Sociologisch perspectief
H1D1: sociologie als wetenschap van de samenleving
Sociologie = de wetenschap van de samenleving
meer specifiek: nadenken over het menselijk samenleven vanuit de
wetenschap
‘ik zie wat ik geleerd heb’
we leren veel in de maatschappij onbewust: bv we gaan nooit op de
stoel van de docent zitten vooraan
Sociologische kennis = ervaringskennis
Socioloog zegt in moeilijke termen wat iedereen kan opmerken
plaats in de samenleving wordt sociale positie (bv. Docent& leerling)
verwachtingen wordt sociale rol (bv. Docent moet lesgeven, iets laten
bijleren)
Ervaringskennis Wetenschappelijke kennis
Beperkt: geldt alleen in specifieke Onbeperkt,aselect: Het geldt
situaties voor iedereen en overal, niet voor
Bv:je weet hoe je een fiets moet specifieke gevallen.
repareren, niet hoe je een motor
maakt
Absoluut: kennis is persoonlijk en Altijd aanvechtbaar: De kennis
staat vast voor de persoon die het kan worden getest en in twijfel
ervaart getrokken
Bv: je weet dat een ijsje lekker is
omdat je het zelf hebt geproefd
Moeilijk verwoordbaar: het is Perfect mededeelbaar: Het kan
lastig om de ervaring precies onder precies worden uitgelegd en
woorden te brengn doorgegeven aan anderen.
Gericht op het totaal Aspectueel: Het richt zich op
object:omvat alles in de situatie, specifieke onderdelen of aspecten,
niet enkel losse details niet het geheel.
Sociologie = meer dan ervaringskennis
sociologie is meer wetenschappelijk, is niet iets wat je in een tijdschrift
gaat vinden
ervaringskennis en wetenschappelijke kennis is belangrijk om te
begrijpen wat sociologie is
Wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen in 2 categoriën:
1. Stoommachine,ruimtevaart,chiptechnologie,..
2. Ontdekkingen van de sociale gelaagdheid van de samenleving,wet
van vraag en aanbod, sociale zekerheid
Spontane antwoorden zijn meestal categorie 1
, dit is omdat deze ontdekkingen tastbaar zijn en zichtbare impact
hebben op de fysieke wereld, terwijl categorie 2 niet tasbaar is,
maar alsnog een grote impact hebben op onze samenleving en
ervoor gezorgd hebben dat mensen zich bewust zijn dat er een
samenleving is
Gevolg hiervan
Eerste theorieën over de samenleving op maat van de
natuurwetenschappen
MAAR de natuurwetenschappelijke methode bleek al gauw niet
bruikbaar om de maatschapelijke werkelijkheid te vatten
Natuur Maatschappij
• De maatschappij is anders op 3 aspecten:
natuurwetenschap Sociale
pen wetenschappen
Onderzoekselement Identiek Niet identiek
en Volledig Zelf veranderen
reproduceerbaar Bv:geen 2 mensen
Zelf niet veranderen zijn identiek
• Bv: H2O = H2O netzoals jij en je
buur
Wetmatigheden Overal en altijd Niet universeel
geldig Bv:wet van vraag
Bv: Formules zijn en aanbod werkt
overal geldig anders overal
onderzoeker Buiten het veld Deel van het
Bv: je kan metingen onderzoeksveld
doen van CO2 in de Bv: jij bent deel van
lucht het onderzoek
omdar je zelf deel
bent van de
samenleving
Sociologie is meer dan het louter beschrijven van empirische feiten
met moeilijke terminologie:
1. Een socioloog maakt de sociale werkelijkheid begrijpelijk
door deze in duidelijke ideeën te gieten en probeert
algemene conclusies te trekken.
er gelden bepaalde regels bv. Als docent spreekt moet jij zwijgen
’hoe kan ik daarover nadenken als socioloog?’: persoonlijke
mening en sociologische bril = anders
, 2. Een socioloog wil ook uitleggen hoe verschillende delen van
de samenleving samenhangen. Dit helpt om patronen te
ontdekken en maakt het mogelijk om te voorspellen hoe
dingen in de toekomst kunnen verlopen.
bv: opleidingsniveau van je moeder bepaalt je slaagkansen in het
onderwijs
3. Ten allen tijde dient de socioloog aandacht te hebben voor de
representativiteit, betrouwbaarheid en validiteit bij het verzamelen,
verwerken en interpreteren van onderzoeksgegevens.
steekproef = belangrijk want je kan niet 10000 mensen
ondervragen
representativiteit: : onderzoeken van een gedeelte van de sociale
werkelijkheid dat een verkleinde maar getrouwe weergave is voor de
totale werkelijkheid
Vragen aan de hele groep: een man,een vrouw, iemand van 1ste 2de
en 3de rij
betrouwbaarheid: andere onderzoekers die op dezelfde manier te
werk gaan moeten tot zelfde resultaat komen
validiteit: zijn gegevens goede uitdrukking van dategen wat ik wil
onderzoeken?
Bv: onderzoeken van een gedeelte van de sociale werkelijkheid dat
een verkleinde maar getrouwe weergave is voor de totale
werkelijkheid
2 manieren om te kijken naar de werkelijkheid
1. Durkheim: zegt dat sociologie een verhaal is van sociale
feiten
emotie/gevoel boeit niet
hij kijkt op een structureel niveau naar posities
maakt theorien over gezinnen
koppelt onderzoeksgegevens om een conclusie te trekken
2. Weber: versterken, interactie,interpretatie
interpretatie : Hoe mensen betekenis geven aan wat ze zien en
meemaken.
interactie: Hoe mensen met elkaar omgaan en communiceren.
versterken: Het benadrukken of duidelijker maken van bepaalde
aspecten van de werkelijkheid.
Verschillende definities voor sociologie:
, 1. dobbelaere
= durkheimiaan
2. vranken & Henderickx
D1H2: het ontstaan en grondleggers van de sociologie
Sociologie = ontstaan in de 19de eeuw
ontstaan onder invloed van een aantal maatschappelijke factoren
1. industriele revolutie: Mensen trokken van het platteland naar
de stad om in fabrieken te werken, wat armoede en sociale
ongelijkheid veroorzaakte. Denkers bestudeerden deze
veranderingen om de samenleving beter te begrijpen, waardoor
sociologie ontstond als wetenschap om sociale problemen te
analyseren.
2. Fabriekssysteem: vervreemding – uitbuiting – solidariteit
door het fabriekssysteem kwam er een systeem van
vervreemding,mensen (arbeiders) voelden zich niet meer
verbonden met de samenleving
er kwam uitbuiting :mensen met macht nemen misbruik van
de lagere klassen
er onstaat solidariteit waardoor mensen zich begonnen te
verenigen (bv> volkspartij)
Urbanisatie (mensen gaan van platteland naar stad om te
werken)
overbevolking => meestal ook sociale problemen zoals
armoede,slechte gezondheid
Opkomst van wetenschap als verklaringsmechanisme
secularisatie = ontkerkelijking = macht van kerk word kleiner
godsdienst als verklaring voor sociale problemen verdwijnt
H1D1: sociologie als wetenschap van de samenleving
Sociologie = de wetenschap van de samenleving
meer specifiek: nadenken over het menselijk samenleven vanuit de
wetenschap
‘ik zie wat ik geleerd heb’
we leren veel in de maatschappij onbewust: bv we gaan nooit op de
stoel van de docent zitten vooraan
Sociologische kennis = ervaringskennis
Socioloog zegt in moeilijke termen wat iedereen kan opmerken
plaats in de samenleving wordt sociale positie (bv. Docent& leerling)
verwachtingen wordt sociale rol (bv. Docent moet lesgeven, iets laten
bijleren)
Ervaringskennis Wetenschappelijke kennis
Beperkt: geldt alleen in specifieke Onbeperkt,aselect: Het geldt
situaties voor iedereen en overal, niet voor
Bv:je weet hoe je een fiets moet specifieke gevallen.
repareren, niet hoe je een motor
maakt
Absoluut: kennis is persoonlijk en Altijd aanvechtbaar: De kennis
staat vast voor de persoon die het kan worden getest en in twijfel
ervaart getrokken
Bv: je weet dat een ijsje lekker is
omdat je het zelf hebt geproefd
Moeilijk verwoordbaar: het is Perfect mededeelbaar: Het kan
lastig om de ervaring precies onder precies worden uitgelegd en
woorden te brengn doorgegeven aan anderen.
Gericht op het totaal Aspectueel: Het richt zich op
object:omvat alles in de situatie, specifieke onderdelen of aspecten,
niet enkel losse details niet het geheel.
Sociologie = meer dan ervaringskennis
sociologie is meer wetenschappelijk, is niet iets wat je in een tijdschrift
gaat vinden
ervaringskennis en wetenschappelijke kennis is belangrijk om te
begrijpen wat sociologie is
Wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen in 2 categoriën:
1. Stoommachine,ruimtevaart,chiptechnologie,..
2. Ontdekkingen van de sociale gelaagdheid van de samenleving,wet
van vraag en aanbod, sociale zekerheid
Spontane antwoorden zijn meestal categorie 1
, dit is omdat deze ontdekkingen tastbaar zijn en zichtbare impact
hebben op de fysieke wereld, terwijl categorie 2 niet tasbaar is,
maar alsnog een grote impact hebben op onze samenleving en
ervoor gezorgd hebben dat mensen zich bewust zijn dat er een
samenleving is
Gevolg hiervan
Eerste theorieën over de samenleving op maat van de
natuurwetenschappen
MAAR de natuurwetenschappelijke methode bleek al gauw niet
bruikbaar om de maatschapelijke werkelijkheid te vatten
Natuur Maatschappij
• De maatschappij is anders op 3 aspecten:
natuurwetenschap Sociale
pen wetenschappen
Onderzoekselement Identiek Niet identiek
en Volledig Zelf veranderen
reproduceerbaar Bv:geen 2 mensen
Zelf niet veranderen zijn identiek
• Bv: H2O = H2O netzoals jij en je
buur
Wetmatigheden Overal en altijd Niet universeel
geldig Bv:wet van vraag
Bv: Formules zijn en aanbod werkt
overal geldig anders overal
onderzoeker Buiten het veld Deel van het
Bv: je kan metingen onderzoeksveld
doen van CO2 in de Bv: jij bent deel van
lucht het onderzoek
omdar je zelf deel
bent van de
samenleving
Sociologie is meer dan het louter beschrijven van empirische feiten
met moeilijke terminologie:
1. Een socioloog maakt de sociale werkelijkheid begrijpelijk
door deze in duidelijke ideeën te gieten en probeert
algemene conclusies te trekken.
er gelden bepaalde regels bv. Als docent spreekt moet jij zwijgen
’hoe kan ik daarover nadenken als socioloog?’: persoonlijke
mening en sociologische bril = anders
, 2. Een socioloog wil ook uitleggen hoe verschillende delen van
de samenleving samenhangen. Dit helpt om patronen te
ontdekken en maakt het mogelijk om te voorspellen hoe
dingen in de toekomst kunnen verlopen.
bv: opleidingsniveau van je moeder bepaalt je slaagkansen in het
onderwijs
3. Ten allen tijde dient de socioloog aandacht te hebben voor de
representativiteit, betrouwbaarheid en validiteit bij het verzamelen,
verwerken en interpreteren van onderzoeksgegevens.
steekproef = belangrijk want je kan niet 10000 mensen
ondervragen
representativiteit: : onderzoeken van een gedeelte van de sociale
werkelijkheid dat een verkleinde maar getrouwe weergave is voor de
totale werkelijkheid
Vragen aan de hele groep: een man,een vrouw, iemand van 1ste 2de
en 3de rij
betrouwbaarheid: andere onderzoekers die op dezelfde manier te
werk gaan moeten tot zelfde resultaat komen
validiteit: zijn gegevens goede uitdrukking van dategen wat ik wil
onderzoeken?
Bv: onderzoeken van een gedeelte van de sociale werkelijkheid dat
een verkleinde maar getrouwe weergave is voor de totale
werkelijkheid
2 manieren om te kijken naar de werkelijkheid
1. Durkheim: zegt dat sociologie een verhaal is van sociale
feiten
emotie/gevoel boeit niet
hij kijkt op een structureel niveau naar posities
maakt theorien over gezinnen
koppelt onderzoeksgegevens om een conclusie te trekken
2. Weber: versterken, interactie,interpretatie
interpretatie : Hoe mensen betekenis geven aan wat ze zien en
meemaken.
interactie: Hoe mensen met elkaar omgaan en communiceren.
versterken: Het benadrukken of duidelijker maken van bepaalde
aspecten van de werkelijkheid.
Verschillende definities voor sociologie:
, 1. dobbelaere
= durkheimiaan
2. vranken & Henderickx
D1H2: het ontstaan en grondleggers van de sociologie
Sociologie = ontstaan in de 19de eeuw
ontstaan onder invloed van een aantal maatschappelijke factoren
1. industriele revolutie: Mensen trokken van het platteland naar
de stad om in fabrieken te werken, wat armoede en sociale
ongelijkheid veroorzaakte. Denkers bestudeerden deze
veranderingen om de samenleving beter te begrijpen, waardoor
sociologie ontstond als wetenschap om sociale problemen te
analyseren.
2. Fabriekssysteem: vervreemding – uitbuiting – solidariteit
door het fabriekssysteem kwam er een systeem van
vervreemding,mensen (arbeiders) voelden zich niet meer
verbonden met de samenleving
er kwam uitbuiting :mensen met macht nemen misbruik van
de lagere klassen
er onstaat solidariteit waardoor mensen zich begonnen te
verenigen (bv> volkspartij)
Urbanisatie (mensen gaan van platteland naar stad om te
werken)
overbevolking => meestal ook sociale problemen zoals
armoede,slechte gezondheid
Opkomst van wetenschap als verklaringsmechanisme
secularisatie = ontkerkelijking = macht van kerk word kleiner
godsdienst als verklaring voor sociale problemen verdwijnt
