Elyse Pauwels Wondzorg 2023
Wondzorg
Wondmanagement
Huid
- Functie:
1. Beschermende barrière
2. Immuunsysteem
3. Voorkomen uitdrogen
4. Behouden lichaamstemp
5. Regulatie bloedtoevoer
6. info van omgeving (receptoren)
7. Vit D aanmaak met zon
8. Leverancier Haar, nagels en hoorn- of eeltlagen
- Bouw:
o Epidermis (boven)
Meerlagig verhoornd plavei-epitheel
Geen bloedvaten
5 lagen:
Basale laag (kiemlaag): buitenste hoornlaag (keratinisatie van cellen =
afsterven)
Stratum spinosum: cellen veranderen cilindrisch naar kubisch -->
keratine synthetiseren
Stratum granulosum: cellen veranderen en opname keratinekorrels
Stratum lucidum
Stratum corneum (hoornlaag): dode, kernloze cellen --> sterke moeilijk
doordringbare laag
o Dermis (midden)
Lederhuid
Bindweefsellaag
Voedende weefsels/bloedvaten/zenuwen
o Subcutis (onder)
Hypodermis
Los bindweefsel
Vetweefsel
Bloedvaten/zenuwen
Haren
- Dekharen + onderwol
- Wolharen
- Borstelharen
- Lange haren
o Blesharen
o Manen
1
,Elyse Pauwels Wondzorg 2023
o Spoorharen
o Staartharen
- Baardharen
- Wimpers
- Neus- oor- en tastharen
- Haarwervels/haarlijnen en haarlijnkruisen
Tastballen
- Tori
- Epidermis (hoornachtig verdikt)
- Dermis (hoge lederhuidpapillen)
- Hypodermis (sterk verdikt, vetcellen en klieren)
- 3 groepen:
o Torus carpeus/tarseus: Proximaal aan achterzijde hand en voetwortel
o Torus metcarpeus/metatarseus: metacarpofalangeale gewrichten
o Teen- en hoefballen: distaal achterzijde van falangen
- Lopers:
o Zoolgangers (plantigraad)
o Teengangers (digitigraad)
o Teentopgangers (unguligraad)
Organum digitale (hoef)
- Segmenten:
1. Zoomsegment:
o Perioplum glazuurlaag (laag op kroon)
o Hoorn vormt buitenlaag van hoef
2. Kroonsegment:
o Tussen zoom en rand
o Steunlaag
o Meest axiale deel wand = wit
3. Wandsegment:
o Zones:
Teen
Mam
Kwartier
Hiel
o Lamellenlaag
Primaire en secundaire hoornlamellen
Hoornwand
4. Ballensegment:
o 2 hoefballen
o Balgroeve
o Straalgroeve
5. Draagrand:
2
,Elyse Pauwels Wondzorg 2023
o Witte lijn: verbinding
onderzijde hoornwand en
zoolhoorn
o steunsels
6. Zoolsegment:
o zoolschenkels
7. Straalsegment:
o Straalschenkels (zijdelings
en midden)
o Elastisch
8. Hypodermis:
o Bindweefsel
o Bij straal en hoefballen
o Elastisch en verdikt
9. Lederhuid:
o Opp vergrote structuren
o Papillen
o Rol bij vormen en voeding hoorn
10. Opperhuid
Elastisch organen hoef
- Hoefkraakbeen
o Verlenging processus palmaris/plantaris
o Jong: fibro-cartilagineus
o Ouder: verbeend
o Functie: schokbrekend en hulp hoefmechanisme
o Hoefkussens:
Torus ungulae (schokbreker)
- Plexus venosus:
o Venen op lederhuid
o Functie:
Doorbloeding
Schokdemper
Hulp hoefmechanisme
- Straal:
o Functie:
Schokbrekend
Hoefmechanisme
Uitzetten/inkrimpen
Tastorgaan
- Hoefmechanisme:
o Beurtelings spreiden en vernauwen van achterste hoefhelft tijdens voortbeweging
o Functie:
VS en O2
Schokbrekend
3
, Elyse Pauwels Wondzorg 2023
Afvoer veneuze bloed
Reiniging van hoef
o Ophanging hoef:
Hoefbeen zijdelings ophangen aan hoornkapsel terwijl zool, straal en ballen
weinig hoefgewricht dragen
o Hoefbevangenheid
Laminitis
Hoornlamellen verzwakken en hoefbeentje kantelt waardoor hij aan de zool
prikt
Klauw carnivoor:
- Zoomsegment:
o Overgang huid en klauw
o Exocriene klieren
- Wandsegment:
o Grootste deel klauw
o Epidermis is hoornplaat
o Dermis
Nagelbed
Verbindingshoorn
o Hypodermis: periost
- Klauwzool
- Teenbal
Ontstaan traumatische letsels
- Fysische trauma:
o mechanische impact
o voorwerp (tegen lopen of in komen)
o vechtpartij/abnormale bewegingen
o warmte
o koude
o straling
- chemische trauma:
o chemische agentie
o irriterend/bijtende stoffen
o meestal lokaal
- complicaties:
o uitgebreidheid (grootte)
o lokalisatie (plaats)
o aard van trauma (oorzaak en vorm)
o secundaire infectie
4
Wondzorg
Wondmanagement
Huid
- Functie:
1. Beschermende barrière
2. Immuunsysteem
3. Voorkomen uitdrogen
4. Behouden lichaamstemp
5. Regulatie bloedtoevoer
6. info van omgeving (receptoren)
7. Vit D aanmaak met zon
8. Leverancier Haar, nagels en hoorn- of eeltlagen
- Bouw:
o Epidermis (boven)
Meerlagig verhoornd plavei-epitheel
Geen bloedvaten
5 lagen:
Basale laag (kiemlaag): buitenste hoornlaag (keratinisatie van cellen =
afsterven)
Stratum spinosum: cellen veranderen cilindrisch naar kubisch -->
keratine synthetiseren
Stratum granulosum: cellen veranderen en opname keratinekorrels
Stratum lucidum
Stratum corneum (hoornlaag): dode, kernloze cellen --> sterke moeilijk
doordringbare laag
o Dermis (midden)
Lederhuid
Bindweefsellaag
Voedende weefsels/bloedvaten/zenuwen
o Subcutis (onder)
Hypodermis
Los bindweefsel
Vetweefsel
Bloedvaten/zenuwen
Haren
- Dekharen + onderwol
- Wolharen
- Borstelharen
- Lange haren
o Blesharen
o Manen
1
,Elyse Pauwels Wondzorg 2023
o Spoorharen
o Staartharen
- Baardharen
- Wimpers
- Neus- oor- en tastharen
- Haarwervels/haarlijnen en haarlijnkruisen
Tastballen
- Tori
- Epidermis (hoornachtig verdikt)
- Dermis (hoge lederhuidpapillen)
- Hypodermis (sterk verdikt, vetcellen en klieren)
- 3 groepen:
o Torus carpeus/tarseus: Proximaal aan achterzijde hand en voetwortel
o Torus metcarpeus/metatarseus: metacarpofalangeale gewrichten
o Teen- en hoefballen: distaal achterzijde van falangen
- Lopers:
o Zoolgangers (plantigraad)
o Teengangers (digitigraad)
o Teentopgangers (unguligraad)
Organum digitale (hoef)
- Segmenten:
1. Zoomsegment:
o Perioplum glazuurlaag (laag op kroon)
o Hoorn vormt buitenlaag van hoef
2. Kroonsegment:
o Tussen zoom en rand
o Steunlaag
o Meest axiale deel wand = wit
3. Wandsegment:
o Zones:
Teen
Mam
Kwartier
Hiel
o Lamellenlaag
Primaire en secundaire hoornlamellen
Hoornwand
4. Ballensegment:
o 2 hoefballen
o Balgroeve
o Straalgroeve
5. Draagrand:
2
,Elyse Pauwels Wondzorg 2023
o Witte lijn: verbinding
onderzijde hoornwand en
zoolhoorn
o steunsels
6. Zoolsegment:
o zoolschenkels
7. Straalsegment:
o Straalschenkels (zijdelings
en midden)
o Elastisch
8. Hypodermis:
o Bindweefsel
o Bij straal en hoefballen
o Elastisch en verdikt
9. Lederhuid:
o Opp vergrote structuren
o Papillen
o Rol bij vormen en voeding hoorn
10. Opperhuid
Elastisch organen hoef
- Hoefkraakbeen
o Verlenging processus palmaris/plantaris
o Jong: fibro-cartilagineus
o Ouder: verbeend
o Functie: schokbrekend en hulp hoefmechanisme
o Hoefkussens:
Torus ungulae (schokbreker)
- Plexus venosus:
o Venen op lederhuid
o Functie:
Doorbloeding
Schokdemper
Hulp hoefmechanisme
- Straal:
o Functie:
Schokbrekend
Hoefmechanisme
Uitzetten/inkrimpen
Tastorgaan
- Hoefmechanisme:
o Beurtelings spreiden en vernauwen van achterste hoefhelft tijdens voortbeweging
o Functie:
VS en O2
Schokbrekend
3
, Elyse Pauwels Wondzorg 2023
Afvoer veneuze bloed
Reiniging van hoef
o Ophanging hoef:
Hoefbeen zijdelings ophangen aan hoornkapsel terwijl zool, straal en ballen
weinig hoefgewricht dragen
o Hoefbevangenheid
Laminitis
Hoornlamellen verzwakken en hoefbeentje kantelt waardoor hij aan de zool
prikt
Klauw carnivoor:
- Zoomsegment:
o Overgang huid en klauw
o Exocriene klieren
- Wandsegment:
o Grootste deel klauw
o Epidermis is hoornplaat
o Dermis
Nagelbed
Verbindingshoorn
o Hypodermis: periost
- Klauwzool
- Teenbal
Ontstaan traumatische letsels
- Fysische trauma:
o mechanische impact
o voorwerp (tegen lopen of in komen)
o vechtpartij/abnormale bewegingen
o warmte
o koude
o straling
- chemische trauma:
o chemische agentie
o irriterend/bijtende stoffen
o meestal lokaal
- complicaties:
o uitgebreidheid (grootte)
o lokalisatie (plaats)
o aard van trauma (oorzaak en vorm)
o secundaire infectie
4