SPELLING
INLEIDING
Doelen
- Weet je hoe onze spelling in elkaar zit bv. ik ween, maar ze wenen
- Weet je waarom spelling aangeleerd wordt of nodig is
- Weet je welke didactische principes effect hebben binnen spellingsonderwijs
- Ben je in staat om een spellingsles op te stellen die lln. spellingscompetenter maakt
- Ben je in staat om spelfouten te analyseren en te verklaren
Inhoud
- Wat is spelling?
- Waarom leren kinderen spelling en hoe zit dat systeem in elkaar?
- Hoe leren kinderen spelling op school?
WAT IS SPELLING?
= een code die taal (begrippen, klanken) voorstelt in lettercombinaties
- Bij Japans worden woorden door tekens voorgesteld logografisch (logo stelt woord voor)
- Kleuter: pictogrammen die woorden voorstellen (dus niet door lettercombinaties)
Schrijven = coderen
Lezen = decoderen
- Woord herkennen als je het leest
- Herkennen = lezer kan zeggen (uitspreken) wat er staat en er een betekenis aan koppelen
- Vaardigheid automatiseren
o Enkel een snelle en accurate decodering van woorden = vlot lezen
niet voldoende
o Einddoel: vloeiend lezen
= lezer weet samenhang en betekenis van woorden te interpreteren
- Goede technische leesvaardigheid mentale ruimte om processen van begrijpend lezen toe
te passen
o Kdn kunnen technisch lezen
Niet automatisch in staat om vlot alle woorden te lezen
Oplossing: instructie over leestechnieken
Betekent niet dat begrijpend lezen moet wachten totdat lln technisch
kunnen lezen (integendeel)
1
, Onze letters komen uit Latijnse alfabet Probleem: klanken > letters
- Meer klanken dan letters, dus we kunnen niet anders dan combineren
met regeltjes combineren
- 38 klanken > 26 letters
Regels worden bepaald door Nederlandse Taalunie
- Groene boekje is van hen
- Vereniging van Nederland, Suriname en België
- Beperkt groepje van taalkundigen die samen nadenken over hoe de regels vorm
gaan krijgen
- Zeggen: bij officiële instanties moeten die spellingsregels toegepast worden (dus
ook onderwijs)
Spelling is er zodat lezer je boodschap gemakkelijk kan begrijpen
Spelling bepaalt de mate waarin je doel bereikt wordt
dia 8 en 9 als illustratie (niet kennen)
Regels verwerven vraagt tijd
- Is normaal dat je fouten ziet bij kinderen
o Belangrijk dat kinderen weten dat dit normaal is
- Niet nodig om functionele schrijftaken (zoals recepten schrijven, flyers maken, …)
uit te stellen totdat de lln alle spellingsregels onder de knie hebben
o Integendeel: lln worden gemotiveerd om aandacht te besteden aan spelling wanneer
ze daarvan het belang inzien in motiverende schrijftaken
- Bedoeling: veel tijd in regels steken tot ze geautomatiseerd zijn
o Waarom automatiseren?
Je creëert ruimte in je werkgeheugen voor functioneel schrijven (bv chokotoff-brief,
schrijven met een doel) en hogere-orde-aspecten
- Hoe doen we dat?
We geven een motiverende en functionele schrijftaken en combineren dit met expliciete
spellingsintsructie
Zodat er transfer kan zijn
o Tijdens schrijfles lukt het spellen goed, maar tijdens godsdienstles schrijven ze veel
fouten
o Tijdens geïsoleerde les lukt het goed, maar transfer gebeurt niet altijd
o Incidenteel leren: toevallige momenten gebruiken om de regels aan te leren, te
gebruiken
Kan via modelling
2
INLEIDING
Doelen
- Weet je hoe onze spelling in elkaar zit bv. ik ween, maar ze wenen
- Weet je waarom spelling aangeleerd wordt of nodig is
- Weet je welke didactische principes effect hebben binnen spellingsonderwijs
- Ben je in staat om een spellingsles op te stellen die lln. spellingscompetenter maakt
- Ben je in staat om spelfouten te analyseren en te verklaren
Inhoud
- Wat is spelling?
- Waarom leren kinderen spelling en hoe zit dat systeem in elkaar?
- Hoe leren kinderen spelling op school?
WAT IS SPELLING?
= een code die taal (begrippen, klanken) voorstelt in lettercombinaties
- Bij Japans worden woorden door tekens voorgesteld logografisch (logo stelt woord voor)
- Kleuter: pictogrammen die woorden voorstellen (dus niet door lettercombinaties)
Schrijven = coderen
Lezen = decoderen
- Woord herkennen als je het leest
- Herkennen = lezer kan zeggen (uitspreken) wat er staat en er een betekenis aan koppelen
- Vaardigheid automatiseren
o Enkel een snelle en accurate decodering van woorden = vlot lezen
niet voldoende
o Einddoel: vloeiend lezen
= lezer weet samenhang en betekenis van woorden te interpreteren
- Goede technische leesvaardigheid mentale ruimte om processen van begrijpend lezen toe
te passen
o Kdn kunnen technisch lezen
Niet automatisch in staat om vlot alle woorden te lezen
Oplossing: instructie over leestechnieken
Betekent niet dat begrijpend lezen moet wachten totdat lln technisch
kunnen lezen (integendeel)
1
, Onze letters komen uit Latijnse alfabet Probleem: klanken > letters
- Meer klanken dan letters, dus we kunnen niet anders dan combineren
met regeltjes combineren
- 38 klanken > 26 letters
Regels worden bepaald door Nederlandse Taalunie
- Groene boekje is van hen
- Vereniging van Nederland, Suriname en België
- Beperkt groepje van taalkundigen die samen nadenken over hoe de regels vorm
gaan krijgen
- Zeggen: bij officiële instanties moeten die spellingsregels toegepast worden (dus
ook onderwijs)
Spelling is er zodat lezer je boodschap gemakkelijk kan begrijpen
Spelling bepaalt de mate waarin je doel bereikt wordt
dia 8 en 9 als illustratie (niet kennen)
Regels verwerven vraagt tijd
- Is normaal dat je fouten ziet bij kinderen
o Belangrijk dat kinderen weten dat dit normaal is
- Niet nodig om functionele schrijftaken (zoals recepten schrijven, flyers maken, …)
uit te stellen totdat de lln alle spellingsregels onder de knie hebben
o Integendeel: lln worden gemotiveerd om aandacht te besteden aan spelling wanneer
ze daarvan het belang inzien in motiverende schrijftaken
- Bedoeling: veel tijd in regels steken tot ze geautomatiseerd zijn
o Waarom automatiseren?
Je creëert ruimte in je werkgeheugen voor functioneel schrijven (bv chokotoff-brief,
schrijven met een doel) en hogere-orde-aspecten
- Hoe doen we dat?
We geven een motiverende en functionele schrijftaken en combineren dit met expliciete
spellingsintsructie
Zodat er transfer kan zijn
o Tijdens schrijfles lukt het spellen goed, maar tijdens godsdienstles schrijven ze veel
fouten
o Tijdens geïsoleerde les lukt het goed, maar transfer gebeurt niet altijd
o Incidenteel leren: toevallige momenten gebruiken om de regels aan te leren, te
gebruiken
Kan via modelling
2
