PUBLIEKRECHT
ASLI BUDAK
,Inhoudsopgave
HC 1.............................................................................................................2
HC 2...........................................................................................................21
HC 3...........................................................................................................44
HC 4...........................................................................................................64
HC 5...........................................................................................................77
HC 6...........................................................................................................92
HC 7.........................................................................................................112
1
,HC 1
Internationaal publiekrecht is een vorm van internationaal recht, reguleert
betrekkingen tussen staten. Verschil met nationale recht is dat het geen
trias politica is op internationaal niveau. De relevantie van IPR voor
Nederland is dat Nederland klein is op internationaal niveau en bij
eventueel misbruik tegen Nederland kan het zich beroepen op het IR.
Belangrijk, omdat het overal een rol speelt: bijv. mensenrechten.
Begrip en aard van het IPR
IPR geeft vorm aan de internationale samenwerking met regels etc. en is
ook van belang voor het nationaal recht binnen staten.
3 elementen: internationaal, publiek en recht
Internationaal
Internationale rechtsbronnen
- Gewoonterecht: recht dat ontstaat uit de praktijk van staten in
combinatie met een rechtsovertuiging
- Verdragen
- Algemene rechtsbeginselen
- Besluiten van internationale organisaties
- Secundair: rechterlijke beslissingen & opvattingen van de meest
bevoegde schrijvers
- Verhouding tot nationaal recht: dualisme en monisme
Publiek
(Het gedrag van) internationale actoren (wordt gereguleerd):
- Staten
- Andere internationale actoren (bijv. internationale organisaties)
Beschermt publieke belangen (belangen van de staat)
- Bijv. veiligheid, welzijn, bescherming van natuur en milieu, etc.
2
, Recht
Niet-juridische normen
- Bijv. aanbevelingen van de AV van de VN
- Morele en religieuze normen
- Politieke overwegingen
Spelen wel een rol in de internationale rechtsorde, maar worden
onderscheiden van (internationale) juridische normen aan de hand
van 2 criteria:
- Bron van een regel (positivisme) verdragen, gewoonterecht, etc.
- Schending van de norm is gekoppeld aan een sanctie
Nationale rechtsorde Internationale rechtsorde
- Hoogontwikkeld - Gefragmenteerd
- Verticale structuur (staat en - Horizontale structuur (tussen
rechtssubjecten) soevereine staten)
- Centraal gezag (trias politica) - Geen centraal gezag;
decentraal karakter
- Rechter bindende - Geen ‘automatische
uitspraken wereldrechter’, rechtsmacht
Internationaal Gerechtshof
- Grote beleidsvrijheid voor
staten
Oorsprong IPR vrede van westfalen (1648)
- Nederland werd een soevereine staat na de Dertigjarige en
Tachtigjarige Oorlog
- Voorwaarden voor Internationaal publiekrecht gecreëerd: een
systeem van soevereine en gelijke staten.
Door koloniaal gezag van Europa waren steeds meer staten gebonden aan
het gezag van Europese staten en daarbij dus ook het door deze staten
gevormde internationaal recht.
Nederland: VOC, WIC
MAAR: IPR bleef in politiek, economisch, religieus én juridisch opzicht
vooral Europees internationaal publiekrecht.
Met een aantal relatief machtige en georganiseerde politieke entiteiten
(o.m. het Ottomaanse Rijk, Egypte, Irak, Palestina, etc.) sloten Europese
staten zogeheten ‘capitulaties’: overeenkomsten die de belangen van
hun onderdanen in die gebieden beschermden. Bijv. op het gebied van
handel of geloof.
3