Vastgoedrecht 1 - RICH
Les 1: HOOFDSTUK 1
Examenvraag Onderscheid maken zakelijk rechten en andere rechten
Examenvraag erfgoed
Juiste terminologie gebruiken op examen en algemeen
! oefeningen van workshop staan helemaal onderaan!
Objectief recht: art. 3.50 BW
- Geheel van algemeen geldende regels ALLE regels dus
- De basis
Subjectief recht
- Wat een individu op basis van die regels kan claimen of doen
- ‘’ik heb het recht om iets te doen’’
- Bijvoorbeeld: Subjectieve rechten zijn onder meer het recht
o om te trouwen
o om eigenaar te zijn van een bromfiets
o om een schadevergoeding te vorderen omdat er iemand tegen je wagen gereden
is
Verschillende categorieën:
1. Vorderingsrechten
o een vordering of een obligatoir recht is simpelweg een eis die iemand heeft op een
ander, dus op een persoon of bedrijf. Een vordering bestaan vaak uit een
geldvordering, maar het kan ook een vordering uit onverschuldigde betaling of een
vordering tot betaling van schade.
2. Zakelijke rechten
o de zakelijke rechten zijn het eigendomsrecht, de mede-eigendom, de zakelijke
gebruiksrechten en de zakelijke zekerheden. De zakelijke gebruiksrechten zijn de
erfdienstbaarheden, het recht van vruchtgebruik, erfpacht en opstal.
3. Intellectuele rechten
o is een reeks rechten die zijn vastgelegd in nationale en internationale wetten.
Intellectuele-eigendomsrechten zijn de quasi-exclusieve rechten van rechthebbenden
op een voortbrengsel van de menselijke geest. Tot de intellectuele-
eigendomsrechten behoren sterk uiteenlopende rechten als het auteursrechten,
naburige rechten, het databankenrecht, het octrooirecht, het merkenrecht, het
tekeningen- en modellenrecht, het handelsnaamrecht, het kwekersrecht en het
chipsrecht
4. Persoonlijkheidsrechten
o recht op identiteit, naamverandering
Huurrecht is geen zakelijke recht
Objectief recht – 4 voorwaarden
1. geheel van algemeen geldende normatieve rechten
2. opgelegd en bekrachtigd door de staat
3. waarvan de naleving afdwingbaar is
4. die de ordening van het maatschappelijk leven beoogt
Elementen van objectief recht
1. Gedragsregels:
• Verbodsregels: je mag/kan niet
• Gebodsregels: je moet
• Toelatingsregels: je mag
2. Organieke regels: regels die iets organiseren
1
, 3. Dwingend recht: moeten worden nageleefd worden door elk rechtssubject. Er is geen keuze.
Bij niet-naleving volgt een sanctie: bij contracten is dat de nietigheid van de overeenkomst.
Regels die sommige groepen zwakkere personen beschermen: zoals consumenten, bedrogen
contracten enz.
- Bijv. je mag altijd je producten gratis retourneren binnen de 14 dagen termijn
4. Aanvullend recht: je kan ervan afwijken.
Oefening
Vraag 1. Welk soort gedragsregel is het?
Vraag 2. Dwingend of aanvullend recht en waarom?
1. Art. 161 oud BW. Het huwelijk is verboden tussen alle (...) bloedverwanten in de rechte
opgaande en nederdalende lijn en de aanverwanten in dezelfde lijn.
a. Verbod
b. Dwingend recht
2. Art. 1651 oud BW. Indien bij het aangaan van de koop niets daaromtrent bedongen is, moet
de koper betalen op de plaats en op het tijdstip voor de levering bepaald.
a. Gebods
b. Aanvullend recht
3. Art. 1596 oud BW. Bij een openbare verkoping mogen, op straffe van nietigheid, noch door
henzelf noch door tussenpersonen, kopers worden :
Voogden, wat betreft de goederen van hen over wie zij de voogdij hebben; …
a. Verbodsregel
b. Dwingend recht
2
, 1. Geheel van algemeen geldende normatieve regelen
Algemene of individuele normen
- Algemene normen (merendeel)
o Gelden voor alle rechtssubjecten
- Individuele normen (beperkt)
o Bv. aanstelling notaris
2. Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
- Samenwerking – regels noodzakelijk om te kunnen functioneren
- Staat – federaal, gemeenschappen, gemeenten, enz…
- Recht is het normenstelsel van de staat
3. Waarvan de naleving afdwingbaar is
- Staat moet zorgen voor sancties
o Privaatrechtelijk: herstellende beteugeling
o Strafrechtelijk: boetes, gevangenisstraf
- Staat moet structuren organiseren die over naleving oordelen en sancties uitvoeren
4. Beogen ordening van het maatschappelijk leven
- Verhinderen ‘wet van sterkste’
België is een federale staat
Sancties
Privaatrechtelijk: herstellende beteugeling, is ook burgerrechtelijk
Beteugeling = bedwingen
Recht dat betrekking heeft op geschillen tussen burgers onderling, tussen bedrijven onderling of
burgers een bedrijven
Strafrechtelijk: boetes, gevangenisstraf
Het strafrecht is dat deel van het recht dat toepasbaar is als iemand verdacht is van het begaan van
een strafbaar feit. Daarnaast zijn er nog bepaalde boetes die buiten het strafrecht vallen.
Oefening: casus
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je word uitgesloten als je in een bepaald
seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te verwittigen. Is dit een voorbeeld
van een rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken van het objectief recht hierop toe (indien
mogelijk).
- De regel in het interne reglement van de voetbalvereniging is geen formele rechtsregel in
de juridische zin. Omdat het niet afkomstig is van een officiële rechtsbron en niet
universeel afdwingbaar is. Binnen de verenig kon dit functioneren als bindende regel voor
de leden. Dit onderscheidt het van objectief recht.
Enkele begrippen
- Rechtssubject
o Persoon voor wie de rechtsnorm rechten en plichten meebrengt. Dit kan een
natuurlijk persoon (een individu) of rechtspersoon (BV, NV,…) zijn.
- Rechtsfeit
o Elke gebeurtenis, omstandigheid of handeling waaraan het objectief recht
rechtsgevolgen koppelt zonder dat er de intentie was ze teweeg brengen.
o Bijv. Er gebeuren onbewuste handelingen zoals een verkeersongeval, overlijden
- Rechtshandeling
o Elke handeling bewust gesteld om rechtsgevolgen te bereiken die het objectief
recht aan die handeling heeft verbonden
o Bijv. Er gebeuren bewuste handelingen zoals een huur, een contract sluiten,
huwen, dagvaarden,…
3
Les 1: HOOFDSTUK 1
Examenvraag Onderscheid maken zakelijk rechten en andere rechten
Examenvraag erfgoed
Juiste terminologie gebruiken op examen en algemeen
! oefeningen van workshop staan helemaal onderaan!
Objectief recht: art. 3.50 BW
- Geheel van algemeen geldende regels ALLE regels dus
- De basis
Subjectief recht
- Wat een individu op basis van die regels kan claimen of doen
- ‘’ik heb het recht om iets te doen’’
- Bijvoorbeeld: Subjectieve rechten zijn onder meer het recht
o om te trouwen
o om eigenaar te zijn van een bromfiets
o om een schadevergoeding te vorderen omdat er iemand tegen je wagen gereden
is
Verschillende categorieën:
1. Vorderingsrechten
o een vordering of een obligatoir recht is simpelweg een eis die iemand heeft op een
ander, dus op een persoon of bedrijf. Een vordering bestaan vaak uit een
geldvordering, maar het kan ook een vordering uit onverschuldigde betaling of een
vordering tot betaling van schade.
2. Zakelijke rechten
o de zakelijke rechten zijn het eigendomsrecht, de mede-eigendom, de zakelijke
gebruiksrechten en de zakelijke zekerheden. De zakelijke gebruiksrechten zijn de
erfdienstbaarheden, het recht van vruchtgebruik, erfpacht en opstal.
3. Intellectuele rechten
o is een reeks rechten die zijn vastgelegd in nationale en internationale wetten.
Intellectuele-eigendomsrechten zijn de quasi-exclusieve rechten van rechthebbenden
op een voortbrengsel van de menselijke geest. Tot de intellectuele-
eigendomsrechten behoren sterk uiteenlopende rechten als het auteursrechten,
naburige rechten, het databankenrecht, het octrooirecht, het merkenrecht, het
tekeningen- en modellenrecht, het handelsnaamrecht, het kwekersrecht en het
chipsrecht
4. Persoonlijkheidsrechten
o recht op identiteit, naamverandering
Huurrecht is geen zakelijke recht
Objectief recht – 4 voorwaarden
1. geheel van algemeen geldende normatieve rechten
2. opgelegd en bekrachtigd door de staat
3. waarvan de naleving afdwingbaar is
4. die de ordening van het maatschappelijk leven beoogt
Elementen van objectief recht
1. Gedragsregels:
• Verbodsregels: je mag/kan niet
• Gebodsregels: je moet
• Toelatingsregels: je mag
2. Organieke regels: regels die iets organiseren
1
, 3. Dwingend recht: moeten worden nageleefd worden door elk rechtssubject. Er is geen keuze.
Bij niet-naleving volgt een sanctie: bij contracten is dat de nietigheid van de overeenkomst.
Regels die sommige groepen zwakkere personen beschermen: zoals consumenten, bedrogen
contracten enz.
- Bijv. je mag altijd je producten gratis retourneren binnen de 14 dagen termijn
4. Aanvullend recht: je kan ervan afwijken.
Oefening
Vraag 1. Welk soort gedragsregel is het?
Vraag 2. Dwingend of aanvullend recht en waarom?
1. Art. 161 oud BW. Het huwelijk is verboden tussen alle (...) bloedverwanten in de rechte
opgaande en nederdalende lijn en de aanverwanten in dezelfde lijn.
a. Verbod
b. Dwingend recht
2. Art. 1651 oud BW. Indien bij het aangaan van de koop niets daaromtrent bedongen is, moet
de koper betalen op de plaats en op het tijdstip voor de levering bepaald.
a. Gebods
b. Aanvullend recht
3. Art. 1596 oud BW. Bij een openbare verkoping mogen, op straffe van nietigheid, noch door
henzelf noch door tussenpersonen, kopers worden :
Voogden, wat betreft de goederen van hen over wie zij de voogdij hebben; …
a. Verbodsregel
b. Dwingend recht
2
, 1. Geheel van algemeen geldende normatieve regelen
Algemene of individuele normen
- Algemene normen (merendeel)
o Gelden voor alle rechtssubjecten
- Individuele normen (beperkt)
o Bv. aanstelling notaris
2. Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
- Samenwerking – regels noodzakelijk om te kunnen functioneren
- Staat – federaal, gemeenschappen, gemeenten, enz…
- Recht is het normenstelsel van de staat
3. Waarvan de naleving afdwingbaar is
- Staat moet zorgen voor sancties
o Privaatrechtelijk: herstellende beteugeling
o Strafrechtelijk: boetes, gevangenisstraf
- Staat moet structuren organiseren die over naleving oordelen en sancties uitvoeren
4. Beogen ordening van het maatschappelijk leven
- Verhinderen ‘wet van sterkste’
België is een federale staat
Sancties
Privaatrechtelijk: herstellende beteugeling, is ook burgerrechtelijk
Beteugeling = bedwingen
Recht dat betrekking heeft op geschillen tussen burgers onderling, tussen bedrijven onderling of
burgers een bedrijven
Strafrechtelijk: boetes, gevangenisstraf
Het strafrecht is dat deel van het recht dat toepasbaar is als iemand verdacht is van het begaan van
een strafbaar feit. Daarnaast zijn er nog bepaalde boetes die buiten het strafrecht vallen.
Oefening: casus
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je word uitgesloten als je in een bepaald
seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te verwittigen. Is dit een voorbeeld
van een rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken van het objectief recht hierop toe (indien
mogelijk).
- De regel in het interne reglement van de voetbalvereniging is geen formele rechtsregel in
de juridische zin. Omdat het niet afkomstig is van een officiële rechtsbron en niet
universeel afdwingbaar is. Binnen de verenig kon dit functioneren als bindende regel voor
de leden. Dit onderscheidt het van objectief recht.
Enkele begrippen
- Rechtssubject
o Persoon voor wie de rechtsnorm rechten en plichten meebrengt. Dit kan een
natuurlijk persoon (een individu) of rechtspersoon (BV, NV,…) zijn.
- Rechtsfeit
o Elke gebeurtenis, omstandigheid of handeling waaraan het objectief recht
rechtsgevolgen koppelt zonder dat er de intentie was ze teweeg brengen.
o Bijv. Er gebeuren onbewuste handelingen zoals een verkeersongeval, overlijden
- Rechtshandeling
o Elke handeling bewust gesteld om rechtsgevolgen te bereiken die het objectief
recht aan die handeling heeft verbonden
o Bijv. Er gebeuren bewuste handelingen zoals een huur, een contract sluiten,
huwen, dagvaarden,…
3
