Hoofdstuk 16
Werk en werkloosheid
16.1 Beroepsbevolking, werkgelegenheid en
werkloosheid
Wat is de relatie tussen beroepsbevolking, werkgelegenheid en werkloosheid?
De arbeidsmarkt: het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid
- Bestaat uit een groot aantal deelmarkten verschillen in opleiding, kwaliteit, ervaring en
aanleg van de mensen die betaald werk hebben of daarnaar zoeken.
- Arbeidsoverschot: aanbod > vraag = werkloosheid
- Arbeidstekort: aanbod < vraag
o Vraag naar arbeid: werkgelegenheid bezette banen + vacatures
Vacatures: openstaande banen bij overheid en particuliere bedrijven
o Aanbod van arbeid: beroepsbevolking werkenden + werklozen
Beroepsbevolking bestaat uit alle personen tussen 15 en 75 jaar die
tenminste 1 uur per week betaald werk hebben ( werkzame
beroepsbevolking) of recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor
direct beschikbaar zijn ( werkloze beroepsbevolking)
Omvat werknemers en zelfstandigen
Het werkloosheidspercentage geeft aan hoeveel procent van de beroepsbevolking werkloos is.
- Kunnen in aanmerking komen voor een werkloosheidsuitkering bij het UWV
, Verborgen werkloosheid: de situatie waarin werklozen wel betaald werk zoeken, maar niet staan
geregistreerd.
Hoge werkloosheid gaat samen met (wordt veroorzaakt door) enkele kwartalen waarin het bbp is
gedaald
- Als er minder wordt geproduceerd, zijn er namelijk minder werkenden nodig
Bij een gespannen arbeidsmarkt (een tekort aan arbeid), kan het aanmoedigingseffect optreden
dat houdt in dat in een situatie waarin het gemakkelijk is een baan te vinden, mensen gestimuleerd
worden actief te worden op de arbeidsmarkt.
- Werkgevers zijn min of meer gedwongen niet al te hoge eisen te stellen aan sollicitanten.
Verborgen werkgelegenheid: arbeid in het informele circuit, de verrichte betaalde arbeid omtrekt
zich dan aan de officiële waarneming
- Ook zwartwerk (geen loonbelasting wordt betaald)
Wig: het verschil tussen loonkosten en het nettoloon
Een arbeidsjaar is een maatstaf voor het arbeidsvolume, die wordt berekend door alle banen
(voltijd en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen
Een voltijdbaan is een baan waarbij het aantal overeengekomen te werken uren behoort bij een
volledige dag- en weektaak
beroepsbevolking
De bruto-arbeidsparticipatiegraad = x 100 %
beroepsgeschikte bevolking
werkzame deel van de beroepsbevolking
De netto-arbeidsparticipatiegraad = x 100 %
beroepsgeschikte bevolking
i/a-ratio = de verhouding tussen het aantal inactieven en actieven in Nederland
- Inactieven: uitkeringstrekkers van 15 jaar en ouder (bijv. AOW, Anw, WIA, WW en bijstand)
- Actieven: werkzame personen van 15 jaar en ouder
- Een indicator voor het draagvlak van de sociale verzekeringen
Werk en werkloosheid
16.1 Beroepsbevolking, werkgelegenheid en
werkloosheid
Wat is de relatie tussen beroepsbevolking, werkgelegenheid en werkloosheid?
De arbeidsmarkt: het geheel van vraag naar en aanbod van arbeid
- Bestaat uit een groot aantal deelmarkten verschillen in opleiding, kwaliteit, ervaring en
aanleg van de mensen die betaald werk hebben of daarnaar zoeken.
- Arbeidsoverschot: aanbod > vraag = werkloosheid
- Arbeidstekort: aanbod < vraag
o Vraag naar arbeid: werkgelegenheid bezette banen + vacatures
Vacatures: openstaande banen bij overheid en particuliere bedrijven
o Aanbod van arbeid: beroepsbevolking werkenden + werklozen
Beroepsbevolking bestaat uit alle personen tussen 15 en 75 jaar die
tenminste 1 uur per week betaald werk hebben ( werkzame
beroepsbevolking) of recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor
direct beschikbaar zijn ( werkloze beroepsbevolking)
Omvat werknemers en zelfstandigen
Het werkloosheidspercentage geeft aan hoeveel procent van de beroepsbevolking werkloos is.
- Kunnen in aanmerking komen voor een werkloosheidsuitkering bij het UWV
, Verborgen werkloosheid: de situatie waarin werklozen wel betaald werk zoeken, maar niet staan
geregistreerd.
Hoge werkloosheid gaat samen met (wordt veroorzaakt door) enkele kwartalen waarin het bbp is
gedaald
- Als er minder wordt geproduceerd, zijn er namelijk minder werkenden nodig
Bij een gespannen arbeidsmarkt (een tekort aan arbeid), kan het aanmoedigingseffect optreden
dat houdt in dat in een situatie waarin het gemakkelijk is een baan te vinden, mensen gestimuleerd
worden actief te worden op de arbeidsmarkt.
- Werkgevers zijn min of meer gedwongen niet al te hoge eisen te stellen aan sollicitanten.
Verborgen werkgelegenheid: arbeid in het informele circuit, de verrichte betaalde arbeid omtrekt
zich dan aan de officiële waarneming
- Ook zwartwerk (geen loonbelasting wordt betaald)
Wig: het verschil tussen loonkosten en het nettoloon
Een arbeidsjaar is een maatstaf voor het arbeidsvolume, die wordt berekend door alle banen
(voltijd en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen
Een voltijdbaan is een baan waarbij het aantal overeengekomen te werken uren behoort bij een
volledige dag- en weektaak
beroepsbevolking
De bruto-arbeidsparticipatiegraad = x 100 %
beroepsgeschikte bevolking
werkzame deel van de beroepsbevolking
De netto-arbeidsparticipatiegraad = x 100 %
beroepsgeschikte bevolking
i/a-ratio = de verhouding tussen het aantal inactieven en actieven in Nederland
- Inactieven: uitkeringstrekkers van 15 jaar en ouder (bijv. AOW, Anw, WIA, WW en bijstand)
- Actieven: werkzame personen van 15 jaar en ouder
- Een indicator voor het draagvlak van de sociale verzekeringen
