Bestuursrecht samenvatting
HOOFDSTUK 1
Een bestuursorgaan in de zin van de Awb is een (art. 1:1 lis 1 Awb):
- A-orgaan: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld bvb de
staat, de gemeenten, de provincies en de waterschappen. Publiekrechtelijke rechtspersonen
hebben organen, zo is de burgermeester en college van B&W organen van de gemeente.
- B-organen: een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed, voorbeeld van
een b orgaan is het CBR deze is een privaatrechtelijke rechtspersoon maar, oefent openbaar
gezag uit.
Er zijn een aantal uitzonderingen, een aantal organisaties of colleges worden niet als bestuursorgaan
in de zin van Awb aangemerkt deze staan in art. 1:1 lid 2 Awb
Een belanghebbende is degene wiens belangen direct bij het besluit betrokken zijn art. 1:2 lid 1 Awb.
Om als belanghebbende te worden aangemerkt in de zin van de Awb moet je voldaan aan het
OPERA-criteria
1. Objectief bepaalbaar belang: voor buitenstaanders is duidelijk dat jij wordt geraakt.
2. Persoonlijk belang: betekend dat jij harder wordt geraakt door anderen, je onderscheidt ten
opzichte van anderen zoals mensen die veel uit gaan in een gebied.
3. Eigenbelang: je komt op voor je eigen belangen, zoals in bezwaar gaan.
4. Rechtstreeks geraakt: wordt je belang rechtstreeks geraakt of iets verder.
5. Actueel: komt het nu te pas of is het afwachten, bvb er kan nu gefouilleerd worden.
Er zijn twee soorten belanghebbende
- Direct belanghebbende: geadresseerde van het besluit
- Derde-belanghebbende: niet de geadresseerde maar moet wel rechtstreeks worden geraakt
door het besluit
Een rechtspersoon kan ook belanghebbende zijn als een algemeen belang waarvoor deze
rechtspersoon zich inzet rechtstreeks bij het besluit betrokken is.
Besluit: een schriftelijk beslissing (de belangen zijn afgewegen en er is een knoop door gehakt) van
een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling (er moet een rechtgevolg
aan verbonden zijn, je krijgt een recht wat er niet was) art. 1:3 lid 1 Awb
Beschikking: een besluit wat niet van algemene strekking is met inbegrip van de afwijzing van een
aanvraag daarvan, het is gericht op een individu een concreet geval of een object. Art. 1:3 lis 2 Awb
er zijn verschillende soorten beschikkingen:
- Begunstigende en belastende beschikking: begunstigende vergunning is als iemand iets krijgt
zoals een paspoort of een bouwvergunning. Een belastende beschikking wordt er een plicht
of maatregel opgelegd zoals een boete of betalen belasting
- Vrije en gebonden beschikking: bij een vrije beschikking heeft het bestuursorgaan
speelruimte om een vergunning te geven of te weigeren. Bij een gebonden beschikking heeft
het bestuursorgaan geen speelruimte.
,Besluit van algemene strekking: besluit dat niet gericht is tot een individu of een concreet geval, maar
tot een groep van personen deze kunnen worden onderscheiden in:
- Algemeen verbindend voorschriften (avv): zijn naar buiten werkende voor de daarin
betrokken regels die uitgaan van het openbaar gezag dat de bevoegdheid daartoe van de wet
krijgt. Bvb een wet, tegen een avv kan geen bezwaar worden gedaan volgens art, 8:2 lid a
Awb.
- Beleidsregels: een bij besluit vastgestelde algemene regel over de afweging van belangen, de
vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een
bevoegdheid van een bestuursorgaan art. 1:3 lid 4 Awb. Geeft aan hoe een bestuursorgaan
zijn bevoegdheid uitoefent, zijn een soort richtlijnen van het bestuursorgaan. Type
beleidsregels:
Beleidsregels over de afweging van belangen
Beleidsregels over vaststellen feiten
Beleidsregels over interpretatie van wettelijke voorschriften
- Overige besluiten van algemene strekking
Aanvraag: de Awb verstaat onder een aanvraag een verzoek van een belanghebbende
Bezwaar moet worden gemaakt bij het orgaan dat het besluit heeft genomen, bij administratief
beroep wordt de voorziening aangevraagd bij een ander bestuursorgaan dan die het besluit heeft
genomen.
Het toekennen van de bevoegdheden kan op de volgende drie manieren plaatsvinden:
- Attributie: bij wettelijk voorschrift een nieuw publiekrechtelijke bevoegdheid wordt in het
leven geroepen
- Delegatie: een bestuursorgaan draagt zijn bevoegdheid tot het nemen van besluiten over aan
een ander, die deze op eigen verantwoordelijkheid uitoefent
- Mandaat: de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan besluiten te nemen.
HOOFDSTUK 2
De Awb ziet de rechtsverhouding bestuursorgaan-burger dan ook als een rechtsverhouding waarin
beide partijen in een wederkerige relatie staan en rekening houden met elkaars positie en belangen.
De Awb geeft eenieder recht om zich in alle fasen van contact (ook bezwaar en administratief beroep)
met bestuursorganen te laten bijstaan of door een gemachtigde te laten vertegenwoordigen art. 2:1
lid 1 Awb. De derde die door de belanghebbende wordt ingeschakeld om zich te vertegenwoordigen
noemen we de gemachtigde. Het bestuursorgaan kan vertegenwoordiging door een bepaald persoon
tegen wie ernstige bezwaren bestaat weigeren art. 2:2 lid 1 Awb. Dit kunnen mensen zijn die iets
verstoren, advocaten worden niet geweigerd
De Awb legt aan bestuursorganen de doorzendplicht op, dit houdt in dat ze stukken die kennelijk bij
een ander bestuursorgaan bevoegd is door moeten zenden naar het juiste bestuursorgaan art. 2:3 lid
1 Awb ook moet het bestuursorgaan dit mededelen aan de afzender, zodat die weet waar zijn stuk
zich bevindt. Als het bestuursorgaan niet weet naar waar het stuk verzonden moet worden stuurt die
dit terug naar afzender art. 2:3 lid 2 Awb.
Bestuursorganen moeten zich objectief opstellen en hun oordelen baseren op hun deskundigen en
overwegingen van het beleid. Ze moeten iedereen gelijk behandelen. Ze moeten zich zonder
vooringenomenheid (zonder vooroordeel) hun taak vervullen art 2:4 lid 1 Awb. Ook moeten ze de
, zorgplicht hebben. Er moet sprake zijn van geheimhoudingsplicht art. 2:5 lid 1 Awb, een
bestuursorgaan kan dingen ook via de elektronische weg versturen (mail etc.) als het aan een of
meerdere geadresseerde gericht is, de geadresseerde moet wel aangegeven hebben dat er langs deze
weg voldoende bereikbaar is. Het bestuursorgaan moet dit wel beveiligen. Dus met moet
vertrouwelijk en vertrouwelijk zijn. Dit kan ook andersom, alleen als de bestuursorgaan duidelijk
kenbaar heeft gemaakt dat het via deze weg gestuurd kan worden. Art 2:15 lid 1 Awb dit kenbaar
maken kan via een website etc.
HOOFDSTUK 3
Er zijn beginselen waar een bestuursorgaan zich bij zijn handelen en besluitvorming aan moet
houden, dit zijn de algemene beginselen van behoorlijk bestuur deze bieden garantie voor de burger
en organisaties dat een bestuursorgaan bij het nemen van besluiten niet partijdig en willekeurig
handelt. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn voortgekomen uit rechtelijke uitspraken,
dus de jurisprudentie.
Geschreven Abbb’s in het Awb:
Zorgvuldigheidsbeginsel: speelt een belangrijke rol, bestuursorgaan moet zorgvuldige
voorbereiding nemen dit staat in art. 3:2 Awb. En ten tweede de plicht om zorgvuldige
kennisvergadering te nemen, bestuursorgaan moet degene wie het besluit raken nodige
kennis te vergaderen.
Motiveringsbeginsel: bestaat uit twee eisen: draagkrachtige motivering: motivering moet
sterk genoeg zijn om het besluit te ondersteunen art. 3:46 Awb. Ten tweede de kenbare
motivering: motivering moet te begrijpen zijn voor belanghebbende
Verbod van misbruik van bevoegdheid: bestuursorgaan mag bevoegdheid niet voor andere
doeleinden gebruiken doet die dat toch dan maakt die zich schuldig aan misbruik
bevoegdheid en is het in strijd met het verbod van detournement de pouvoir art. 3:3 Awb
Evenredigheidsbeginsel: bestuursorgaan is verplicht om alle rechtstreeks bij het besluit
betrokken zijn belangen af te wegen. Er moet sprake zijn van een evenwicht tussen het
algemeen belang en de individuele belangen en het besluit mag de betrokkenen niet ongelijk
zwaarder treffen art. 3:4 lid 2 Awb
Ongeschreven abbb’s (door jurisprudentie):
Vertrouwensbeginsel: de gewekte toezegging (belofte) moet worden gehonoreerd
(geaccepteerd)
Gelijkheidsbeginsel: gelijke behandeling van gelijke gevallen
Beginsel van rechtszekerheid: een besluit van een bestuursorgaan moet voor de betrokkenen
duidelijk zijn (helder en duidelijk) de betrokkenen mag niet in onzekerheid verkeren over de
rechtsgevolgen van dat besluit. Terugwerkende kracht ten nadele van betrokkenen is niet
toegestaan dit geld voor belastende beschikkingen zoals een boete
Het kan gebeuren dat het bestuursorgaan een fout heeft gemaakt, dan hoeft deze fout zich niet
te herhalen om aan het gelijkheidsbeginsel te voldoen. Elke bestuursorgaan heeft een eigen
beslissingsbevoegdheid en een eigen verantwoordelijkheid.
HOOFDSTUK 1
Een bestuursorgaan in de zin van de Awb is een (art. 1:1 lis 1 Awb):
- A-orgaan: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld bvb de
staat, de gemeenten, de provincies en de waterschappen. Publiekrechtelijke rechtspersonen
hebben organen, zo is de burgermeester en college van B&W organen van de gemeente.
- B-organen: een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed, voorbeeld van
een b orgaan is het CBR deze is een privaatrechtelijke rechtspersoon maar, oefent openbaar
gezag uit.
Er zijn een aantal uitzonderingen, een aantal organisaties of colleges worden niet als bestuursorgaan
in de zin van Awb aangemerkt deze staan in art. 1:1 lid 2 Awb
Een belanghebbende is degene wiens belangen direct bij het besluit betrokken zijn art. 1:2 lid 1 Awb.
Om als belanghebbende te worden aangemerkt in de zin van de Awb moet je voldaan aan het
OPERA-criteria
1. Objectief bepaalbaar belang: voor buitenstaanders is duidelijk dat jij wordt geraakt.
2. Persoonlijk belang: betekend dat jij harder wordt geraakt door anderen, je onderscheidt ten
opzichte van anderen zoals mensen die veel uit gaan in een gebied.
3. Eigenbelang: je komt op voor je eigen belangen, zoals in bezwaar gaan.
4. Rechtstreeks geraakt: wordt je belang rechtstreeks geraakt of iets verder.
5. Actueel: komt het nu te pas of is het afwachten, bvb er kan nu gefouilleerd worden.
Er zijn twee soorten belanghebbende
- Direct belanghebbende: geadresseerde van het besluit
- Derde-belanghebbende: niet de geadresseerde maar moet wel rechtstreeks worden geraakt
door het besluit
Een rechtspersoon kan ook belanghebbende zijn als een algemeen belang waarvoor deze
rechtspersoon zich inzet rechtstreeks bij het besluit betrokken is.
Besluit: een schriftelijk beslissing (de belangen zijn afgewegen en er is een knoop door gehakt) van
een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling (er moet een rechtgevolg
aan verbonden zijn, je krijgt een recht wat er niet was) art. 1:3 lid 1 Awb
Beschikking: een besluit wat niet van algemene strekking is met inbegrip van de afwijzing van een
aanvraag daarvan, het is gericht op een individu een concreet geval of een object. Art. 1:3 lis 2 Awb
er zijn verschillende soorten beschikkingen:
- Begunstigende en belastende beschikking: begunstigende vergunning is als iemand iets krijgt
zoals een paspoort of een bouwvergunning. Een belastende beschikking wordt er een plicht
of maatregel opgelegd zoals een boete of betalen belasting
- Vrije en gebonden beschikking: bij een vrije beschikking heeft het bestuursorgaan
speelruimte om een vergunning te geven of te weigeren. Bij een gebonden beschikking heeft
het bestuursorgaan geen speelruimte.
,Besluit van algemene strekking: besluit dat niet gericht is tot een individu of een concreet geval, maar
tot een groep van personen deze kunnen worden onderscheiden in:
- Algemeen verbindend voorschriften (avv): zijn naar buiten werkende voor de daarin
betrokken regels die uitgaan van het openbaar gezag dat de bevoegdheid daartoe van de wet
krijgt. Bvb een wet, tegen een avv kan geen bezwaar worden gedaan volgens art, 8:2 lid a
Awb.
- Beleidsregels: een bij besluit vastgestelde algemene regel over de afweging van belangen, de
vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een
bevoegdheid van een bestuursorgaan art. 1:3 lid 4 Awb. Geeft aan hoe een bestuursorgaan
zijn bevoegdheid uitoefent, zijn een soort richtlijnen van het bestuursorgaan. Type
beleidsregels:
Beleidsregels over de afweging van belangen
Beleidsregels over vaststellen feiten
Beleidsregels over interpretatie van wettelijke voorschriften
- Overige besluiten van algemene strekking
Aanvraag: de Awb verstaat onder een aanvraag een verzoek van een belanghebbende
Bezwaar moet worden gemaakt bij het orgaan dat het besluit heeft genomen, bij administratief
beroep wordt de voorziening aangevraagd bij een ander bestuursorgaan dan die het besluit heeft
genomen.
Het toekennen van de bevoegdheden kan op de volgende drie manieren plaatsvinden:
- Attributie: bij wettelijk voorschrift een nieuw publiekrechtelijke bevoegdheid wordt in het
leven geroepen
- Delegatie: een bestuursorgaan draagt zijn bevoegdheid tot het nemen van besluiten over aan
een ander, die deze op eigen verantwoordelijkheid uitoefent
- Mandaat: de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan besluiten te nemen.
HOOFDSTUK 2
De Awb ziet de rechtsverhouding bestuursorgaan-burger dan ook als een rechtsverhouding waarin
beide partijen in een wederkerige relatie staan en rekening houden met elkaars positie en belangen.
De Awb geeft eenieder recht om zich in alle fasen van contact (ook bezwaar en administratief beroep)
met bestuursorganen te laten bijstaan of door een gemachtigde te laten vertegenwoordigen art. 2:1
lid 1 Awb. De derde die door de belanghebbende wordt ingeschakeld om zich te vertegenwoordigen
noemen we de gemachtigde. Het bestuursorgaan kan vertegenwoordiging door een bepaald persoon
tegen wie ernstige bezwaren bestaat weigeren art. 2:2 lid 1 Awb. Dit kunnen mensen zijn die iets
verstoren, advocaten worden niet geweigerd
De Awb legt aan bestuursorganen de doorzendplicht op, dit houdt in dat ze stukken die kennelijk bij
een ander bestuursorgaan bevoegd is door moeten zenden naar het juiste bestuursorgaan art. 2:3 lid
1 Awb ook moet het bestuursorgaan dit mededelen aan de afzender, zodat die weet waar zijn stuk
zich bevindt. Als het bestuursorgaan niet weet naar waar het stuk verzonden moet worden stuurt die
dit terug naar afzender art. 2:3 lid 2 Awb.
Bestuursorganen moeten zich objectief opstellen en hun oordelen baseren op hun deskundigen en
overwegingen van het beleid. Ze moeten iedereen gelijk behandelen. Ze moeten zich zonder
vooringenomenheid (zonder vooroordeel) hun taak vervullen art 2:4 lid 1 Awb. Ook moeten ze de
, zorgplicht hebben. Er moet sprake zijn van geheimhoudingsplicht art. 2:5 lid 1 Awb, een
bestuursorgaan kan dingen ook via de elektronische weg versturen (mail etc.) als het aan een of
meerdere geadresseerde gericht is, de geadresseerde moet wel aangegeven hebben dat er langs deze
weg voldoende bereikbaar is. Het bestuursorgaan moet dit wel beveiligen. Dus met moet
vertrouwelijk en vertrouwelijk zijn. Dit kan ook andersom, alleen als de bestuursorgaan duidelijk
kenbaar heeft gemaakt dat het via deze weg gestuurd kan worden. Art 2:15 lid 1 Awb dit kenbaar
maken kan via een website etc.
HOOFDSTUK 3
Er zijn beginselen waar een bestuursorgaan zich bij zijn handelen en besluitvorming aan moet
houden, dit zijn de algemene beginselen van behoorlijk bestuur deze bieden garantie voor de burger
en organisaties dat een bestuursorgaan bij het nemen van besluiten niet partijdig en willekeurig
handelt. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn voortgekomen uit rechtelijke uitspraken,
dus de jurisprudentie.
Geschreven Abbb’s in het Awb:
Zorgvuldigheidsbeginsel: speelt een belangrijke rol, bestuursorgaan moet zorgvuldige
voorbereiding nemen dit staat in art. 3:2 Awb. En ten tweede de plicht om zorgvuldige
kennisvergadering te nemen, bestuursorgaan moet degene wie het besluit raken nodige
kennis te vergaderen.
Motiveringsbeginsel: bestaat uit twee eisen: draagkrachtige motivering: motivering moet
sterk genoeg zijn om het besluit te ondersteunen art. 3:46 Awb. Ten tweede de kenbare
motivering: motivering moet te begrijpen zijn voor belanghebbende
Verbod van misbruik van bevoegdheid: bestuursorgaan mag bevoegdheid niet voor andere
doeleinden gebruiken doet die dat toch dan maakt die zich schuldig aan misbruik
bevoegdheid en is het in strijd met het verbod van detournement de pouvoir art. 3:3 Awb
Evenredigheidsbeginsel: bestuursorgaan is verplicht om alle rechtstreeks bij het besluit
betrokken zijn belangen af te wegen. Er moet sprake zijn van een evenwicht tussen het
algemeen belang en de individuele belangen en het besluit mag de betrokkenen niet ongelijk
zwaarder treffen art. 3:4 lid 2 Awb
Ongeschreven abbb’s (door jurisprudentie):
Vertrouwensbeginsel: de gewekte toezegging (belofte) moet worden gehonoreerd
(geaccepteerd)
Gelijkheidsbeginsel: gelijke behandeling van gelijke gevallen
Beginsel van rechtszekerheid: een besluit van een bestuursorgaan moet voor de betrokkenen
duidelijk zijn (helder en duidelijk) de betrokkenen mag niet in onzekerheid verkeren over de
rechtsgevolgen van dat besluit. Terugwerkende kracht ten nadele van betrokkenen is niet
toegestaan dit geld voor belastende beschikkingen zoals een boete
Het kan gebeuren dat het bestuursorgaan een fout heeft gemaakt, dan hoeft deze fout zich niet
te herhalen om aan het gelijkheidsbeginsel te voldoen. Elke bestuursorgaan heeft een eigen
beslissingsbevoegdheid en een eigen verantwoordelijkheid.
