Organisatiekunde
Hoofdstuk 1 – Organisaties en soorten instellingen
1.1 Kenmerken van een organisatie
1.1.1 Definitiekwesties
Organon = werktuig/hulpmiddel. – Een organisatie is een hulpmiddel om iets te bereiken. Meestal
bedoelen we met organisatie echter een gezamenlijke poging een doel te bereiken. Een
organisatiedoel kan zijn: een lustrumfeest, ziekenzorg, een politieke visie realiseren etc. Om het doel te
bereiken hebben de medewerkers niet alleen elkaar, maar ook andere middelen nodig (kantoren,
hulpmiddelen, geld).
Organisatie: min of meer duurzaam samenwerkingsverband van mensen en middelen om een
gemeenschappelijk doel te bereiken.
* De duurzaamheid van de organisatie kan variëren van enkele weken tot vele jaren.
* Het samenwerkingsverband bestaat uit de mensen die zich daarvoor hebben aangemeld of zijn
aangetrokken en de hulpmiddelen die zij daarbij nodig hebben (geld, kantoorruimte, computer).
Het woord instelling verwijst naar het feit dat er ooit iets is opgericht met een specifiek doel,
bijvoorbeeld een school.
Instituut is de verlatijnste vorm van het woord instelling. Het woord inrichting verwijst naar het doel,
het is zo ingericht dat het doel bereikt kan worden.
1.1.2 Indelingscriteria
- Soorten doelstelling: sociaal cultureel; maatschappelijk; economisch; politiek; staatsrechtelijk. – Een
belangrijke tweedeling: commercieel (streeft naar winst) of maatschappelijk (streeft naar iets goeds of
nuttigs voor anderen).
- De beschikbare hulpmiddelen: - bron van financiering: commercieel of gesubsidieerd;
- hoeveelheid beschikbare middelen of aantal medewerkers.
- De leeftijd en geschiedenis van de organisatie.
- De organisatiestructuur: eenvoudig of complex.
- De invloed van medewerkers: horizontaal (plat) of verticaal (hiërarchisch).
- De rechtsvorm: regelt de mate van aansprakelijkheid van de eigenaren en bestuurders.
!!!!!!! BLZ. 6 !!!!!!!!
Rechtspersoon: een organisatie die kan optreden alsof het een natuurlijke persoon is.
1.2 Profit: winst als doel
Profitorganisaties: ondernemingen die goederen of diensten verkopen aan klanten met het doel er
winst aan over te houden. – (particuliere ondernemingen, commerciële organisaties, het bedrijfsleven).
Goederen: tastbare producten die je ziet in winkels (voedsel, kleding etc.). – Geen directe band
producent & klant.
Commerciële dienstverlening: bijv. belastingadviesbureau, ook kapper en taxichauffeur. – relatie met
de klant staat centraal.
Dienstverlenende organisatie: een duurzaam samenwerkingsverband van mensen en middelen dat
als gemeenschappelijk doel heeft diensten te verlenen aan klanten die daar behoefte aan hebben.
1.2.1 De rol van de markt
Monopolie: één ondernemer beheerst de markt.
Oligopolie: grote aanbieders die prijsafspraken maken en de markt verdelen.
Hoofdstuk 1 – Organisaties en soorten instellingen
1.1 Kenmerken van een organisatie
1.1.1 Definitiekwesties
Organon = werktuig/hulpmiddel. – Een organisatie is een hulpmiddel om iets te bereiken. Meestal
bedoelen we met organisatie echter een gezamenlijke poging een doel te bereiken. Een
organisatiedoel kan zijn: een lustrumfeest, ziekenzorg, een politieke visie realiseren etc. Om het doel te
bereiken hebben de medewerkers niet alleen elkaar, maar ook andere middelen nodig (kantoren,
hulpmiddelen, geld).
Organisatie: min of meer duurzaam samenwerkingsverband van mensen en middelen om een
gemeenschappelijk doel te bereiken.
* De duurzaamheid van de organisatie kan variëren van enkele weken tot vele jaren.
* Het samenwerkingsverband bestaat uit de mensen die zich daarvoor hebben aangemeld of zijn
aangetrokken en de hulpmiddelen die zij daarbij nodig hebben (geld, kantoorruimte, computer).
Het woord instelling verwijst naar het feit dat er ooit iets is opgericht met een specifiek doel,
bijvoorbeeld een school.
Instituut is de verlatijnste vorm van het woord instelling. Het woord inrichting verwijst naar het doel,
het is zo ingericht dat het doel bereikt kan worden.
1.1.2 Indelingscriteria
- Soorten doelstelling: sociaal cultureel; maatschappelijk; economisch; politiek; staatsrechtelijk. – Een
belangrijke tweedeling: commercieel (streeft naar winst) of maatschappelijk (streeft naar iets goeds of
nuttigs voor anderen).
- De beschikbare hulpmiddelen: - bron van financiering: commercieel of gesubsidieerd;
- hoeveelheid beschikbare middelen of aantal medewerkers.
- De leeftijd en geschiedenis van de organisatie.
- De organisatiestructuur: eenvoudig of complex.
- De invloed van medewerkers: horizontaal (plat) of verticaal (hiërarchisch).
- De rechtsvorm: regelt de mate van aansprakelijkheid van de eigenaren en bestuurders.
!!!!!!! BLZ. 6 !!!!!!!!
Rechtspersoon: een organisatie die kan optreden alsof het een natuurlijke persoon is.
1.2 Profit: winst als doel
Profitorganisaties: ondernemingen die goederen of diensten verkopen aan klanten met het doel er
winst aan over te houden. – (particuliere ondernemingen, commerciële organisaties, het bedrijfsleven).
Goederen: tastbare producten die je ziet in winkels (voedsel, kleding etc.). – Geen directe band
producent & klant.
Commerciële dienstverlening: bijv. belastingadviesbureau, ook kapper en taxichauffeur. – relatie met
de klant staat centraal.
Dienstverlenende organisatie: een duurzaam samenwerkingsverband van mensen en middelen dat
als gemeenschappelijk doel heeft diensten te verlenen aan klanten die daar behoefte aan hebben.
1.2.1 De rol van de markt
Monopolie: één ondernemer beheerst de markt.
Oligopolie: grote aanbieders die prijsafspraken maken en de markt verdelen.
