SV: cytologie, celstructuren
Cellen zijn de bouwstenen van onze weefsels, dus van onze organen, en
dus van ons lichaam. De cel is het kleinste onafhankelijk levende eenheid
in ons lichaam. Gevormd uit celdelingen vanuit andere cellen.
Microscopisch bekijken
Eukaryoten cellen (dierlijke)
Het celmembraan / het plasmamembraan
o Functie: fysieke isolatie (cel inhoud afschermen) /barrière,
reguleren vn uitwisseling, structurele stabiliteit & reageren op
de omgeving
o Binnenin de cel = intercellulaire membranen
o Plasmamembraan
Erg dun: 6-10nm
Bestaat uit: lipiden, proteïnen & sachariden
= fosfolipiden dubbellaag
Membraanlipiden
o Fosfolipiden liggen in afzonderlijke lagen
Hydrofiele koppen aan buitenkant
(oplosbaar in water)
Contact met extracellulair en
intracellulair vocht v cel
Hydrofobe vetzuurstaarten aan
binnenkant (bang vna water)
Tussenin cholesterolmoleculen & kleine
hoeveelheid vetten
o Cholesterol: verstevigt het membraan
waardoor het minder vloeibaar en permeabel
(vocht doorlatend) wordt
o Functie: fysieke isolatie/barrière
O2 en CO2 kunnen door membraan (vetoplosbare
moleculen)
Ionen niet!
Membraaneiwitten
o Transmembraaneiwitten (doorheen het membraan)
o Membraangeassocieerde eiwitten (in de buurt v membraan)
o Functies
Receptor: reageren op stoffen die zich binden, waardoor
de activiteit van een cel wijzigt
, Bv. Insuline bindt op receptor waardoor glucose in
cel wordt getransporteerd door de
glucosetransporter
Kanalen: vorming transportkanalen
Bv. Water, niet vet oplosbare stoffen, elektrolyten
Ca²+ verplaatsing
door kanalen voor
spiersamentrekking en zenuwimpulsen
Dragers: dragen stoffen doorheen membraan
Bv. glucosetransporter of glucosedrager die
glucose door cel verplaatst
Enzymen: enzymatische functies
Bv. Enzymen op celmembraan van darmwand die
peptide afbreken tot aminozuren
Verankering: hechten het plasmamembraan aan andere
structuren
Bv. Aan het cytoskelet voor stabiliteit
Herkenning: zorgen voor herkenning door het
immuunsysteem
Membraan koolhydraten
o Vormen complexe moleculen (met proteïnen/lipiden) aan
buitenste opp v plasmamembraan
o Functie: smeermiddel/kleefmiddel (koolhydraatbomen, 2 cellen
met elkaar verbinden), werken als receptor v extracellulaire
verbindingen & herkenningssysteem
Cellen overleven: zuurstof + voedingsstoffen (koolhydraten,
eiwitten, lipiden)
DIABETES:
Bloed zit vol suiker, geen aanmaak van insuline dus de kanalen gaan niet
open om het suiker te verplaatsen. Bloed wordt zuur, vervolgens in coma.
Cellen zijn de bouwstenen van onze weefsels, dus van onze organen, en
dus van ons lichaam. De cel is het kleinste onafhankelijk levende eenheid
in ons lichaam. Gevormd uit celdelingen vanuit andere cellen.
Microscopisch bekijken
Eukaryoten cellen (dierlijke)
Het celmembraan / het plasmamembraan
o Functie: fysieke isolatie (cel inhoud afschermen) /barrière,
reguleren vn uitwisseling, structurele stabiliteit & reageren op
de omgeving
o Binnenin de cel = intercellulaire membranen
o Plasmamembraan
Erg dun: 6-10nm
Bestaat uit: lipiden, proteïnen & sachariden
= fosfolipiden dubbellaag
Membraanlipiden
o Fosfolipiden liggen in afzonderlijke lagen
Hydrofiele koppen aan buitenkant
(oplosbaar in water)
Contact met extracellulair en
intracellulair vocht v cel
Hydrofobe vetzuurstaarten aan
binnenkant (bang vna water)
Tussenin cholesterolmoleculen & kleine
hoeveelheid vetten
o Cholesterol: verstevigt het membraan
waardoor het minder vloeibaar en permeabel
(vocht doorlatend) wordt
o Functie: fysieke isolatie/barrière
O2 en CO2 kunnen door membraan (vetoplosbare
moleculen)
Ionen niet!
Membraaneiwitten
o Transmembraaneiwitten (doorheen het membraan)
o Membraangeassocieerde eiwitten (in de buurt v membraan)
o Functies
Receptor: reageren op stoffen die zich binden, waardoor
de activiteit van een cel wijzigt
, Bv. Insuline bindt op receptor waardoor glucose in
cel wordt getransporteerd door de
glucosetransporter
Kanalen: vorming transportkanalen
Bv. Water, niet vet oplosbare stoffen, elektrolyten
Ca²+ verplaatsing
door kanalen voor
spiersamentrekking en zenuwimpulsen
Dragers: dragen stoffen doorheen membraan
Bv. glucosetransporter of glucosedrager die
glucose door cel verplaatst
Enzymen: enzymatische functies
Bv. Enzymen op celmembraan van darmwand die
peptide afbreken tot aminozuren
Verankering: hechten het plasmamembraan aan andere
structuren
Bv. Aan het cytoskelet voor stabiliteit
Herkenning: zorgen voor herkenning door het
immuunsysteem
Membraan koolhydraten
o Vormen complexe moleculen (met proteïnen/lipiden) aan
buitenste opp v plasmamembraan
o Functie: smeermiddel/kleefmiddel (koolhydraatbomen, 2 cellen
met elkaar verbinden), werken als receptor v extracellulaire
verbindingen & herkenningssysteem
Cellen overleven: zuurstof + voedingsstoffen (koolhydraten,
eiwitten, lipiden)
DIABETES:
Bloed zit vol suiker, geen aanmaak van insuline dus de kanalen gaan niet
open om het suiker te verplaatsen. Bloed wordt zuur, vervolgens in coma.
