Samenvatting didactisch handelen - Vives Brugge - 2de jaar (2de semester)

Didactisch handelen 2




1: LEEROMGEVINGEN REALISEREN
HOOFDSTUK 1: LEEROMGEVINGEN REALISEREN

EEN KADER

Goed onderwijs  kinderen tot beter leren brengen

Doel kader:

- Didactische realiteit bevattelijker maken
- Raster bieden van waaruit bewustere keuzes voor het didactisch handelen gemaakt kunnen
worden

3 Actoren ‘leren in de klas’ = didactische driehoek

- Lerende
o Op ≠ wijzen tot leren komen
 Nadoen, zelf doen
 Stapsgewijs, gestuurd of zelfontdekkend en zelfgestuurd
Eigen kenmerken
- Leraar
o Rol: gevarieerd
 Sturend, expliciet handelen, ondersteunend en begeleidend
o Moet lerende tot leren brengen
- Leerinhoud: er wordt altijd iets ‘geleerd’ en ‘aangeleerd’


LEERLING(EN)

Kind(eren) moet(en) tot leren komen.

Onderwijs moet aan een groep leerlingen gegeven worden
 te sterk geïndividualiseerd onderwijs: BUO of therapeutische hulpverlening
 elk kind tot betere leerprestaties komen -> differentiatie

Interactie tussen

- Leraar en leerling(en)
o Kunnen beide van elkaar leren
- Leerlingen onderling
o Kunnen van elkaar leren




1

,Leerproces leerlingen

- Leerprincipes = principes die gevolgd moeten worden als er tot echt leren wordt overgegaan
- Leeractiviteiten = schrijven, doen, … wanneer ze aan het leren zijn
- Omschrijven  beroep op leerpsychologie

Visies op leren  lokken visies op AANleren uit = didactiek

- Elke leerpsychologische stroming heeft een voorkeur voor een bepaalde didactische aanpak
o Behaviorisme: directe en sturende aanpak
o Constructivisme: zelfsturende werkvormen
- In elke didactische aanpak dezelfde grondhouding  bezorgdheid en
handelingsbekwaamheid van leraar om te komen tot leerwinst bij elk kind
- Vraag: Wat heeft lln nodig aan ondersteuning of uitdaging om tot betere leerprestaties te
komen, om leerwinst te maken?
o HGW


LERAAR

4 elementen die deel uitmaken van didactisch handelen

1) Didactische principes
2) Didactische werkvormen
o Manier van werken, gebruikte methodes, opdrachten geven, …
3) Instructietechnieken
o Vormen van hulp en ondersteuning die leraar aanbiedt
o Wat heeft lln nodig van ondersteuning om tot beter leren te komen
o Vb: moddeling, scaffolding, coachen, …
4) Didactische vaardigheden
o Goed geformuleerde vragen stellen, flexibel omgaan met kennis en vaardigheden,
leerinhoud ontrafelen in deelstapjes, gestructureerd bordschema, …


LEERINHOUD

Sequentieel geordende leerinhouden

- Stapjes op elkaar volgen + logisch geordend
- Vereist: welbepaalde lesopbouw
- Vb: wiskunde, spelling, taalsystematiek, …

Niet-sequentieel geordende leerinhouden

- Open karakter
- Liggen niet duidelijk vast in opeenvolgende stapjes
- Minder gestuurde lesopbouw + kdn zoeken zelf informatie op + verwerken zelfstandig
- Vb: muzische lessen, wero (niet alle lessen), …

2

,ORGANISATIE

LEERTHEORIEËN EN LEEROMGEVINGEN REALISEREN

Centrale vragen voor goed onderwijs:

- Hoe leert een kind op school? = leerprocessen
- Wat doet een lkr zodat een kind leert? = didactisch handelen
- Wat leert een kind? = leerinhoud

Behaviorisme

- Leren = observeerbare gedragsveranderingen die door bekrachtiging of associaties tot stand
komen
- Denken speelt geen rol
- Pavlov en Skinner
- 2 grote principes
o Gedrag: associaties worden gelegd tussen twee prikkels
o Gedrag: toevallig gesteld gedrag dat beloond wordt
 Thorndike en Skinner
 Wet van effect: als gedrag dat samengaat met een prikkel beloond wordt,
dan is de kans groot dat het gedrag zich herhaalt telkens als dezelfde prikkel
weer wordt aangeboden

Cognitivisme

- Leren = mentaal proces waarbij er veranderingen optreden in mentale structuren
- Waarneming en werking geheugen  belangrijke rol bij informatieverwerking

Constructivisme

- Lerende construeert zelf zijn kennis op basis van persoonlijke interpretaties en interacties
met de (sociale) omgeving

HOOFDSTUK 2: KRACHTIGE LEEROMGEVING

KRACHTIGE LEEROMGEVING EN LEERPRINCIPES

Onderwijsdoel = leerprocessen op gang brengen bij leerlingen

School die leerprincipes vormgeeft  creëert een krachtige leeromgeving




3

, De leerprincipes

1) Actief, constructief leren
o Kennis opbouwen in interactie met omgeving
o Onderwijzen: informatieoverdracht + creëren van leeromgeving waarin lln zelf
waardevolle en concrete kennisinhouden en vaardigheden opbouwt

2) Leren is cumulatief
o Lln gebruikt en bouwt verder op kennis en vaardigheden waarover hij/zij al beschikt
o Nieuwe info  gekoppeld aan geschikte steunpunten van de voorkennis
3) Leren is zelfsturend
o Metacognitieve vaardigheid van bewaken en beheren van leerproces door lln zelf
o Evolueren tot autonome leerders
 Eigen leren in handen nemen
 Minder afhankelijk worden van externe sturing
4) Leren is doelgericht
o Lln zijn bewust en gericht op het leerdoel
o Vooral succesvol als lln eigen doelen meebepalen OF met gegeven doelen kunnen
identificeren
5) Leren is contextgebonden
o Voortdurende interactie met sociale en culturele context
 Vooral via participatie aan situatie- en cultuurgebonden activiteiten
o Werkelijkheidsnabij onderwijs = aangewezen
6) Leren verloopt interactief en coöperatief
o Prestaties en activiteiten die de lln nog niet autonoom kunnen, maar wel in slagen
mits de nodige ondersteuning en interactie met anderen
o Stimuleren ZNO
o Zowel lln als lkr kan ondersteunen
7) Leren is individueel verschillend
o Verloop en resultaat ≠ van lln tot lln
o Oog hebben voor ≠ tussen lln




4