symptomen
FAST principe
- Face: kijk of de mond scheef staat
- Arm: kijk of de arm/been minder goed beweegt
- Speache: luister of persoon onduidelijk spreekt
- Time: reageer onmiddellijk, elke minuut telt
1
,Beroertesymptomen
Denk ook aan een beroerte bij plots ontstaan van
(bij elke plotse neurologische uitval moet je denken aan CVA dus niet alleen bij FAST)
- Problemen met slikken
- Blindheid of dubbelzicht
- Duizeligheid (dit is heel moeilijk want kan meerdere dingen zijn)
- Hevige hoofdpijn
- Verwardheid of geheugenverlies
- Bewusteloosheid (de symptomen komen niet allemaal voor, het is een combinatie van enkele)
Elke nieuwe neurologische uitval is verdacht voor beroerte
Afhankelijk van de plaats van de doorbloedingsstoornis
3 belangrijke bloedvaten
- A. cerebrale anterior
- A. cerebrale medius
- A. cerebrale posterior
Door afsluiting van bepaald vat zal je ook afasie uitval hebben
Bij gebied van Broca zal er ook afasie plaatsvinden
Symptomen kunnen herseninfarct en hersenbloeding niet
onderscheiden
TIA = ‘transient ischemic attack’
Symptomen en mechanisme zijn hetzelfde, de klonter gaat vanzelf weg waardoor de klachten overgaan
- Voorbijgaande neurologische uitvalsverschijnselen
- Veroorzaakt door tijdelijke doorbloedingsstoornis, zonder blijvende schade
- Meestal < 2 uur
- Alarmfunctie: 5-10% CVA binnen 7 dagen
TIA ook naar spoed → kans op een CVA in de toekomst te verkleinen
- Amaurosis fugax: tijdelijke blindheid van 1 oog
o A. carotica interna → a. opthalmica → retinaal infarct
Ik werd plots blind aan 1 oog maar na een tijd was het terug
o Vorm van TIA
o Tijdelijke doorbloedingsstoornis netvlies
Hoofdpijn bij beroerte
Iemand met een CVA heeft niet noodzakelijk last van hoofdpijn
Belangrijk(ste) symptoom bij zeldzame vormen van beroerte:
- Subarachnoïdale bloeding → tussen hersenvliezen wel gevoelig voor pijn
- Cerebrale veneuze thrombos → afvoer probleem en pijn door druk
De hersenen zelf voelen geen pijn: hersenvliezen en bloedvaten voelen wel pijn
2
,Oorzaken
Oorzaken herseninfarct
- Atherosclerose: slagaderverdikking
- Cardiale embolie: klonters afkomstig vanuit het hart vaak door hartritmestoornis (meestal
voorkamerstoornis)
- Micro-angiopathie = ‘small vessel disease’: kleine infarct op beeldvorming: dit betekent niet persé dat
je minder klachten hebt; als dit op een strategische plaats ligt dan kan deze persoon wel heel veel
klachten hebben
Zeldzame oorzaken: (jongen mensen)
- Dissectie: bloedophoping tussen binnen- en buitenkant: ontstaan meerdere lagen van bloedvatwant
- Patent foramen ovale: als je CVA hebt dan kan de patiënt foramen ovale de oorzaak zijn van de CVA
- Vasculitis: ontsteking bloedvatwand
Atherosclerose
= Slagaderverkalking (atherosclerose) is een proces waarbij de wand van uw slagaderen door verkalking dikker
worden
Risicofactoren
- Leeftijd
- Geslacht
- Arteriële hypertensie
- Roken
- Diabetes mellitus
- Hyperlipidemie
- Sedentair leven
- Obesitas
- Familiale belasting
3
, Cardiale embolie
Een bloedstolsel of ander materiaal vanuit het hart naar de hersenen vervoerd, wat kan leiden tot een
verminderde bloedtoevoer en schade aan hersenweefsel
Het is belangrijk om de oorzaak van een cardiale embolie te achterhalen, vooral als er geen aanwijzingen zijn
voor een atherosclerotische stenose in de halsslagaders
Je kan voorkamerfibrilatie zien op EKG door ritmestoornis → maar niet altijd consistent
VKF is een belangrijke risicofactor voor beroerte
- Minstens 10% beroertes veroorzaakt door AF
- Hoge associatie andere risicofactoren voor beroerte
- Risico op VKF neemt toe met leeftijd
- Risico op beroerte door VKF neemt toe met leeftijd
men denkt dat de klonter loskomt bij de overgang van sinusritme naar fibrillatie of omgekeerd
Micro-angiopathie
= een aandoening die zich kenmerkt door schade aan de kleine bloedvaten. Deze bloedvaten, zoals de
capillairen en arteriolen, spelen een cruciale rol bij de bloedtoevoer naar verschillende organen
Oorzaken hersenbloeding
- Hoge bloeddruk (in 75% van de gevallen)
- Antistollingsmiddelen, omdat ze het risico op bloeduitstortingen verhogen
- Hoofdletsels
- Bepaalde afwijkingen aan de bloedvaten in de hersenen
- Bepaalde bloedziekte
- De inname van bepaalde toxische stoffen (vooral cocaïne), zoals overmatig alcoholverbruik
Oorzaken subarachnoïdale bloeding
= Bloedcollectie in subarachnoïdale ruimte
- Vasculaire malformatie (vnl. aneurysma = uitstulping van bloedvatwant, vaak bij bloedvatsplitsing)
- Arteriële hypertensie
- Stollingsstoornis
Uitlokkende factoren:
- Trauma
- Fysieke inspanning
4
