Gezondheidszorg in detentie en forensische setting
Inleiding
Verschillen detentie/internering
Straf Internering
Toerekeningsvatbaar Ontoerekeningsvatbaar
Straf Maatregel
Gedetineerde Internering
Wel een einddatum Geen einddatum (onbepaalde duur)
Vrijheidsberoving Beschermingsmaatregel voor zichzelf en
de maatschappij
Minder behandeling Behandeling – zorgtraject GGZ – verplicht
Kamer ter bescherming van de
maatschappij (KBM)
Context betrekken
Sociale kaart Sociale kaart
• Gevangenis • Zorginstelling
• Opsluiting • FPC, medium security, mobiel
• Detentiehuizen crisisteam
• Transitiehuizen
Terminologie
Misdrijf (overtreding of wanbedrijf of misdaad)
• Misdrijf
o = Verzamelterm
§ Overtreding
• Boete in het verkeer
• Politierechtban
§ Wanbedrijf
• Misdrijf met correctionele rechtbank
• Bv. Slagen en verwondingen, stalking
§ Misdaad
• Asissen
• Bv. Moord
Forensisch : betrekking hebben op het gerecht
• Grensgebied tussen recht (justitie) en psychiatrie
,Detentie en internering
Detentie
• Een strafrechtelijke straf
• Misdrijf
Internering
• Een maatregel is voor personen met een ernstige psychiatrische stoornis die
strafbare feiten hebben gepleegd
• Gericht op behandeling en preventie.
Forensische psychiatrie
Forensische psychiatrie speelt een cruciale rol bij het overbruggen van de kloof tussen
geestelijke gezondheidszorg en het rechtssysteem, en draagt bij aan een rechtvaardige
en eSectieve behandeling van personen met psychiatrische stoornissen die betrokken
zijn bij juridische processen.
Detentie
,Veroordeeld tot detentie: uitvoering
Onderscheid tussen
• Korte gevangenisstraf
o 0-3 jaar
• Lange gevangenisstraf
o + 3 jaar
Indien vervangende gevangenisstraf
• Werkstraf
• Elektronisch toezicht
• Probatie
o Vorm van niet uitvoeren van de straf
o Opschorting
§ Geen straf, voorwaarden
§ Teruggeroepen en opnieuw een rechtszaak
o Probatie uitstel
§ Wel een straf, maar geen uitvoering als de voorwaarden voldaan
worden
Basiswet gevangeniswezen 2005
De wet bepaalt de rechten en plichten van gedetineerden op het gebied van
gezondheidszorg, zoals het recht op toegang tot medische zorg en de verplichting voor
gedetineerden om mee te werken aan medische onderzoeken.
Universele beginselen
= gelijkwaardigheid, enkel van vrijheid beroven worden
• Menselijke waardigheid
o Gedetineerden behouden hun fundamentele mensenrechten, waaronder
het recht op menswaardige behandeling en respect voor hun inherente
menselijke waardigheid, ook tijdens detentie.
o Dit betekent dat de gezondheidszorg in detentie moet voldoen aan
dezelfde kwaliteitsnormen als in de vrije samenleving, zonder
discriminatie.
• Recht op gezondheid
o Gedetineerden hebben recht op gezondheidszorg die gelijkwaardig is aan
die in de vrije samenleving en aangepast is aan hun specifieke behoeften.
o Dit omvat ook het recht op continuïteit van zorg die zij voor hun opsluiting
genoten.
• Non-discriminatie
o De gezondheidszorg in detentie mag niet discrimineren op basis van
kenmerken zoals ras, geslacht, religie of sociaaleconomische status.
, o Gedetineerden moeten gelijke toegang hebben tot de volledige range aan
gezondheidsdiensten.
• Participatie en empowerment
o Gedetineerden moeten actief betrokken worden bij beslissingen over hun
eigen gezondheid en behandeling.
o Dit versterkt hun autonomie en verantwoordelijkheid voor hun
gezondheid.
Doelgroep
Meest voorkomende delicten
1. Diefstal
2. Druggerelateerde delicten
3. Geweldpleging
Leeftijd, geslacht, nationaliteit
• 34 gemiddeld jaar oud
• 64% Belgen, 18% europees en niet europees
• 92% mannen
Organisatie en structuur van de gezondheidszorg
Dienst Gezondheidszorg
Gevangenissen
Alle gevangenissen: Gespecialiseerde
Eerstelijnsgeneeskunde gevangenissen:
en zorg tweedelijnsgeneeskunde
Inleiding
Verschillen detentie/internering
Straf Internering
Toerekeningsvatbaar Ontoerekeningsvatbaar
Straf Maatregel
Gedetineerde Internering
Wel een einddatum Geen einddatum (onbepaalde duur)
Vrijheidsberoving Beschermingsmaatregel voor zichzelf en
de maatschappij
Minder behandeling Behandeling – zorgtraject GGZ – verplicht
Kamer ter bescherming van de
maatschappij (KBM)
Context betrekken
Sociale kaart Sociale kaart
• Gevangenis • Zorginstelling
• Opsluiting • FPC, medium security, mobiel
• Detentiehuizen crisisteam
• Transitiehuizen
Terminologie
Misdrijf (overtreding of wanbedrijf of misdaad)
• Misdrijf
o = Verzamelterm
§ Overtreding
• Boete in het verkeer
• Politierechtban
§ Wanbedrijf
• Misdrijf met correctionele rechtbank
• Bv. Slagen en verwondingen, stalking
§ Misdaad
• Asissen
• Bv. Moord
Forensisch : betrekking hebben op het gerecht
• Grensgebied tussen recht (justitie) en psychiatrie
,Detentie en internering
Detentie
• Een strafrechtelijke straf
• Misdrijf
Internering
• Een maatregel is voor personen met een ernstige psychiatrische stoornis die
strafbare feiten hebben gepleegd
• Gericht op behandeling en preventie.
Forensische psychiatrie
Forensische psychiatrie speelt een cruciale rol bij het overbruggen van de kloof tussen
geestelijke gezondheidszorg en het rechtssysteem, en draagt bij aan een rechtvaardige
en eSectieve behandeling van personen met psychiatrische stoornissen die betrokken
zijn bij juridische processen.
Detentie
,Veroordeeld tot detentie: uitvoering
Onderscheid tussen
• Korte gevangenisstraf
o 0-3 jaar
• Lange gevangenisstraf
o + 3 jaar
Indien vervangende gevangenisstraf
• Werkstraf
• Elektronisch toezicht
• Probatie
o Vorm van niet uitvoeren van de straf
o Opschorting
§ Geen straf, voorwaarden
§ Teruggeroepen en opnieuw een rechtszaak
o Probatie uitstel
§ Wel een straf, maar geen uitvoering als de voorwaarden voldaan
worden
Basiswet gevangeniswezen 2005
De wet bepaalt de rechten en plichten van gedetineerden op het gebied van
gezondheidszorg, zoals het recht op toegang tot medische zorg en de verplichting voor
gedetineerden om mee te werken aan medische onderzoeken.
Universele beginselen
= gelijkwaardigheid, enkel van vrijheid beroven worden
• Menselijke waardigheid
o Gedetineerden behouden hun fundamentele mensenrechten, waaronder
het recht op menswaardige behandeling en respect voor hun inherente
menselijke waardigheid, ook tijdens detentie.
o Dit betekent dat de gezondheidszorg in detentie moet voldoen aan
dezelfde kwaliteitsnormen als in de vrije samenleving, zonder
discriminatie.
• Recht op gezondheid
o Gedetineerden hebben recht op gezondheidszorg die gelijkwaardig is aan
die in de vrije samenleving en aangepast is aan hun specifieke behoeften.
o Dit omvat ook het recht op continuïteit van zorg die zij voor hun opsluiting
genoten.
• Non-discriminatie
o De gezondheidszorg in detentie mag niet discrimineren op basis van
kenmerken zoals ras, geslacht, religie of sociaaleconomische status.
, o Gedetineerden moeten gelijke toegang hebben tot de volledige range aan
gezondheidsdiensten.
• Participatie en empowerment
o Gedetineerden moeten actief betrokken worden bij beslissingen over hun
eigen gezondheid en behandeling.
o Dit versterkt hun autonomie en verantwoordelijkheid voor hun
gezondheid.
Doelgroep
Meest voorkomende delicten
1. Diefstal
2. Druggerelateerde delicten
3. Geweldpleging
Leeftijd, geslacht, nationaliteit
• 34 gemiddeld jaar oud
• 64% Belgen, 18% europees en niet europees
• 92% mannen
Organisatie en structuur van de gezondheidszorg
Dienst Gezondheidszorg
Gevangenissen
Alle gevangenissen: Gespecialiseerde
Eerstelijnsgeneeskunde gevangenissen:
en zorg tweedelijnsgeneeskunde
