De Lat Hoog Voor Iedereen
1 Doelgerichtheid
1.1 De leerkracht doet ertoe
• Effectiviteit van basisonderwijs:
- Leerkracht is meest bepalend, meer dan financiële middelen en kleinere klassen
- Pedagogische en didactische vaardigheden van lkr, vakkennis en onderzoekende en
reflectieve houding
o Verbondenheid: gepaste didactische ondersteuning waardoor
verbondenheid tussen jezelf en leerlingen versterkt wordt
o Competentie: stimuleren van geloof in eigen kunnen bij lln en uitdaging
o Autonomie: mogelijkheden aanbieden om eigen keuzes te maken, instructies
te volgen rekening houdend met eigen basisbehoeftes
1.2 Doelgericht werken
• Didactisch handelen:
- Technische benadering
- Doelen:
o Eindterm = minimumdoelen bepaald door overheid.
o Leerplan = door koepels vertaalde eindtermen.
o Lesdoel = bepaald door lkr.
- Heeft invloed op andere componenten
• Efficiënte en effectieve manier alle leerlingen bereiken:
- Efficiënt = zonder tijdsverlies, zonder omwegen, recht op het doel af.
- Effectief = daadwerkelijk, doeltreffend, het doel bereikend.
- Alle leerlingen = aanpak afstemmen op de beginsituatie van lln en rekening houden
met de verschillen tussen de lln.
• Didactisch model:
- Doelstellingen: geven verwachte leerresultaten
o Afhankelijk van beginsituatie (wisselwerking)
- Onderwijsleersituatie: leerprocessen in gang zetten en leerresultaten realiseren
- Leerinhoud in doelstellingen
- Leerstof: om leerinhouden aan te brengen
- Didactische werkvormen en leermiddelen: efficiënte manier te werk gaan
o Rekening houden met didactische principes
- Evalueren: nagaan of doelstellingen effectief bereikt zijn
1.3 Taxonomie van Bloom
• Definitie:
- Taxis = ordening, nomos = wet
= methode om zaken in te delen met als doen ideeën en materiaal universeel te
kunnen delen.
- Observeren, analyseren en discussiëren
- Geen waarde-oordeel => het ene is niet beter als het andere
• Inhoudsniveau en gedragsniveau:
- Inhoudsniveau = WAT?
- Gedragsniveau = HOE?
1) Herinneren vb: opsommen, aanwijzen, benoemen, ordenen…
2) Begrijpen vb: verbinden, samenvatten, uitleggen, voorspellen…
, 3) Toepassen vb: beargumenteren, aantonen, nadoen, uitwerken…
4) Analyseren vb: vergelijken, classificeren, vorm geven…
5) Evalueren vb: aangeven, examineren, controleren, nazien…
6) Creëren vb: ontwerpen, visualiseren, voorspellen, aanpassen…
• In functie van doelgerichtheid:
- Nadenken over gedragsniveau: bepalen welk eindgedrag je wil bereiken
o => dan kan je bepalen welke vragen en opdrachten je moet geven
- Uitdagen van leerlingen: variëteit en kwaliteit van doelen detecteren
- Keuze van didactische werkvormen: in vraag stellen bij gekozen gedragsniveau
- Geleidelijkheidsprinicipe: leerinhouden analyseren en in kleine stappen opbouwen
- Evaluatie: aansluiten bij beheersingsniveau, hoog niveau en niveauverschillen
- Vragen stellen
1.4 Werken aan leergebied overschrijdende eindtermen
• Leergebied overschrijdende eindtermen:
- Leren leren, ICT en sociale vaardigheden
- Bewust en doelgericht werken aan deze doelen
o Instructie geven, observeren en evalueren
2 Didactische werkvormen
2.1 Wat zijn didactische werkvormen?
• Didactische werkvorm:
= geheel van handelingen van de lkr in samenspel met de lln.
- Gericht op tot stand brengen van leerervaringen
- Oog op realiseren van vooropgestelde doelen
o Gedragsniveau en inhoudsniveau
- Criteria:
1) Is er veel/weinig interactie?
2) Is het de leerkracht/leerling die het communicatieproces domineert?
aanbiedende werkvorm gespreksvormen opdrachtvormen
complexe werkvormen
Weinig interactie heel veel interactie
Lkr domineert lln domineert
2.2 Aanbiedende werkvorm
• Wat?
- Lkr domineert het communicatieproces
- Nieuwe leerinhoud aanbrengen, oriënteren van een bepaald onderwerp…
- Lesdoelen van lagere niveaus van taxonomie van Bloom
- Voorkennis van lln is eerder beperkt
- verwerven
• Uitleggen:
= informatie willen aanbieden om cognitieve doelen te bereiken.
- Betrokkenheid hoog houden:
1) Timing: niet te lang uitleggen
a. afwisselen met interactieve werkvorm vb: iets noteren, opzoeken…
2) Non-verbaal gedrag: dynamisch voor de klas staan.
a. Mimiek, gebaren, oogcontact,, stemgebruik…
1 Doelgerichtheid
1.1 De leerkracht doet ertoe
• Effectiviteit van basisonderwijs:
- Leerkracht is meest bepalend, meer dan financiële middelen en kleinere klassen
- Pedagogische en didactische vaardigheden van lkr, vakkennis en onderzoekende en
reflectieve houding
o Verbondenheid: gepaste didactische ondersteuning waardoor
verbondenheid tussen jezelf en leerlingen versterkt wordt
o Competentie: stimuleren van geloof in eigen kunnen bij lln en uitdaging
o Autonomie: mogelijkheden aanbieden om eigen keuzes te maken, instructies
te volgen rekening houdend met eigen basisbehoeftes
1.2 Doelgericht werken
• Didactisch handelen:
- Technische benadering
- Doelen:
o Eindterm = minimumdoelen bepaald door overheid.
o Leerplan = door koepels vertaalde eindtermen.
o Lesdoel = bepaald door lkr.
- Heeft invloed op andere componenten
• Efficiënte en effectieve manier alle leerlingen bereiken:
- Efficiënt = zonder tijdsverlies, zonder omwegen, recht op het doel af.
- Effectief = daadwerkelijk, doeltreffend, het doel bereikend.
- Alle leerlingen = aanpak afstemmen op de beginsituatie van lln en rekening houden
met de verschillen tussen de lln.
• Didactisch model:
- Doelstellingen: geven verwachte leerresultaten
o Afhankelijk van beginsituatie (wisselwerking)
- Onderwijsleersituatie: leerprocessen in gang zetten en leerresultaten realiseren
- Leerinhoud in doelstellingen
- Leerstof: om leerinhouden aan te brengen
- Didactische werkvormen en leermiddelen: efficiënte manier te werk gaan
o Rekening houden met didactische principes
- Evalueren: nagaan of doelstellingen effectief bereikt zijn
1.3 Taxonomie van Bloom
• Definitie:
- Taxis = ordening, nomos = wet
= methode om zaken in te delen met als doen ideeën en materiaal universeel te
kunnen delen.
- Observeren, analyseren en discussiëren
- Geen waarde-oordeel => het ene is niet beter als het andere
• Inhoudsniveau en gedragsniveau:
- Inhoudsniveau = WAT?
- Gedragsniveau = HOE?
1) Herinneren vb: opsommen, aanwijzen, benoemen, ordenen…
2) Begrijpen vb: verbinden, samenvatten, uitleggen, voorspellen…
, 3) Toepassen vb: beargumenteren, aantonen, nadoen, uitwerken…
4) Analyseren vb: vergelijken, classificeren, vorm geven…
5) Evalueren vb: aangeven, examineren, controleren, nazien…
6) Creëren vb: ontwerpen, visualiseren, voorspellen, aanpassen…
• In functie van doelgerichtheid:
- Nadenken over gedragsniveau: bepalen welk eindgedrag je wil bereiken
o => dan kan je bepalen welke vragen en opdrachten je moet geven
- Uitdagen van leerlingen: variëteit en kwaliteit van doelen detecteren
- Keuze van didactische werkvormen: in vraag stellen bij gekozen gedragsniveau
- Geleidelijkheidsprinicipe: leerinhouden analyseren en in kleine stappen opbouwen
- Evaluatie: aansluiten bij beheersingsniveau, hoog niveau en niveauverschillen
- Vragen stellen
1.4 Werken aan leergebied overschrijdende eindtermen
• Leergebied overschrijdende eindtermen:
- Leren leren, ICT en sociale vaardigheden
- Bewust en doelgericht werken aan deze doelen
o Instructie geven, observeren en evalueren
2 Didactische werkvormen
2.1 Wat zijn didactische werkvormen?
• Didactische werkvorm:
= geheel van handelingen van de lkr in samenspel met de lln.
- Gericht op tot stand brengen van leerervaringen
- Oog op realiseren van vooropgestelde doelen
o Gedragsniveau en inhoudsniveau
- Criteria:
1) Is er veel/weinig interactie?
2) Is het de leerkracht/leerling die het communicatieproces domineert?
aanbiedende werkvorm gespreksvormen opdrachtvormen
complexe werkvormen
Weinig interactie heel veel interactie
Lkr domineert lln domineert
2.2 Aanbiedende werkvorm
• Wat?
- Lkr domineert het communicatieproces
- Nieuwe leerinhoud aanbrengen, oriënteren van een bepaald onderwerp…
- Lesdoelen van lagere niveaus van taxonomie van Bloom
- Voorkennis van lln is eerder beperkt
- verwerven
• Uitleggen:
= informatie willen aanbieden om cognitieve doelen te bereiken.
- Betrokkenheid hoog houden:
1) Timing: niet te lang uitleggen
a. afwisselen met interactieve werkvorm vb: iets noteren, opzoeken…
2) Non-verbaal gedrag: dynamisch voor de klas staan.
a. Mimiek, gebaren, oogcontact,, stemgebruik…
