Beroepsproduct
ONCOLOGISCHE
ZORG
Studiegroepscode: GKO-ONCOZO-E
GKO-ONCOZO-F
Cursuscode: GKO-ONCOZO- 18_2022
Docent:
Eerste poging
Aantal woorden: 4462
Inleverdatum: 3 april 2023
0
,Inhoudsopgave
ONDERDEEL 1: KLINISCH REDENEREN............................................................................................................. 2
STAP 1: PROBLEEMORIËNTATIE/ KLINISCH BEELD...........................................................................................................2
STAP 2: PROBLEEMANALYSE......................................................................................................................................3
STAP 3: AANVULLEND ONDERZOEK EN DIAGNOSE..........................................................................................................6
ONDERDEEL 2: CRITICAL APPRAISAL OF A TOPIC.............................................................................................8
STAP 4: KLINISCH BEELD...........................................................................................................................................8
STAP 5: KLINISCH VERLOOP.....................................................................................................................................14
ONDERDEEL 3: ONLINE BESCHIKBARE (PATIËNTEN)INFORMATIE EN EVALUATIE...........................................15
STAP 6: EVALUATIE...............................................................................................................................................15
BIBLIOGRAFIE.............................................................................................................................................. 17
BIJLAGES...................................................................................................................................................... 20
BIJLAGE 1: DE CASUÏSTIEK.......................................................................................................................................20
BIJLAGE 2: SCREENINGS INSTRUMENT GERIATRIC DEPRESSION SCALE..............................................................................21
BIJLAGE 3: ZOEKSTRATEGIE.....................................................................................................................................24
BIJLAGE 4: HU BEOORDELINGSLIJST WETENSCHAPPELIJKE ONDERZOEKPUBLICATIES.............................................................25
BIJLAGE 5: LEERRENDEMENT EN GROEPSPROCES.........................................................................................................35
1
,Onderdeel 1: Klinisch redeneren
Stap 1: Probleemoriëntatie/ klinisch beeld
Oncogenese
Er zijn twee typen die veel voorkomen; adenocarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Een
adenocarcinoom is een tumor die ontstaat in klierweefsel en bevind zich meestal in het onderste
gedeelte van de slokdarm. Een plaveiselcelcarcinoom ontstaat in de cellen van het slijmvlies en
bevind zich meestal boven in de slokdarm. Een oesophaguscarcinoom is te onderscheiden in
verschillende stadiums (Kanker.nl, 2022e).
Meneer bevindt zich in stadium 2. Dit houdt in dat de tumor dieper in de oesophagus is gegroeid,
maar nog niet erdoorheen. De behandeling bestaat meestal uit chemoradiatie en een operatie
(Kanker.nl, 2022b).
Oorzaken en risicofactoren
Volgens Maag Lever Darm Stichting (2017c) is het onduidelijk wat de oorzaak is van
oesophaguscarcinoom. Voeding en leefstijl zijn factoren die meespelen bij het ontstaan van
oesophaguscarcinoom. Er zijn factoren die het risico op oesophaguscarcinoom kunnen vergroten,
zoals:
- Roken en alcohol;
“Het risico neemt sterk toe als er meer dan 8 glazen alcohol per dag worden gedronken of als
er meer (>25 sigaretten) of zwaardere tabaksproducten worden gerookt. De combinatie van
alcohol drinken en roken is extra schadelijk”.
- Reflux;
Het maagzuur kan de cellen in het onderste gedeelte van de oesophagus en het bovenste
deel van de gaster beschadigen. Dit leidt uiteindelijk tot een blijvende weefselbeschadiging
van de oesophagus, ook wel Barrett-oesophagus genoemd.
- Overgewicht;
- Achalasie;
Is een vrij zeldzame aandoening die bestaat uit een bewegingsstoornis van de slokdarm.
Voedsel kan hierdoor niet goed door de slokdarm heen en hoopt zich op
boven het sluitspiertje. Hierdoor zet de onderkant van de slokdarm uit.
Ook kunnen extreem hete dranken, erfelijkheid en radiotherapie in het verleden een risicofactor zijn.
Leeftijdscategorie en geslacht
“De stijging in incidentie is bij mannen veel sterker dan bij vrouwen.” 80% van de patiënten met
oesophaguscarcinoom is bij diagnose ouder dan 60 jaar. Bij vrouwen openbaart het zich vaak op
latere leeftijd dan bij mannen. Van de mannelijke patiënten is 29% ouder dan 75-jaar bij diagnose, bij
vrouwen is dit 38% (Van Spil et al., 2021, p. 291).
Symptomen
Volgens Maag Lever Darm Stichting (2017b) veroorzaakt een oesophaguscarcinoom in het begin nog
geen klachten. De klachten ontstaan pas wanneer de tumor zich meer heeft uitgebreid, dit is ook de
reden dat slokdarmkanker meestal pas laat ontdekt wordt. Des te eerder de diagnose wordt gesteld,
des te meer kans op volledige genezing. Symptomen die kunnen wijzen op slokdarmkanker zijn:
- Gevoel dat het eten niet goed zakt - Pijnlijk en/of vol gevoel in de buurt
- Teerachtige, pikzwarte ontlasting van het borstbeen
- Langdurige hikklachten - Duizeligheid en vermoeidheid
- Onverklaarbaar gewichtsverlies - Hoesten en verslikken
2
, - Hematemese - Verminderde eetlust
- Schorre stem en heesheid
Incidentie en prevalentie
In 2022 kregen 2.675 mensen de diagnose slokdarmkanker. Dit betrof 1.955 mannen en 720
vrouwen. De 5-jaarsprevalentie van oesophaguscarcinoom stond in 2022 op 4.713. In 2022 was de 5-
jaarsprevalentie bij mannen 3.414 en bij vrouwen 1.299 (Nederlandse Kankerregistratie, z.d.-a, z.d.-
b).
Diagnostiek
Als er een vermoeden is van slokdarmkanker komt er een doorverwijzing door de huisarts naar een
maag-darm-leverarts of internist voor aanvullend onderzoek. Dit wordt dan gedaan aan de hand van
een gastroduodenoscopie, hierbij worden de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm onderzocht.
Nadat de diagnose is gesteld worden er aanvullende onderzoeken gedaan om te bekijken hoe ver de
tumor zich in de slokdarm heeft uitgebreid. Hierbij wordt gekeken naar de lokalisatie en lengte van
de tumor, de diepte-invasie in de oesophaguswand en de mate van metastase.
De volgende onderzoeken kunnen nodig zijn om een diagnose te stellen:
- Gastroscopie;
- Orale echo-endografie;
- Echografie;
- CT-scan;
- PET/CT-scan (Maag Lever Darm Stichting, 2017a; Universitair Medisch Centrum Utrecht,
z.d.).
Prognose
Voor de vooruitzichten is het belangrijk om te weten in welk stadium de slokdarmkanker zich
bevindt. Onder het kopje oncogenese worden de stadiums omschreven. Het stadium zegt iets over
hoe ver de kanker gevorderd is. De overleving van slokdarmkanker verschilt per stadium. Van de
mensen met stadium één slokdarmkanker zijn er na vijf jaar na de diagnose nog 64 van de 100 in
leven. Hoe lager het stadium op het moment van diagnostisering hoe hoger het percentage van
overleving na vijf jaar (Kanker.nl, 2022d).
Stap 2: Probleemanalyse
Orgaansystemen
Digestief systeem
Bij oesophaguscarcinoom zijn er kwaadaardige cellen die zich ontwikkelen tot een tumor in de
slokdarm. Adenocarcinoom ontstaat meestal in het onderste deel van de oesophagus voor het begin
van de maag, vaak betreft dit het klierweefsel. Het ontstaat vaak in het Barrett-oesophagus.
Plaveiselcelcarcinoom ontstaat in het slijmvlies aan de binnenkant van de oesophagus, de
plaveiselcellen. Door de tumor kan de passage van voedsel belemmerd worden waardoor een
dysfagie kan ontstaan met als gevolg gewichtsverlies (Van Spil et al., 2021, p. 291).
Meneer heeft na zijn buismaagconstructie een naadlekkage gehad waardoor hij noodgedwongen een
jejunostomie heeft gekregen. Dit is een kunstmatige toegang naar het jejunum waarover voeding
gegeven kan worden.
Afweersysteem
Het afweersysteem is erg belangrijk voor het lichaam omdat het dagelijks ziekteverwekkers opruimt,
het lichaam beschermt tegen infecties en kankercellen doodt en opruimt. Normaal gesproken
herkennen de T-cellen de kankercellen omdat deze er anders uitzien dan de normale cellen.
Wanneer er een kankercel is herkend klikt de T-celreceptor eraan vast en kan de kankercel gedood
worden. Het doden en opruimen van kankercellen lukt niet altijd, waardoor er een tumor kan
3
ONCOLOGISCHE
ZORG
Studiegroepscode: GKO-ONCOZO-E
GKO-ONCOZO-F
Cursuscode: GKO-ONCOZO- 18_2022
Docent:
Eerste poging
Aantal woorden: 4462
Inleverdatum: 3 april 2023
0
,Inhoudsopgave
ONDERDEEL 1: KLINISCH REDENEREN............................................................................................................. 2
STAP 1: PROBLEEMORIËNTATIE/ KLINISCH BEELD...........................................................................................................2
STAP 2: PROBLEEMANALYSE......................................................................................................................................3
STAP 3: AANVULLEND ONDERZOEK EN DIAGNOSE..........................................................................................................6
ONDERDEEL 2: CRITICAL APPRAISAL OF A TOPIC.............................................................................................8
STAP 4: KLINISCH BEELD...........................................................................................................................................8
STAP 5: KLINISCH VERLOOP.....................................................................................................................................14
ONDERDEEL 3: ONLINE BESCHIKBARE (PATIËNTEN)INFORMATIE EN EVALUATIE...........................................15
STAP 6: EVALUATIE...............................................................................................................................................15
BIBLIOGRAFIE.............................................................................................................................................. 17
BIJLAGES...................................................................................................................................................... 20
BIJLAGE 1: DE CASUÏSTIEK.......................................................................................................................................20
BIJLAGE 2: SCREENINGS INSTRUMENT GERIATRIC DEPRESSION SCALE..............................................................................21
BIJLAGE 3: ZOEKSTRATEGIE.....................................................................................................................................24
BIJLAGE 4: HU BEOORDELINGSLIJST WETENSCHAPPELIJKE ONDERZOEKPUBLICATIES.............................................................25
BIJLAGE 5: LEERRENDEMENT EN GROEPSPROCES.........................................................................................................35
1
,Onderdeel 1: Klinisch redeneren
Stap 1: Probleemoriëntatie/ klinisch beeld
Oncogenese
Er zijn twee typen die veel voorkomen; adenocarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Een
adenocarcinoom is een tumor die ontstaat in klierweefsel en bevind zich meestal in het onderste
gedeelte van de slokdarm. Een plaveiselcelcarcinoom ontstaat in de cellen van het slijmvlies en
bevind zich meestal boven in de slokdarm. Een oesophaguscarcinoom is te onderscheiden in
verschillende stadiums (Kanker.nl, 2022e).
Meneer bevindt zich in stadium 2. Dit houdt in dat de tumor dieper in de oesophagus is gegroeid,
maar nog niet erdoorheen. De behandeling bestaat meestal uit chemoradiatie en een operatie
(Kanker.nl, 2022b).
Oorzaken en risicofactoren
Volgens Maag Lever Darm Stichting (2017c) is het onduidelijk wat de oorzaak is van
oesophaguscarcinoom. Voeding en leefstijl zijn factoren die meespelen bij het ontstaan van
oesophaguscarcinoom. Er zijn factoren die het risico op oesophaguscarcinoom kunnen vergroten,
zoals:
- Roken en alcohol;
“Het risico neemt sterk toe als er meer dan 8 glazen alcohol per dag worden gedronken of als
er meer (>25 sigaretten) of zwaardere tabaksproducten worden gerookt. De combinatie van
alcohol drinken en roken is extra schadelijk”.
- Reflux;
Het maagzuur kan de cellen in het onderste gedeelte van de oesophagus en het bovenste
deel van de gaster beschadigen. Dit leidt uiteindelijk tot een blijvende weefselbeschadiging
van de oesophagus, ook wel Barrett-oesophagus genoemd.
- Overgewicht;
- Achalasie;
Is een vrij zeldzame aandoening die bestaat uit een bewegingsstoornis van de slokdarm.
Voedsel kan hierdoor niet goed door de slokdarm heen en hoopt zich op
boven het sluitspiertje. Hierdoor zet de onderkant van de slokdarm uit.
Ook kunnen extreem hete dranken, erfelijkheid en radiotherapie in het verleden een risicofactor zijn.
Leeftijdscategorie en geslacht
“De stijging in incidentie is bij mannen veel sterker dan bij vrouwen.” 80% van de patiënten met
oesophaguscarcinoom is bij diagnose ouder dan 60 jaar. Bij vrouwen openbaart het zich vaak op
latere leeftijd dan bij mannen. Van de mannelijke patiënten is 29% ouder dan 75-jaar bij diagnose, bij
vrouwen is dit 38% (Van Spil et al., 2021, p. 291).
Symptomen
Volgens Maag Lever Darm Stichting (2017b) veroorzaakt een oesophaguscarcinoom in het begin nog
geen klachten. De klachten ontstaan pas wanneer de tumor zich meer heeft uitgebreid, dit is ook de
reden dat slokdarmkanker meestal pas laat ontdekt wordt. Des te eerder de diagnose wordt gesteld,
des te meer kans op volledige genezing. Symptomen die kunnen wijzen op slokdarmkanker zijn:
- Gevoel dat het eten niet goed zakt - Pijnlijk en/of vol gevoel in de buurt
- Teerachtige, pikzwarte ontlasting van het borstbeen
- Langdurige hikklachten - Duizeligheid en vermoeidheid
- Onverklaarbaar gewichtsverlies - Hoesten en verslikken
2
, - Hematemese - Verminderde eetlust
- Schorre stem en heesheid
Incidentie en prevalentie
In 2022 kregen 2.675 mensen de diagnose slokdarmkanker. Dit betrof 1.955 mannen en 720
vrouwen. De 5-jaarsprevalentie van oesophaguscarcinoom stond in 2022 op 4.713. In 2022 was de 5-
jaarsprevalentie bij mannen 3.414 en bij vrouwen 1.299 (Nederlandse Kankerregistratie, z.d.-a, z.d.-
b).
Diagnostiek
Als er een vermoeden is van slokdarmkanker komt er een doorverwijzing door de huisarts naar een
maag-darm-leverarts of internist voor aanvullend onderzoek. Dit wordt dan gedaan aan de hand van
een gastroduodenoscopie, hierbij worden de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm onderzocht.
Nadat de diagnose is gesteld worden er aanvullende onderzoeken gedaan om te bekijken hoe ver de
tumor zich in de slokdarm heeft uitgebreid. Hierbij wordt gekeken naar de lokalisatie en lengte van
de tumor, de diepte-invasie in de oesophaguswand en de mate van metastase.
De volgende onderzoeken kunnen nodig zijn om een diagnose te stellen:
- Gastroscopie;
- Orale echo-endografie;
- Echografie;
- CT-scan;
- PET/CT-scan (Maag Lever Darm Stichting, 2017a; Universitair Medisch Centrum Utrecht,
z.d.).
Prognose
Voor de vooruitzichten is het belangrijk om te weten in welk stadium de slokdarmkanker zich
bevindt. Onder het kopje oncogenese worden de stadiums omschreven. Het stadium zegt iets over
hoe ver de kanker gevorderd is. De overleving van slokdarmkanker verschilt per stadium. Van de
mensen met stadium één slokdarmkanker zijn er na vijf jaar na de diagnose nog 64 van de 100 in
leven. Hoe lager het stadium op het moment van diagnostisering hoe hoger het percentage van
overleving na vijf jaar (Kanker.nl, 2022d).
Stap 2: Probleemanalyse
Orgaansystemen
Digestief systeem
Bij oesophaguscarcinoom zijn er kwaadaardige cellen die zich ontwikkelen tot een tumor in de
slokdarm. Adenocarcinoom ontstaat meestal in het onderste deel van de oesophagus voor het begin
van de maag, vaak betreft dit het klierweefsel. Het ontstaat vaak in het Barrett-oesophagus.
Plaveiselcelcarcinoom ontstaat in het slijmvlies aan de binnenkant van de oesophagus, de
plaveiselcellen. Door de tumor kan de passage van voedsel belemmerd worden waardoor een
dysfagie kan ontstaan met als gevolg gewichtsverlies (Van Spil et al., 2021, p. 291).
Meneer heeft na zijn buismaagconstructie een naadlekkage gehad waardoor hij noodgedwongen een
jejunostomie heeft gekregen. Dit is een kunstmatige toegang naar het jejunum waarover voeding
gegeven kan worden.
Afweersysteem
Het afweersysteem is erg belangrijk voor het lichaam omdat het dagelijks ziekteverwekkers opruimt,
het lichaam beschermt tegen infecties en kankercellen doodt en opruimt. Normaal gesproken
herkennen de T-cellen de kankercellen omdat deze er anders uitzien dan de normale cellen.
Wanneer er een kankercel is herkend klikt de T-celreceptor eraan vast en kan de kankercel gedood
worden. Het doden en opruimen van kankercellen lukt niet altijd, waardoor er een tumor kan
3
