Samenvatting lichaam en mond 1: zenuwstelsel

____________________________________________Zenuwstelsel:

algemeen:
1.​ Algemene functies:
​ → allemaal gericht op:
-​ reageren op gebeurtenis in buitenwereld
-​ reageren op gebeurtenis in inwendig milieu
​ → gebeurtenissen om je heen opnemen
​ → 5 algemene functies
​ ​ ① regulatie van activiteiten van weefsel en organen
​ ​ ​ ⤷ remming of stimulatie van organen of weefsel
​ ​ ​ ⤷ gebeurt bij verandering in of buiten het lichaam

② coördinatie van activiteiten van weefsels en organen
​ ​ ​ ⤷ weefsels en organen nauwkeurig op elkaar afgestemd
​ ​ ​ ⤷ optimale samenwerking als doel

③ regulatie en coördinatie van vegetatieve functies
​ ​ ​ ⤷ vegetatieve hoofdfuncties:
-​ circulatie​ ​ ​ - ademhaling
-​ spijsvertering​​ ​ - begrenzing door huid
-​ uitscheiding
​ ​ ​ ⤷ samenwerking tussen functies
​ ​ ​ ⤷ buiten onze wil, hebben hier geen invloed op

④ coördinatie van contacten met de buitenwereld
​ ​ ​ ⤷ bewustwording van omstandigheden
​ ​ ​ ⤷ reageren noodzakelijk voor zelfbehoud

⑤ coördinatie van de psychische functies
​ ​ ​ ⤷ bewustzijn en zelfbewustzijn
​ ​ ​ ⤷ leren en herinneren
​ ​ ​ ⤷ stemmingen en emoties

2.​ Algemene werking:
​ → patroon met 3 functionele fasen
●​ sensorische input
​ ​ ⇒ opvangen van prikkels door sensoren
​ ​ ⤷ adhv sensoren verandering waarnemen
​ ​ ⤷ sensor geprikkeld door verandering
​ ​ ⤷ sensor vertaalt prikkel in impulsen
​ ​ ⤷ geeft impulsen door via zenuwen naar centraal zenuwstelsel

●​ verwerking
​ ​ ⤷ gebeurt in centraal zenuwstelsel
​ ​ ⤷ informatie doorgeven naar plaats in hersenen of ruggenmerg
​ ​ ⤷ informatie wordt dan ‘bewust’ of ‘onbewust’ beoordeeld
​ ​ ⤷ czs bepaald of en hoe het lichaam zal reageren



1

, ●​ motorische input
​ ​ ⇒ aansturen effectoren door zenuwstelsel
​ ​ ⤷ er worden remmende en sturende impulsen gestuurd naar organen
​ ​ ⤷ die organen moeten reactie uitvoeren
​ ​ ⇒ effectoren (altijd spieren of klieren)




anatomische indeling:
1.​ Indeling:
​ → obv bouw en ligging van het zenuwstelsel
​ → onderscheiding 2 delen:
-​ centraal zenuwstelsel (CZS)
​ ​ ​ ⤷ ligt binnen benig omhulsel van schedel en wervelkolom
​ ​ ​ ⤷ hersenen en ruggenmerg
​ ​ ​ ⤷ volgorde hersenen (van craniaal naar caudaal):
​ ​ ​ ⇒ grote hersenen - tussen hersenen - hersenstam - kleine hersenen

-​ perifere zenuwstelsel (PZS)
⤷ ligt buiten schedel en wervelkolom
​ ​ ​ ⤷ vormen verbindingswegen tussen CZS en rest lichaam (= periferie)
​ ​ ​ ⤷ behoort tot periferie:
​ ​ ​ ⇒ hersenzenuwen, ruggenmergzenuwen, grensstreng en
zenuwen vegetatief zenuwstelsel




2

,fysiologische indeling:
1.​ Indeling:
​ → obv functie van zenuwstelsel
​ → onderscheiding in 3 aspecten:
-​ integratie
-​ hiërarchie
-​ richting signaal




1. grote hersenen​

2. hersenzenuwen​

3. hersenstam​

4. kleine hersenen​

5. verlengde merg​

6. ruggenmerg​

7. grensstreng​

9. perifere zenuwen van de arm​

10. perifere zenuwen van de thorax​

11. perifere zenuwen van het been




3

, 2.​ Integratie:
​ → organen moeten samenwerken
​ → 2 soorten integratie
●​ vegetatieve integratie
​ ​ ⤷ activiteiten van de 5 vegetatieve stelsel op elkaar afgestemd
​ ​ ⤷ verantwoordelijk: vegetatief zenuwstelsel
​ ​ ​ ⇒ autonoom / onwillekeurig zenuwstelsel
​ ​ ⤷ reguleert samenwerking stelsel
​ ​ ⤷ gebeurt buiten onze wil
​ ​ vb. bloeddrukregulatie, darmactiviteit, …
​ ​ ⤷ bestaat uit 2 delen
-​ sympathisch zenuwstelsel
​ ↳ actief wanneer de mens actief is
​ ↳ stimuleert hartactiviteit en ademhaling
​ ↳ verhoogt bloedsuikerpsiegel en spanning skeletspieren
​ ↳ remt spijsvertering
-​parasympatisch zenuwstelsel
​ ↳ actief als mens passief is
​ ↳ stimuleert spijsvertering
​ ↳ remt hart-, ademhaling en spieractiviteit
​ ​ ⤷ gladde spieren, hartspieren en klieren zijn effecten

●​ animale integratie
​ ​ ⤷ integratie met mens en omgeving
​ ​ ⤷ verantwoordelijk: animaal zenuwstelsel
​ ​ ​ ⇒ willekeurig zenuwstelsel
​ ​ ⤷ gebeurt onder onze wil
​ ​ ⤷ activiteiten van lichaam op commando van onze wil
​ ​ ⤷ dwarsgestreepte spieren als effectoren

3.​ Benamingen en hun beperking:
​ → verschil vegetatief en animaal
○​ vegetatief
⤷ wisselwerking binnen het individu
​ ⤷ functies die dieren en mensen met planten gemeen hebben
​ vb. in coma communiceer je niet meer met omgeving maar is er wel wisselwerking
⤷ onbewust
○​ animaal
​ ⤷ wisselwerking tussen individu en uitwendig leefmilieu
​ ⤷ onwillekeurige processen
​ ​ vb. regulatie van hartfrequentie en bloeddruk
​ ⤷ functie van zintuigen ⇒ animale sensoriek
⤷ bewust




4

, stelsel functie doel effector regulatie
verloopt

vegetatief vegetatieve integratie homeostase van 1. glad spierweefsel onbewust
zenuwstelsel ⇒ samenwerken van 5 inwendig milieu rond 2. hartspier onwillekeurig
vegetatieve stelsels de cellen 3. klieren buiten de wil

animaal animale integratie interactie tussen jezelf dwarsgestreepte bewust
zenuwstelsel ⇒ samenwerken van 2 en buitenwereld spieren willekeurig
animale stelsels binnen de wil


4.​ Hiërarchie:
​ → ‘lager’ niveau in zenuwstelsel ondergeschikt aan ‘hoger’ niveau
​ → grote hersenen vormen het hoogste niveau
​ ​ ⤷ afname ‘macht’ naarmate van hersenen naar ruggenmerg

5.​ Richting signaal:
​ → informatiestroom in zenuwstelsel vanuit 2 richtingen
-​ impulsen vanuit czs naar lichaam
-​ impulsen vanuit lichaam naar hersenen
​ → 2 soorten informatie verloop:
●​ afferente informatie​ ⇒ aanvoerend
​ ​ ⤷ impuls gaat van perifeer naar czs
●​ efferente informatie​ ⇒ afvoerend
​ ​ ⤷ impuls gaat van czs naar perifeer
​ → ook binnen czs 2 hoofdrichtingen
○​ afdalende banen
​ ⤷ impulsen lopen van boven (hoger niveau) naar beneden (lager niveau)
​ ⇒ efferent
○​ stijgende banen
​ ⤷ impulsen lopen van beneden naar boven
​ ⇒ afferent




5