SAMENVATTING
INTERNATIONALE
ECONOMISCHE
INSTELLINGEN
PROF. DR. HERMAN MATHIJS
UNIVERSITEIT GENT
,DEEL A: DE EUROPESE
INSTELLINGEN
1
, HOOFDSTUK 1: EUROPESE UNIE (EU)
De Europese Unie (EU) heeft talrijke uitgavendomeinen in haar begroting die te relateren zijn met
economie. Deze bevoegdheden van de EU zijn vastgelegd in de verdragen en verder in het afgeleid
recht van de Unie zoals verorderingen, besluiten, richtlijnen, e.a.
1.1. MIDDELEN
De middelen voor de EU zijn vastgelegd in het zogenaamde ‘Eigen Middelen Besluit’ van de Raad. De
financiering voor de Unie wordt dus vastgelegd. Het wordt vastgelegd door artikel 311 VWEU (Verdrag
Werking Europese Unie). Dit verdrag bepaalt dat de EU in evenwicht moet zijn en het besluit dient
unaniem te gebeuren. Dit houdt in dat elke lidstaat akkoord moet zijn.
Begin februari 2013 heeft de Europese Raad een nieuw eigen middelenbesluit vastgelegd ter
financiering van het nieuwe ‘Meerjarig Financieel Kader (MFK)’ 2014-2020. Deze bepaalt de
budgettaire middelen voor de EU-begroting.
Een eerste is de heffing op het Bruto Nationaal Inkomen (BNI). Dit is de som van het verdiende alsook
het geproduceerde inkomens door de staatsburgers in een lidstaat. Lidstaten met een hoger BNI
worden meer belast dan de minder welvarende landen. Elke lidstaat moet ongeveer 0,65% betalen
van zijn BNI (vermindering bij drie landen: Denemarken, Nederland en Zweden).
Een tweede inkomstenbron zijn de Traditionele Eigen Middelen (TEM). Dit zijn heffingen op de
douanerechten (= taksen die worden gegeven aan de buitengrenzen van de EU). Deze bedragen zijn
de taksen op de ingevoerde producten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER). De
bedoeling hiervan is de economie en productie in de Unie te beschermen tegen goedkope ingevoerde
producten.
Ten derde is er de Belasting Toegevoegde Waarde (BTW). Het is een bijdrage van de lidstaten aan de
Europese begroting. Landen moeten 0,3% doorstorten (enige uitzonderingen: Duitsland, Nederland
en Zweden maar 0,15%).
Een laatste bron van inkomsten zijn de eigen inkomsten. Een voorbeeld hiervan is de taksen op de
lonen van de Eurocraten.
Daarnaast is er ook nog een jaarlijkse berekening ten voordele van het VK, de UK rebate. Het is een
bedrag dat Britten in mindering op hun BTW en BNI afdrachten.
BNI 72,3%
TEM 14,5%
BTW 11,9%
Andere 1,3%
Tabel 1: Europese Unie: Eigen middelen
2
, 1.2. UITGAVEN
De Europese algemene begroting mag niet meer uitgeven dan het ontvangt. Budgettaire deficits zijn
dus niet toegestaan en dit als gevolg van de verdragen. Voor 2016 werd de EU begroting vastgesteld
op 143,9 miljard aan betalingskredieten en 155 miljard euro aan vastleggingskredieten. In het
‘Meerjarig Financieel Kader’ worden de uitgaven vastgelegd binnen budgettaire grenzen en per
categorie.
Het MFK 2014 – 2020 heeft betrekking op zes categorieën ten aanzien van de uitgaven:
1. Concurrentievermogen voor groei en werkgelegenheid
2. Economisch-sociale en territoriale samenhang
3. Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen
4. Veiligheid en burgerschap
5. Europa en de wereld
6. Administratie
7. Compensaties
1.3. BREXIT PROBLEMATIEK
Er kunnen zich hier een aantal budgettaire vraagstukken gesteld worden.
Ten eerste is het Verenigd Koninkrijk een nettobetaler aan de Unie. Van de 17 miljard overgedragen
middelen aan de Europese schatkist, krijgt het VK ongeveer de helft terug. Wie gaat dat verschil nu
gaan ophoesten of moet er bespaard worden?
Als tweede vraagstuk gaat de totale Britse bijdrage om 17,4 miljard euro in 2019. Een verhoging van
de MFK zal moeten betaald worden door de andere 27 leden van de Unie en op basis van welke
verdeelsleutel?
Ten derde, wanneer de Britse uitvoer aan de EU buitengrenzen onderhevig wordt aan de normale
douanerechten, dan gaat die wel meer opbrengen voor de 27 resterende landen.
3
INTERNATIONALE
ECONOMISCHE
INSTELLINGEN
PROF. DR. HERMAN MATHIJS
UNIVERSITEIT GENT
,DEEL A: DE EUROPESE
INSTELLINGEN
1
, HOOFDSTUK 1: EUROPESE UNIE (EU)
De Europese Unie (EU) heeft talrijke uitgavendomeinen in haar begroting die te relateren zijn met
economie. Deze bevoegdheden van de EU zijn vastgelegd in de verdragen en verder in het afgeleid
recht van de Unie zoals verorderingen, besluiten, richtlijnen, e.a.
1.1. MIDDELEN
De middelen voor de EU zijn vastgelegd in het zogenaamde ‘Eigen Middelen Besluit’ van de Raad. De
financiering voor de Unie wordt dus vastgelegd. Het wordt vastgelegd door artikel 311 VWEU (Verdrag
Werking Europese Unie). Dit verdrag bepaalt dat de EU in evenwicht moet zijn en het besluit dient
unaniem te gebeuren. Dit houdt in dat elke lidstaat akkoord moet zijn.
Begin februari 2013 heeft de Europese Raad een nieuw eigen middelenbesluit vastgelegd ter
financiering van het nieuwe ‘Meerjarig Financieel Kader (MFK)’ 2014-2020. Deze bepaalt de
budgettaire middelen voor de EU-begroting.
Een eerste is de heffing op het Bruto Nationaal Inkomen (BNI). Dit is de som van het verdiende alsook
het geproduceerde inkomens door de staatsburgers in een lidstaat. Lidstaten met een hoger BNI
worden meer belast dan de minder welvarende landen. Elke lidstaat moet ongeveer 0,65% betalen
van zijn BNI (vermindering bij drie landen: Denemarken, Nederland en Zweden).
Een tweede inkomstenbron zijn de Traditionele Eigen Middelen (TEM). Dit zijn heffingen op de
douanerechten (= taksen die worden gegeven aan de buitengrenzen van de EU). Deze bedragen zijn
de taksen op de ingevoerde producten van buiten de Europese Economische Ruimte (EER). De
bedoeling hiervan is de economie en productie in de Unie te beschermen tegen goedkope ingevoerde
producten.
Ten derde is er de Belasting Toegevoegde Waarde (BTW). Het is een bijdrage van de lidstaten aan de
Europese begroting. Landen moeten 0,3% doorstorten (enige uitzonderingen: Duitsland, Nederland
en Zweden maar 0,15%).
Een laatste bron van inkomsten zijn de eigen inkomsten. Een voorbeeld hiervan is de taksen op de
lonen van de Eurocraten.
Daarnaast is er ook nog een jaarlijkse berekening ten voordele van het VK, de UK rebate. Het is een
bedrag dat Britten in mindering op hun BTW en BNI afdrachten.
BNI 72,3%
TEM 14,5%
BTW 11,9%
Andere 1,3%
Tabel 1: Europese Unie: Eigen middelen
2
, 1.2. UITGAVEN
De Europese algemene begroting mag niet meer uitgeven dan het ontvangt. Budgettaire deficits zijn
dus niet toegestaan en dit als gevolg van de verdragen. Voor 2016 werd de EU begroting vastgesteld
op 143,9 miljard aan betalingskredieten en 155 miljard euro aan vastleggingskredieten. In het
‘Meerjarig Financieel Kader’ worden de uitgaven vastgelegd binnen budgettaire grenzen en per
categorie.
Het MFK 2014 – 2020 heeft betrekking op zes categorieën ten aanzien van de uitgaven:
1. Concurrentievermogen voor groei en werkgelegenheid
2. Economisch-sociale en territoriale samenhang
3. Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen
4. Veiligheid en burgerschap
5. Europa en de wereld
6. Administratie
7. Compensaties
1.3. BREXIT PROBLEMATIEK
Er kunnen zich hier een aantal budgettaire vraagstukken gesteld worden.
Ten eerste is het Verenigd Koninkrijk een nettobetaler aan de Unie. Van de 17 miljard overgedragen
middelen aan de Europese schatkist, krijgt het VK ongeveer de helft terug. Wie gaat dat verschil nu
gaan ophoesten of moet er bespaard worden?
Als tweede vraagstuk gaat de totale Britse bijdrage om 17,4 miljard euro in 2019. Een verhoging van
de MFK zal moeten betaald worden door de andere 27 leden van de Unie en op basis van welke
verdeelsleutel?
Ten derde, wanneer de Britse uitvoer aan de EU buitengrenzen onderhevig wordt aan de normale
douanerechten, dan gaat die wel meer opbrengen voor de 27 resterende landen.
3
